1885. N°. 74.
Donderdag 25 Juni.
72ste jaargang.
GOESGHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.'
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regeL
GOES, 24 Juni 1885.
Z. M. de Koning zoo schrijft men onder meer
uit Königswart aan het Dagblad is nu vijf dagen
hier en is blijkbaar uiterst ingenomen met de een
voudige, maar aan natuurschoon zoo rijke badplaats.
Den 16en kwamen 11. M. en de Kroonprinses met
een extra-trein uit Tüplitz aan. De Koning wachtte
de Zijnen aan het station af, in gezelschap van den
eigenaar der heerlijkheid vKünigswart", prins Paul
Metternich, die zijne equipage ter beschikking van H. M.
had aangeboden.
Het is nog niet bepaald, wanneer HH. MM. zullen
vertrekken.
's-Gravenhage. Z. M. heeft benoemd tot Commis
saris des Konings in de provincie Drente, de Oud-
minister Pijnacker Hordijk.
Bij K. B. zijn benoemd tot dijkgr. van den Borne-
polder, J. Woutersen tot voorz. van het bestuur van
het waterschap van de Nol tusschen den Kouden- en
den Lovepolder, P Scheele Janszoontot plaatsv. dijkgr.
van den Oranjepolder, A. Koddetot voorz. van het
best. der waterkeering van het calamiteuse waters.
Scherpenisse, A. Hartog Sz.tot voorz. van het best.
der waterk. van den calamiteusen Annapolder, P. H.
Van Listot dijkgr. van het wat. Ooster Zwake, J.
Zandee; tot plaatsverv. dijkgr. van den Willem Adri-
aanpolder, L. Van Oeverentot dijkgr. van het wat.
Krnininem. P. Nieuwenhuyse; tot dijkgr. van den Noord
Kiaaijertpold. r, J. De Jager; tot plaatsverv. dijkgr.
van oen Egbert Petruspoldei, H. Van Strien tot gezw.
van den Wilhelminapolder, P K. Van Daalen tot dijk
graaf van den Kleine Stellepolder, V. N. Voerman.
Voor het notarifeele staatsexamen, hetwelk zal
worden gehouden te 's-Hage en aanvang nemen op
4 Juli a. s., hebben zich aangemeld 372 aspiranten,
waarvanvoor het le gedeelte 142, le en 2e d*.
30, le, 2e en 3e d°. 8, 2e d°. 34, 2e en 3e d°. 63,
en 3e d°. 95.
Bij het examen voor milicien-opzichter bij het
corps genie-troepen zijn van de 9 aspiranten 3 geslaagd,
waaronder ook P. Glas, oud-leerling der B. A. School
en ambachtsschool te Goes.
Tot een her-examen na afloop van de groote
zomer-vacantie aan de K M. Academie te Breda wordt
O. a. toegelatenvan "net wapen der artillerie hier te
lande de cadet H. J. Hannink.
Het overgangs-examen der cadetten van het 3a studie
jaar is thans afgeloopen. De uitslag hiervan is, dat
van de 68 cadetten van dat jaar 51 aan hpt examen
hebben voldaan en alzoo in het 4e studiejaar over
gaan; 16 in sommige vakken na-examen moeten doen,
en 1 andermaal den cursus van het 3e studiejaar
moet volgen.
Volgens het Vad. is de Minister van Financiën
voornemens het onderwerp der consignatiën bij afzon
derlijke wet te regelen.
De Minister van Justitie heeft de Procureurs-
Generaal bij de gerechtshoven uitgenoodigd te willen
bevorderen, dat voortaan van elke in kracht van
gewijsde gegane veroordeeling wegens overtreding van
eene strafbepaling der gewijzigde drankwet, met uit
zondering van die van art. 23, en van elke ontzetting
van het beroep, ingevolge het laatste lid van art. 19
uitgesproken, door den betrokken ambtenaar van het
Openbaar Ministerie mededeeling worde gedaan aan
Burgemeester en Wethouders van de woonplaats van
den veroordeelde.
Bekendheid met de veroordeeling is voor Burgemee
ster en Wethouders onmisbaar om art. 3 no. 4 der
Drankwet behoorlijk in acht te kunnen nemen.
In de a. s. Zomervergadering der Provinciale
Staten van Zeeland zullen, behalve het onderzoek der
geloofsbrieven van het onlangs in het kiesdistrict Mid
delburg gekozen lid dr. J. Van der Beke Callenfels,
de volgende zaken behandeld worden.
Het Algemeen Reglement voor de polders of water
schappen in Zeeland heeft af en toe tot moeielijkheden
aanleiding gegeven; Gedeputeerde Staten stellen daarom
verschillende wijzigingen voor. De voornaamste daar
van betreffen de artikelen 42, 103 en 104, regelende
de stembevoegdheid, de vaststelling van den polder
legger en de omstelling van het dijkgeschot.
Het onderhoud van eene waterleiding, welke door
het waterschap Groot en Klein Zuiddiepe loopt, en
hetwelk onder toezicht van den dijkgraaf van den
Magdalenapolder geschiedt, gaf tot bezwaren aanleiding.
Gedep. Staten stellen daarom eene wijziging van het
bijzonder reglement op bet beheer der uitwatering van
de vereenigde polders der sluis tegen den Magdalena
polder voor, hoofdzakelijk ten doel hebbende, de wijze
te regelen, waarop de kosten van het onderhoud der
bedoelde waterleiding zullen worden gedragen.
Het bestuur der vereeniging »Da Ambachtsschool te
Goes" vraagt van <le provincie opnieuw subsidie, thans
tot een bedrag van f 900. In hun advies wijzen Gedep.
Staten erop, dat de vereeniging eene smederij zal in
richten: dat de kosten der inrichting worden gedekt
door leening; dat de gemeente en het burgerlijk aim-
bestuur jaarlijks f600 en f300 toestaan dat desniet
temin, bij een provinciaal subsidie van f900, toch nog
f239 jaarlijks ongedekt zal blijven, waarin de vereeni
ging moet voorziendat zich voor het smeden vijf
leerlingen aanmeldden, van welke twee buiten Goes
wonen; dat het onderwijs in het timmeren eveneens
met weinig leerlingen begon, doch thans aan ruim
twintig gegeven wordt, van welke onderscheidene uit
omliggende gemeentendat geen schoolgeld geheven
wordt. Gedeputeerde Staten stellen voor, aan de ver
eeniging voor vijf jaren 4886 tot en met 1890
jaarlijks f 900 te verleenen, onder voorwaarde, dat
jaarlijks een verslag worde overgelegd, dat de gemeente
en het burg. armbestuur minstens f 600 en f 300 bij
dragen, en dat, ingeval geen onderricht in het smeden
mocht worden gegeven, het provinciaal subsidie zal
verminderen tot f 600, zullende alsdan door de ge
meente en het armbestuur tenminste f400 en f200
moeten worden bijgedragen.
De archivaris der provincie, de heer J. P. Van
Visvliet, die f800 van de provincie en f400 van het
rijk geniet, is tevens griffier van den polder Walche
ren. Hij is echter bereid zijne betrekking bij den
polder Walcheren nederteleggen, wanneer hem dit uit
een geldelijk oogpunt mogelijk zal zijn gemaakthij
kan dan al zijn tijd en al zijne krachten aan het
archief bestedqp, hetgeen zeer gewenscht zou zijn.
Gedep. Staten stellen daarom, ook met het oog op
de persoonlijkheid van den titularis en de jaarwedden
der aichivarissen in de andere provinciën, voor, den
heer Van Visvliet met ingang van 1 Januari 4886
eene personeele toelage van f 800 's jaars te verstrekken.
De door Gedep. Staten opgemaakte en door de Re
kenkamer accoord bevondene rekening der enkel pro
vinciale en huishoudelijke inkomsten en uitgaven over
4886 sluit in ontvang met f 456,638,78 in uitgaaf
met f 424,914,55. alzoo met een goed slot van
f31,727,23 en wordt ter vaststelling aangeboden.
In de provinciale begrooting voor 4884 was eene
geldleening van f 52000 uitgetrokken tot het verlee
nen van rentelooze voorschotten voor verbetering of
aanleg van wegen. Daar deze som uit de gewone in
komsten kan gevonden worden, behoeft deze leening
niet gesloten te worden, en kan de daarvoor geraamde
post vervallen; Gedep. Staten doen daartoe het voorstel.
Ten slotte worden door Gedep. Staten aangeboden
de begrooting der kosten van het provinciaal bestuur
van Zeeland, voor zooveel het rijksbestuur is, voor
4886, bedragende f62,407
de begrooting der enkel provinciale en huishoudelijke
inkomsten en uitgaven van Zeeland, voor 4886, be
dragende in ontvang en uitgaaf f358,817,49, met een
post van f24,387,49 voor onvoorziene uitgaven;
een voorstel om aan den Koning voortedragen de
heffing van 32 opcenten op de grond- en 24 op de
personeele belasting, evenals over het loopende jaar
geschiedt.
De heer J. H. Bakhuis, civiel-ingenieur, zal
eerstdaags naar Panama vertrekken, waar hij gedu
rende drie jaren voor de aannemers Van Hattum
werkzaam zal zijn.
»De redevoeringen van dan heer Keuchenius
waren, zooals gewoonlijklangdradig, overvloeiende
van geleerdheid, die bij de zaak niet te pas kwam,
en buiten de orde. Het geduld van den voorzitter,
zoowel als dat der vergadering, werd ook gisteren door
dien spreker op een zware proef gesteld".
Deze woorden, genomen uit de beschouwingen van
De Tijd aangaande de discussie over de Staatsloterij,
toonen aan, dat het niet de liberalen alleen zijn, die
zich ergeren over de wijze, waarop de heer Keuchenius
den nationalen tijd vermorst, den voorzitter het leven
zuur maakt, en zijn medeleden verveelt. {Vad.)
Zijn wij goed ingelicht dan wordt thans tusschen
de Nedei landsche en Britsche regeeringen onderhandeld
over het beramen van maatregelen tot het tegengaan
van den handel in meisjes. (R. JV)
Heinkcnszand. A. s. Maandag hoopt men hier den
dag te herdenkenwaarop de Weleerw, heer P.
Aenstoots zijn 25jarige ambtsvervulling als pastoor
alhier zal vieren. Reeds worden vele toebereidselen
voor het feest gemaakt, dat ook door muziek en
vuurwerk zal worden opgeluisterd.
Men schrijft uit Rotterdam aan het 7/61.
Eene recht geheimzinnige geschiedenis is het ge
beurde met het stoomschip sChristianborg". Dit schip,
toebehoorende aan eene Deensche reederij, met eene
lading granen aan boord, bestemd voor Dordrecht,
heeft, naar men zegt, in de Oostzee eene Duitsche
stoomboot in den grond gevaren. Dat de eigenaars
deswege om schadevergoeding worden aangesproken,
is xeer natuurlijk; dat een Nederlandsch rechter ver
gunning geeft om op het schip, terwijl het zich op
ons grondgebied bevindt, conservatoir arrest te leggen,
laat zich misschien verdedigen, ofschoon reeds dit zon
derling ismaai dat, zooals geschied is, Nederlandsche
oorlogsscheper, uitgezonden worden om het schip, als
het mocht trachten te ontkomen, aantehouden, en dat
het, nadat de deurwaarder beslag heeft gelegd, wordt
bewaakt door eene Nederlandsche oorlogsbarkas,
zie, dit zijn zeer zonderlinge dingen
Men zou zeggen, dat met eene aanvaring van een
Duitsch schip door een Deensch, op eene zee, die niet
tot ons grondgebied behoort; ons land hoegenaamd
niets te maken heeft. De eisch van schadevergoeding,
die de Duitsche reederij kan instellen tegen de eigenaars
van het Deensche schip, is eene geheel particuliere
zaak, en die eisch moet worden aangebracht bij den
Deenschen rechter, niet bij den Nederlandschen. Hoe
komt dan in 's lieven hemels naam onze marine daarbij
betrokken De marine-autoriteiten te Hellevoet zullen
wel gehandeld hebben op last uit Den Haag, maar
hoe kwam de Minister van Marine er toe, de Neder
landsche Marine voor dergelijke diensten te bezigen
Wij gissen, dat de Duitsche reederij de hulp der
diplomatie had ingeroepen, en dat onze Minister van
Buitenlandsche Zaken daarop wat al te bereidvaardig
is geweest om voor particuliere belangen de hulp te
requireeren ven onze marine. Maar dit is slechts eene
gissing en het is zeer wenschelijk dat de zaak worde
opgehelderd.
De zending van een Nederlandschen geneeskundige
Daar Spanje ter bestudeering der uitkomsten van de
inentings-methode van Ferran maakt thans bij de Re
geering een punt van overweging uit. RN.bl.)
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van gisteren is het debat voortgezet
over de conclusie der commissie, in wier handen was
gesteld het adres der Vlissingsche Kamer van Koop
handel betreffende de Maatschappij »de Schelde."
Bij dit debat zeide o. a. de heer Pompe Van Meer-
dervoort dat de conclusie der commissie tengevolge
kan hebben, dat aan de Mpij. »De Schelde" door de
regeering meerdere werken worden opgedragen, maar
de Kamer beslist dat zelf niet. De Vlissingsche Kamer
van Koophandel heeft zich tot de Kamer gewend, om
twee redenen; omdat de regeering een moreele ver
plichting niet is nagekomen en omdat de bloei der
industrie bedreigd wordt. Ligt het nu binnen de be
voegdheid der Kamer zich die grieven aantetrekken
De Kamer kan dan op een verkeerden weg komen,
maar, neemt zij deze conclusie aan, dan heeft zij dat
vermeden.
Zij laat aan de regeering over nader in overweging
te nemen, in hoever 's lands belang vordert, dat zij
vasthoudt aan de stelling, op grond waarvan zij haar
houding verdedigt. Het is toch de vraag, of het argu
ment eenige waarde heeft, dat het opdragen van wer
ken aan fabrieken, buiten de lijn der defensie, is
tegen 's lands belang. Voor vredestijd is dit volkomen
onjuist, men zou dan alle ondernemingen en ook den
veestapel en den landbouw binnen die lijn moeten
brengen, want liggen zij daarbuiten dan kunnen
alle producten van nijverheid en landbouw den vijand
van nut worden. Met een scheepswerf is het geheel
hetzelfde, en op die ongerijmdheid der regeering wijst
de conclusie.
De heer Van Kerkwijk hield tegenover den minister
vol, dat dr eerste stappen tot oprichting der fabriek
wel degelijk van de Regeering zijn uitgegaan en wijst
er voorts op, dat de quae3tie van de linie van defensie
eerst later is te berde gebracht als argument om de
fabriek uittesluiten. Terwijl het in 1874 werd voorge
steld, als zou de fabriek ongeveer gelijk met de andere
behandeld worden, geeft men haar in den Iaatsten tijd
de kleine reparaties, als aan een hulpkleermakertje,
die men een knoop aan zijn broek laat zetten, om bij
zijn collega een nieuwe jas en pantalon te bestellen.
Spr. stelde vervolgens in het licht, tot hoe groote
kosten het leiden moet, als men de Mpij. onmogelijk
maakt, en hoe dwaas een politiek is, die dure werken
in 't leven roept (tot een waarde van ƒ24.000,000)
om er dan toe mede te werken ze onvruchtbaar te
maken. De Regeering moet al doen, wat in haar ver
mogen is om de werken te Vlissingen in 's lands belang
tot ontwikkeling te brengen, zooals ook door de goede
trouw gevorderd wordt.
De heer Keuchenius wees erop, dat de regeering
zich niet heeft gehouden aan de bedoelingen, waar
mee zij die werken heeft aangelegd en in 't leven ge
roepen. De Mpij. »De Schelde" is achtergesteld bij
de andere maatschappijen, ofschoon de regeering haar
oplichting heeft uitgelokt. Spr. betwistte, dat die ach
terstelling haar grond zou kunnen vinden in te hooge
inschrijvingssommen van den kant der mpij. »De
Schelde" Het is providentieel, dat het juist deze re
geering is, die de ontbinding van het erfpachtscontract
uitlokt, waarvan de geheele provincie Zeeland de
schadelijke gevolgen zal ondervinden, aan wier hoofd
zij geroepen heeft een man, wiens naam zeker in staat
is herinneringen aan de oud-vaderlandsche goede trouw
bij haar wakker te roepen. Spr. doet een beroep op
de goede trouw, te meer op dezen dag, waarop Graaf
Floris V, «der keerlen God", zijn intocht doet in de
stad der wijsheid.
Ten slotte werd de conclusie der commissie aan
genomen met 44 tegen 43 stemmen, door een amen
dement-Mees aldus gewijzigd, dat de Regeering wordt
uitgenoodigd om te overwegen in hoeverre het lands
belang toelaat de levering van werken op te dragen
aan fabrieken buiten de linie van defensie.
Kerkelijke Zaken en Onderwiis.
Bedankt voor Oudelande door ds. M. C. J.
Wanrooi, te Nieuwland.
Ds. D. Snijder te Bodegrave heeft voor het be
roep bij de Ev. Luthersche gemeente te Middelburg
bedankt.
Ds. W. Cannenburg Van Ingen te Urmond
heeft voor het beroep naar Nieuwvliet bedankt.
Het classicaal bestuur van Zieriksee heeft den
heer Westrik (voor een goed halfjaar als proponent
te Oud-Vosmeer bevestigd) wegens hoogst onzedelijken
en onchristelijken wandel, voor drie maanden in de
uitoefening zijner bediening geschorst met verlies der
helft van zijn tractement.
Dit ber icht ontleenen wij thans aan De Standaard.
Ofschoon ook wij reeds eenigen tijd geleden dit be
richt ontvingen, namen wij het niet op, omdat toen niet
gemeld werd de reden, waarom dhr. W. was geschorst.
Te Leeuwarden hebben zich 4 56 adspiranten
voor de hoofdakte aangemeld, nl., 454 mann. en 5
vrouw, candidaten.
Aan het dezer dagen uitgekomen kort verslag
van den staat der Onderwijzers-weduwenbeurs in
Zealand over 4884 is het volgende ontleend:
Het getal leden is met 3 verminderd en bedraagt
nu 432. In den loop van 'tjaar hebben nog 4 leden
bedankt; wat vreemd mag schijnen met'toog op de
aanzienlijke uitkeering aan de weduwen in verhouding
tot de jaarlijksche contributie. Immers, gelukkiger dan
vele harer zusters, bijv. de Friesche Weduwenbeurs,
bezit de Zeeuwsche het aanzienlijke vaste kapitaal
van ƒ48.000 inschrijving 2% pet. W. S.terwijl
de contributie voor de nieuwe toetreders ƒ40 bedraagt,
voor de oudere leden nog minder, om hunne weduwen
eene jaarlijksche uitkeering van ƒ400 te verzekeren.
Bij meer algemeene toetreding zou het fonds zich zelf
kunnen helpen nü wordt het gelukkig gesteund door
de provincie, die alle jaren zooveel subsidie geeft, dat
aan de betrekkingen der oudere leden het volle bedrag
van ƒ400 kan uitgekeerd worden. De mmdere toe
treding van nieuwe leden maakt dat de weduwen van
hen, die na 65 zijn toegetreden, ook een minder jaar
geld genieten het gepass. jaar bijv. f 73.50, dit jaar
ƒ72.40.
Het getal weduwen bedraagt thans 40, dat is éen
minder dan in het afgeloopen jaar. Door de gen. 132
(428) leden wordt gecontribueerd 933 de renten
van 't vaste kapitaal bedragen ƒ2178; alzoo geza
menlijke vermoedelijke ontvangsten voor 1885 ƒ3116;
terwijl de uitgaven ƒ4123.40 zullen bedragen.
Voor de tekortkomende 4007.40 bijna gelijk aan
het tekort van 't vorige jaar is subsidie aange
vraagdd. i. ƒ27 60 voor ieder van 36 weduwen
om haar pensioen tot ƒ400 aan te vullen.
Uit onze Koloniën.
De Atjeh-berichten zijn niet opwekkend. Er ge
beuren nog voortdurend kleine ongelukken op plaatsen,
omtrent welke men het oneens kan zijn, of zij binnen
of buiten den kring der versterkingen liggen; een
kleine troep verhuizende soldaten, achter welke aan,
zes of zeven gewapenden ter bescherming loopen, wordt
opeens besprongen door vijanden, die er blindelings op
in hakken, vrouwen en kinderen wonden en verdwijnen.
Midden in Kotta-Radja beproeft men straffeloos vier
paarden te gelijk te stelen. Achter struiken en stammen,
in de opengehakte omgeving schuilen vijandelijke
schutters; telefoonpalen liggen op zekeren morgen omver
over de trambaan; sommige posten in de defensielijn
worden erg beschoten; in éen woord, het blijft de
vraag, of het binnen de defensielijn ooit geheel veilig
worden zal, tegen verraderlijke aanvallen. Voor Juli
wordt geen verlof gegeven, de officiersgezinnen te doen
overkomen. Het gevolg der afsluiting aan de landzijde
doet zich reeds gevoelen in geweldig dure prijzen voor
die artikelen van dagelijksch gebruik, die iedere stad
van de boeren in den omtrek krijgt.
Rechtszaken.
Arrondissements-rechtbank te Middelburg.
Gisteren zijn o. a veroordeeld:
C. M., 22 j. te Wissekeike en P. V. d. B., 48 j.
te ICortgene, wegens diefstal, ieder tot 8 dagen eek
