1885. N°. 132.
Zaterdag 7 November.
72ste jaargang.
Bij dit nommer behoort een bijvoegsel.
Cï=«<b6S:<&>GÏ*-
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich- voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prije slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
GOES, 6 November 1885.
De kantonrechter te Middelburg heeft jl. Dinsdag
een vonnis gewezen, dat, indien het door den hoogeren
rechter wordt bevestigd, van vèr strekkende gevolgen
kan zijn. Een landbouwer was nl. beklaagd van vee
op den openbaren weg los te hebben laten loopen, een
feit, waartegen straf is bedreigd bij art. 96 van het
reglement op de wegen en voetpaden in Zeeland, af
gekondigd in Prov. blad no. 85 van 1881. De kan
tonrechter ontsloeg echter den beklaagde van alle
rechtsvervolging, daar hij het reglement niet verbin
dend achtte. In den aanhef van genoemd Prov. blad
toch leest men»De Gedeputeerde Staten van Zee-
nland doen te weten, dat door de Staten dier pro-
svincie, in hunne vergaderingen van 5 November 1880
sen 8 Juli 1881 is vastgesteld hetgeen volgt: Regle-
ument enz." Art. 102 der provinciale wet echter
schrijft voor, dat het formulier moet luiden»De
G edeputeerde Staten vandoen te weten, dat
door de Staten dier provincie, in hunne vergadering
van is vastgesteld hetgeen volgt." Op grond nu,
dat in de afkondiging van het reglement twee dag-
teekeningen voorkomen, zoodat niet blijkt, in welke
vergadering de vaststelling heeft plaatsgehad, heeft de
kantonrechter aan het reglement bindende kracht
ontzegd.
Blijkbaar heeft hij zich gericht naar het arrest van
den Hoogen Raad van 29 Juni 1885 (Weekblad van
het Recht no. 5184), waarbij is beslist, dat indien het
formulier van afkondiging eener gemeentelijke veror
dening twee dagteekeningen heeft.de verordening bin
dende kracht mist. Wel bevat de provinciale wet niet
eene bepaling als die van art. 168 der gemeentewet,
volgens welke de verordeningen niet verbinden, als zij
niet behoorlijk zijn afgekondigd, maar niettemin nam
de kantonrechter aan, dat de afwijking van het for
mulier aan de verordening rechtskracht ontnam.
Naar men verzekert, zal de ambtenaar van het Open
baar Ministerie bij het Kantongerecht cassatie van het
vonnis vragen. Is evenwel de Hooge Raad dezelfde
meening toegedaan als de kantonrechter, dan is het
geheele reglement nietig, en daarmede ook elk uit
vloeisel daarvan. Zoo zouden, om maar iets te noemen,
alle liggers der wegen en voetpaden (er zijn er nu reeds
ruim 40 in het Provinciaal blad afgekondigd) opnieuw
moeten worden opgemaakt, ter visie gelegd, vastgesteld
enz., met al de daaraan verbonden formaliteiten. Het
is te begrijpen, dat met het oog op een en ander velen
den verderen loop van deze zaak met belangstelling
zullen volgen.
Het vonnis des kantonrechters geeft nog aanleiding
tot eene andere vraag. Indien het waar is, dat het
reglement van 1881 rechtskracht mist, blijft dan
niet gelden het vroegere reglement, dat van 1838?
Wij meenen van ja. Welnu, in dat reglement is ook
straf bedreigd tegen het laten losloopen van veeis
het dan wel juist, dat de kantonrechter den beklaagde
ontsloeg van rechtsvervolging, omdat bij geene wet of
andere wettelijke verordening tegen het bewezen ver
klaarde feit straf is bedreigd Wij betwijfelen het.
Door beheerders der Blaaubeenbeurs, welke
beurs, gelijk bekend, gesticht werd uit vrijwillige bij
dragen bij gelegenheid van het 25jarig jubilé van
wijlen den burgemeester mr. M. P. Blaaubeen, en
bestemd is om jongelieden van goeden aanleg en van
onbemiddelde ouders, ingezetenen dezer gemeente, het
middelbaar onderwijs te doen genieten, werd gisteren
aan de daarvoor bestaande Raadscommissie rekening
gedaan van hun beheer van 1 Sept. 1883 tot 31
Augustus 1885.
De- ontvangsten bedroegen in die 2 jaren f 112,33
waarbij het goed slot van 1882/83 95,8354
De uitgaven bedroegen
totaal f 208,16
i 92,69
goed slot f115,47%
Nadat de vroegere leerling eindexamen had gedaan,
is het genot der beurs toegekend aan den jongeling
H. C. P. Steenhoven, omtrent welken steeds de gun
stigste getuigenissen van den directeur der H, B. S.
alhier bij beheerders inkomen.
In ons bericht over het voorstel tot tijdelijke
belegging van landsgelden in ons vorig nommer moet,
in plaats van het woordje alsookgelezen worden
alzoo, waaruit volgt, dat verhandelbare fondsen juist
als onderpand worden genomen.
De gisteren gehouden vergadering der Provinciale
Staten van Zeeland werd door 39 leden bijgewoond.
De notulen van de vorige zitting werden gelezen en
goedgekeurd, waarna de vourzitter mededeelde dat
door de afdeelingen waren benoemd als voorzitter en
ondervoorzitter: van de le afdeeling de heeren Mazure
en Van der Have, van de 2e afdeeling de heeren
Berdenis Van Berlekom en Fokker en van de 3e afdee
ling de heeren ICakebeeke en D A. Dronkers.
Vervolgens kwam in behandeling het voorstel van
Gedeputeerde Staten tot het verleenen van een subsidie
aan den geneeskundigen raad van Zeeland voor instand
houding van een pare vaccinogène te Middelburg, waar
tegen de heeren jhr. J. L. De Jonge en mr. C. Lucasse
zich verklaarden, de eerste als protest tegen den
vaccine-dwang, de tweede bovendien nog, omdat z. i.
het hier geen provinciaal belang geldt, zooals ook
blijkt uit het feit, dat Ged. Staten in 1867 op dien
grond een dergelijk verzoek hadden afgewezen. Nadat
de heer Heijse de geopperde bezwaren had weerlegd,
werd het voorstel met 36 tegen 3 stemmen aangenomen.
Het voorstel van Ged. Staten tot wijziging van de
begrooting der enkel provinciale en huishoudelijke
inkomsten en uitgaven voor 1885 werd zonder discussie
met algemeene stemmen aangenomen, evenals hun
voorstel tot wijziging van de begrooting der enkel
provinciale en huishoudelijke inkomsten en uitgaven
voor 1884.
Bij de behandeling van het voorstel van Gedepu
teerde Staten tot het wijzigen van het algemeen re
glement voor de polders of waterschappen, met het
daaromtrent ingediend amendement van de heeren
Berdenis Van Berlekom, Van Lijnden en Pompe Van
Meerdervoort, benevens een nadere nota van wijzigingen,
door Gedeputeerde Staten in het voorstel gebracht,
werden langdurige discussiën gevoerd. De voorgestelde
amendementen werden deels ingetrokken, deels ver
worpen en het voorstel in zijn geheel daarna met al
gemeene stemmen op éen na aangenomen.
De agenda afgehandeld zijnde, vroeg de heer Van
Teijlingen of naar aanleiding van de door den Hoogen
Raad gedane uitspraak in zake de rechtsgeldigheid van
politieverordeningen en het door den kantonrechter te
Middelburg dezer dagen gewezen vonnis in zake het
reglement op de wegen en voetpaden en waar dus
twijfel bestaat omtrent de rechtsgeldigheid van het
reglement, het niet raadzaam zou zijn voorloopig dat
reglement buiten toepassing te houden, en in de tweede
plaats of binnen een niet te lang tijdsverloop te
verwachten is, dat door Ged. Staten voorstellen tot
herziening zullen worden gedaan
De heer Buteux antwoordde dat het reglement
rechtsgeldig is. De"*Regeering en Z. M. de Koning,
den Raad van State gehoord, namen herhaaldelijk
beslissingen over daaruit voortgevloeide quaesties. De
uitspraak, in zake een politieverordening gedaan, be
wijst niet dat de beslissing omtrent een polderregle
ment in denzelfden geest luiden zal. Spreker betwijfelt
dit zelfs zeer.
Aangezien verder geene zaken te behandelen waren en
de vergadering niet, ingevolge art. 65 der provinciale
wet, langer wenschte bijeen te blijven, sloot de Voor
zitter de zitting in naam des Konings.
Krninlnge. De begrooting der gemeente-inkomsten
en uitgaven over 1 886 is door den Gemeenteraad vast
gesteld in ontvang en uitgaaf op ƒ19325.47; daar
onder is begrepen een hoofdelijke omslag van 6000,
voor uitkeering vervangende het 4/5 gedeelte van de
opbrengst der personeele belasting ƒ4248.16, waarvoor
in 1884 was ontvangen 4447.41%, terwijl die be
lasting steeds klimmende is, zoodat door de nieuwe
regeling een belangrijk verlies geleden wordt. Ook de
vergunningsrechten voor den kleinhandel in sterke
drank verminderen door de gewijzigde wet ongeveer
met 100voor onderhoud en verbetering van wegen
is geraamd 1620 voor het maken van straatgoten te
Hansweerd 470; voor kosten van onderwijs ƒ7770,
waaronder ƒ6460 voor jaarwedden van het onder
wijzend personeel.
Wegens vergevordenden leeftijd is, ingegaan 1
Oct., eervol ontslag, met aanspraak op pensioen, ver
leend aan den postbode van Wilhelminadorp naar Goes
L. Platteeuw. De bodeloop is, met ingang van dien
zelfden datum, opgedragen aan den brievengaarder.
(M. Ct.)
St.-Annaland. Door den Minister van Financiën is
J. M. Van der Male, alhier woonachtig, benoemd tot
commies der 4de klasse bij de Administratie der dir.
bel. enz. met indienststelling op 10 dezer tijdelijk te
Sas van Gent.
Tolen. Ook hier eene gasquaestieEenigen tijd ge
leden richtten verschillende gasverbruikers zich tot de
firma Wolterbeek, Van Baggen Co., eigenaren van
de gasfabriek alhier, ten einde verlaging van den gas-
prijs, welke tegenwoordig 17 ets. per stère is, te ver
krijgen. Ten antwoord ontvingen adressanten, dat ge
noemde firma niets liever wenschte, dan den prijs te
verminderen, doch zij moest zekerheid hebben, dat
het aantal gasverbruikers zou toenemen, het verbruik
der thans aangeslotenen grooter ja zelfs dat het gaslicht
algemeen gebruikt zou worden, alvorens den prijs te
verlagen. Dezer dagen had nu eene bijeenkomst plaats
van de voornaamste gasverbruikers, in welke besloten
werd een adres te richten tot genoemde firma met
verzoek den gasprijs met 1 Decbr. a. s. op 12 cents
per stère te brengen en met de bedreiging, zoo er
niet aan hun verzoek wordt voldaan, het verbruik
van gas, zoo niet geheel, dan toch voor een groot
deel te staken.
Men meldt uit Langbroek aan het Dagbladdat
de toestand van den oud-minister C. T. graaf Van
Lynden van Sandenburg hoogst zorgelijk moet ge
noemd worden.
Het eindverslag over de Indische begrooting voor
1886 is uitgebracht, zoodat zij waarschijnlijk bij de
terugkomst der Kamer in de volgende week het eerst
van de aan de orde gestelde wetsontwerpen behandeld
zal worden.
Door de centrale anti-revolutionaire kiesvereeni-
ging in het kiesdistrict Sneek is tot candidaat voor
het lidmaatschap der Tweede Kamer (vacature-Van
Blom) gesteld de heer A. baron Schimmelpenninck
Van der Oye te 's-Gravenhage, oud-lid der Volksver
tegenwoordiging.
In het November-nummer, zoowel van De Gids
als van De Vragen des Tijds, vinden de jongste voor
stellen betreffende het kiesrecht bespreking. In beide
wordt het denbeeld om de huurwaarde als kenmerk
van kiesbevoegdheid aan te nemen, aan zeer scherpe
kritiek onderworpen. De schrijvers, mr. Farncombe
Sanders en prof. Van Geer, toonen aan, dat men door
het aannemen der huurwaarde van het gesukkel met
de plaatselijke gesteldheid niet afkomt, maar den toe-
komstigen wetgever voor dezelfde moeilijkheden stelt
als den tegenwoordigen, met gevaar voor dezelfde, ja
voor nog grootere misbruiken. Zij bepalen zich niet
tot algemeenheden, maar rekenen met de bepalingen
der bestaande wetgeving en geven hun becijferingen
op grond van voor ieder toegankelijke gegevens. Deze
artikelen verdienen de zeer ernstige overweging van
allen, die, het geredekavel over een zoogenaamd alge
meen stemrecht moede, tot een practische regeling
willen medewerken.
De heer Farncombe Sanders vestigt nog de aan
dacht op twee zijden van het vraagstuk, die al te veel
over 't hoofd worden gezien. In de eerste plaats merkt
hij op, dat de vraag of de grondwetgever zelf het kies
recht zal regelen dan of hij den wetgever zooveel moge
lijk de vrije hand zal laten, voor een groot deel moet
worden bepaald door de vraag, of Hoofdstuk XI de
zelfde moeilijkheden als totnogtoe op den weg eener
grondwetsherziening zal blijven leggen. In de tweede
plaats, dat een voorloopig kiesreglement tot dadelijke
aanzienlijke uitbreiding van het aantal kiezers nood
zakelijk is, wil men niet de keurigste bepalingen in
de Grondwet voor onbepaalden tijd tot een doode
letter maken. v
De uitslag van de verkiezing door de verschillende
Departementen van het Hoofdbestuur voor de Maat
schappij tot »Nut van het Algemeen", is als volgt:
Gekozen de heeren: Professor Quack en dr. Rogge,
elk met 757 stemmen; professor Moltzer, met 754;
dr. Böhringer, met 732; dr. Loman met 715; mr.
Veltman, met 695; mr. De Beaufort en prof. Buys
elk met 773; mr. Goeman Borgesius met 730; mr.
Van Diggelen met 729; mr. Fokker met 699 en prof.
Drücker met 677. Daar de heer Fokker de benoeming
niet heeft aangenomen, zal voor deze vacature een nieuwe
stemming plaatshebben. (Avondpost.)
In de zitting van de Prov. Staten van Groningen
is o. a. ingekomen een voorstel van den heer F. J.
Zijlker, om een adres in te dienen bij de Tweede
Kamer der Staten-Generaal, ten einde bij eene herziening
van de Grondwet en van de gemeentewet aan de ge
meentebesturen mede invloed te verzekeren op de be
noeming en het ontslag van de burgemeesters en de
veldwachters.
De commissiën, die in 1885 belast zijn met het
afnemen van de examens van apothekersbediende, zullen
zitting houden te Breda en te Kampen, op Maandag
23 November e. k. en volgende dagen.
Te Amsterdam is vanwege de sociaal-democraten
een strooibiljet verspreid, waarin alle werkeloozen
worden verzocht op Maandag 9 November, des morgens
tien uur, present te zijn op het Waterlooplein, om
gezamenlijk naar den burgemeester te gaan, ten einde
hem den nood der werklieden bekend te maken en
verder iederen morgen eene wandeling langs 's heeren
straten te doen, om den meergegoeden te doen zien,
hoe groot het aantal werkeloozen, en dus hoe hoog de
nood gestegen is.
Het Hoog-Gerechtshof van N.-I. heeft het vonnis
van den residentieraad van Deli gecasseerd, waarbij
een der moordenaars van den heer Danckaerts werd
ter dood veroordeeld. De tweede beklaagde Lim A
Taij is vrijgesproken en zijn invrijheidstelling gelast.
Tegen de conclusie van den procureur-generaal, die
het vonnis door den raad geslagen bekrachtigd wenschte
te zien, heeft het Hof beslist dat «aangezien de ver
klaring van den getuige Say A Hoat, den tandil
die Danckaerts naar het veld van den eersten beklaagde
had medegenomen dat hij aan Lim A Taij het
feit had zien plegen, geheel op zich zelve staat, kun
nende toch de omstandigheid dat hij nadat Danckaerts
gedood was door zijn medebeklaagde met dezen is
gevlucht, in casu niet geacht worden een aanwijzing
van schuld te zijn". Aan het bevel tot invrijheidstelling
is gevolg gegeven.
Het bericht, volgens hetwelk Jeanne Lorette haar
straf zou ondergaan in het gesticht te Montfoort, is
ongegrond. Op haar verzoek, om in de gevangenis
te 's-Hage haar straftijd door te brengen, is nog
geen beschikking genomen. Van de gevangenis te Mont
foort kon in dit geval geen sprake wezen, omdat die
alleen voor jeugdige vrouwelijke veroordeelden tot den
iSjarigen leeftijd is bestemd.
Voor hun personeel hebben de directeuren der
Hollandsche Gasfabriek te Amsterdam alle zorg. Reeds
in Juni werd den werklieden, die zich over hun lot
ongerust begonnen te maken, door de heeren De Bruyn
aangezegd, dat zij niet bevreesd behoefden te zijn
voor ontslag, wanneer de fabriek het werk zou staken,
mits de werklieden na dat tijdstip zouden pogen, zich
op andere wijze van werk te voorzien.
Ook dezer dagen werd den vasten werklieden dezelf
de verzekering gegeven en hun uitdrukkelijk gezegd,
dat zij niet zouden ontslagen worden en, behoudens
pogingen hunnerzijds, om zich zoo mogelijk van ander
werk te voorzien, in dienst zouden blijven.
Van de vaste werklieden, omstreeks 360 in getal,
is op dit oogenblik dan ook geen enkel man ontslagen.
Zij blijven in dienst der fabriek, tot zij elders werk
hebben gevonden. (Amst.)
Ker'ielijke Zaken en Onderwijs.
Bedankt voor het beroep naar Rilland-Bath door
den heer W. H. Vethake, cand. te Arnhem.
Te Middelburg is bij een bidstond, door de pre
dikanten Herfkens en Rijnders in de Nieuwe Kerk
gehouden, voor de Vrije Universiteit 174,81% ge
collecteerd.
Te Kortgene (Herv. kerk) bedroeg de opbrengst
der collecte voor de scholen met den bijbel 112.27
De R. K. bisschop te Haarlem heeft benoemd
tot kapelaan der O. L. Vr. kerk te Haarlem den heer
A. D. Timans.
Gedurende de maand October werd aan school
B alhier bij de Rijks-postspaarbank ingebracht: op
formulieren van 1 cent 19, op formulieren van 5
cent 16, samen 35.
Bij beschikking van den Minister van Staat,
Minister van Binnenl. Zaken, is benoemd in de com
missie, in 1885 belast met het afnemen der examens
in de Hoogduitsche taal, tot plaatsv. lid dhr. F. G.
De Liefde, leeraar aan de R. H. B. S en het gymn. te
Middelburg; en zijn o. a. benoemd in de commissie
voor de Engelsche taal, tot leden de heeren M. G. Van
Neck, leeraar aan de H. B. S. te Goes en J. H. Van
der Voort, leeraar aan de Rijks hoogere burgerschool
te Gouda.
Rechtszaken.
Kantongerecht te Goes.
Heden, Vrijdag 6 November 1885, zijn de navol
gende personen veroordeeld
W. N., te Goes, L. W., J. K., P. D., en J. De K.»
te Kamperland, B. P., te Middelburg en A. v. d. B.,
zonder bekende woonplaats, wegens het. maken van
nachtelijk burengerucht, ieder tot f5.50 boete, subs.
1 dag gev.strafM. De J., te 's Heer Arendskerke,
wegens het bejagen van eens anders jachtveldle
zonder buitengewone machtiging, 2e. zonder schrifte
lijke vergunning van den rechthebbende tot 2 maal
f 10 boete, subs. 3 dagen gev.straf voor iedere boete;
K. D., te Biezelinge, wegens het des nachts alsvoren
tot 2 maal f5 boete, subs. 1 dag gev.straf; C.
S., te Nisse, A. Z., te 's Gravenpolder, wegens het
aanwenden van pogingen om wild te bemachtigen door
middel van een wildstrik ieder tot f20 boete subs.
5 dagen gev strafJ. Z., te Krabbendijke wegens het
neerlegger, van vuilnis op eenen.weg te Krabbendijkê-tot
f3 boete, subs. 1 dag gev.straf; E. v. d. K te Rilland,
wegens het als gezagvoerder eener stoomboot, de haven
van Goes bevarende, niet stoppen op een afstand van 50
M. van de brug te Wilhelminadorp, tot f 25 boete,
subs. 2 dagen tev.straf; A. K. Jz., J. K. Jz„ J.
v. d. B., te Wissekerke, wegens het gaan over eens
anders grond bezet met rijpende vruchten, gepleegd
te 's-Heer Arendskerke, ieder tot f3 boete, subs. 1
dag gev.straf; G. C., te 's-Hertogenbosch, wegens
openbare dronkenschap, tot fO,5G boete, subs. 1 dag
