1885. N°. 65.
Donderdag 4 Juni.
72ste jaargang.
GOESGHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonder' ''e nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
'i.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentièn is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.'
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
OPENBARE VERGADERING
van den
Kaa<l der gemeente does,
op VRIJDAG den 5 JUNI 1885,
des namiddags te 2 uren.
Goes, den 3 Juni 1885.
De Secretaris,
HARTMAN.
Punten van behandeling:
Notulen.
Mededeelingen.
Ingekomen stukken.
Aanvrage van het bestuur van het Gasthuis,
om machtiging tot af- en overschrijving op de
begrooting voor 1884.
Benoeming van een hoofd der meisjesschool
voor (voortgezet) lager onderwijs.
Benoeming van een Ambtenaar van den Burger
lijken Stand.
I.
II.
III.
IV.
v4
VI.
GOES, 3 Juni 1885.
Aan het telegraafkantoor alhier zijn in de af-
geloopen maand Mei verzonden 818, ontvangen 746,
opgenomen en verder geseind 499, totaal behandeld
2063 stuks, tegen 1712 in Mei 1884.
Het kantoor Wolfertsdijk behandelde 81 telegrammen.
De verkiezing voor een lid van den gemeente
raad te Ellewoudsdijk, noodig geworden door het ver
trek van den heer A. Fontein Dz., is bepaald op
Woensdag 17 Juni, en de herstemming, zoo noodig,
op 1 Juli a. s.
In het D. v. A. is een schrijven geplaatst van
mr. J. A. Levy, dat onder het opschrift«Sommatie"
twee vragen stelt, waarop de vergadering van afge
vaardigden der Liberale Unie zal hebben te beslissen.
De eerste is deze, of er nopens den werkkring der
Liberale Unie tusschen de overige bestuursleden en
hem een fundamenteel zakelijk verschil bestaat. Hij
sommeert openlijk de heeren bestuursleden, zoowel
collectief als individueel, dit verschil te erkennen of te
ontkennen. De tweede vraag luidt: wie heeft in dat
verschil gelijk? Ook dit punt stelt de schr. onder de
hoede der openbaarheid, verklarende zich aan de be
slissing der vergadering te zullen onderwerpen, zoodra
hij in het ongelijk gesteld mocht worden.
De heer Schimmelpenninck schrijft aan de Stan
daard
Mijnheer de Redacteur 1
Van verschillende zijden stelt men mij de vraag
Waarom neemt gij geene candidatuur in Arnhem aan
Mijn antwoord is eenvoudig. Ik vind geene vrijheid
mij bij deze verkiezing te laten plaatsen tegenover
den tot majoor opgeklommen kapitein Rooseboom.
Misschien handel ik in sommiger oog verkeerd, maar
het blijft mijne overtuiging, dat ik niet anders han
delen mag.
Hoogachtend,
Uw. Dv. Dienaar,
Schimmelpenninck v. d. Oye v. Nijenbeek.
Z. M. heeft o. a. benoemd tot surnumerair bij
de registratie en domeinen: dhr. H. J. Van Lis te
Almeloo.
Door den Minister van wat., hand. en nijv. is
bepaald, dat de commies 2e klasse bij de administratie
der posterijen E. W. Hildebrandt zijne functiën zal
uitoefenen ten postkantore te Middelburg.
Uit de voor de aandeelhouders der stoomvaart
maatschappij «Zeeland" ter inzage liggende punten
van behandeling, die in de op 13 dezer te houden
vergadering zullen worden ter tafel gebracht, blijkt dat
genoemde maatschappij steeds in bloei blijft toenemen.
Over het jaar 1884 blijft, na betaling van rente op
de obligatie-leening en storting in het ketelfonds, eene
zuivere winst over van 358.043.11 waarvan
224.599.81 54 wordt gereserveerd voor afschrijving
op de stoomschepen en ƒ133.443.30 bestemd is voor
uitdeeling aan aandeelhoudersmakende 6pct. of 30
per aandeel.
De afschrijving op de stoomschepen bedroeg in 1883
ƒ144.525.6954, terwijl aan dividend toen ook 6pct.
werd betaald. (Af. Cf.)
Het vergelijkend admissie-examen voor de kweek
school voor Machinisten te Amsterdam zal in het laatst
der maand Juli plaats hebben. De aanvragen om tot
het examen te worden toegelaten, worden vóór 1 Juli
ingewacht bij den Directeur.
Dit jaar zullen de examens ter verkrijging van
akten van bekwaamheid tot het geven van lager on
derwijs in de Fransche, Hoogduitsche en Engelsche
talen in de maand Augustus, en de examens ter ver
krijging der akte van bekwaamheid tot het geven van
lager onderwijs in de gymnastiek in de maand Juli
worden afgenomen.
Zij, die zich aan deze examens wenschen te onder
werpen, moeten zich vóór 28 Juni e. k. bij het Depar
tement van binnenl. zaken aanmelden bij schrijven, op
ongezegeld papier, met nauwkeurige en duidelijke op
gave van naam en woonplaats en van de begeerde
akte en met overlegging van de reeds verkregen akte
van bekwaamheid, waaruit de wettelijke bevoegdheid,
om het examen afteleggen, moet blijken.
Volgens De Standaard zouden al de hoogleeraren
van de Universiteiten te Leiden, Groningen, Utrecht en
Amsterdam, op één nog niet eens geheel onberispelijke
uitzondering na, zijn «verwerpers van de eere van Gods
woord en loochenaars van de godheid onzes Heeren
Jezus Christus".
Zou mr. Groen van Prinsterer ooit zoo iets hebben
gedacht, geschreven en laten drukken?
Het mag zeer betwijfeld wordenwant wijlen deze
geëerde staatsman heeft nooit eenig blijk gegeven,
schandelijke lastertaal te beschouwen als de uiting van
een echt-Christelijk gemoed. Dagbl
Door den Minister van financiën is afwijzend
beschikt op het verzoek van het gemeentebestuur van
Nieuw-vosmeer om een subsidie van staatswege te
verleenen voor den aanleg onder Nieuw-vosmeer van
een keiweg naar den Slaakdam, en eveneens afwijzend
op het verzoek om van rijkswege zulk een weg over
dien dam aan te leggen.
Naar de meening van den Minister van financiën moet
het totstandkomen van beide deze werken, hoe
wenschelijk ook voor de gemeenschap tusschen de
provinciën Noord-Brabant en Zeeland in het algemeen
en de gemeenten Nieuw-vosmeer en St Philipsland in
het bijzonder, geheel worden overgelaten aan de on
middellijk belanghebbenden, en kan zulks te beter, nu
de Staat in het belang dier gemeenschap reeds meer
heeft gedaan dan op zijnen weg lag, door op den
Slaakdam eene aardenbaan voor rijweg te doen leggen.
Op voordracht van den Min. van Binn. Zaken is
vernietigd een artikel der algemeene politieverordening
voor de gemeente Bleskensgraaf en Hofwegen, waarin
aan de tappers geboden wordt hun tapperijen op Zondag
des ochtends van 9 tot 11 en des namiddags van 1
tot 4 ure te sluiten, met bepaling dat de burgemeester,
om bijzondere redenen, een tijdelijke of doorloopende
vergunning kan geven om het uur van sluiting te
verschuiven. De grond der vernietiging is, dat het
sluiten der deuren van plaatsen, waar sterkedrank wordt
verkocht, op Zondag, geregeld is bij 3 der Zondagswet
en dat, ingevolge art. 150 der gemeentewet, de plaat
selijke verordeningen niet mogen treden in hetgeen
door een regeling bij de wet van algemeen Rijksbelang
is verklaard, zoodat het art. geacht wordt te zijn in
strijd met de wet.
Volgens ministeriëele resolutie zijn de woningen,
van rijkswege aan ambtenaren ten gebruike gegeven,
uitsluitend bestemd om hen met hunne gezinnen
daarin te huivesten. Zij mogen dus aan anderen
daarvan geene gedeelten afstaan of daarin duurzaam
inwoning verleenen, dan na bekomen vergunning van
den provincialen inspecteur.
Naar men verneemt, zullen H. II. M. M. de Koning
en de Koningin nog eene nakuur houden te Eichwald,
niet ver van Teplitz.
De Zutph. Ct. verneemt, dat de heer Attema,
lid der Tweede Kamer, reeds zoover is hersteld dat
hij in den tuin wandelt.
Prof. R. Fruin te Leiden herdacht Maandag zijn
25-jarig jubilé als hoogleeraar.
Wegens treurige familie-omstandigheden werd het
feest in stilte gevierd en bedankte de heer Fruin voor
een serenade, die het Leidsche studentencorps hem
dien avond wilde brengen.
Te halfvier vereenigden zich ten huize van den jubi
laris het collegium, een deputatie uit zijn leerlingen
enz., terwijl toen tevens den hoogleeraar, bij monde
van zijn ambtgenoot prof. Müller, namens een groot
aantal oud-leerlingen, talrijke vrienden en vereerders,
zoowel uit België als uit ons land een fraai souvenir
werd aangeboden. Het bestaat uit een album van ruim
100 kostbare en zeldzame etsen en gravures, voorstel
lende de beroemdste personen uit de vaderlandsche
geschiedenis en de groote gebeurtenissen, waarin zij
een rol hebben gespeeld.
Ruw klip- en mijnzout, voor vee en landbouw-
bemesting vrijgesteld van accijns, moet vóór den uitslag
tot een gelijkmatig fijn poeder gemalen zijn, zonder
stukken. De ambtenaren moeten er zorgvuldig op
letten dat het niet vermengd is met vreemde stoffen,
ten einde het gewicht en dus de afschrijving op de
accijns-rekening te verhoogenin dat geval wordt de
uitslag geweigerdin geval van twijfel monsters op
te zenden aan den controleur.
Depothouders, die gemalen zout rechtstreeks uit
het buitenland willen inslaan, behoeven daartoe vooraf
vergunning van den Minister.
De algemeene jaarvergadering van het Ned.
werkliedenverbond «Patrimonium" zal op 11 Aug. te
Amsterdam gehouden worden.
Door de Indische Regeering in 's Konings mach
tiging gevraagd, om het uit 's lands kas bezoldigd
personeel der in Nederl. Indie dienstdoende Roomsch
Katholieke geestelijken uit te breiden met een gees
telijke van den tweeden rang.
De directie der Ilollandsche ijzeren spoorweg
maatschappij doet op haar locomotieven de snelheids
meters van Stroudley plaatsen, waardoor de machi
nisten steeds op eene schaal de snelheid kunnen af
lezen, die de trein heeft in kilometers per uur.
Zonder dit middel kunnen de machinisten slechts
de snelheid van den trein gissen. De toestel bestaat
uit een centrifugaalpompje, dat, door de drijfas van
de locomotief in beweging gezet, eene kolom water
hooger doet stijgen in eene glazen buis, naarmate de
snelheid grooter is. Op de schaal achter de glazen
buis geplaatst wordt de snelheid door de hoogte in
waterstand afgelezen.
Tot de dwaasheden, welke zg. Nederlandsche
berichtgevers aan buitenlandsche bladen over or.s land
opdisschen, behoort de mededeeling in een Haagsche
correspondentie aan de Frankfurter Ztg., dat volgens
de aanhangige voorstellen tot Grondwetsherziening
alleen gehuwde personen tot het kiesrecht zullen
worden toegelaten. De schr. voegt er de opmerking
bij, dat velen hier te lande deze beperking afkeuren,
omdat zij een premie bevat op het trouwen, ofschoon
zulk een aanmoediging bij de bestaande overbevolking
volkomen overbodig is te achten.
De berichtgever heeft zijn dwaasheid natuurlijk te
danken aan een onvoldoend begrijpen van de uitdrukking
hoofden van huisgezinnen in het nieuwe artikel
omtrent het kiesrecht.
Het kiesrecht ware trouwens in ons land al een
hoogst zonderlinge piemie op het trouwen, merkt het
Hbl. op.
Volgens den Imparcial waren in de stad Alge-
mesie, provincie Valencia, den 29sten Mei twee nieuwe
gevallen van cholera voorgekomen en zijn er dien dag
3 personen aan die ziekte gestorven. Te Benifavo
hadden 6 choleragevallen plaats en vijf sterfgevallen.
Er bleven in die stad nog 64 zieken over.
De Madridsche correspondent van den Temps heeft
een onderhoud gehad met dr. Ferran, die (gelijk reeds
gemeld is) onverwachts van de regeering last heeft
gekregen om zijne inentingen ter vrijwaring voor de
cholera te staken totdat eene bijzondere wetenschappe
lijke commissie hierover uitspraak zal hebben gedaan.
Dr. Ferran schrijft den door de regeering genomen
maatregel meer toe aan staatkundige overwegingen dan
aan wetenschappelijke, want de mannen van het vak,
die ingenomen zijn met zijn stelsel van inenting, be-
hooren meest allen tot de liberale oppositie. Hij ver
klaart dat hij in de provincie Valencia binnen twee
maanden meer dan 6500 personen heeft ingeënt, en
zijne medewerkers hebben onder zijne leiding in dien
tijd die kunstbewerking op een nog grooter aantal
personen toegepast. Van alle ingeënten nu hebben
slechts enkelen, misschien tien, de cholera gekregen,
en dr. Ferran houdt zich overtuigd dat eene herhaalde
inenting, of eene inenting tot driemalen toe, zeer zeker
vrijwaart tegen de cholera.
Dr. Gimeno heeft in het Athenaeum te Madrid
een rede gehouden over de inenting tegen de cholera
en o. a. een mededeeling voorgelezen, door al de ge-
neesheeren te Alcira onderteekend, die verklaren, dat
de inenting bewonderenswaardige uitkomsten heeft
opgeleverd. Op verzoek der leden van het Athenaeum
werd dr. Ferran hun voorgesteld, wien zij een warme
ovatie brachten. Naar thans weder gemeld wordt,
heeft de Minister van Binnenlandsche Zaken vergun
ning gegeven om met het inenten voort te gaan,
onder zekere voorwaarden, met name dat de Regeerings-
commissie tegenwoordig zal zijn, ten einde over de
uitkomsten te kunnen oordeelen Het Staatsblad heeft
de instructie openbaar gemaakt voor de vier genees-
heeren, die als commissie dr. Ferran naar de provincie
Valencia vergezellen. De commissie zal hebben te ver
klaren, of men werkelijk met cholera te doen heeft;
de ingeënte personen bezoeken; den heer Ferran de
van choleralijders afkomstige stoffen, waaruit hij zijn
microben moet kweeken, ter hand stellen en boven
dien verklaren, of de proefnemingen zonder gevaar
kunnen genomen worden. De inenting der kinderen
moet met goedkeuring der ouders geschieden. De
personen, welke de commissie onderzoekt, moeten uit
verschillende standen gekozen worden. Voorts zal de
commissie haar verslag aan de medische faculteit
zenden en zal het openbaar worden gemaakt.
Op het Duitsche onderwijzerscongres werd gecon
stateerd, dat do arbeid op fabrieken voor kinderen
in den schoolplichtigen leeftijd lichamelijk en geeste
lijk zeer nadeelige gevolgen heeft. In 1883 waren
18,395 kinderen tusschen 12 en 14 jaar aan dien
arbeid gebruikt en bij handwerken en de kleine in
dustrie was dat getal waarschijnlijk veel grooter. Het
bleek ook, dat die cijfers van jaar tot jaar toenemen.
Men beweert, dat de industrie, zonder den kinderar
beid, de concurrentie niet kan volhouden, maar hier
tegen wi rd aangevoerd, dat in het district Zwickau,
waar 2641 kinderen beneden de 14 jaar worden
gebruikt, het verschil in loon nog geen 54 pet. zou
bedragen, wanneer in hunne plaats jong maatjes wer
den genomen. Het congres was van oordeel, dat fabrieks
arbeid voor kinderen beneden 14 jaar in Duitschland
moest worden verboden, evenals dit in Zwitserland
het geval is.
Misschien zal bij de behandeling van de aanvulling
der wet op den kinderarbeid op deze uitspraak van
het Congres een beroep worden gedaan. Mocht in dien
zin besloten worden, dan, meenen wij, dat toch als
complement van die bepaling de duur van den school
tijd met twee jaren moest worden verlengd. Zoowel
voor de knapen zeiven als voor de maatschappij zou
het betreurenswaardig zijn, dat elk jaar een vast conti-
gent werd geleverd van jongens, die uit de school
gedreven, in de werkplaatsen niet toegelaten en die
thuis geen bezigheid vinden en er in den weg zouden
loopen, op de openbare straat hunne dagen zouden
doorbrengen. ArnhCl.)
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Nadat de heeren Borgesius, Gratama, De Beaufort
en Cremers haar sterk hadden verdedigd de heeren
Keuchenius en Lohman haar bestreden en de Minister
Heemskerk, de noodzakelijkheid der grondwetsherzie
ning vooropstellende, het voorstel-Lohman had be
streden, is de motie-Cremers om het voorstel-Lohman
niet in de sectiën te onderzoeken, verworpen met 42
tegen 40 stemmen.
Er is eene vacature te Arnhemde heeren De Jong,
Attema en W. K. Van Dedem zijn lijdende. AVaren
de vier afwezigen er geweest, de motie-Cremers (de
conservatieve partij was verdeeld) zou met 44 tegen
42 stemmen zijn aangenomen.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Willielminapolder. Het volgende alfabetisch drietal
voor predikant bij de Ned. Herv. gemeente alhier is
opgemaaktW. F. Bluggel, predt. te Nijkerk, G. A.
Van der Brugghen, predt. te Boxmeer en P. H. Ver-
steegh, predt. te St. Pancras.
Drijsclior. Ds. C. M. YanderWeijde nam Zondag
namiddag voor een talrijk gehoor afscheid van de
gemeente, naar aanleiding van Matth. 5, vers 8:
«Zalig zijn de reinen van hart, want zij zullen God
zien." Denzelfden tekst had hij voor zijn intreerede
gekozen bij zijn komst alhier.
Beroepen bij de Ned. Herv. kerk te Sluis ds.
H. A. E. Heinecken, pred. te Amerongen.
Gedurende de maand Mei werd aan school B
alhier bij de rijkspostspaarbank ingebracht op formu
lieren van 5 cent ƒ19, van 1 cent ƒ14, samen 33.
Landbouw en Veeteelt..
V Het gebruik van zout wint in den landbouw
meer en meer veld en dat mag als een gunstig teeken
des tijds beschouwd worden, daar men er uit zien
kan, dat de landbouwers de onderzoekingen en raad
gevingen van geleerde mannen niet meer zoo klakke
loos in den wind slaan als weleer, maar daaruit
voordeel trachten te halen. Niet alleen strooien tegen
woordig vele landbouwers zout tusschen het hooi om
het broeien en schimmelen zooveel mogelijk tegen te
gaan, en om tevens het hooi, vooral dat van zure
weiden gewonnen, voedzamer en verteerbaarder te
maken maar het komt ook bij de veevoedering meer
tot zijn recht. Uit gedane proeven is gebleken dat de
meeste huisdieren gebrek aan zout hebben.
De kleine hoeveelheid zout, die in bijna alle voedings
middelen aanwezig is, schijnt niet in evenredigheid
te staan tot de hoeveelheid, die de meeste dieren in
hunne uitwerpselen meevoeren of die noodig zijn om
zekere functiën geregeld te doen plaatshebben. Dat
gebrek aan zout is bij sommige dieren zoo groot,
dat zij er zichtbaar door lijden. Vervallen en ziekelijk
zien zulke dieren er uit. Ze zijn traag in hunne be
wegingen en hunne spieren missen de noodige veer
kracht. Het geheele zenuwstelsel schijnt aangedaan
en zij lijden aan krampen, peeshuppeling, trekkingen
enz.
Al deze verschijnselen kunnen door het geregeld
toedienen van zout voorkomen worden. Io Duitschland
heeft men dit reeds lang ingezien. Daar zijn hoeven,
waar men door elkander gerekend elk schaap omstreeks
3 KG. jaarlijks toedient; hoeven, waar men aan elk
varken, dat op mesten zit, een vijfde deel van een
HG. per dag geeft. Vooral voor zulke varkens werkt
