1885. N°. 47.
Dinsdag 21 April.
72ste jaargang.
het perceel Wijk B no. 114
de wed. J. Scheffer.
GOESCHE
amm.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons 1 and vervoege men zichvoorRotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoepers en Postdirecteuren.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel
Door den Raad der gemeente Goes is in zijne ver
gadering van den 17 April jl. genomen het navolgende
beslnit omtrent een gedeelte van
ia de Bocht van Guinea, toebehoorende aan
De Raad der gemeente Goes;
Gelezen bet rapport der Commissie ingevolge art.
38 der verordening op het bouwen enz. van bijzondere
eigendommen, benoemd tot onderzoek van de woning
wijk B no. 114 toebehoorende aan de weduwe J.
Scheffer en het uitbrengen van verslag dienaangaande
Gehoord het voorstel \an Burgemeester en Wet
houders
Gelet op art. 38 al. 2 der voormelde verordening;
Het-ft besloteu
a. te bepalen dat aaa het gedeelte bewoond door de
vrouw van T. VOOIS met haar kind de volgende ver
beteringen moeten worden aangebracht
Het dak moet beschoten worden.
Bene houten vloer moet gelegd worden.
Het raampje moet beweegbaar gemaakt worden, en
voor goeden schoonmaak moet gezorgd worden.
b. te bepalen dat deze herstellingen uiterlijk den
eersten Juni aanstaande moeten zijn verricht, bij welker
ontstentenis het betrokken gedeelte alsdan door de be
woners moet zijn ontruimd terwijl het niet meer in
gebruik gegeven of genomen mag worden.
Zullende dit besluit aan de eigenares en bewoonster
worden uitgereikt en tevens ter openbare keunis worden
gebracht.
Voor extract conform.
De Burgemeester
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 20 April 1885.
De jongstleden Vrijdag gehouden raadszitting in
onze gemeente geeft ons eene welkome aanleiding om
haar met een enkel woord te bespreken.
Niet zoozeer omdat toen bleek, dat er een misver
stand was gerezen tusschen het college van B. en W.
en de ftnanciëele commissie ter zake van de rekeningen
der voormalige gilden en van de vereeniging van werk
lieden, bij welke rekeningen de commissie overlegging
vroeg van bescheiden, die volgens den Voorzitter, al
thans wat eerstgenoemde betrof, uit den aard der
rekening niet bestonden, wat den heer mr. Van Elle-
meet aanleiding gaf om te verklaren, dat volgens zijne
bescheiden meening de ftnanciëele commissie toch niet
uitsluitend bestond om optel- of aftreksommen nate-
cijferen of taalfouten optesporen; maar, omdat in die
zitting het vonnis is geveld over da middelbare school
voor m lisjes hier ter stede, een vonnis evenwel zoo
zacht, dat duidelijk bleek, hoe het meerendeel der
rechters zich slechts door de wet en de middelen ge
bonden gevoelden om niet tot vrijspraak te concludeeren.
Met andere woorden de middelbare meisjesschool kon,
na aanneming van het bekende amendement-Lobman
op de Staatsbegrooting, niet blijven voortbestaan, daar
de groote kosten dier inrichting de draagkracht der
gemeente te boven gingen. In hare plaats zal Goes
zich thans eerlang mogen verheugen in het bezit
eener school voor (meer uitgebreid) lager onderwijs
voor meisjes, die inderdaad niet ver van de uiterste
aan dat onderwijs gestelde eischen zal blijven.
Het scheen wel, dat de heer Den Boer zelfs eenigen
trek van gelijkenis tusschen de ter dood veroordeelde
en de nieuwe inrichting meende te ontdekken en dat
hij dit minder aangenaam vond. b Waarom toch",
vroeg hij, «moeten de onderwijzeressen hier zulke hooge
traktementen genieten, terwijl elders voor veel minder
prijs personen worden opgeroepen"en hij trachtte
den voorzitter in zijne eigene woorden te vangen, door
te herinneren, hoe nog onlangs door hem (den voor
zitter) was gezegd, dat er veel kans bestond, dat de
gemeenten een deel van het personeel zouden moeten
missen, dat haar thans wordt uitgekeerd. De heer
Den Boer had echter geene rekening gehouden met
den veranderlijken minister van financiën en de opinie
der Kamers, en de voorzitter stelde hem dan ook ge
rust door te kennen te geven, dat het sinds gebleken
was, dat het ingrijpende plan van den minister wel
denzelfden weg zal gaan als de tabaks- en andere
belastingplannen.
Hoewel hiermede dus het groote bezwaar van den
heer Den Boer scheen weggenomen, meende deze toch,
dat de traktementen voor het nieuwe onderwijzers
personeel te hoog waren gesteld, doch wat wij ver
wacht hadden gebeurde nietde heer Den Boer deed
geen voorstel om ze te verminderen. Zeer terecht
werd bij deze quaestie nog aangevoerd, dat men on
derscheid moest maken tusschen eene onderwijzeres
met de akte voor eene taal, die aan eene gewone la
gere school moet les geven en eene onderwijzeres, die
verbonden wordt aan eene meisjesschool met vijfja
rigen cursus, terwijl de heer Lambrechtsen nog aan
voerde, dat van de te benoemen onderwijzeressen ook
moest kunnen geëischt worden, dat zij hare leerlingen
de noodige beschaving aanbrachten en hij daarom
van alle (beschaafde) dames de meest beschaafde aan
deze inrichting wilde verbonden zien.
Krachtiger dan de houding van den heer Den Boer
was het eerste optreden van het jongste raadslid,
den heer M. De Jonge Jz., die met het amendement
voor den dag kwam, dat wij al dadelijk van den eerst-
genoemden spreker hadden verwacht. Overtuigd, dat
ieder wist aan welke zijde hij zich schaarde en dat
ieder begreep, dat uitgaven voor openbaar onderwijs
in zijne oogen weinig genade zullen vinden of althans
volgens hem zooveel mogelijk moeten besnoeid worden,
stelde hij, zonder nadere toelichting, voor om de trak
tementen der onderwijzeressen met f 200 te vermin
deren. De voorsteller zal zich wel geen oogenblik
hebben gevleid, dat zijn voorstel eene meerderheid
zou verwerven, doch hij handelde zeker in den geest
van de partij die hem afvaardigde en hij toonde in
ieder geval voor zijne overtuiging te durven uitkomen,
iets wat bij de overige anti-revolutionaire leden van
onzen gemeenteraad zelden het geval is.
Deed de heer Den Boer nog slechts doorschemeren
dat hij aan eer.ige verwantschap dacht van de nu
voorgestelde met eene middelbare school, de heer M.
De Jonge ging verder hij zeidemen heeft hier slechts
met eene naamsverandering te doen. Wij raden dien
heer aan eens eene flinke studie te maken van het
programma van het onderwijs op eene middelbare
schoolhij zal dan zien hoeverre de nu aangenomene
meisjesschool van eene middelbare af staat.
OverigeDS hoorden wij van den heer M. De Jonge
weinig nieuws. Het oude argument van den heer
Quist, herhaaldelijk wedertegd, dat de gegoeden het
onderwijs hunner kinderen door anderen laten betalen,
werd door dhr. De Jonge nog eens opgewarmd. Men
blijft aan die zijde willens blind voor het feit, dat
de gegoeden het leeuwenaandeel in den Hoofd, omslag
betalen, en dat daarom de redeneering grootendeels
moet worden omgekeerd. Of is het soms niet waar,
dat door menig minder gegoede van het middelbaar
onderwijs gebruik wordt gemaakt en dat dus voor
dezen de meer gegoeden door hun hoogen aanslag in
den H. O. een deel van het onderwijs betalen? Als
de rekening eens werd opgemaakt dan zou 't voor
zeker blijken, dat juist de burgerman bij de regeling
van het schoolgeld gebaat is en zeker is het, dat hoe
hooger schoolgeld, hoe minder het onderwijs onder
den minderen burger kan gebracht worden, 't Is
treurig, dat eene zoo duidelijke waarheid nog moet
betoogd worden.
Nog eene opmerking aan het adres van den heer
M. De Jonge. Hij sprak van combineeren van een
paar talen, vermoedelijk om daardoor eene onderwij
zeres uittewinnen. Hij zeide zich niet genoeg in het
voorstel te hebben ingewerkt en dat zal wel zoo zijn,
want hoe is het anders mogelijk dat men voorbijziet
dat, behalve in de 3 vreemde talen en in de hand
werken, onderwijs moet gegeven worden in Nederlandsch,
rekenen, vormleer, lezen, schrijven, vaderl. geschiedenis,
aardrijkskunde, algem. geschiedenis enz., welke vakken
bij het leerplan onder de 4 dames moeten worden
verdeeld? Is het denkbaar, dat men twee talen als
hoofdvak onderwijst en daarbij nog een deel van al
het andere op zich neemt, of al die vakken onder 3
dames verdeelt?
Opmerkelijk is het, dat er nog altijd mannen worden
gevonden, die voor het onderwijs om zoo te zeggen
op een koopje uit zijn en daarbij over het hoofd zien,
dat de kosten, welke eene gemeente zich getroost om
voor goed onderwijs te zorgen, slechts dan de gewenschte
vrachten dragen, wanneer werkelijk dat onderwijs goed
is. Een eerste vereischte daarvoor is goed en genoeg
zaam onderwijzend personeel.
De heer Van Asperen Vervenne scheen minder door
eene vaste opinie te worden geleid bij zijne stemming
althans het mag bevreemding wekken, dat hij vóór het
amendement De Jonge en tevens vóór de traktementen
door B. en W. vastgesteld en ten slotte weder tegen
het geheele voorstel stemde.
Meer bleef dr. Callenfels zich zeiven gelijk door zich
te wagen aan eenige retrospectieve beschouwingen en
de uitstekende resultaten te roemen, die het onderwijs
indertijd heeft opgeleverd, toen hier ter stede mejuffrouw
De Kanter aan het hoofd eener meisjesschool stond
waarbij hij echter geene rekening hield met de hoo-
gere eischendie tegenwoordig aan het onderwijs
worden gesteld.
Gelijk eertijds Brutus vonnisde wat hem het liefste
was, zoo deed ook dr. Isebree Moens. Hoewel een bekend
voorstander van gymnastiek, deed hij het voorstel om dit
vak benevens handteekenen niet aan de nieuwe meis
jesschool te doen onderwijzen en dit wel voornamelijk,
omdat over het algemeen de vrouwelijke leerlingen
weinig met eerstgenoemd vak zijn ingenomen. Een zoo
groot bewijs van complaisance tegenover de jonge da
mes vond bij den Raad een gunstig onthaal en behalve
de beide stemgerechtigde leden van het dagelijksch
bestuur, vereenigden allen zich met deze beide amen
dementen.
Behoudens deze wijziging is alzoo het voorstel van
B. en W. tot reorganisatie van de meisjesschool on
veranderd vastgesteld. liet gemis der middelbare school
zal daardoor zoo min mogelijk worden gevoeld de ge
meente zal nog pl. m. ƒ400 minder aan de inrichting
behoeven ten koste te leggen, terwijl ten slotte het feit,
dat de verschillende onderwijs-autoriteiten zich volko
men met het reorganisatie-plan hebben vereenigd, ons
de overtuiging geeft, dat de aangenomen regeling in
alle opzichten gelukkig mag heeten. Wij gelooven dan
ook, dat men het dagelijksch bestuur dankbaar moet zijn
voor de flinke en doeltreffende wijze, waarop het de
zaak heeft geregeld, eene wijze die, overdreven eischen
buitengesloten, zeker weinigen onbevredigd zal laten.
Zooals in ons no. van 12 Maart jl. werd me
degedeeld, zal den 23 April a. s. alhier gehouden
worden da voorjaarsvergadering der vereeniging van
Burg. en Secret, in Zuid- en Noord-Beveland, en zou
de heer jhr. M J. De Marees Van Swinderen alsdan
inleiden de bespreking van het vraagpunt«Moet niet
onderscheid gemaakt worden tusschen inkomsten uit
arbeid en die uit ondernemingen van nijverheid, bij
den aftrek van een gedeelte belastbaar inkomen voor
den aanslag in den hoofdei ijken omslag" 1
Door het onvei wacht opgekomen vertrek van dien
heer uit de gemeente zal dit vraagpunt niet behan
deld worden, maar is daarvoor in de plaats gekomen
«Behoort de verlichting der gemeente tot art. 141
of tot art. 1797» der Gem.wet"? waaromtrent door
den heer A. Lous, secretaris van Oudelande advies
is uitgebracht.
Den zakelijken inhoud der adviezen deelen wij met
het verslag der vergadering in ons no. van a. s. Za
terdag mede,
Op een prijsvraag, door de oestercompagnie
»Norge" te Christiania in 1883 uitgeschreven, over
de oestercultuur in het algemeen en aan de kusten van
Noorwegen in het bijzonder, zijn 15 antwoorden inge
komen, van welke 2 Engelsche, 7 Amerikaansche, 2
Fransche, 3 Noorsche en 1 Nederlandsche.
Aan het laatste, met het motto «Hollandia", waar
van schiijver bleek te zijn dr. F. Leo De Leeuw, di
recteur der Wemeldingsche Oestercompagnie te We-
meldinge, werd de prijs van 1000 kronen toegekend.
(Hbl.)
Bij de onderhandelingen tusschen de Regeering
en de Kon. Maatschappjj «de Schelde" te Vlissingen
heeft de Minister van Marine steeds het meest afdoende
argument gebezigd om de aanspraken dier instelling
te beantwoordener is geen werk.
Gelukkig geldt dit niet voor alle scheepsbouwinrich-
tingen hier te lande. Wij vernemen toch dat zeer on
langs weder vanwege het Depart, van Marine onders
hands aan de fabriek te Fijenoord de levering is opge
dragen van een triple compound machine met stoom
ketel voor een der gouvernements-vaartuigen in Indië.
(Vad.)
Te Borsele zijn door Burgemeester en Wethou
ders tot tegenschatters van de personeele belasting
over 1885/6 aan de zijde der belastingschuldigen be
noemd L. Rottier Sr. en J. Beenhakker.
Kats. Bijzondere bedrijvigheid heerscht thans in
den anders zoo verlaten Leendert Abrahampolder, on
der deze gemeente gelegen. Maandag II. is de aan
nemer de heer C. Versteeg van Velp met 9 ploegen
arbeiders, samen omstreeks 120 man, begonnen den
nieuwen inlaagdijk te leggen. De arbeiders hebben
eerst hunne 4 dubbele en eene enkele keet opgeslagen
en daarna 9 putten geopend. De uit te graven grond
is zanderig en behoort tot de lichtste soort van dien
polder. Spoedig zal men per spoor den uitgegraven
grond vervoeren.
Er is gegronde gedachte, dat aan die drukte bin
nendijks zich ras heel wat werk buitendijks zal paren.
Tusschen twee dammen toch wil men daar een oes
terput met keetje enz. aanleggen.
De toestemming voor dat werk is reeds geruimen
tijd geleden verkregen, doch thans schijnen de aan
vragers de handen aan 't werk te willen gaan slaan.
In een brief uit Amsterdam aan de Arnh. Ct.
wordt o. a. gemeld
Het zesdaagsch verblijf van het Vorstelijk echtpaar
(verleden jaar achterwege gebleven wegens den rouw
over Prins Alexander) was ditmaal zeer verschillend
van vroegere gelegenheden van dien aard, en wel
voornamelijk doordien Z. M. de Koning bijna al dien
tijd binnen het paleis is gebleven. Behalve voor het
concert in Feiix, de voorstelling in den schouwburg
en de godsdienstoefening in de Nieuwe Kerk, is de
Koning niet uitgereden. Toch behoeft men daaruit
geen bijzonder ongunstige gevolgtrekkingen omtrent
's Konings tegenwoordigen gezondheidstoestand af te
leiden. Dat de Koning voortdurend ten paleize bleef
en alle inspanning ontweek, moet toegeschreven wor
den aan de voorzorgmaatregelen der geneesheeren naar
i 'i
aanleiding van 's Vorsten aanstaande badkuur, ten
einde Z. M. zich daaraan met geheel normale krach
ten zou kunnen onderwerpen.
Daarentegen heeft II. M. de Koningin uiterst ver
moeiende dagen in de hoofdstad doorgebrachtvan
het eene bezoek naar het andere, aan allerlei zaken
hare belangstelling wijdend, toespraken beantwoordend,
officiëele en oflicieuse autoriteiten begroetend, en
daartusschen nog audiënties verleenend en contra-visites
brengend En van heel die afmattende taak kweet
H. M. zich met een toewijding en minzaamheid, waar
over men hier niet uitgesproken raakte.
Zelfs het Zondagsbezoek aan Artis heeft H. M. De
Koningin zich getroost. Het moet voor de Vorstin
een ware opoffering geweest zijn, zich daar in de
lanen en zalen van onze diergaarde een paar uur lang
te laten omstuwen door de schaamteloos opdringende
«heeren en dames" met bijbehoorend kroost. Men
wordt toegevender jegens de ruwe en baldadige straat
jeugd gestemd, als men ziet, welk een lesje in fatsoen
en goede vormen zij van het «geciviliseerde publiek"
ontvangen.
De Commissie van Uitvoering der Liberale Unie
heeft dezer dagen eene vergadering gehouden tot het
ontwerpen van «en huishoudelijk reglement en, in
hoofdtrekken, van een plan voor de werkzaamheden
der Unie.
Het Dagblad zegt ten stelligste het gerucht te
kunnen tegenspreken, volgens hetwelk de Minister van
financiën zijn ontslag aan Z. M. den Koning zou hebben
gevraagd.
Het is bekend zegt het Vaderland dat
de Nederlandsche ijzerfabrikanten klagen over gebrek
aan werk. Opmerkelijk is het nu, dat op de aanbe
steding van spoorwegwissels, voor de Staatsspoorwegen,
aan het Departement van Waterstaat gehouden, geen
enkel inschrijvingsbiljet van een Nederlandsch fabrikant
is ingekomen, maar wel van een Duitsch fabrikant,
die aannam, de levering voor f 25 590 uit te voeren.
Over de bijziendheid der studenten aan de uni
versiteiten en der leerlingen aan de gymnasiën is dezer
dagen ook in een vergadering van directeuren der
hoogerc burgerscholen en gymnasiën in Duitschland
gehandeld. De vergadering was van oordeel, dat de
voornaamste reden, waarom de bijziendheid toeneemt,
te vinden is in den slechten druk van vele school
boeken, vooral wat betreft de noten of aanmerkingen
bij den tekst, en heeft daarom den wensch uitgesproken,
dat de Regeering bij een algemeen voorschrift regelen
zal stellen zoowel voor den druk der schoolboeken
(wat betreft den afstand der regels, de grootte der
letters en het aantal letters op eiken regel), als voor
de soort van papier, onder bepaling, dat nieuwe school
boeken en herdrukken van reeds in gebruik zijnde
niet worden toegelaten als zij niet aan deze regelen
voldoen. (HM.)
H. M. de Koningin heeft aan de Vereeniging
voor Gezondheids- en Vacantiekolonies te Amsterdam
f500 geschonken.
De Regeering heeft voldaan aan het verzoek,
door den heer Cremers op 25 Maart jl. in de Tweede
Kamer uitgesproken, om een editie van de Grondwets
voorstellen, met de oude en de eventueele nieuwe
Grondwetten er naast, in drie kolommen, in druk te
geven.
Echter heeft de Regeering geene vrijheid gevonden
om de andere stukken (adviezen van den Raad van
State) openbaar te maken.
O Indie. Overgeplaatst bij den geneesk. dienst van
Palembang de off. van gez. 2e kl. W. F. V. Sterk,
van het hospitaal te Weltevreden.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Zondag 26 April aanstaande hoopt de heer J.
C. Sikkel, predikant teBiezelinge en beroepen te Hijlaart,
des namiddags te 2 uren zijn afscheidsrede te houden.
Voor het beroep naar Harlingen heeft ds. P. J.
Van Melle te Minnertsga bedankt.
Ter gelegenheid van zijne 25-jarige evangelie
bediening te Amsterdam ontving ds. J. J. L. Ten Kate
Zaterdag vele bewijzen van hoogachting en waardeering.
Den 4 Mei herdenkt de jubilaris zijn 40-jarig
predikambt.
Langzaam, maar onafgebroken zet de Belgische
Minister van binnenlandsche zaken en onderwijs ver
nietiging van het openbaar onderwijs voort. Bij groepjes
van drie a vier verschijnen er twee- of driemalen per
week in den Moniteur koninklijke hesluiten, waarbij
aan gemeentebesturen dispensatie verleend wordt van
de verplichting om minstens ééne openbare school te
onderhouden. Woensdag zijn er zes tegelijk verschenen,
waarmede het aantal gemeenten zonder openbare school
tot 69 is gestegen. In die zes gemeent, n zijn, ter vet-
