1885. N°. 119.
Donderdag 8 October.
72ste jaargang.
"V" ©rpaoliting
goesche
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich- voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
courant.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
op Zaterdag den 10 October aanstaande des namiddags
te een ure in de groote zaal van bet Raadhuis vau
le. de hoveniering in de voormalige Zouterest, thans
in pacht bij I. Wessel;
2e. het vroegere Ravelijn aan de Westzijde der Haven,
thans in pacht bij Pieter Van Ast;
3e. de dijken van de begraafplaats, voorbij de 's-Heer
Hendrikskinderen-barrière tot bij en aan den dijk van
de Ambachtsheerlijkheid van 's-Heer Hendrikskinderen,
thans in pacht bij M. Rijk
de. de dijken buiten de Bleekveldsche-barrière, thans
in pacht bij C. Schrijver Pz.
De voorwaarden liggen ter Secretarie voor een ieder
ter inzage op eiken werkdag van des voormiddags 9
tot des nammiddags 2 uren.
Goes den 26 September 1885.
Burgemeester en Wethouders van Goes
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 7 October 1885.
Vrijdag a. s. zal het 55 jaar geleden zijn, dat
de heer M. J. Soutendam, majoor-commandant der dd.
schutterij alhier, als vrijwilliger bij de schutterij werd
ingelijfd. Zijn wij wel ingelicht, dan is hij de eenige
officier nog in actieven dienst, zoowel bij leger als bij
schutterij, die aan den strijd van 1830 heeft deelgenomen.
Nader deelt men ons mede, dat de schroef
stoomboot »de Mossel" voor de firma De Groot en
Bolier niet gebouwd wordt bij de heeren Smit te Kin
derdijk, maar bij de maatschappij «De Schelde" te
Vlissingen. De machine wordt echter elders vervaar
digd, van daar wellicht de vergissing.
De Noord-Bevelander schrijft
In een door zekeren E. te Kolijnsplaat ondertee
kend ingezonden stuk in de Goesche Courant van
Zaterdag jl. wordt de redactie van de Noord-Bevelander
ter verantwoording geroepen, naar aanleiding van een
paar berichten, voorkomende in No. 43 en 46 van
laatstgenoemd blad. Het doet ons genoegen E's belang
stellende vragen te knnnen beantwoorden. Intusschen
komt het ons voor, dat E. wel zoo goed gedaan had
door zich met zijn vragen rechtstreeks tot ons te wenden.
Wij vertrouwen echter, dat E., in het belang der lezers
van zijn stuk, geen half werk zal doen en hen in staat
stellen ons antwoord te lezen, waar zijn vragen te vinden
waren.
E. dan «wenschte van ons wel eens te weten, wanneer
het eerste onderzoek heeft plaats gehad." 't Onderzoek
n.l. naar de aanwezigheid van oesters vóór den Vliete-
polder. Wij antwoorden: in het begin dezes jaars, van
wege het college der zeevisscherij, onder de leiding
van een civiel-ingenieur en door den duiker Bakelaar
uit Ouddorp. Op den in teekening gebrachten uitslag
van dat onderzoek waren de verwachtingen der firma
v. d. B. en Co. gegrond. Dit laatste tevens in antwoord
op de vraag «of zulks baseert" enz. Tegenover E.'s
bewering, dat «voornoemde firma over het plaatsen
van pannen volstrekt niet gedacht heeft" staat de
verklaring van onzen berichtgever, wiens geloofwaardig
heid boven verdenking verheven is, dat de eerste firmant
hem persoonlijk zijn voornemen tot het leggen van
50.000 pannen heeft medegedeeld. Dat dit plan niet
tot uitvoering is gekomen, komt niet voor rekening
van den berichtgever.
Volgens E. «vindt het staken der werkzaamheden
zijn oorzaak in de moeielijkheid om onder water de
oesters van de groote steenblokken af te werken." Die
moeilijkheid laten wij geldenzij was echter te voorzien.
Wij kunnen hier nog aan toevoegen, dat wel degelijk
het aantal oesters, die opgehaald konden worden, bij
lange na niet toereikend was, om de moeite voldoende
te beloonen. E. zal dit wel willen aannemen, ook al
noemen wij geen cijfers.
Borsele. Maandag hield de dijkraad van het cala-
miteuse waterschap EllewoudsdijkBorsele alhier eene
vergadering, die door 24 leden werd bijgewoond. In
de eerste plaats werd overgegaan tot beëediging en
installatie van den heer J. Steketee Az. als vertegen
woordiger van het waterschap Baarland, ter vervan
ging van wijlen dhr. A. Vaar.
Vervolgens werd besloten tot voorloopige vaststelling
van het slot der rekening over 1884/5 ten behoeve
van den loopenden dienst onder nadere goedkeuring
van heeren Gedeputeerde Staten. Daarna kwam ter
tafel een voorstel tot het bevestigen van een afleider
van den bliksem aan de directiekeet te Borsele. Bij
meerderheid van stemmen werd goedgevonden dit voor
stel aantenemen.
Ten slotte nam de vergadering kennis van eenige
ingekomen stukken, waartoe o. a. behoorde een schrij
ven van den vice-president van den Raad van State
over het indienen van stukken betreffende een ingesteld
beroep op Z. M. den Koning van eene beslissing, waarbij
de onderhoudsplicht van een openbaren weg is geregeld
tegen den zin van den aangewezene.
Bij kon. besluit is benoemd tot burgemeester
der gemeente 's-Heerenhoek N. Van Stee.
Bij K. B. is benoemd bij het wapen der maré-
chaussée, en wel bij de divisie van Limburg, tot kapt.
de le luit. F. V. Quadekker, van die divisie.
Naar aanleiding van het in ons vorig nommer
uit de N. R. Ct. overgenomen bericht omtrent den tijd
der viering van het Christelijke Paaschfeest in 1886
schrijft de heer Joh. F. Malta in laatstgenoemd blad
In de N. R. C. van Zondag 4 October komen onder
de rubriek Gemengde Berichten eenige bijzonderheden
voor, aangaande den tijd der viering van het Christelijk
Paaschfeest.
't Is zeker niet ongepast op te merken, dat daarin
eenige onjuistheden ingeslopen zijn.
lo. Paschen kan nooit vallen op 21 Maart.
2o. De vroegste datum, waarop het Paaschfeest vallen
kan, is 22 Maart. Dit heeft plaats gehad in 1598,
1693, 1761 en 1818.
3o. Het Paaschfeest is in 1666 en 1734 op 25 April
gevallende viering in 1886 is dus reeds de derde
op dien datum, wanneer wij de berekening naar den
Gregoriaanschen stijl alleen in aanmerking nemen.
4o. De berekening geschiedt niet naar de werkelijke
volle Maan, maar naar eene denkbeeldige, die door de
Epacten aangegeven wordt.
De heer De Savornin Lohman heeft zijne Memoiie
van Antwoord ingezonden, op het afdeelingsverslag
betreffende zijn wetsvoorstel tot wijziging van art. 1
der kieswet. De voorsteller verwerpt de verdenking,
dat hij dit wetsontwerp indiende, omdat hij voor eene
wijziging van art. 194 der Grondwet terugdeinsde.
Noemenswaardige vertraging van de aanhangige werk
zaamheden kan van dit voorstel onmogelijk verwacht
worden, 't Hangt van de Kamer zelve af, of van dit
voorstel de herziening der Grondwet vertraging zou
ondergaan en dan nog zou deze vertraging hoogstens
enkele maanden zijn. Doel van dit wetsontwerp is
trouwens geen ander dan geen definitieve beslissing
over de herziening der Grondwet te nemen, alvorens
de Kamer samengesteld zij overeenkomstig eene recht
vaardige toepassing van het grondwettelijk beginsel,
dat een uniformen census toelaat. Behoudens enkele
kleine wijzigingen handhaaft de voorsteller zijn wets
ontwerp.
Naar men verneemt, is professor Jonckbloet te
Wiesbaden ernstig ongesteld geworden.
Op grond van art. 75, al. 1, der nieuwe wet
van de Maatschappij tot Nut van het Algemeen moet
er thans een geheel nieuw hoofdbestuur worden ge
kozen, waarvan de eene helft te Amsterdam en de
andere daarbuiten woonachtig moet zijn.
De daarvoor aangewezen commissie heeft thans de
volgende dubbeltallen voor die verkiezing opgemaakt.
A. Voor hoofdbestuurders te Amsterdam woonachtig
1. J. A. Böhringer, predikant bij de Ev. Luth. ge
meente; H. Bouman, directeur van de gemeente-kweek
school voor onderwijzers en onderwijzeressen.
2. W. F. Loman, predikant bij de Ev. Luth. ge
meente; J. Coninck Westenberg, directeur van de
Maatschappij voor gemeente-crediet.
3. Mr. J. P. Moltzer, hoogleeraar aan de gemeente
universiteit; mr. G. A. Van Hamel, id.
4. Mr. H. P. G. Quack, hoogleeraar, directeur van
de Nederlandsche bankmr. J. G. N. de Hoop Scheffer,
secretaris-directeur van de Nederlandsche bank.
5. Dr. H. C. Rogge, bibliothecaris van de bibliotheek
der gemeente-universiteit; J. R. De Kruijff, directeur
van de Rijksschool voor kunstnijverheid.
6. Mr. J. E. Veltman, lid der firma Vermeer Co.
mr. W. II. K. Mouthaan, seretaris van de Kamer van
koophandel.
B. Voor hoofdbestuurders buiten Amsterdam woon
achtig
1. Mr. W. H. De Beaufort, lid van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal, te Leusdenmr. K. M. G.
De Meijier, advocaat te Arnhem.
2. Mr. A. Goeman Borgesius, lid van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal te 's-Gravenhagemr. H.
H. G. A. Coenegracht, rechter in de arrondissements
rechtbank te Maastricht.
3. Mr. J. T. Buys, hoogleeraar aan de rijks-univer
siteit te Leiden; H. D. Levyssohn Norman, oud-lid van
den Raad van Nederlandsch-Indië te 's-Gravenhage.
4. Mr. P. J. G. Van Diggelen, rechter in de arron-
dissements-rechtbank te Zwolle; W. A. baron Van der
Feltz, lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
te Assen.
5. Mr. H. L. Drucker, hoogleeraar aan de rijks
universiteit te Groningen; mr. J. C. Bergsma, raads
heer in het gerechtshof te Leeuwarden.
6. Mr. E. Fokker, griffier van de Staten van Zeeland,
te Middelburg; mr. C. H. B. Boot, officier van justitie
te Breda.
De departementen hebben nu uit elk dier dubbel
tallen eene keuze te doen, en daarvan vóór 3 November
bericht te zenden aan den algemeenen secretaris.
Mevrouw Kleine heeft in haar laatsten wil be
paald, dat telkens wanneer een gedeelte van hare gelde
lijke nalatenschap, waarvan hare erfgenamen slechts
het vruchtgebruik hebben, vrijvalt, die som zal gebruikt
worden tot vorming en geleidelijke uitbreiding van een
fonds, het «Kleine-Fonds" genaamd, waaruit aan oude
of behoeftige tooneelisten hulp kan worden verleend.
De kon. goedkeuring is reeds gevraagd op de statuten
van dit fonds. Door mevr. Kleine zijn tot administra
teuren benoemd de heeren A. C. Wertheim en J. L.
Schut. Schenkingen en bijdragen worden gaarne aan
genomen.
In den laatsten tijd is van verschillende zijden
gewezen op de wenschelijkheid, om voor ons land een
inrichting in het leven te roepen als de te Berlijn be
staande «Central-Verein für Arbeit-Nachweis."
De «Maatschappij voor den Werkenden Stand",
meenende, dat het op haar weg lag hiertoe een po
ging in het werk te stellen, heeft alvorens het advies
van deskundigen gevraagd en daarom de zaak in
handen eener commissie gesteld. Het door die com
missie uitgebrachte rapport is thans verschenen.
Overeenkomstig haar advies heeft het bestuur der
Maatschappij tot de oprichting van een arbeidsbeurs
besloten, met dien verstande echter, dat zij direct
nationaal zal gemaakt worden en niet, gelijk door de
commissie in overweging werd gegeven, met een plaat
selijke instelling als proef zal worden begonnen.
Voor hen, die zich persoonlijk of schriftelijk (franco)
bij genoemd bestuur aanmelden, zijn nog eenige exem
plaren van het rapport beschikbaar. ArnhCt)
In het October-nummer van het Mdbl. tegen
de Kwakzalverij deelt dr. Ranneft, te Groningen, een
voorbeeld mee ten bewijze, dat ook in zichzelve on
schadelijke kwakzalverij hoogst nadeelige gevolgen kan
hebben. In Mei 1883 werd deze geneesheer geroepen
bij een 17-jarigen boerenzoon, lijdende aan kniege-
wrichts-ontsteking. Slechts amputatie kon het leven
van den patient redden zij werd verricht en met verlies
van zijn been bleef de patient behouden. Maar nu is
gebleken, dat hij al een jaar lang onder behandeling
was geweest van het Groningsche «boertje", dat beweert
door handen-oplegging genezing te kunnen aanbrengen.
Dit handen-opleggen kan op zichzelf geen kwaad hebben
gedaanmaar is niettemin deze patient verknoeid of
niet Zeer zeker jazegt dr. R. want met meer
dan waarschijnlijkheid liet zich uit het verhaal van
ouders en patient afleiden, dat voor een jaar, toen hij
onder behandeling van het boertje kwam, door een
operatie het been had kunnen behouden blijven.
Uit Zevenbergen wordt aan de N. R. Ct. gemeld
Het zal er gedurende den aanstaanden winter in
deze gemeente treurig uitzien voor de werkmansklasse.
Terwijl andere jaren voldoende werk aan de suiker
fabrieken was te vinden, zal dit gedurende dezen winter
niet het geval zijn. Twee van de drie suikerfabrieken
zullen nl. wegens de suikercrisis r.iet werken, en de
derde fabriek niet zoo lang als andere jaren. Gelukkig
dat de «Zevenbergsche Suikerfabriek" deze week bij
openbaren verkoop weder in flinke handen is gekomen,
zoodat deze in het aanstaande jaar weer in werking
zal komen.
In de gisteren gehouden vergadering van aan
deelhouders in de naamlooze vennootschap De Zeven
bergsche beetwortel-suiker-fabriek «De Phoenix" is
besloten tot liquidatie over te gaan.
Zijn wij wel ingelicht, dan zijn reeds onder
scheiden lichttorens en reddingbootstations ten behoeve
van de Nederlandsche kustwacht in electrische gemeen
schap met het Rijkstelegraafnet gebracht en gaat men
ijverig voort met den verderen aanleg van de neg ont
brekende verbindingen, zoodat men vermoedelijk binnen
weinig maanden de voltooiing van het werk kan te
gemoet zien. (Stoonipost.)
Het jaarverslag der maatschappij van weldadig
heid is in druk verschenen en bevat tal van mededee-
lingen, die in staat zijn om de belangstelling op te
wekken voor haar kolonie te Fredriksoord, die niet
verward moet worden met de rijksgestichten te Ommer-
schans en Veenhuizen, waarmede zij in geenerlei betrek
king staat.
«gg—bJ—a—rim'fRMamausiinJ—noun.triHi.aocEPB«gaag3Pga
Kunst, Wetenschap en Letteren.
Het tooneelgezelschap van de nieuwe Rotter-
damsche schouwburg-maatschappij zal Donderdag a. s.
in de Sociëteit V. O. V. alhier «de Salontyroler" op
voeren. Dit gezelschap bestaat hoofdzakelijk uit eene
combinatie van het vroegere gezelschap van den heer
W. Van Zuylen en van de ontbonden afdeeling «Rot
terdam" van het Nederlandsch tooneel, terwijl de
Salontyroler als een der beste stukken van den heer
Von Moser wordt geroemd. Volgens het programma
zullen o. a. in dit stuk optreden Mevrouw De Graef-
Verstraete en Mevrouw De Bruyn-Sablairolles, bene
vens de heeren Alex. Faassen, Mutters en Van Nieuw-
land. Het oordeel der pers in onze groote steden luidt
over het algemeen zeer gunstig, zoowel wat het stuk
als wat de opvoering betreft. Op grond daarvan hopen
wij, dat de voorstelling van Donderdag a. s. succes
zal hebben, waartoe eene goed bezette zaal voorzeker
een eerste vereischte is.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
De Tweede Kamer heeft gisternaraiddag haar
werkzaamheden geregeld. In overleg met de Regeering
zijn nu het eerst aan de orde gesteld de rechterlijke
ontwerpen (die tot uitvoering van het Wetboek van
Strafrecht moeten strekken). Na afdoening daarvan
komt het wetsontwerp betrekkelijk de exploitatie van
den spoorweg Amersfoort—Resteren, terwijl ook het
wetsontwerp tot verlegging van den Maasmond aan de
orde is gesteld.
Koloniën.
Men meldt uit Batavia, 28 Aug. In Atjeh is
het in de laatste dagen weder warm toegegaan, blij
kens onderstaande telegrammen in de Jav. Ct., dd. 22
dezer respectievelijk van Padang en Penang ontvangen
«Gevecht 17 Augustus vijand 19 dooden; 18 Aug.
oud Ketapan-Doea geslecht; 19 Aug. Tjot Goeë ont
ruimd wij een mindere licht gewond."
«17 dezer, tweede luitenant G. B. De Jong gewond."
Volgens een Atjeh-correspondentie van het B. H.
is het een feit, dat men gedurende de verschillende
inspecties door den legerbevelhebber van tijd tot tijd
op Z. Ex. geschoten heeft. Vervolgens komt in die
correspondentie voor het verhaal van het gevecht bij
Ketapan Doea onder luitenant De Jong tegen een 100-tal
Atjehers geleverd en de wijze, waarop hij gewond is
geraakt. Men hoopt op herstel van dien officier en
roemt algemeen zijn moedig gedrag, waarvoor hem
naar veler meening ten volle eene koninklijke onder
scheiding toekomt.
Het Bat. Hbl. bevat het volgende geheimzinnig
bericht
Wij vernemen, dat door de regeering berichten zijn
ontvangen over plaats gehad hebbende ernstige rust
verstoringen. Wij zijn niet gerechtigd tot nadere mede-
deelingen.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
De vacature bij de Christel. Gereformeerde ge
meente te Wolfertsdijk, ontstaan door het overlijden
van den waardigen ds. H. H. Middel op den 28 Decem
ber 1882, is, nadat een zestal beroepen vruchteloos
zijn afgeloopen, jl. Zondag gelukkig vervuld. Ds. H.
Elffers, die van zijne gemeente te Hillegom, welke
ZEw. sinds 1876 bediende, den vorigen Zondag afscheid
had genomen met Jeremia 31 23, werd nu alhier
op indrukwekkende wijze tot zijne gewichtige betrek
king ingeleid door ds. D. De Pree, pred. te Goes, met
2 Tim. 4 12, en ving 's namiddags zijn dienst
werk aan met Zach. 6 15. Beide godsdienstoefeningen
werden talrijk bezocht, terwijl de plechtigheid in den
namiddag weid opgeluisterd door de tegenwoordigheid
van de heeren burgemeester, wethouders, leden van
den gemeenteraad en den secretaris, als daartoe beleef
delijk uitgenoodigd. De gemeente, die nu weder een
eigen leeraar bezit, mag thans ook wijzen op een
geheel nieuw ruim en doelmatig ingericht kerkgebouw
en eene geschikte predikantswoning.
Beroepen tot predikant te Eikerzee de heer Ds.
G. J. Van der Hoeven te Spanbroek.
De ambachtsvrouw dezer gemeente, mevr. de douai
rière van Citters te 's-Gravenhage, die pas een som
van 500 schonk tot het laten verven der kerk, heeft
zich ook met betrekking tot dit beroep doen kennen
als een milde bevorderaarster der godsdienstige belan
gen van Eikerzee.
Bedankt voor het beroep naar 's-Heer-Hendriks-
kinderen door ds. P. J. W. Klaarhamer, te Hilversum.
Wilhelminadorp. Daar in 't huisgezin van het hoofd
der school alhier kinderen door 't roodvonk zijn aan
getast, is de school tijdelijk gesloten.
Rechtszaken.
Arrondissements-rechtbank te Middelburg.
Gisteren zijn o. a. veroordeeld: F. C. C., 11 j.,
D. A., 11 j., M. B., 13 j., J. J. B., 12 j., allen te
Goes, wegens diefstal, ieder tot 3 dagen cel; A. Z.,
39 jhuisvr. van B. v. d. V., te Schore, wegens
overtreding der drankwet, tot/10 boete; P. S., 12 j.,
en J. P. S., 11 j., beiden te Wemeldinge, wegens
diefstal, ieder tot 3 dagen cel; allen in de kosten.
Vrijgesproken zijn: W. F. C., 12 j., en J. J. R.,
11 j., te Goes, beklaagd van diefstal; C. De R., 51 j.,
huisvr. van A. H., te Schore, beklaagd van overtre
ding der drankwet.
