1885. N°. 85.
Dinsdag 21 Juli.
72ste jaargang.
het PATENTRECHT
Dr. G. T. Callenfels,
J. J. Ochtman,
J. P. S. Jonquière en
W. J. Van Gorkom.
GAAISTENG,
STEENHOUWERIJ,
GOESGHG
De uitgave dezer Courant geschiedt Maanda.8, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonden) op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
Aan den vooravond van de gemeente
raadsverkiezing nog eene laatste aan
sporing om trouw ter stembus te komen
Wanneer op morgen (Dinsdag 21 Juli)
de liberalen op hun post zijn, dan, maar
ook dan alleen, kunnen zij van de over
winning zeker zijnen ai mogen niet
alle vier de candidaten, hunnerzijds ge
steld, de volstrekte meerderheid behalen,
het mandaat van onzen wethouder Ocht-
man zal in ieder geval dan toch hernieuwd
worden.
Wij durven daarom hopen, dat de
liberalen zich goed van hun plicht zullen
kwijten en hunne stem uitbrengen op
de heeren
Wij herinneren voorts eraan, dat de
stembus geopend is van 95 uren;
dat voor hen, die hun stembriefje moch
ten verloren hebben, nieuwe ter secretarie
zijn te bekomen en dat de briefjes niet
onderteekend mogen worden.
Men lette voorts goed op de spelling
der namen.
Het primitief kohier no. 2 van
voor deze gemeente, voor het dienstjaar 18851886, is
op heden ter invordering gesteld in handen van den
ontvanger dier belastingen, en zal dus ieder verplicht
zijn zijnen aanslag ten gestelden tijde te voldoen.
Goes, den 18 Juli 1885.
De Burgemeester van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
Er is vergunning verleend aan P. G. VAN CALMT-
HOUT c. s. tot oprichting eener
en aan L. RENGUET tot oprichting eener
beiden op het erf van het perceel wijk E no. 114,
gelegen in de Voorstad.
Goes, den 18 Juli 1885.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 20 Juli 1885.
Toen indertijd de militaire Studenten-Sociëteit
«Mavors Medicator" te Amsterdam gesloten werd,
reden hare leden op den laatsten dag van haar bestaan
met in rouw gehulde paarden en rijtuigen en zeiven
met teekenen van rouw door Amstel's straten.
Hoewel niet met dergelijke uiterlijke teekenen van
rouw, hal alhier Zaterdagmorgen, onder omstandig
heden, welke van diep, innerlijk gevoeld leedwezen
getuigden, de sluiting plaats van de middelbare school
voor meisjes. Een aantal oud-leerlingen had zich met
de tegenwoordige in het lokaal vereenigd en zich om
de leeraressen geschaard, terwijl ook de leeraren, het
dagelijksch bestuur der gemeente en de commissie van
toezicht op het M. O. tegenwoordig waren.
Allereerst nam de voorzitter der commissie van toe
zicht, de heer Ochtman, het woord om te wijzen op
het doel der samenkomst, het noodlottig gevolg van
de bekende omstandigheden, welke hij ten zeerste be
treurde, en die tot sluiting eener bij velen geliefde
inrichting aanleiding hadden gegeven.
Op gevoelvolle wijze herinnerde de spr. aan wat
de school bereids had gewrocht, als gevolg van het
uitstekend onderwijs, dat er gegeven werd. Hij bracht
daarvoor namens de commissie dank aan bet gansche
personeel zonder onderscheid en ook aan de leerlingen,
die door haren ijver en haar voorbeeldig gedrag zoo
veel hadden bijgedragen om het onderwijs de ge-
wenschte vruchten te doen dragen. Was het een donker
oogenblik eene inrichting als de hier bedoelde te
moeten sluiten, er is toch ook een lichtpunt, nl. dat
zij niet geheel verdwijnt, maar dat met 1 Sept. eene
nieuwe school, zij het dan van lageren rang, zal
geopend worden, waaraan een groot deel der tegen
woordige onderwijskrachten verbonden wordt. Dit gaf
spr. aanleiding om inzonderheid een woord van dank
te richten tot den heer Frowein, die, tengevolge der
veranderde inrichting, zijne taak bij het onderwijs te
dezer stede geëindigd ziet. Het was spr. zeer aange
naam namens de commissie van toez. den heer Fro
wein de verzekering te kunnen geven, dat, wanneer
deze ooit ter verkrijging eener nieuwe betrekking bij
het onderwijs een beroep zou doen op de comm. v.
toez., dat beroep niet te vergeefs zou gedaan worden.
Spr. eindigde met de leerlingen aan te moedigen ook
in de nieuwe inrichting met ijver van het onderwijs
gebruik te maken.
De directrice, mej. Slothouwer, zeide ook namens
hare collega's den heer Ochtman en de gansche com
missie dank voor de hartelijke toespraak en niet min
der voor de hoogst welwillende wijze, waarop de
commissie steeds met het onderwijzend personeel had
omgegaan. Was het haar aangenaam te mogen hooren
dat het onderwijs op grooten prijs was gesteld gewor
den en vruchten droeg, een deel van het resultaat was
zeker ook te danken aan de onvermoeide pogingen
der commissie om het onderwijs naar de eischen des
tijds te doen inrichten. Ook zij bracht een woord van
lof aan de leerlingen voor haren betoonden ijver
en vlijt.
Alsnu nam de burgemeester onzer gemeente het
woord. Hij herinnerde er aan, hoe op 1 Sept. 1876
deze school door zijn geachten ambtsvoorganger, rnr.
Blaaubeen, geopend werd en hoe deze toen de school
«den sluitsteen" noemde van het onderwijs in deze
gemeente. En inderdaad, als men den toestand van
het onderwijs in 1876 met dien van toen 30 jaren
geleden, het tijdstip waarop mr. Blaaubeen optrad,
vergeleek; als men naging wat er onder zijn bestuur
op dit gebied tot stand was gekomen, dan mocht hij
wel spreken van een sluitsteen, als het beeld van het
uiterste wat in deze gemeente in zake onderwijs ge-
wenscht kon worden.
Die sluitsteen aan het gebouw van het onderwijs
werd nu weggenomen, en weinig voorzeker had mr.
Blaaubeen kunnen denken, dat dit reeds zoo spoedig
zou gebeuren en dat de laatste gewichtige daad onder
zijn bestaur weldra ongedaan zou gemaakt worden.
Met de meerderheid van ééne stem was in de lie
Kamer het subsidie aan de school onttrokken en daar
mee was de school gevallen. Nochtans achtte spreker
zich gelukkig erop te kunnen wijzen, dat een nieuwe
steen onmiddellijk in de plaats van den weggenomene
kon gelegd worden en al was de nieuwe inrichting
niet geheel tot stand gekomen zooals het dagelijksch
bestuur dit gewenscht had, toch was het een voor
recht te noemen, dat de Goesche meisjes niet van
voortgezet onderwijs behoefden verstoken te blijven
en dat aan de nieuwe inrichting een groot deel
van de tegenwoordige onderwijskrachten verbonden
bleef. Spreker apprecieerde het zeer, dat, niettegen
staande de tractementen eene gevoelige vermindering
hadden moeten ondergaan, de tegenwoordige leeraressen
bereid waren bevonden het onderwijs aan de nieuwe
school op zich te nemen en hij meende de tolk der
leerlingen te zijn, wanneer hij ook namens deze daar
voor dank zegde.
Na nog een kort woord gericht te hebben tot de
leeraren, welke voor goed de school verlieten en na
aan de comm. van toezicht dank te hebben betuigd
voor al de zorgen en de toewijding ook aan dozen
tak van onderwijs besteed, verklaarde de burgemeester,
namens het gemeentebestuur, de school voor midd.
onderw. aan meisjes gesloten.
Onmiddellijk daarop vroeg de heer Frowein het
woord. Het was hem eene behoefte, nu hij deze school,
Goes, ja wellicht het onderwijs ging vaarwel zeggen,
in de eerste plaats een woord van dank te brengen
aan het Dagelijksch Bestnur en aan de Commissie
van toezicht voor de heusche en welwillende behande
ling, steeds van hen ondervonden. Met erkentelijkheid
had hij ervaren, dat hem hier nimmer eenige belem
mering was aangedaan in de persoonlijke vrijheid,
welke bij de wet gewaarborgd is en die elk Neder
lander ook behoort te bezitten, wil het land niet te
gronde gaan. Het was hem gebleken, dat menigmaal
de partij voor hem opgenomen was, waar anderen
hem in minder gunstig daglicht wilden stellen en
met aangename herinnering zou hij deze plaats ver
laten. Ook een woord van dank bracht spr. aan de
directrice en zijne andere collega's voor de welwillend
heid, steeds van hen ondervonden.
Een treffend oogenblik was het toen de heer Frowein
zich vervolgens richtte tot zijne leerlingen en het zal
hem zeker in zijn verder leven onvergetelijk blijven,
hoe ondubbelzinnig de bewijzen van aanhankelijkheid
waren, welke hij op 18 Juli 1885 van zijne leerlingen
ontving.
"Toen ik 5 jaren geleden hier mijne taak opnam",
zoo ongeveer sprak de heer Frowein, «ontveinsde ik
mij niet de moeielijkheid der betrekking van leeraar
aan eene school voor meisjes. Terstond echter besloot
ik mijne leerlingen als kleinere zusjes te beschouwen
en voor haar een oudere broeder te zijn". Hij liet het aan
anderer oordeel over uit te maken in hoever hij in
dat voornemen geslaagd was en in hoeverre zijn onder
wijs ten Dutte der aankomende vrouw was geweest.
Men had tot zelfs in de Tweede Kamer getracht zijn
onderwijs als schadelijk voor te stellen en de Goesche
meisjes beklaagd, dat zij door hem werden opgeleid
voor het Jan-Rappisme. Spreker had nooit iets anders
beoogd dan het geluk van de vrouwelijke jeugd. Ook
nu wenschte hij zijnen leerlingen, die daar, vol illusiën
voor de toekomst voor hem stonden, de vervulling
harer wensclien en een toekomst vol geluk toe en hij
durfde haar met vol vertrouwen de vraag voorleggen
of het waar was, dat hij hen opgeleid had tot Jan-
Rappisten.
Als om antwoord te geven op deze vraag nam nu
eene der oudleerlingen, mej. A. Massee, het woord,
om, nadat zij haar genoegen uitgedrukt had, dat de
dames-leeraressen aan de school verbonden bleven,
namens de leerlingen haar leedwezen te betuigen dat
de heer Frowein de school verliet. Zij bracht den
spreker dank voor zijn onderwijs, dat, als om strijd,
door alle leerlingen ten hoogste werd gewaardeerd en
dat den heer Frowein bij haar allen onvergetelijk zou
doen blijven. Als een bewijs van erkentelijkheid bood zij
dezen namens oud- en tegenwoordige leerlingen een
fraai bewerkten schrijfstoel aan, vergezeld van een net
album, waarin de namen van allen die aan het geschenk
hadden bijgedragen.
Eene nieuwe aangename verrassing voor den heer
Frowein volgde, toen onmiddellijk daarop de directrice
het woord nam en hem in hartelijke taal dank zeide
voor den hoogst aangenamen omgang, dien zij en hare
collega's met den heer Frowein hadden gehad. Als
souvenir bood zij hem, ook namens hare Collega's, een
fraaie boekentafel aan.
In-weinige maar hartelijke woorden betuigde de heer
Frowein zijn dank, waarna de bijeenkomst gesloten werd.
Wij hebben eenigszins uitvoerig van deze plechtig
heid verslag gegeven omdat het ons, die in het alge
meen niet kunnen medegaan met de denkbeelden be
trekkelijk onze maatschappij door den heer Frowein
voorgestaan, zeer aangenaam is hier te kunnen ver
klaren, dat duidelijk gebleken is, dat die denkbeelden
nimmer invloed hebben uitgeoefend op het onderwijs,
door dhr. Frowein aan de meisjesschool gegeven. In
tegendeel in de liefde der leerlingen, in de achting
zijner collega's en die der boven hem gestelde autori
teiten ligt het afdoend bewijs, dat de heer Frowein
een uitstekend leeraar is geweest, die bij allen, welke
op eenigerlei wijze tot de school in betrekking stonden,
aangename herinneringen achterlaat.
En nu, de school is gesloten. In 1876 zeide nu
wijlen mr. Blaaubeen: «mijne taak voor het onder
wijs in deze gemeente is volbracht". Het heeft sinds
dien tijd niet ontbroken, vooral ook niet in onze ge
meente, aan bestokers en belagers van deze nalaten
schap eens algemeen geachten burgervaders en zij is
er door ten onder gebracht. Die tegenstanders mogen
juichen in hunne overwinningzij hebben aan mr.
Blaaubeen's werk de kroon ontnomen
Ook nu en vooral dezer dagen wordt weder geknaagd
aan dal gene wat de volgelingen van mr. Blaaubeen
gemeend hebben in de plaats te moeten stellen van
wat verloren ging. Het is zelfs eene verkiezingsleuze
geworden I Wij zouden wel gewenscht hebben, dat
die bestrijders van de meisjesschool Zaterdag tegen
woordig waren geweestzij zouden dan ervaren hebben
dat daar in die school met de noodige kennis voor
het dagelijksch leven een edele geest is aangekweekt
geworden en dat de zedelijke opvoeding nauw aan
het onderwijs verbonden was.
Wij twijfelen er dan ook niet aan of ieder wel
denkende zal er zich in verheugen, dat het ons ge
meentebestuur gelukt is, met belangrijk minder kosten,
eene inrichting voor de gemeente in 't leven te roepen,
zoo na mogelijk aan de geslotene gelijk komende.
Moge de nieuwe school, welke op September ge
opend wordt, evenzeer een zegen zijn voor de Goesche
vrouwelijke jeugd
Gravenpolder. Met zekerheid verneemt men dat
tegen dokter Moens uit Goes proces-verbaal is opge
maakt, omdat hij jl. Dinsdag, toen hij een zijner pa-
tienten moest bezoeken, niet stapvoets reed.
Wanneer zal het dagelijksch bestuur dezer gemeente
inzien, dat het zich door het in 't leven roepen van
de reeds zooveel besproken politie-ver ordening belache
lijk heeft gemaakt, veler misnoegen heeft op den
hals gehaald en aan zijne medeburgers moeieiijkheden
heeft veroorzaakt? In de jongste raadsvergadering deed
de voorzitter mededeeling van een ingekomen schrijven
van Gedeputeerde Staten, waaruit o. a. bleek dat deze
zich ook niet konden begrijpen waarom zulk eene ver
ordening tot stand was gekomen. Misschien zal dit
aanleiding geven, dat het dagelijksch bestuur een voor
stel tot wijziging doet, of zou gemeld schrijven slechts
voor notificatie aangenomen en ter zijde gelegd worden
Tot lid van den gemeenteraad te 's Heer Abts-
kerke c. a., in plaats van den heer W. L. Hirdes, is
gekozen de heer Marinus Harinck.
Z. M. de Koning is Vrijdag van Königswart
vertrokken en zal a. s. Dinsdag via Frankfort a/M.
op het Loo aankomen.
De St.-Ct. bevat de gewijzigde statute i van
«oprichting en instandhouding der ambachtsschool"
te Zieriksee.
De Midd. Ct. meldt, dat den heer Arie Smit
te Vlissingen een adres is aangeboden, voorzien van
700 handteekeningrn van hoofden van huisgezinnen,
waarin liem eerbiedig doch dringend wordt verzocht,
zich, na het overlijden van den heer Diemont, opnieuw
candidaat te willen stellen voor hoofd dier gemeente.
Op dit adres komen niet voor de namen van leden
van den gemeenteraad, van gemeente-ambtenaren en
van geëmploieerden der maatschappij «de Schelde",
wien het met opzet niet is aangeboden.
Heden wordt te Schoondijke een Rijkstelegraaf
kantoor met vereenvoudigde inrichting geopend.
De diensturen zijn geregeld als volgtop werkdagen,
van 8 tot 11% uur voor- en van 1% tot 5 uren na
middags: op Zon- en feestdagen, van 8 tot 9 uren
voor- en van 1 tot 3 uren
Bij koninklijk besluit, geteekend den 25 Juni te
Königswart, is het gevraagde eervol ontslag verleend
als burgemeester van Kampen aan mr. S. H. de la
Sablonière, welk ontslag wordt gerekend te zijn in
gegaan met 10 Juli 11. De belanghebbende heeft, vol
gens de Kamper Ct., echter eerst 15 Juli dat koninklijk
besluit ontvangen.
De heer de Ia Sablonière zegt het Vad. heeft
dus van 10 tot 15 Juli als burgemeester gefungeerd
zonder burgemeester te zijn. Wat gedurende die dagen
door hem in die qualiteit is verricht, is dus onwettig.
De schuld voor dien wanordelijken toestand draagt na
tuurlijk de verantwoordelijke Minister.
De stad 's-Hertogenbosch viert dezer dagen haar
700-jarig bestaan.
De Prov. Noordbr. Ct. gaf Zaterdag een feestnummer
uit, geheel gewijd aan die viering. Het bevat een feest
lied, een schets van de geschiedenis van Den Bosch
en een beschrijving van den allegorisch-historischen
optocht, die heden zou worden gehouden en waaraan,
behalve de muziekkorpsen, 500 gecostumeerden, 10
praalwagens en 120 paarden zullen deelnemen.
Ook de Noordbrabanler is bij die gelegenheid in
feestgewaad verschenen.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Ds. A. De Joode, predikant te Eikerzee, heeft
het beroep naar Oostzaan aangenomen.
Drietal van pred. voor de bestaande vacature
bij -de Evang. Luih. gem. te Middelburg: dd. J. L.
Bleeker, te Wildervank; S. F. W. Greebe te Gouda,
en C. W. Pohlmann te Weesp.
Bedankt voor het beroep naar de Chr. Ger.
gem. te Haamstede door ds. C. Steketee Czn. te
Veere.
Als afgevaardigden tot de Synode der Christe
lijke Gereformeerde kerk, welke den 18 Augustus te
Rotterdam zal gehouden worden, zullen optreden voor
Zeeland: de predikanten A. Littooy te Middelburg en
J. Westerhuis, te Ter-Neuzen, en de ouderlingen jhr.
J, L. De Jonge en B. M. Den Boer.
Op de agenda komt o a. voor:
De prov. Zeeland vraagt of iemand, die met de
zuster zijner overledene vrouw gehuwd is, lid der
gemeente mag worden.
De Kerkeraad der Chr. Ger. gemeente te Rotter
dam, de droeve ervaring opgedaan hebbende, dat het
magnetisme binnen de kerk is doorgedrongen, verzoekt
de Synode niet alleen haar afkeurend oordeel uitte-
spreken, maar maatregelen te nemen, deze in zijn oog
ongeoorloofde zaak te helpen weren.
Gelderland stelt voor:
De Synode spreke den wensch uit, dat onze kerk
den doktorstitel verleene.
De Synode dringe bij de Hooge Regeering aan:
dat de doodstraf weer ingevoerd,
dat de Zondagswet gehandhaafd en
dat Kerk en Staat feitelijk gescheiden worde.
De kerkeraad der Hervormde gemeente teRen-
kum heeft zich met een adres tot de Synode gewend,
waarin wordt verzocht, dat de candidaten der Vrije
Universiteit bij eene der provinciale kerkbesturen
proponents-examen kunnen afleggen, of door middel
van collegium doctum als predikanten in de Ned.
Hervormde kerk zullen worden toegelaten.
Door de bevoegde autoriteit is, naar het D. v. N.
meldt, de directeur van 's Rijks normaalschool te Balk
uitgenoodigd zoo spoedig mogelijk een opgave te doen
