1885. N°. 126.
Zaterdag 24 October.
72sle jaargang.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdaq en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich- voor Botterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
GOES, 28 October 1885.
In de Amst. komt een bericht voor, dat door
verschillende bladen werd overgenomen, waarin wordt
gemeld, dat aan dr. A. Isebree Moens alhier zou aan
geboden zijn het ambt van hoogleeraar te Leiden, als
opvolger van wijlen prof. Heynsius.
Dit bericht, dat ook ons ter oore was gekomeD,
is slechts in zooverre juist, dat aan dr. Moens bij
zeer vleiend schrijven der betrokken faculteit te Leiden
het verzoek is gericht om zich voor het opengevallen
professoraat te laten vinden. Naar ons echter thans
uit zeer vertrouwbare bron wordt medegedeeld, heeft
dr. Moens voor de hem toegedachte eer bedanktwat
zoowel voor onze stad als voor zijne patiënten zeker
eene zeer verblijdende tijding is. Zijn heengaan toch
zou hier eene plaats doen openvallen, die in menig
opzicht moeielijk te vervullen zou zijn.
Bij de Maatschappij tot exploitatie van Staats
spoorwegen zijn verplaatst de goederenklerken J. I.
Voerman van Goes naar Botterdam en J. F. Mathot
van Rotterdam naar Goes, ingaande 26 dezer.
Ierseke. Behalve de benoeming van den heer Van
Bakergem tot onderwijzer, met de bepaling dat deze
zoo spoedig mogelijk in functie zal treden, zijn in de
Raadsvergadering van Woensdag 11. nog de volgende
zaken behandeld.
De begrooting voor 1886 is vastgesteld in ontvang
en uitgaaf op ƒ18.727,55. Kosten van onderwijs ge
raamd op 6008, onderhoud van openbare werken
ƒ2270. Hoofdelijke omslag ƒ4400.
Aan de gezamenlijke politie-dienaren is een grati
ficatie van 50 toegestaan voor de surveillance op
de Ierseksche kermis.
De benoeming van een tijdelijken wethouder kon
achterwege blijven dewijl juist, toen dit punt in behan
deling zou komen,'het bericht van de benoeming des
heeren Koeleman tot burgemeester kwam.
Naar aanleiding van de concessie-aanvrage der heeren
B. D. Filet, thans te Venloo en A. Hartogh Az. te
Rotterdam tot den aanleg van een stoomtramweg van
Iersekendam naar 't Station Kruininge, was door Gep.
Staten aan den Raad gevraagd, of hij dien weg in het
algemeen belang achtte. De Raad besloot daarop be
vestigend te antwoorden.
Met ingang van 10 November a. s. zijn over
geplaatst de telegrafist 2e kl. C. Gaanderse van Ierseke
naar Rotterdam en de telegrafiste 2e kl. mej. F. Gauw
van Rotterdam naar Ierseke.
De kiezers voor den gemeenteraad te Oudelande
zullen Vrijdag 6 November a. s. een lid van dien raad
moeten verkiezen in de plaats van wijlen den heer
A. Vaar.
EUewondsdijk. Door den gemeenteraad alhier is
Woensdag met 5 stemmen tot secretaris benoemd
de burgemeester E. A. Van der Bent.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot essayeur bij
den waarborg en de belasting op de gouden en zilveren
werken te Maastricht M. P. S. Popta, thans te Mid
delburg; te Middelburg L. Pronk, thans commies
stempelaar te Amsterdam.
Het afdeelingsonderzoek van het wetsontwerp tot
bekrachtiging eener overeenkomst met de Koninklijke
Maatschappij «De Schelde" te Vlissingen, betreffende
de erfpacht van het voormalig marine-etablissement
aldaar, heeft de navolgende uitkomsten opgeleverd.
Men had tegen het ontwerp geen bezwaar, en zou
het betreuren, wanneer in een haven als die van Vlis
singen, waaraan zoovele millioenen zijn ten koste gelegd,
voor de invallende schepen geene gelegenheid bestond
om ten minste eenigszins te repareeren. Men wenschte
er evenwel op te wijzen, dat deze wetsvoordracht moet
beschouwd worden als van geheel exceptioneelen aard.
Terwijl men dan ook aan de RegeeriBg hulde bracht
voor hare voorloopige bemoeiingen in deze, zou men
gaarne vernemen, wanneer het tot stand komen eener
definitieve overeenkomst kan worden te gemoet gezien.
Naar aanleiding van hetgeen bepaald wordt sub art.
II, lo. der overeenkomst, werd nog de hoop uitgesproken,
dat de daar bedoelde vergunning niet zou verleend
worden, teneinde de zaak niet nog ingewikkelder te
makeD.
De Kweekschool voorde Zeevaart te Amsterdam,
welke voor eenige jaren in het bezit van een geheel
nieuw gebouw aan de Prins Hendrikkade werd gesteld,
trad in 1785 in het leven en bestaat thans eene eeuw.
Dat eeuwgetijde zal men niet onopgemerkt laten voor
bijgaan, want morgen zal de herinneringsdag met
eenige plechtigheid worden gevierd.
Men verwacht de komst van eenige leden van het
ministerie en van een aantal voormalige kweekelingen.
De voorzitter van commissarissen, jhr. C. Hartsen, zal
eene rede houden en aan de tegenwoordige kweeke
lingen zal een feest worden bereid.
Dr. W. J. A. Jonckbloet is Maandag 11. te Wies-
baden overleden.
De overledene, een man die zich jegens onze Neder-
landsche letteren hoogst verdienstelijk heeft gemaakt,
was gedurende vele jaren hoogleeraar bij de faculteit
der letteren en wijsbegeerte aan de Universiteit te
Groningen. Hij verwisselde de wetenschappelijke loop
baan met eene politieke, en was eenige jaren lang lid
van de Tweede Kamer voor het kiesdistrict Winschoten.
Ten slotte echter keerde hij tot de beoefening der
letteren terug, en aanvaardde in 1877 het hoogleeraars-
ambt aan de Leidsche Universiteit. Eene ernstige
ziekte noodzaakte hem uit dat ambt ontslag te nemen.
Naar men mededeelt, zou er sprake van zijn,
in ons land een zesden R.-K. bisschopszetel te vestigen.
Het bestuur der R.-K. kerk zou namelijk van oordeel
zijn, dat het aartsbisdom van Utrecht te uitgebreid
is en dat daaraan een suffragaan bisdom voor de noor
delijke provinciën behoort te worden toegevoegd. Als
zetel voor een nieuwen bisschop heeft men het oog
op Deventer laten vallen.
In een pakhuis te Gorinchem, dat vroeger een
klooster moet zijn geweest, zijn bij het afhakken eener
kalklaag muurschilderingen ontdekt.
Wij ontvingen het eerste nommer van Morphy,
Nederlandsche Schaak-courant, die te Amsterdam twee
maal 's maands verschijnen zal, onder redactie van
den heer J. Pinédo Azn. aldaar.
De redactie belooft haar lezers, dat zij door Morphy
op de hoogte zullen worden gehouden van alles, wat
in binnen- en buitenland in de schaakwereld voorvalt;
zij zullen daarin meer of minder samengestelde proble
men vinden, benevens overzichten van hier te lande
of daar buiten door groote meesters gespeelde partijen,
en voorts alles wat op de belangstelling van den schaak
speler aanspraak kan maken.
O.-Indië. Geplaatst de kap.-int. H. K. J. Van den
Bussche te Atjeh.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van gisteren heeft de heer Van Blom
zijn ontslag ingediend als Kamerlid, wegens zijn aan
neming der benoeming tot lid van den Hoogen Raad.
Het debat over de herziening van het wetboek van
strafvordering werd voortgezet. Vervallen is de ver
plichting tot voorlezing der dagvaarding en der ge
tuigenlijst ter openbare terechtzitting.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Te Tolen zijn tot leden van het kiescollege ge
kozen de heeren A. W. Van Nieuwenhuyzen, A. Quist,
J. A. Van Vlierden, M. Stols, Joh. Poulusse Sr., P.
Kuiper Az. en L. Poulusse.
Onder de giften voor de school met den bijbel
vermeldt de Standaard er eene van A. De M. te
Driewegen, ten bedrage van 5.
Ierseke. De Zondagschoolvereeniging «Ebenhaëzer"
alhier heeft in hare vergadering van gisteren besloten
ten le een artikel van de statuten zoodanig te wijzigen,
dat het ook toepasselijk is op bewaarscholen en ten
2e de kerk te verzoeken, een stuk grond in erfpacht
aftestaan tot het bouwen eener bewaarschool.
Koloniën.
Onder het opschrift: »Er dreigt gevaar" komt
in De Locomotief het volgend entrefilet voor:
Spraken wij bij herhaling over den lang niet goed
gezinden geest der bevolking van Sumatra, een geest
die zich van lieverlede in daden gaat uiten ook op
Java wekten de booger lasten, der bevolking in den
laatsten tijd opgelegd, groote ontevredenheid. De hadji's
laten niet na deze stemming te exploiteeren en min
achting voor het Nederlandsch gezag te kweeken. O. a.
uit de Preanger kwamen hieromtrent onrustbarende
berichten. Zoo vernamen wij o. a. dat het plan be
stond, op den eersten dag der Bandongsche wedrennen,
als alle Europeanen op het terrein verzameld waren,
deze aantevallen en tot den laatsten man om hals te
brengen. Wij hebben er over gezwegen, om geen on
rust te wekken. Nu echter dit bericht van verschil
lende zijden herhaald en door geloofwaardige personen
bevestigd wordt, achten wij het spreken een plicht en
daarom gunnen wij ook een plaats aan hetgeen men
ons nu weder uit Bandong schrijft.
»Hier loopt het gerucht, dat o. a. tengevolge van
de dwaze tabaksbelasting de ontevredenheid onder de
inlandsche bevolking zoo groot is, dat er geheime
samenscholingen plaatshebben, die, door de menigte
hadji's te Bandong woonachtig, zeer in de hand ge
werkt worden. Verder wil men weten dat onder de
opgehitste inlandsche bevolking het plan bestond, op
den eersten dag der races de Europeanen in de tent
aantevallen en ze zonder onderscheid te dooden. De
pradjoerits zouden met het oog op een mogelijken
aanval van scherpe patronen voorzien zijn geweest.
Vooral is het op het bestuur gemuntdoch de resi
dent, die van verschillende kanten wenken ontvangen
had, schijnt zich daaraan weinig te storen. In hoe
verre de »on dits" de juiste waarheid wedergeven is
natuurlijk niet met zekerheid te zeggen, maar dat het
broeit, mag men gerustelijk aannemen.
«Men zij dus op zijn hoede 1 In de binnenlanden is
een opstand dubbel gevaarlijk, daar het handjevol ge-
wapenden verre van voldoende is om eenigen weder
stand te bieden. Dat een oproerige geest onder de
bevolking valt waartenemen, vooral nu de betaling van
de andere belastingen (landrente) zoo vroegtijdig wordt
doorgedreven, weet ieder die door zijn bezigheden wat
nader met de inlanders in aanraking komt."
De Soer. Ct. schrijft in haar weekoverzicht
Het is tveurig om aan te zien hoe vele Europeanen,
gehuwd en gezegend met een talrijk kroost, zonder
eenige verdiensten rondloopen, ondanks zij hun best
doen om werk te vinden en zelfs arbeid te verrichten,
die hun vroeger onbekend was, of die zij, onder ge
wone omstandigheden, beneden hun maatschappelijke
positie, of hun opleiding zouden achten.
Overal stooten zij hun hoofd, want overal, zoowel
bij het Gouvernement als bij particulieren, schijnt het
consigne nu te luidenbezuiniging, inkrimping van
personeel, vermindering van traktementen, en dergelijke.
Geen wonder derhalve, dat het nu in de achter
buurten of in de kampongs al meer en meer begint
te wemelen van vervallen grootheden.
Een dame, die eertijds zeer gefortuneerd mocht
heeten, en zelfs een aandeel had in zekere naburige
suikeronderneming, werd onder den druk der nog steeds
heerschende slechte tijden geheel geruïneerd, en slijt
nu in een krotje in armoede en ellende hare laatste
levensdagen.
Een weduwe, de echtgenoote van wijlen een aanzien
lijken koopman, leeft van bijdragen van een liefdadig
heidsinstelling, welke bijdragen echter eerlang zullen
ophouden, en waarom zij nu reeds smeekbrieven in zee
zendt, of een beroep doet op vroegere vriendschap, enz.
Voor een heer, vroeger in goeden doen doch sedert,
wegens gebrek aan werk, tot de diepste armoede ver
vallen, wil men nu door een inteekenlijst giften trach
ten in te zamelen, te meer daar de man, tot overmaat
van ramp, krank en bedlegerig is.
Een ander biedt, nu zijn eigen landgenooten geen
werk voor hem hebben, zijn diensten bij inlanders en
Chineezen aan, in de hoop hier of daar eenige luttele
guldens te kunnen verdienen voor vrouw en kinderen,
die niets meer bezitten, dan 't geen zij aan het lijf
hebben.
Denk niet dat ik overdrijfintegendeel, ik zou nog
treffender staaltjes van ellende en verval kunnen mede-
deelendingen die haast aan 't ongelooflijke grenzen.
Rechtszaken.
Nader verneemt men, dat het O. M. heeft berust
in de uitspraak van de rechtbank te Rotterdam, in
de zaak van de aanvaring van de «Oude Maas II"
door de «Zeemeeuw".
Buitenlandsch Overzicht.
De Duitsclie Regeering heeft de laatste nota aan
Spanje over de Carolina-quaestie gepubliceerdvan
Duitsche zijde wordt volgehouden, dat Spanje geen
bezitrecht had en dat het rapport van den komman-
dant van de »Iltis" nog moet uitmaken, welk oor
logsschip het eerst op Yap is aangekomen. In elk
geval, zoo wordt in de Duitsche nota gezegd, heeft de
Spaansche Regeering reeds kennis gedragen van Duitsch-
lands voornemen om bezit te nemen van het eiland,
vóórdat zij zelf in Augustus daartoe pogingen in het
werk stelde. De toon van de Duitsche nota is aan
het slot scherpzij legt aan het Spaansche Kabinet
in onverholen bewoordingen gebrek aan waarheids
liefde ten laste en verklaart, «dat het noch in de ge
woonte, noch in de bedoeling der Duitsche Regeering
ligt de rechten van een bevriend gouvernement geweld
aan te doen". Ten slotte deelt de nota mede, dat in
lichtingen en voorstellen aan den Paus gezonden zijn.
De Koning van Spanje lijdt, zoo heet het in een
Reuter-telegram uit Madrid, aan eene hevige verkoud
heid, gepaard met koorts. Gelukkig echter is de laatste
sinds acht dagen weggebleven. De Koning is voorne
mens in het Prado zijne residentie t9 nemen.
De toestand wordt in dit telegram niet ernstig
voorgesteld, want er wordt bijgevoegd, dat de Koning
zich sinds eenigen tijd onthoudt van zijne gewone be
zoek aan den schouwburg.
Intusschen wordt van andere zijde gemeld, dat Koning
Alphonso lijdende is aan eene leveraandoening, terwijl
ook de nieren zijn aangetast.
De Briinswijksclie Landdag heeft Prins Albrecht van
Pruisen tot Regent van net Hertogdom gekozen.
Er is een aanslag gepleegd op den Dcenschen mi
nister-president Estrup. Toen de Minister naar zijne
woning ging, loste een jongmensch twee revolverschoten,
die slechts bij toeval den Minister ongedeerd lieten,
daar de eene kogel afstuitte op een knoop van de jas.
De Minister greep zelf den dader, gaf hem over aan
de politie en spoedde zich naar huis, om zich te kleeden
voor het diner, waartoe hij was genoodigd.
De dader verklaarde bij het voorloopig verhoor, dat
hij een goed doel in het belang der vrijheid beoogde.
Dat de toestand in Denemarken als zeer ernstig
moet worden beschouwd kan blijken uit een telegram
uit Berlijn aan de N. Rott. Ct., waarin het volgende
wordt gemeldParticuliere brieven uit Kopenhagen,
geschreven 24 uren vóór den aanslag op den minister
Estrup, beschrijven den toestand in Kopenhagen als
volgt: De ministers van justitie en van oorlog, de
generaal, die bevel voert over de op Seeland aanwezige
troepen, en de directeur van politie te Kopenhagen
hebben gisteren beraadslaagd over de militaire en de
politie-maatregelen, die noodzakelijk zijn tengevolge
van den toestand. Alle wachten, welke tot nog toe
onder het bevel van luitenants stonden, zullen voortaan
door kapiteins gekommandeerd worden. In het tuighuis
zijn troepen geconsigneerd, die van scherpe patronen
zijn voorzien. Na 9 uur 's avonds mag niemand de
kazernes verlaten. Men zegt dat het regiment dragonders,
te Naestved in garnizoen, naar Kopenhagen zal worden
gelegd.
Omtrent de Oostersclie quaestie nog geen nieuws
Alleen wordt gemeld, dat, niettegenstaande de slechte
gezindheid van den Russischen Czaar ten opzichte van
vorst Alexander van Bulgarije, vele Russische officieren
zich naar laatstgenoemd land begeven om zich onder
de vanen van den vorst te scharen.
Zoo zijn uit Warschau 22 officieren naar Rumelië
gegaan, om daar dienst te nemen, en ter hunner eer
werd zelfs een groote afscheidspartij gegeven, waaraan
meer dan 500 collega's deelnamen. Er werd gedronken
op de Zuidslavische broeders en op kolonel Nikolajeffj
die ten spijt van het bevel van den Czaar in het Bul-
gaarsche leger is gebleven. Een telegram aan hem werd
opgesteld, maar de verzending werd door de autoriteit
verhinderd. Daarop hebben de deelnemers aan het feest,
benevens de officieren van etn regiment dragonders,
dat te Petrikoff ligt, per post een adres aan Nikolajeff
gezonden.
De Engelsclie regeering zal vermoedelijk weldra
gewapend optreden tegen Koning Thibau, den beken
den bloeddorstigen alleenheerscher in Birma. Zooals
men weet was de verstandhouding tusschen Engeland
en Koning Thibau nooit vriendschappelijk. Als naaste
oorzaak van het thans hangende geschil geldt eene
inbeslagneming door den Birmaanschen Koning van
de eigendommen eener Engelsche handelmaatschappij.
Engeland heeft een ultimatum aan Koning Thibau
gezonden en laat een paar nieuwe oorlogsschepen uit
rusten. Zoo er werkelijk een oorlog gevoerd wordt
zal de uitslag wel niet moeielijk te voorspellen zijn.
Gemengde Berichten.
De bleekersknecht S. te Warnsveld, die zich
Zondagavond met zijne vrouw en kinderen te bed had
begevon, hoorde omstreeks 10 uren eenig rumoer boven
zijne bedstee. Dadelijk kreeg hij het vermoeden, dat
een kwaadwillig persoon aldaar bezig was den boel te
onderzoeken en hetgeen van zijne gading was mee te
nemen. Hij achtte het raadzaam, niet wetende wie
daar wel boven kon zijn, de hulp van een paar buren
in te roepen. Dezen nu kwamen met S. overeen, den
veldwachter te roepen, ten einde de zaak dadelijk tot
haar recht te brengen.
Een der heldhaftigen kwam op de goede gedachte,
in afwachting der politie, de deuren der woning goed
af te sluiten, ten einde den ongenooden gast het vluchten
te beletten. Na omstreeks een half uur te hebben ge
zocht, vond men eindelijk den op surveillance zijnden
veldwachter, die zich onmiddellijk naar de woning van
S. begaf, waar inmiddels een twaalftal personen waren
bijeengekomen, waarvan zelfs één gewapend met een
geweer.
Wee dus den brutalen indringer, die daar zijn nacht
verblijf hield I
Met behulp van een lantaarn ging men nu de woning,
zolder en schuur doorzoeken, totdat eindelijk uit eene
kist de nachtrustverstoorder ontsnapte. Het was
eene kat I 1
Voor eenige weken zag men te Arnhem een ge
zelschap vreemdelingen, die allen een muziek-instru-
ment bespeelden, dat bij nadere beschouwing grooten-
deels van karton was vervaardigd. Deze instrumenten,
bigophones, zijn thans in het Amerikaansch Verkoop
huis verkrijgbaarzij kosten slechts zeer weinig geld
en voor enkele guldens kan men een geheel orkest
samenstellen altijd wanneer de muzikanten er zijn,
en deze zijn gemakkelijk te vinden, want de bigop
hones hebben dit voor op andere instrumenten, dat
ieder ze bespelen kan.
Zouden deze goedkoope instrumenten, die door ieder-
i
