1885. N°. 58.
Zaterdag 16 Mei.
72ste jaargang.
-CïXa^CïsCS*-
GOESCHE
De uitgave deier Courant geschiedt Maandag», Woensdag» en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct, met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prije slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel
GOES, 15 Mel 1885.
Men schrijft ons uit Vlissingen:
De Flijfs. Courant van Woensdag doet me de eer
aan, wat ik in het nummer van Maandagavond in
dit blad schreef, geheel over te nemen en me op een
onwillekeurige vergissing den heer Pot noemde ik
waarnemend burgemeester in plaats van den heer
Van Uije Pieterse te wijzen. Verder zegt het blad:
«wat de schrijver in de Goesche Courant overigens
uit onze omgeving zegt, wat de brug over den water
gang en den tram betreft, zal, zooals spoedig blijken
zal, wel voor eenige wijziging vatbaar zijn." De moge
lijkheid aannemende, dat, wat ik gezegd heb, natuur
lijk «wel voor eene wijziging zal vatbaar zijn", ver
oorloof ik mij erop te wijzen, dat ik in mijn schrijven
alleen geconstateerd heb wat toen was, en dat, wat
ik toen zei ten opzichte van tram en brug, nu nog
van kracht ishet werk aan de brug gaat niet hard
vooruit, en aan den tram moet nog heel wat gebeuren,
voor hij met Pinksteren den dienst kan hervatten.
Krulninge. In de heden gehouden vergadering van
ingelanden van het waterschap Kruiningen werd «ene
voordracht opgemaakt ter benoemiDg van eeD dijkgraaf,
wegens gewoDe aftreding van den heer P. Nieuwen-
huijse; daarop werden geplaatst de heeren P. Nieuwen-
huijse, J. Blok Ez. en D. Blok. De rekening van 1884/5
en de begrooting voor 1885/6 zijn vastgesteld en het
dijkgeschot is, als verleden jaar, bepaald op/10 per
becttre.
Ierseke. Nadat hier in het begin dezer week een
aak bij het binnenloopen der haven door een tjalk
zoodanig tegen den havendam gekneld werd, dat zij
groote averij bekwam, had er gistermiddag andermaal
«en ongeval met een binnenloopend vaartuig plaats.
Eene met steenen geladen tjalk, afkomstig van Waarde,
stiet met zooveel kracht tegen den westnol van den
havendam, dat zij een groot lek beneden de waterlijn
bekwam en midden in de haven zonk, gelijk te be
grijpen is zonder persoonlijke ongelukken.
Over het algemeen wordt hier zeer geklaagd over
de moeilijkheden, waarmede het binnenloopen der
haven gepaard gaat zoodat het ongeveer als een
kunststuk op het gebied der scheepvaart beschouwd
wordt met een niet al te klein vaartuig zonder averij
binnen te komen.
Vlissingen. Naar wij vernemen hebben de Gedepu
teerde Staten van Zeeland hunne goedkeuring gehecht
aan het door gebroeders Oppenheim, bankiers te Gro
ningen, aan het gemeentebestuur gedaan aanbod om
trent de door de gemeente te sluiten leening van 36 mille.
Het plan tot het oprichten van een onderling
pensioenfonds voor de ambtenaren bij den provincialen
waterstaat in Zeeland zal zoo meldt men aan de
Af. Ct. door gebrek aan deelnemers niet kunnen
Worden uitgevoerd.
Tengevolge van den gunstigen uitslag der onder
zoekingen aan den Thoorn-polder (N.-Beveland) tot
het verkrijgen van oester-aanslag, zullen er binnen
kort 5000 oester-pannen worden gelegd. (Dagbl.)
Z. M. de Koning is Woensdag met gevolg in
cognito van Het Loo naar Karlsbad vertrokken Z. M.
zou den nacht te Frankfort doorbrengen en gisteren
de reis voortzetten naar de badplaats, waar H. M. de
Koningin met de Kroonprinses heden worden verwacht.
Bij koninklijk besluit is J. H. A. W. baron
Van Heert tot Eversberg, gouverneur van Suriname,
onder dankbetuiging voor de diensten door hem aan
den lande bewezen, op zijn verzoek, eervol uit 's lands
dienst ontslagen, met ingang van den dag waarop
hij het bestuur aan zijn opvolger zal hebben overge
geven en mr. H. J. Smidt, oud-minister van justitie,
thans lid van den Raad van State, benoemd tot gou
verneur der kolonie Suriname.
Het wetsontwerp, door den heer Reekers inge
diend, heeft ten doel het verbod om te visschen met
de woDderkuil weder op te heffen, zoodat niet alleen
van 1 Mei tot 15 Juli, maar weder gedurende het
geheele jaar de Zuiderzee op deze wijze bevischt zal
kunnen worden.
Onder de wetsontwerpen, met welker onderzoek
de afdeelingen der Tweede Kamer zich Woensdag
bezig hielden, behooren die tot regeling der kosten
vau het Regentschap, tot aanvulling van de Wet op
de Middelen en tot het toekennen van subsidie voor
een stoomtramweg van Breskens naar de Belgische
grens.
Dit laatste wetsontwerp werd zeer ongunstig ont
vangen. Zijn wij wel ingelicht, dan was het afkeurend
oordeel vrij eenparig, zegt het Dagblad.
Uit Antwerpen wordt aan bet Journal de
Bruxelles geschreven, dat Dinsdag namiddag aan
boord van de «Mamix", door de commandanten der
beide Nederlandsche oorlogsschepen op de Schelde,
een lunch is aangeboden aan een aantal genoodigden,
die met door matrozen bemande sloepen aan boord
geroeid en aldaar met muziek ontvangen werden.
Onder de genoodigden waren de Nederlandsche ge
zant, baron Gericke Van Herwijnen, en echtgenoote,
de ministers De Caraman-Chimay en Van den Peere
boom, de Tuiksche gezant Karatheodory Pacha, de
generaals Ayou en David, de laatste van de garde
civique, de plaatscommandant kolonel Verbrugghe,
enz. enz.
Woensdag of Donderdag zouden de twee Neder
landsche schepen vertrekken. Doch in Juli, zoo ver
zekert de correspondent, zullen zij terugkeeren, om
den Koning der Nederlanden naar Antwerpen te bren
gen, die op de Schelde door den Koning van België
aan boord van eene rijksstoomboot ontvangen zal
worden.
Uit eene goede bron vernemen wij, dat de ver
schillende geruchten, welke door de buitenlandsche dag
bladen omtrent het lot van het handelstractaat tusschen
Nederland en Frankrijk in de laatste dagen werden
verspreid, zeer overdreven zijn. Het éénig bezwaar,
dat er bij de Fransche Kamer tegen de aanneming
van dit tractaat schijnt te bestaan, spruit voort uit
eene verlaging van het invoerrecht op karton in
Frankrijk. Deze verlaging heeft in dat land een on-
verwachten en grooten tegenstand ontmoet, omdat
zij ten gevolge van de bekende bepaling welke in de
meeste tractaten, tusschen Frankrijken andere Staten
gesloten, wordt aangetroffen en volgens welke de onder
danen der contracteerende Staten op den voet der
meest begunstigde natie worden geplaatst, rechtstreeks
aan Duitschland en Zwitserland ten goede zou komen
en voor de Fransche karton-industrie belangrijke na-
deelen zou kunnen opleveren. Het zou inderdaad, na
al hetgeen met het Fransch-Nederlandsche tractaat is
voorgevallen, zeer te bejammeren zijn, in lien het tot
stand komen daarvan opnieuw om een betrekkelijk
ondergeschikt punt zou moeten schipbreuk lijden. Eene
inlandsche karton-industrie van eenigen omvang bestaat
in Nederland niet, zoodat het belang dier industrie niet
zou kunnen opwegen tegen de overwegende voordeelen
die de aanneming van het tractaat door de Fransche
Kamer aan de Nederlandsche nijverheid zou opleveren.
(N. R. Ct.)
Tot secretaris der Liberale Unie is door de Com
missie van uitvoering benoemd de heer P. L. Tak te
Amsterdam.
De Kölnische Zeitung bevestigt nader hare mede-
deeling dat vrijheer Von Saurma Jeltsch, die thans
de Duitsche regeering te Bucharest vertegenwoordigt,
tot opvolger van graaf Herbert Von Bismarck bij het
Nederlandsche hof is aangewezen.
Te Utrecht had een vergadering plaats van
ingezetenen, om middelen te beramen, ten einde het
250-jarig bestaan der Hoogeschool in f 886 te vieren.
Ruim 200 personen uit verschillende standen waren
tegenwoordig. Het voorloopig comité werd permanent
verklaard met recht van assumtie.
Over de verschillende plannen zal men in een vol
gende bijeenkomst beraadslagen. Reeds werd o. a.
aangegeven het stichten van een gasthuis voor oog
lijders, en het schenken eener nieuwe sociëteit aan
het studentencorps.
Reeds een tiental miliciens der jongste lichting,
bij het reg. gren. en jagers ingedeeld, zijn wegens
lichaamsgebreken afgekeurd.
De opbrengst van 's Rijks middelen over de
maand April 11. bedroeg f 8.785.250.83 tegen
f8.855.708 38% in dezelfde maand van 1884.
Over de vier maanden van 1885 werd ontvangen
f 32.916.831.23, tegen f 31.716.923.93 gedurende
dezelfde maanden van 1884.
De bevolking des Rijks bedroeg op 1 Januari
1885 4,278,272 zielen, zijnde 2,117,513 m. en
2,160,759 v. hetgeen een vermeerdering is van
53,207 z. (26,663 m. en 26,544 v.) in vergelijking
met het vorige jaar. Geboren werden in 1884 76,262
m 72,116 v., totaal 148,378 z., terwijl stierven
48,505 m., 45,802 v totaal 94 307 personen, zoodat
het gunstig verschil bedraagt 27,757 m., 26,314 v.,
totaal 54,071. Het aantal personen, die zich gedurende
1884 in de gemeenten van het Rijk vestigden, bedroeg
141,743 m., 135,658 v., totaal 277,401 personen,
terwijl vertrokken 142,837 m135,428 v., totaal
278,265 personen. Nadeelig verschil 1094 m.,
gunstig verschil 230 v., blijft nadeelig verschil 864
personen.
De vraag is gerezen, of de agreatie van een
klerk volgens het Kon. besluit van 16 November
1823, om bij ziekte of wettige afwezigheid van den
ontvanger voor dezen te teekenen, rechtens vervalt
I door benoeming van dien klerk tot boekhouder bij
hetzelfde kantoor.
Dit is, blijkens beschikking van den Minister van
Financiën, geenszins het gevalde aldus benoemde
boekhouder kan even als vroeger voor den ontvanger
blijven teekenen zoolang deze zulks goedvindt, ten
ware de agreatie mocht worden ingetrokken.
De grondstof voor de steenfabrikatie is in Lim
burg uitstekend, en veel goedknoper dan in de Duitsche
provinciën Rhijnland en Westphalen, waar men ze het
meest van verre moet aanvoeren. Dientengevolge ver
rijzen in Limburg tal van steen-pannenfabrieken, en
terwijl vele daarvan aan vaarwaters gelegen zijn,
bezorgen ze aan de Duitsche pannenfabrikatie eene
bijna onoverkomelijke concurrentie. Inderdaad worden
Rhijnland en Westphalen op dit gebied geheel door
Nederland overwonnen. Het arbeidsloon is in Limburg
45 a 50 pet. minder dan in Duitschland.
In de gisteren gehouden openbare vergadering
van den Raad van State, afdeeling voor de geschillen
van bestuur, is ingekomen een Koninklijk Besluit,
houdende beslissing in zake de beroepen van den ge
meenteraad van Sneek, van besluiten van Gedeputeerde
Staten van Friesland, waarbij het hoofdstuk der gemeen-
tebegrooting van 1885 voor onvoorziene uitgaven wordt
verminderd met 1500 tot dekking eener door Gede
puteerde Staten, krachtens art. 212 der gemeentewet,
op de begrooting gebrachte som van gelijk bedrag voor
den aanleg eener schietbaan voor de dienstdoende
schutterij aldaar en die begrooting aldus gewijzigd is
goedgekeurd en waarbij de begrooting van uitgaven
dier gemeente voor 1885 met 1500 is verhoogd voor
de inrichting eener schietbaan ten dienste der schut
terij aldaar. Met handhaving der besluiten van Gedep.
Staten van Friesland, werden de beroepen ongegrond
verklaard.
Dr. Vitringa (Jan Holland), rector aan het Deven-
tersch gymnasium, is volgens de Amst. tot het Katho
lieke geloof overgegaan.
Boekaankondiging.
De 5e aflevering (2e jaargang) van het Tijd
schrift ter beoefening van het Administratief Recht",
hoofdredacteur dhr. H. G. Hartman Jz., secretaris
der gemeente Goes, uitgevers F. Kleeuwens d- Zoon
te Goes, bevat het volgende:
De secretaris eener gemeente waarnemend griffier
bij een kantongerecht; de verplichtingen der ge
meentebesturen met betrekking tot de wet op den
waarborg van goud- en zilverwerkeniets over de
2e alinea van art. 264 der gemeentewethand
en spandiensten. Persoonlijke diensten;beantwoor
ding der door de Redactie gestelde vragen boek
aankondiging reglementeering der prostitutie;
vragen, waarvan de beantwoording wordt ingewacht.
Wij ontvingen ter aankondiging «Landhuishoud
kundige beschrijving van Walcheren c. a. door H J.
E. Gerlach, secretaris der afdeeling «Walcheren" van
de Zeeuwsche Maatschappij van Landbouw. Haarlem,
De Erven Loosjes." Dit werk is met goud bekroond
door de Nederlandsche Maatschappij ter bevordering
van Nijverheid.
De schrijver geeft in dit boek eene zeer nauwkeurige
beschrijving omtrent Walcheren's zeeweringen, duinen
en kusten, omtrent ebbe en vloed, het toezicht op de
waterkeering en het beheer daarvan, den bodem, het
water, klimaat en temperatuur, de bewoners, hun
aard en karakter, middelen van bestaan, den landbouw
en de veeteelt, de visscherij, scheepvaart, handel en
fabrieken.
Voorts worden er in behandeld de fauna en de
flora van Walcheren, landbouw, markten, grootte der
hofsteden, verhouding tusschen wei- en bouwland,
huur- en koopwaarde der landerijen, pachtcontracten,
tiend- en jachtrecht, werktuigen, gebouwen, vrucht
wisseling, de braak, draineren, verschillende soort van
mest en de behandeling daarvan, de verschillende
vruchten, die verbouwd worden en de teelt van paar
den en vee.
Aan het werkje zijn toegevoegd een zevental bijla
gen, waarin o. a. gesproken wordt over de vroon-
en Haymanlanden, de afwatering van den polder Wal
cheren en over de arbeidsloonen.
De uitgave is zeer netjes en duidelijk, zooals van
de erven Loosjes niet anders kan verwacht worden.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Rilland-Bath. Beroepen als predikant bij de Herv.
gemeente alhier dhr. K. V. d. Werfhors, candidaat
te Zeist.
Uit het vierentwintigste jaarverslag derNederl.
Gereformeerde Zendingsvereenigingte Amsterdam blijkt,
dat niettegenstaande in het afgeloopen jaar een aan
tal nieuwe leden tot de Ver. zijn topgetreden, toch
het totaal der leden met 65 is verminderd. De Ver-
eeniging telde 1559 leden en begunstigers. De jaar
rekening sluit met een tekort van 1 4896,72, tegen
slechts ruim f 990 ten vorigen jare. Ook werd er
slechts weinig aan buitengewone inkomsten ontvangen,
tegenover ongeveer f9000 in 1883/84. In het geheel
werd in het vorig jaar ontvangen f 19,995,50, doch
hierbij was circa f 11,360 aan legaten en buitenge
wone giften tot dekking van het tekort. De gewone
ontvangsten bedroegen ia 1883/84 f 12,133,90 en ia
dit jaar f12 867 05.
De zendeling Bieger, die ongeveer 14 jaar in Indië
gearbeid heeft, was sedert eenigen tijd lijdende en
genoodzaakt geworden tot herstel van gezondheid riaar
het vaderland terug te keeren. De zendeling Wilhelm
nam zijn werk te Poerworedjo over.
Aan het vergelijkend examen (schriftelijk ge
deelte) voor de betrekkingen van hoofd aan vijf open
bare lagere scholen te Amsterdam, dat Woensdag
werd gehouden, hebben van de 200 sollicitanten, die
zich daarvoor hadden aangemeld, 171 deelgenomen.
De examens ter verkrijging van akten van be
kwaamheid voor huis- en schoolonderwijs in de nuttige
en fraaie handwerken voor meisjes werden dit jaar
voor de eerste maal gehouden overeenkomstig de be
palingen van het Koninklijk besluit van 24 October jl.
tot uitvoering van art. 656t's der Schoolwet van 1878.
Voor de nuttige handwerken werden van de 186
adspiranten 105 toegelaten, voor de fraaie handwerken
16 toegelaten van de 36.
De uitslag van de examens was niet zeer bevredi
gend, hoewel in de vergadering der commissie te
Breda door de dames-leden in 't algemeen groote in
genomenheid werd betuigd met de wijze, waarop het
Koninkl. besluit van 24 October 11. de examens in de
handwerken voor meisjes regelt en met de aan dat
besluit toegevoegde programma's.
Omtrent de nuttige handwerken wordt algemeen
geklaagd over hoogst gebrekkige denkbeelden omtrent
het geven van grondig klassikaal onderwijs. Ook bij
de fraaie handwerken stuitte men op hoogst gebrek
kige opleiding der adspiranten. De meeste adspiranten
hadden zich geen rekenschap gegeven van de veranderde
eischen voor het examen. Het minst van alles be
vredigde het mondeling onderzoek, 't Juiste begrip van
de bewerking eener grondstof, van het onderscheid
tusschen een vlak- en reliefornament ja zelfs van
de richting in verband met het te versieren voorwerp,
werd bij verreweg de meeste candidaten te vergeefs
gezocht. De elementaire kennis van een en ander
ontbrak haar zelfs.
Het officiëele blad maakt de wet openbaar, welke
door den Czaar is goedgekeurd, waarbij bepaald wordt,
dat het Russisch de taal moet zijn, waarin op alle
lagere scholen van Polen het onderwijs moet gegeven
worden.
Landbouw en Veeteelt.
In Overijsel en Gelderland, waar duizenden hooi
en korenbergen worden gevonden, werden de kappen
van deze bergen tot dusver met stroo gedekt. Deze
bedekking is in mening opzicht niet verkieselijk, daar
de kappen te zwaar zijn, en aan het doel waarvoor
zij worden gebruikt niet geheel beantwoorden. Thans
worden sedert eenigen tijd aan de scheepsbouw- en
werktnigenfabriek «de IJsel" te Kampen ijzeren kap
pen voor hooibergen naar een nieuw systeem vervaar
digd. Deze kappen hebben vele voordeelen boven de
thans gebruikt wordende hooibergen. Niet alleen dat
zij zeer gemakkelijk door een man buiten de kap, op
den grond staande, op- en neergelaten kunnen worden,
maar zij voorkomen ook het broeien van het hooi,
daar door den middenkoker versche lucht in het bin
nenste van den berg wordt aangebracht. Daarbij ver-
eischen zij weinig reparatie, beschutten volkomen tegen
regen en kunnen, wanneer zij leeg zijn, bij plotseling
opkomenden wind spoedig tot op den bodem neerge
laten worden; zij voorkomen daarenboven brandge
vaar, omdat zij met gegalvaniseerd gegolfd plaatijzer
zijn gedekt.
De Central-Verein ftir Rüben-zucker-Industrie
deelt in de Zuckcr-Industrie mede dat, volgens de
opgaven van 324 Duitsche suikerfabrikanten, de aan
plant van beetwortelen in het loopende jaar eene 28%
percent kleinere oppervlakte beslaat dan in 1884. Voor
de door de fabrieken op eigen of gepachte landerijen
verbouwde bieten is het aantal hectaren 20 pet. klei
ner dan in het vorige jaar. De inkrimping is hst sterkst
in Brunswijk en het zwakst in Zuid-Duitschland. Voor
landerijen, die krachtens gesloten contracten door leve
ranciers met bieten worden bebouwd, is de inkrim
ping zelfs 44, resp. 37 pet.
Rechtszaken.
Kantongerecht te Qoes.
In de zitting van heden (Vrijdag), zijn de navol
gende personen veroordeeldD. T. en J. M., te Wisse-
kerke, J. C. en A V te Goes, J. v. d Z. en J. B^,
te Heinkenszand, A. G. en C. R„ te Schore, P. d'.
en F. F., te Ierseke, wegens openbare dronkenschap,
