1885. N°. 124.
Dinsdag 20 October.
72ste jaargang.
Personeele Belasting,
GOESCHG
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich- voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
C01MVT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
Den belanghebbenden wordt herinnerd aan de sup-
pletoire aangifte voor de
bij uitbreiding, vermeerdering, verwisseling of het
aanschaffen van voorwerpen der grondslagen van die
belasting; kunnende daarvoor een biljet ter invulling
bij den ontvanger worden afgehaald.
Goes, den 20 October 1855.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
Den ingeschrevenen voor de BRANDWEER wordt
herinnerd aan de
ZITTING DER COMMISSIE
voor de beoordeeling van reclames op Donderdag den
22 October a. s., des middags te 12 uren.
De redenen van vrijstelling moeten voor laatstge
noemden dag ter secretarie worden opgegeven.
Goes, den 17 October 1885
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 19 October 1885.
In ons vorig no. stond de hoofdelijke omslag te
Ylissingen voor 1886 geraamd op 245,000dit
moest zijn 24,500.
Door eigenaren van den Wilbelminapolder is in
hunne veigadering, jl. Zaterdag te Rotterdam gehou
den, afwijzend beschikt op het verzoek der Goesche
schietvereeniging om afstand van grond tot het in
richten eener schietbaan.
's-Gravenpolder. Benoemd tot geagreëerde ten kan
tore der rijks directe belastingen te 's-Gravenpolder
D. P. Prumers.
De Stct. bevat de volledige statuten der nml.
venn:Oestermaatschappij«De Bank van Ierseke"
te Iersekekapitaal f 200,000, verdeeld in twee gelijke
seriën, waarvan voorloopig alleen serie A is uitgegeven.
Ylissingen. De afgraving van het duin, noodig voor
den bouw van het nieuwe badhuis, gaf in de afgeloopen
week aan een 32tal werklieden arbeid. Dit getal wordt
te beginnen met Maandag met 42 vermeerderd, zoodat
dan 74 werklieden weer iets te doen hebben. Zeker
wel een gelukkig verschijnsel in dezen tijd van treurige
werkeloosheid. Naar wij vernemen moet het nieuwe
badhuis primo Juni opgeleverd worden.
Zaterdagavond hield de heer Janssen van Middel
burg in het Café Swalp eene tweede lezing, getiteld
«Socialisme en Algemeen Stemrecht". We hadden ons
voorgenomen van deze lezing een verslag te geven,
maar we zijn van dat plan teruggekomen. De door
den spreker die erkent dat de pers veel goeds ge
daan heeft in gemoede geuite verklaring: «de pers
is de loontrekkende dienaar der regeering en der kapi
talisten" doet ons allen lust daartoe verliezen.
De gewone halfjaarlijksche officiëele peilingen van
de Schelde tusschen Vlissingen en Antwerpen voor
rekening van ons land en België vingen op heden
aan, en zullen wel de geheele week in beslag nemen.
Van beide gouvernementen nemen twee loodsen aan
de peilingen, enz. deel. Deze geschieden onder leiding
van den heer Kuiper, Belg. loodschef, en den stuurman
der marine alhier met de peilingen enz. belast, met
het voor loodsdiensten bestemde kleine Belg. stoom-
vaartuig en het zeilvaartuig bij den overste van het
Holl. loodswezen voor inspectiën enz. in gebruik.
Bij kon. besluit zijn benoemdtot heemraad
van het waterschap Schouwen, J. Schalkwijk; tot
voorzitter van het bestuur van het waterschap Wal
cheren, D. A. Dronkerstot plaatsvervangend dijk
graaf van het waterschap Ooster Zwake, J. Woutersen
tot dijkgraaf van den Anna Jacobapolder, J. W. Del
Campo genaamd Camptot dijkgraaf van den Wil
lempolder, J. W. Del Campo genaamd Camptot
plaatsvervangend dijkgraaf van den Karelpolder, J.
Zandeein het bestuur van den Herdijkte Zwarte
polder, tot dijkgraaf B. J. Doens, en tot plaatsver
vangend dijkgraaf J. Cysouwtot gezworen van den
Oud-Kempenshofstedepolder, H. Van 't Hof; in het
bestuur van den Nieuw Westenrijkpolder, tot dijkgraaf
V. Cortvriendt, en tot plaatsvervangend dijkgraaf A.
A. Van Haelstin het bestuur van den Eerste Bath-
polder, tot dijkgraaf C. Van Liere, en tot plaatsver
vangend dijkgraaf J. Zandeein het bestuur van den
Tweede Bathpolder, tot dijkgraaf J. Zandee, en tot
plaatsvervangend dijkgraaf C. Van Liere tot voorzitter
van het bestuur der waterkeering van den Calamiteusen
Nieuw Neuzenpolder, M. De Regttot gezworen van
het waterschap Oud Wolfertsdijk, C. Koert.
In een gehouden bestuursvergadering der Iand-
bouwafdeeling Walcheren is besloten om aan de leden
voor te stellen een adres te richten tot het hoofd
bestuur, met verzoek bij de Regeering de wensche-
lijkheid te betoogen van het heffen van een matig
invoerrecht op vreemde tarwe en meel van tarwe.
Uit het wetsontwerp op het tarief der in- en
uitvoerrechten in Ned.-Indië blijkt, dat de verande
ringen, daarin aangebracht, dezelfde zijn, als zijn aan
gewezen in de mededeeling van het D. v. N. in ons
nommer van Donderdag jl. overgenomen. Tevens stelt
de Minister voor de Indische begrooting, uitgaven in
Indië, met f30,000 te verhoogen, ten einde de lagere
douane-ambtenaren eenige lotsverbetering te kunnen
toekennen. Van de artikelen van invoer ondergaan
petroleum, meel, bier en tabak de voornaamste be-
lastingverhooginghet invoerrecht op manufacturen
heeft de Min. in 't belang der inlandsche bevolking
niet verhoogd.
1Aan de beetwortel-suikerfabriek der firma Jans-
sens, Van Weel, Smits Sc Co. te Rozendaal zijn de
werkzaamheden hervat. De Bredasche Suikerfabriek
zal den 19n dezer met pl. m. 250 werklieden hare
werkzaamheden hervatten. De suikerfabrieken te
Bergen-op-Zoom, die den 12n de campagne hadden
willen openen, hebben de werkzaamheden moeten staken
doordien er geen aanvoer van bieten was. De fabriek
van den heer Wittouck is thans in werking; de twee
andere fabrieken verkeeren nog steeds in afwachting.
De 2e serie ad 50,000 van de geldleening
groot 200,000, uitgeschreven door het bestuur der
vereeniging tot christelijke verzorging van krankzin
nigen en zenuwlijders, benoodigd voor den bouw van
het gesticht op het landgoed «Veldwijk", te Ermeloo
o. d. Veluwe, is geheel volteekend. Thans heeft het
bestuur besloten tot uitgifte der 3e serie groot 50,000,
waarvan de volstorting is bepaald van 1 tot 7 Mei
1886.
Het N. v. d. D. verneemt, dat door bemiddeling
der firma Prins Sc Zwanenburg, te Amsterdam, agenten
voor het veevervoer, de vorige week 26 stuks vee
naar Antwerpen zijn verzonden om van daar naar
New-York verscheept te worden.
Deze zending behoort aan 2 Nederlanders, die zich
naar Denver in Colorado begeven, daartoe aangespoord
door het lezen der artikelen van den heer Fred. Settler,
die de gunstigste resultaten durfde voorspellen voor
het aanfokken van Hollandsch vee in het Westen van
Amerika.
De redactie der Verzekeringsbode heeft zich een
onderzoek ten taak gesteld naar den inhoud der in
ons land bestaande reglementen van begrafenisfondsen
om daardoor te kunnen geraken tot eene aanwijzing
van de fondsen, die het vertrouwen van het publiek
niet, en van die welke dat wel schijnen te verdienen.
In haar nummer van heden (no. 3) geeft zij den in
houd weer van het Reglement van Tilburg's begrafe
nisfonds, directeuren de heeren A. J. en L. Meelis.
Uit [dit reglement, zegt de Redactie, blijkt niets van
maatschappelijk kapitaal, geneeskundig onderzoek, reke
ning en verantwoording of wiskundige reserve. De
taal, waarin het reglement is gesteld, is erbarmelijk,
en er komt o. a. in voor: «Art. 19. Indien er een of
meer artikelen in dit reglement verandering behoeven,
zullen dezelve niet anders dan door de Directie met
algemeene stemmen kunnen worden aangenomen."
Volgens art. 13 bestaat die directie uit twee leden,
de hierboven genoemde heeren. Krachtens art. 12
behoudt «de directeur het recht om dit fonds door
onverhoopt overlijden aan zijne nabestaanden in bezit
te stellen."
De Verzekeringsbode deelt voorts ten aanzien van
het «fonds van geldelijke uitkeering, onder de zinspreuk
««Hulp lenigt den dood"", gevestigd te Rotterdam en
te Utrecht (directeuren J. Kluyt en H. R. Jansen)
mede, dat daarin de meest noodzakelijke bepalingen
ontbreken, en daarentegen sommige gebrekkige er wèl
in gevonden worden. Zoo is er van maatschappelijk
kapitaal geen spoor, en wordt geneeskundig onderzoek
alleen voorgeschreven voor personen boven de 60 jaar.
Een 171 tal branders te Schiedam heeft zich
tot den Minister van Financiën gewend, met verzoek
om: »lo. intrekking van het wetsontwerp tot ver
lenging tot 1 Jan. 1887 der verhooging van den ac
cijns op het gedistilleerd tot f60; 2o. vermindering
van het minimum van den te leveren trek met 5
centiliter gedistilleerd ad 50 pCt. van elk kilogram
te gebruiken graaneen maatregel, dringend noodig
voor de instandhouding der branderijen, welke in zoo
nauw verband staan met landbouw, veehandel enz.,
en die tevens zoo belangrijk bijdragen tot de financiën
van Nederland".
Evenals de «Ned. Maatsch. van pharmacie" heeft
zich ook de «Ned. Maatsch. van geneeskunde" tot den
Minister van Binnenlandsche Zaken gewend, om aan-
tedringen op wijziging der wet op het Hooger Onder
wijs, in dien zin dat de cursus van het gymnasium
voor aanstaande genees- en natuurkundigen op vijf jaar
«orde bepaald, en in het 5e jaar de beoefening der
natuurwetenschappen meer op den voorgrond trede dan
thans het geval is, zoomede dat aan artsen toegestaan
worde, door het schrijven en verdedigen van een dis
sertatie den doctoralen titel te verwerven.
Naar men ons meldt, heeft het Ned. Landbouw-
comité zich tot de Regeering gewend om in het belang
van den landbouw wijziging der jachtwet te verkrijgen.
'Vad
De vorige week is op de landbouw-kolonie «Ned.
Mettray" het prachtige vee (waaronder ook de zeld
zame ongehoornde Durhammer koeien) benevens alle
tot de boerderij behoorende roerende goederen publiek
verkocht. De boerderij zal nu niet meer voor rekening
van de kolonie beheerd, maar verpacht worden, zoodat
de tegenwoordige hoer inplaats van als zetboer voortaan
als pachtboer zal optreden. Voor de kweekelingen
blijft echter de gelegenheid, om zich in de praktijk van
het landbouwvak te oefenen, bestaan.
Een meisje van 16 a 17 jaar werd dezer dagen
in de grensgemeente Selzaete door een heer aange
sproken en gevraagd, of zij niet graag wilde gaan
dienen. Op haar bevestigend antwoord zeide hij, een
goeden dienst voor haar te weten, maar zij moest dan
oogenblikkelijk met hem medegaan. Daarop gingen
zij samen naar haar moeder, wie hij mededeelde, dat
hij tusschen Sas-van-Gent en Westdorpe (Zeeland) een
hoeve gepacht had en dadelijk een dienstmeid aldaar
noodig had. Na eenig praten kwam men tot een ac-
coordhet meisje zou op staanden voet medegaan.
Haastig werder. er wat kleeren ingepakt, en een half
uurtje daarna waren heer en meisje reeds vertrokken.
Na alles overdacht en overwogen te hebben, na steeds
meer en door buren en anderen ongerust gemaakt te
zijn, wilde men het meisje achterhalen. Van een ver
pachte hoeve bleek in de gemeente niets bekend te
zijn, waaruit blijkt, dat men aan een brutale ontvoe
ring had te denken. Rijks- en gemeente-politie, zoowel
hier te lande als in België, werden verwittigd en deden
ijverig onderzoek.
Volgens de Ter-Neuzensche Ct. van Zaterdag was
het meisje terecht, maar in ieder geval is het waar,
wat de Arnh. Ct. zegt
Men wil wetten maken tegen den handel in «blanke
slavinnen" maar is er van wetten wel iets te wachten,
zoo lang de menschen handelen als de vrouw te Sel
zaete op de Belgische grenzen?
Ais meisjes en moeders op die wijze te werk gaan,
is het toch waarlijk haar eigen schuld, als zij in het
verderf loopen.
Om zulke dingen te voorkomen, die waarschijnlijk
niet enkel in Selzaete zich zullen voordoen, zou men
eene wet moeten maken, die de menschen tegen zich
zeiven beschermt.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
De herroeping van het edict van Nantes op 18
October 1685 is een gewichtig evenement in de ge
schiedenis der Christelijke kerk. Toen Hendrik IV,
bekend om zijn gezegde «Parijs is wel een mis waard",
den troon van Frankrijk bestegen had, waarborgde
hij den Protestanten, niettegenstaande hij hunne zijde
verlaten had, vrijheid van godsdienst door de uitvaar
diging van een edict, geteekend te Nantes in 1598
en dat voor onherroepelijk werd verklaard. De ver
volgingen, waaronder de belijders der nieuwe leer van
Frans I en Karei IX zooveel te lijden hadden gehad,
hielden op en hun werden zelfs politieke rechten en
volkomen staatsburgerschap verleend. Frankrijk zelf
genoot daarvan de schoonste vruchten, want onder
de aanhangers van het Protestantisme bevonden zich
vele nijveren en gegoeden. Lodewijk XIV, een zedeloos
vorst, aangespoord door madame de Maintenon, die
in een bigottisch leven hare vroegere zedeloosheid
wilde boeten, begon de Protestanten weder te ver
volgen. Geplaagd met ondraagbare inkwartieringen,
geteisterd door de dragonnades en meermalen verwezen
naar de galeien, was hun toestand niet om uit te
houden. En toen de vorst gewezen werd op het edict
van Nantes, beging hij de onbeschaamdheid van dat
edict te herroepen. Meer dan 600 predikanten met
hunne volgelingen verlieten Frankrijk en zochten en
vonden eene wijkplaats in Zwitserland, Duitschland,
Engeland en Holland, welke landen nu de vruchten
inoogsten, die Frankrijks koning moedwillig verworpen
had. Bijna overal verrezen de Waalsche gemeenten en
de leden van deze, dankbaar voor de verleende gast
vrijheid, werden weldra nijvere burgers van den Staat.
Ds. D. P. M. Huet, nakomeling van den refugié
Gideon Huet, uit wiens geslacht 9 predikanten ge
sproten zijn, waarvan gezegde predikant wellicht de
laatste zal zijn, herdacht op gisteravond in de Her
vormde kerk de gebeurtenis van vóór twee eeuwen.
Na een geschiedkundig overzicht, zoowel van do ves
tiging der refugié's in Nederland, als van de Waalsche
gemeente te Goes, van wier laatste predikant de klein
kinderen nog in ons midden gevestigd zijn, sprak hij
een opwekkend en van warme ingenomenheid getuigend
woord over de ware verdraagzaamheid als een der
grootste, zoo niet de grootste der Christelijke deugden.
Tot grondslag zijner rede legde de spreker Hand. XII,
vs. 1 3, terwijl zijne toespraak, begonnen met het
zingen van Ps. 72 vs. 7 en afgewisseld door Gez. 156
vs. 1 en 3, besloten werd met Gez. 50 vs. 4.
Kolijnsplaat. Bij de op Zaterdag 17 Oct. alhier
gehouden stemming voor zes leden van het kiescollege
bij de Hervormde kerk zijn de vier aftredende leden,
de heeren J. H. Bybau, N. Tazelaar, J. Haringman
en A. Van der Weel, herkozen. Voor de heeren Mar.
De Regt Jz., inmiddels ouderling geworden, en W.
Wondergem, die de gemeente verlaten heeft, zijn ge
kozen de heeren Mark. De Regt Jz. en J. Cooman.
Van de 180 stemgerechtigden waren slechts 85 op
gekomen.
STATISTIEK
Comité tot wering van Schoolverzuim te Goes,
over September 1885.
Op de School A waren gedurende deze maand
143 kinderen. Onder dezen waren:
122 kinderen, die geen enkelen schooltijd verzuimden,
18 van 110 verzuimen, en
3 meer dan 10 verzuimen hadden.
Het gemiddeld verzuim was 27v percent op het
geheele aantal scholieren en schooltijden, tegen 37ii>
percent over dezelfde maand in 1884.
Op de School B waren 299 kinderen, waaronder
280 zonder eenig verzuim,
14 die van 110 verzuimen hadden, en
5 met meer dan 10 verzuimen.
Het gemiddeld verzuim was 1 percent, tegen
l'/io percent over dezelfde maand in 1884.
Op de School C waren 208 kinderen, waaronder
157 zonder verzuim,
39 met 110 verzuimen,
12 met meer dan 10 verzuimen.
Het gemiddeld verzuim was 5 percent, tegen 69/i„
percent over dezelfde maand in 1884.
Op de School D waren 53 kinderen, waaronder
41 zonder eenig verzuim,
10 met 110 verzuimen,
2 boven de 10 verzuimen.
Het gemiddeld verzuim was 4 percent, tegen
11 percent over dezelfde maand in 1884.
Het verzuim op de openbare scholen te zamen van
1 Januari af tot uit. Sept. 1885 bedroeg 3'/,percent,
tegen 39/u> percent over 't zelfde tijdvak in 1884.
De heer Elsacker, waarnemend hoofd der school
te Westkapelle, is Zaterdag definitief als zoodanig
benoemd.
De burgemeester van Eist (Betuwe) heeft ge
weigerd eene oproeping van sollicitanten te doen voor
eene vacature van onderwijzeres te Lent, op eene jaar
wedde van 400, nadat tot dusver die jaarwedde
600 had bedragen.
Rechtszaken.
In ons vorig no. stond onder de veroordeelden
door de arrond. rechtbank te Middelburg o. a. J. B. De
K., 14 j., te Ierseke, wegens diefstal tot dagen
cel (door niet-invulling van onzen berichtgever). Dit
moest zijn8 dagen cel.
Landbouw en Veeteelt.
De Nederlandsche Maatschappij voor tuinbouw
en plantkunde heelt de onderstaande prijsvragen uit
geschreven
1. Wat is de oorzaak van het kankeren en wrak
worden der boomen, bepaaldelijk onzer ooftboomen
Is er meer dan éene soort van kanker en, zoo ja, hoe
worden deze van elkander onderscheiden Welke mid
delen kunnen met vrucht tegen het kankeren worden
aanbevolen Prijsgouden medaille en 200 gulden.
Antwoorden in te zenden vóór 1 Mei 1888.
2. Eene handleiding voor het uitoefenen der broeierij
en warmoezerij (in het groot) geschikt voor Nederland.
Prijs: gouden medaille en 100 gulden. Antwoorden
in te zenden vóór 1 Mei 1887.
3. Eene duidelijke beschrijving en beoordeeling, liefst
toegelicht door eigen onderzoekingen,van de kunstmatige
kweeking der planten, zooals het stekken, afleggen,
scheuren, marcotteeren enz., met uitzondering van het
veredelen (oculeeren, enten enz.), van planten van ver
schillenden aard, met aanwijzing van den tijd wanneer
de bewerkingen moeten geschieden, van aardsoorten,
van de warmte, van de plaats en van verdere, daarop
betrekking hebbende bijzonderheden. De beschrijving
dient door afbeeldingen (oorspronkelijke of goede
kopieën) toegelicht te worden. Prijs: gouden medaille.
Antwoor len in te zenden vóór 1 Mei 1888.