1885. N°. 69.
Zaterdag 13 Juni.
72sle jaargang.
GOESGHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als huiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct, met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich; voor Botterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAB, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slecht*
tweemaal berekend;
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets-
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
GOES, 12 Juni 1885.
Z. M. de Koning zal naar men aan het Dag
blad schrijft aanstaanden Maandag, voor het houden
van een nakour, vertrekken naar het eenige uren van
Karlsbad gelegen lustoord Königswart, waar Z. M. niet,
zooals vroeger bepaald was, op het kasteel van prins
Metternich zal logeeren, maar in het Kurhuis. Het
is nog niet bepaald hoelang de Koning daar zal ver
toeven; maar het verblijf zal in elk geval niet langer
dan acht dagen duren.
De dépêche- en briefwisseling tusschen Karlsbad en
Den Haag is bij voortduring levendig. De Koning doet
alle zaken dadelijk af.
De kuur heeft een uitmuntende uitwerking bij den
Koning; Z. M. gevoelt zich bijzonder wel. Dit wordt
ook bewezen door talrijke, waaronder vermoeiende,
uitstapjes in de omstreken.
De kuur van H. M. de Koningin, die den 16 Juni
Haar Gemaal naar Königswart zal volgen, heeft haar
geregelden, bevredigenden loop. Der Prinses doet de
verandering van lucht zeer goed.
Men beweert, dat het voornemen in de Tweede
Kamer bestaat om de ontwerp-kiestabel nog vóór het
zomer-reces aftedoen, opdat de aan vullings-verkiezingen
vóór 21 September kunnen zijn afgeloopen.
Het wetsontwerp op den kinderarbeid heeft bij
de verschillende corporatiën van de visscherij, de
permanente commissie uit de reederij, enz. te Scheve-
ningen een punt van ernstige gedachtenwisseling uit
gemaakt. Genoemde corporatiën hebben besloten, zich
te wenden tot de Tweede Kamer, met het verzoek
om ook voor de zeejongens op 12jarigen leeftijd eene
uitzondering te maken, evenals voor die bij den veld
arbeid.
De Vereeniging van pannen- en steenfabrikanten in
het Hoogheemraadschap Rijnland heeft reeds een adres
verzonden aan de Tweede Kamer, om hare bedenkingen
uiteen te zetten tegen het bedoelde wetsvoorstel.
Ondanks het verdeelen der voorstellen tot grond
wetsherziening tusschen drie commissiën van rappor
teurs, zegt de Arnh. Ct., zal toch de wisseling van
schriftelijke bescheiden niet voor het begin van Sep
tember geëindigd zijn. Wanneer in de tweede helft
dier maand de nieuwe zitting der Kamer geopend is,
zal men aan de Indische en Nederlandsche begrootingen
den tijd moeten geven, vooral aan de laatste, nu die
voor het loopende jaar slechts vluchtig behandeld werd.
Men mag ook verwachten, dat de vertegenwoordi
ging geen nieuw dienstjaar zal laten intreden zonder
ernstig aan een verbetering onzer middelen de hand
te slaan.
Van de grondwetswijziging zal dus vooreerst niet
veel inkomen.
Geen wetsontwerp, dat talrijker wijzigingen heeft
ondergaan en talrijker voorstellen tot wijziging heeft
uitgelokt, dan dat tot wijziging der gemeentewet
met betoog op de verhouding der rijks- en gemeente-
financiën. Het is trouwens een thema, dat tot allerlei
variatiën onbegrensde gelegenheid biedt. Uit de con
ferentie, deswege door de commissie van rapporteurs
met de Ministers van Binnenlandsche Zaken en Finan
ciën gehouden, schijnt te blijken, dat een groot deel
der Kamerleden genegen was tot een transactie, waarbij
bepaald zou worden, dat aan de gemeentebesturen de
beschikking zou worden gegeven over een derde ge
deelte van het gezamenlijk bedrag, dat elk hunner
in de laatste vijf jaren gemiddeld heeft getrokken uit
de uitkeering van vier vijfden van het personeel, op
centen op de hoofdsom van het personeel en hoofde
lijke omslagen of andere plaatselijke directe belastin
gen, met dien verstande dat de uitkeering in geen
geval meer zou kunnen beloopen dan het bedrag,
krachtens art. 240 no. 1 der gemeentewet over
"1884/85 uitgekeerd.
Op dit denkbeeld wordt nu weder in »De Econo
mist" eer amendement aangegeven, om nl. in plaats
van te lezen 40 a 45 pet. Uitvoerige berekeningen
op den grondslag van 44 pet. strekken om aan te
toonen, dat die regeling tegenover de meerderheid
der gemeenten billijker zou wezen. Het Rijk zou dan
echter slechts ongeveer 4% ton profiteeren. Vad
De anti-revolutionaire kiesvereeniging «Nederland
en Oranje" alhier heeft tot haren afgevaardigde naar
de Deputaten-vergadering benoemd den heer M. De
Jonge Jz.
De Minister van financiën heeft bepaald, dat in
1885 kunnen worden aangesteld vijftien surnumerairs
der directe bel., invoerr. en acc.dat in November
van dit jaar, op nader te bepalen plaats en tijd, zal
worden afgenomen het vergelijkend examen; dat tevens
gelegenheid zal worden gegeven tot het afleggen van
het examen voor de betrekking van adspirant-veriflea-
teur, volgens bijgaand programmadat de verzoek
schriften om tot die examens te worden toegelaten,
vóór of uiterlijk op 1 September a. s. bij het depart,
van financiën moeten zijn ingekomen.
De Minister brengt verder ter kennis van belang
hebbenden, dat in den loop van dit en het volgende
jaar tachtig commiezen der vierde klasse der directe
bel., invoerr. en acc. kunnen worden aangesteld op
eene bezoldiging wegens traktement en toelage van
480 's jaarsdat op nader vast te stellen tijdstip
en plaats een onderzoek zal worden ingesteld omtrent
de sollicitanten voor die betrekking.
Aan de rijks-universiteit te Utrecht hebben met
gunstig gevolg het propaed. theol. examen afgelegd
de hh. A. Timmerman en K. Loggers.
Volgens de ter inzage nedergelegde begrooting
van den calamiteuzen polder Borsele zijn de ontvang
sten en uitgaven voor het dienstjaar "1885/6 geraamd
op een totaal bedrag van 33169,21%. Voor dijk-
geschot komt onder de ontvangsten een post voor van
32543,17 de overige inkomsten bestaan in op
brengsten van bezittingen en suatiegelden. De bijdrage
in de kosten van zeewering en oeververdediging is
uitgetrokken met 32012,25%
Vlissingen. In de dezer dagen verspreide geruchten
omtrent het aanwijzen van Vlissingen als mogelijke
aanlegplaats voor de, door de Duitsche regeering ge
subsidieerde stoomvaartlijnen is geen voldoende grond
om voor Vlissingen juist nu eerst eene gunstige be
slissing te verwachtenwel versterken zij ons in onze
eenmaal opgevatte meening, dat de kansen van Vlis
singen volstrekt niet kwaad staan. En deze meening
putten wij uit de omstandigheid, dat dr. Stephan,
de Duitsche postmeester-generaal, in wiens handen
de stukken het eerst om advies gesteld worden, en
wiens advies den meesten invloed op de beslissing
uitoefent, een vurig voorstander van Vlissing's haven
is. Het bestaan dier gunstige gezindheid die trou
wens algemeen bekend verondersteld mag worden
is nooit ontkend, wel en om licht te bevroeden
reden of geheel doodgezwegen 1' vermeld zonder
als punt van belang de aandacht waardig gekeurd
te zijn.
- De Geneeskundige Raad van Noord-Holland heeft
in zijne openbare vergadering van 9 dezer op voorstel
van een der leden besloten bij de Regeering op wets
wijziging aantedringen in dien zin: lo. dat van den
geneeskundige, die eene overlijdensopgave van zijnen
gestorven patient indient, de uitdrukkelijke verklaring
zou worden gevorderd, dat hij het lijk heeft geschouwd
2o. dat den gewonen medicus of den ofliciëelen dood-
schouwer bij zijne opgave omtrent het overlijden de
verklaring zal worden voorgelegd, «dat naar zijne
meening teekenen of aanduidingen van een geweldigen
dood niet bestaan", terwijl bij het ontbreken van zoo
danige verklaring geen begraving zou kunnen geschie
den zonder verlof der justitie. Er werd eene Commis
sie benoemd om de gewenschte redactie-wijzigingen te
formuleeren. Deze zal tevens hebben te rapporteereD
over de vraag, wat voorgeschreven zal moeten worden
voor de gevallen, waarin de oorzaak van den dood
als «onbekend" opgegeven wordt.
Verder besloot de Raad eenstemmig, zich te wenden
tot den Minister van Binnenlandsche Zaken, daarop
aandringend, dat van regeeringswege een deskundige
moge worden gezonden naar Spanje, om aldaar van
nabij te bestudeeren de inenting ter voorkoming van
cholera door dr. Ferran.
Uitvoerige mededeelingen omtrent deze entingen
kwamen in de medische tijdschriften nog niet voor.
Toch werd het voorstel door de hoogleeraren Forster
en Stokvis krachtig gesteund. De eerste meende, dat
ook bij cholera de mogelijkheid van preventie door
enting zich theoretisch in 't algemeen zeer goed liet
verklaren: terwijl de tweede mededeelde, dat een opstel
van dr. Ferran over de cholera-bacille in een der eerste
te Berlijn verschijnende medische tijdschriften was ge
plaatst geworden, en dat hieruit zeker kon worden
afgeleid, dat dr. Ferran als wetenschappelijk man» 'thans
aandacht verdiende. Maar, wat ook de uitkomst van
een onderzoek ter plaatse zij, de regeering van een
land, dat door cholera kan worden aangetast, mag niets
verzuimen, wat wellicht tot afwending dezer ramp
strekkeu kan.
Bij ministeriëele beschikking h> besloten ook de
rijksnormaallessen te Terschelling met 1 Aug. a. s.
opteheffen en zijn de onderwijzers, aan die inrichting
verbonden, met dien datum eervol ontslagen,
Het telegraafkantoor op het station Rilland der
Maatschij. tot éxpl. van Staatsspoorwegen is voor den
duur van den zomerdienst open van 8 tot 1, 3 tot
8 uren.
Woensdag werd door het korps cadets aan hun
gewezen gouverneur, den generaal-majoor Den Beer
Poortugael, als blijk van hoogachting tot aandenken
aangeboden een prachtig met zilver gemonteerd album
met standaard, waarin hunne portretten, benevens
photographische gezichten van de omgeving der Aca
demie, geplaatst worden.
Volgens de Amst.' Ct. is tegen Van Ommeren
te Amsterdam, gewezen secretaris van het Bond voor
algemeen stemrecht, met het oog op het aanslaan der
bekende biljetten, rechtsingang verleend.
Reuter seint uit Berlijn, dat de wet betreffende
de beursbelasting gisteren is afgekondigd, en dat de
Bondsraad besloten heeft aan de verzoeken om invoe
ring van den dubbelen standaard geen gevolg te geven.
De jaarlijksche algemeene verg. der «Maatschappij
der Nederlandsche letterkunde" zal te Leiden worden
gehouden op 18 Juni.
Op 1 Oct. a. s. kunnen 17 jongelieden aan den
cursus tot opleiding voor tweeden luitenant der artil
lerie bij het leger hier te lande te Delft worden ge
plaatst.
De Staats-Ct. no. 133 bevat meerdere bijzonderheden.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van gisteren werd o. a. mede-
deeling gedaan van de conclusie van het commisso
riale rapport nopens de inlichtingen der regeering op
het adres der Kamer van Koophandel en Fabrieken
te Vlissingen, betrekkelijk de overeenkomst met de
maatschappij «De Schelde". De Commissie stelde bij
monde van den heer Van Kerkwijk voor, de betrokken
Ministers dank te zeggen voor de gegeven inlichtingen
en als het oordeel der Kamer uit te spreken, aan de
regeering te verzoeken, alsoog in nadere overweging
te nemen, of niet voor het vervolg meerdere werk-
xTomheden aan de maatschappij de Schelde zijn op
te dragen.
Op voorstel des Voorzitters werd nog besloten tegen
aanst. Dinsdag te 1 uur aan de orde te stellen de
volgende ontwerpen: lo. Wijziging der wet op de
Handels- en Fabriekmerken2o. Wijziging en aan
vulling der Telegraafwet3o. Verhooging van art. 1
der wet op het recht van overgang; 4o. Verhooging
en uitbreiding van het zegelrecht op effjeten; 5o.
Regeling der Staatsloterij.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Ds. Heinecken te Middelburg staat no. 1 op
een drietal bij de Ned. Herv. Gem. te 's-Gravenhage.
Dj «Vereeniging voor Gereformeerd schoolon
derwijs" zal hare algemeene vergadering houden op
Woensdag den 5 len Augustus a. s.. in het kerkge
bouw (Kromhout) der Christelijk Gereformeerde ge
meente te Dordrecht."
Onder de voorstellen en vragen komen voor
1. De algemeene vergadering protesteere tegen het
schrijven van sommige bladen der irenische partij,
waarin het afhankelijk maken der christehjke school
van den Staat in beginsel wordt aangeprezen.
2. De vergadering spreke haar oordeel uit over
het feit, dat van regeeringsweg6 de paedagogiek van
het program voor het examen t :r verkrijging van de
hoofdakte is geschrapten behandele de vraag wat
onzerzijds als equivalent in dezen behoort te worden
gedaan.
3. Kan er iets worden gedaan tot voorkoming of
wegneming van het nadeel, dat aan het gehalte van
het christelijk onderwijs wordt toegebracht door on
derwijzers, die hunne opleiding bij het staatsonderwijs
genoten hebben
4. liet hoofdbestuur worde door de algemeene
vergadering gemachtigd, om de «Vereeniging van
christelijk nationaal onderwijs", die in October a. s.
haar 25jarig bestaan hoopt te vieren, bij die gele
genheid een blijk van onze waardeering en sympathie
te geven.
Men schrijft uit Maastricht aan de N. R. Ct.:
«Bijna dagelijks leest men berichten van onderwijzers
betrekkingen aan de openbare school hier en daar, op
eene jaarwedde van 5 a 600 gulden, waarvoor zich
eenige jaren geleden geen of slechts 1 a 2 sollicitanten
aanboden, en nu wel 10 a 20, velen met akte voor
ééne of meer vreemde talen, zich opdoen. Natuurlijk
maakt men in de eerste plaats de belanghebbende
gemeentebesturen uit dergelijke berichten het besluit
op, dat de onderwijzersnood als geweken kan beschouwd
worden, en dat de traktementen gerust wat lager
kunnen worden gesteld.
Behalve dat zulke berichten minder juist zijn voor
wat betreft de «velen", die akte voor ééne of meer
vreemde talen zouden bezitten, is ook de conclusie,
voor wat betreft het einde van den onderwijzersnood,
zeer voorbarig. Wel moet toegegeven worden, dat het
gebrek aan onderwijzers niet meer zoo groot is als
voor eenige jaren, maar wanneer er 10 a 20 't is
jammer, dat die bevoorrechte plaatsen niet met naam
en toenaam aangewezen worden staan naar eene
bepaalde betrekking, dan blijkt er nog lang niet uit,
dat er 10 a 20 overcompleet zijn en dus geen be
trekking kunnen vinden. Zeer waarschijnlijk zijn die
problematieke 10 a 20 onderwijzers personen, die gaarne
van standplaats willen veranderen.
En ten anderen.
Naast de bevoorrechte [plaatsen, waarheen bij de
eerste oproepingen dadelijk een stroom van aanbieders
zich richt, staan plaatsen, die wel een heel jaar te
vergeefs roepen of die, het roepen moe, de zaak hebben
opgegeven. Dat zijn juist de plaatsen, die het meest
hulp noodig hebben, waar de school nog nooit een
factor in de volksbeschaving geweest is, waar onder
wijzers na onderwijzers hun leven hebben gesleten,
maar voorbijgegam zijn als droge regenwolken over
een dorren grond. Juist in die plaatsen is de nood
grooter dan ooit.
Van tijd tot tijd leest men ook berichten over den
oogst, nu over kersen, dan over de aardbeziën, besssn
enz. Hier vallen ze af met de massa, daar zwellen
ze niet voldoende wegens gebrek aan regen, elders
eten de musschen ze op.
Men voelt reeds, wie er aan 't woord is.
Aan d' Beurs ook wisselen de berichten elkander
af. Vandaag Pendjeh-regeling zoo goed als klaar, morgen
Afghanistan-quaestie sterk gespannen. Nu Dongola
gered, dan Soeakin ingesloten. Waarom dus ook geen
sensatieberichten onder het schoolnieuws, hier aange
naam voor de hausse, voor de belangstellenden, die
op den uitkijk staandaar aangenaam voor de baisse,
de gemeentebesturen, die eene besparing van 25 op
het onderwijs als een zegen beschouwen.
Voorloopig kunnen wij voor ons dus die prijsdruk-
kende, meestal geïsoleerde berichten over den verdwenen
onderwijzersnood in Nederland nog niet anders be
schouwen dan als eene speculatie op de onkunde en
het geloof van ce boa et charma it public, eu wij
blijven van meening, dat die gemeentebesturen het
ware volksbelang behartigen, die, zonder om te zien,
zoo spoedig mogelijk ook de beste krachten aan hunne
inrichtingen verbinden.
Landbouw en Veeteelt.
Een zeer bevoegde hand deelt aan de M. Ct.
het volgende meê Het vermoeden, als zou het sterven
van eenig vee onder Poortvliet, volgens de N. R. Ct.,
veroorzaakt zijn door het eten van de Dotterbloem of
kleine Plumpen, zal wel aan eenigen twijfel onderhevig
zijn, aangezien deze plant in Zeeland uiterst zeldzaam
voorkomt. Wijlen dr. V. d. Bosch te Goes geeft alleen
Walcheren en Schouwen op als plaatsen waar die plant
groeit, maar heeft later Walcheren weder ingetrokken
en terecht, omdat hij zelf daar geen exemplaar gezien
hadzelfs later heeft hij daarvan niets aangetroffen.
Dat zij in onze provincie zoo zeldzaam is vindt zijne
natuurlijke reden daarin, dat zij bij voorkeur, ja bijna
alleen, groeit aan oevers van zoetwaterpiassen, rivieren
en niet op ziltigen bodem of aan onze Zeeuwsche
brakwaterslooten. Alleen aan en bij het kanaal van
Ter-Neuzen op Gent, dicht bij de Belgische grenzen
achter Pas van Geut, waar bodem en water voor
haren groei gunstig zijn, wordt Caltha palastris ge
vonden. Slechts éen enkele maal is zij opgemerkt te
Hoek op een afgegraven zandig drassig teriein. Of
éen enkele verdwaalde plant wel den dood van eenige
dieren zal hebben veroorzaakt is zeker twijfelachtig,
te meer nog omdat de schadelijkheid daarvan voor
rundvee alleen berust op de uitspraak van S. J. Brug-
mans in zijne verhandeling van 1783 en door niemand,
zoover mij bekend, nader bevestigd is.
Rechtszaken.
Donderdag 25 Juni a. s. zal voor het gerechts
hof te 's-Gravenhage behandeld worden de zaak tegen
C. P., oud 39 jaren, te Goes, beschuldigd van lo.
valschheid in onderhandsch geschrift door het verzin
nen van verbintenis en het namaken van handteeke-
ning; en 2o. het des bewust gebrqjk maken van dat
valsche stuk. (M. Ct.)
Gisteren stond voor het gerechtshof te 's-Gra
venhage terecht, M. L. B., gefailleerd koopman te
's-Heerhendrikskinderen, beschuldigd van verduistering
van goederen. Besch. bekende bij drie personen goederen
geborgen te hebben, met het doel om die aan zijn
crediteuren te onttrekken.
Adv.-gen. jhr. mr. De Savornin Lohman achtte de
feiten voldoende bewezen en requireerde, lettende op
de ongelukkige wijze waarop besch. in het faillissement
was geraakt, nl. door voor een ander borg te spreken,
6 maanden celstraf.
Mr. A. Maclaine Pont achtte het bewijs van twee
der drie door den besch. bekende feiten voldoende
bewezen, maar bestreed de arglist van een derde feit.
Volgens pL had besch. daarbij de goederen aan een.
