1885. N°. 11. Zaterdag 24 Januari. 72sle jaargang. Verkiezing van een lid van den Gemeenteraad Kerkelijke Zaken en Onderwijs. Landbouw en Veeteelt. GOESCHE De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75. Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct. In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren. De prijs der gewone advertentiün is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend. Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets. Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel. Den 9 Januari jl. is bij aanplakking ter openbare kennis gebracht dat van het stembureau voor de zijn ontvangen de processen-verbaal van inlevering en opening der stembriefjes, welke stukken ter secretarie voor een ieder ter inzage zijn nedergeiegd, terwijl al- schriften daarvan aangeplakt zijn. Uit het proces-verbaal van opening blijkt, dat van de 955 geldig uitgebrachte stemmen op zich vereenigd hebben de heeien 11. Ue JONGE Jz129 L. M Van CaMPEN117 en dat de overige stemmen verdeeld waren, zoodat gekozen is de heer 91. JOXGïl Jz. Goes, den 21 Januari 18S5. Burgemeester en Wethouders van Goes, j. g. de wrrr hamer De Secretaris, HARTMAN. GOES, 23 Januari 1885. Borsele. Verleden Woensdag werd alhier door den dijkraad voor de waterkeering van het calamiteuse wa terschap EllewoudsdijkBorsele eene vergadering ge houden, die door 20 leden werd bijgewoond, na vooraf de gewone jaarlijksche inspectie te hebben verricht. In de eerste plaats nam de vergadering kennis van de verleende goedkeuring op de omschrijving van oever- werken vóór dijkpaal 60 van Ellewoudsdijk, behoudens eene wenschelijk geachte wijziging. Daarna ging de vergadering over tot de behandeling van de voorgedragen omschrijvingen der nieuwe werken aan de waterkeering voor het dienstjaar 1885/6. De dijkraad besloot de raming voor Ellewoudsdijk vasttestellen op 18284,89 en die voor Borsele op f 8985,59, te zamen ten bedrage van 27270,48. Op de loopende begrooting werd een post gebracht voor de kosten van schatting der bénoodigde eigen dommen voor den inlaagdijk te Ellewoudsdijk. Ten slotte werd o. a. mededeeling gedaan van de ingekomen verslagen van schatting der schotbare gron den in bet waterschap Ellewoudsdijk en den polder Borsele ten behoeve van het nieuwe dijkgeschot, aan de waterkeering optebrengen. Uit die stukken bleek dat de onzuivere opbrengst van Elbwnndsdijk, verdeeld in 8 grondsoorten, is bepaald op 55596,01 Vz en die van Borsele, waar de verschillende perceelen in 6 be lastbare soorten zijn gesplitst, op een bedrag van 66929,45. Hoedekenskerke. De gewone winter-visscherij ie thans door de ingevallen vorst afgeloopen. Er kwam nogal visch, maar de stormen en de zeehonden be dierven veel aan de voordeelen, die de arbeiders anders hadden kunnen behalen. Wat na den brand te Ierseke hier algemeene zorg verwekt is de toestand van onze brandspuit. Dinsdag na Pinksteren werd zij, als gewoonlijk, in het werk gesteld, maar onvoldoende bevonden en daarom naar Middelburg gezonden ter reparatie. Reeds sedert ge- ruimen tijd kwam zij vandaar terug, maar tot nogtoe is er niets gedaan om het publiek zekerheid te geven, dat men op hare diensten vertrouwen kan. Het aan schaffen van een aantal blikken brandemmers doet zelfs de vraag rijzen, of de zaak in orde is. Eene zuig en perspomp moet van voldoende slangen voorzien zijn om alle huizen te bereiken, en als zij dit niet vermag behoort zij door een aanjager te worden gesteund. Als er zooveel geld in de gemeentekas is als 't schijnt, kan dat er ook nog wel af. Bij kon. besluit zijn tot voorzitter en burgerlijke leden en hunne plaatsvervangers in den militieraad voor Zeeland voor de lichting der nationale militie van 1885 benoemdtot voori, W. A. graaf van Lynden, lid der Prov. Statentöt zijn plaatsverv. mr. D A. Berdenis Van Berlekom, lid der Prov. Staten; tot lid W. J. Sprenger, weth. van Middelburg; tot zijn plaatsverv. mr. A. P. Snouck Hurgronje, lid van den gemeenteraad van Middelburg. De Z.zeesche N.bode schrijft dd. 21 Jan. Naar wij vernemen hebben de 7ierikzeesche- en Middel- burgsche booten den dienst op Rotterdam gestaakt, wegens ijsgang in Holland. De directie der Zeeuwsche Spoorbootmaatschappij Bcbijnt dit ook te hebben ver nomen, althans reeds morgen wordt het zoogenoemde ijsgang-tarief (dubbel) ingevoerd, hoewel er op de Zeeuwsche stroomen nog geen stukje ijs te zien is. Leve bet isolement De Haagsche correspondent van de Zutf. Ct. schrijft omtrent de door de Regeering aangekondigde herziening van de kiestabel: «De clericalen toonen zich niet schielijk tevreden, en zullen zich misschien nog zeer onvoldaan verklaren, omdat de Regeering niet niet tevens eene voorafgaande censusverlaging heeft toegezegd, maar algescheiden van de vraag, of het Ministerie bij eenige meerdere pressie ook daartoe nog niet te bewegen zal zijn, zoo valt het toch in het oog, dat de concessie, welke nu is gedaan, reeds van groot; beteekenis is. De clericalen gevoelen, dat de meerderheid, welke zij thans bezitten, nog te gering is om vooral op schoolwetgebied krasse eischen te stellen vooral daar bij gewichtige stemmingen op de conservatieven nog niet vast te rekenen valt en het is dus blijkbaar hun streven, om eerst zoo spoedig mogelijk eene grootere meerderheid te krijgen, en in eene herziening van de kiestabel zien zij daartoe een geschikt middel. Nu ben ik voor mij wel overtuigd, dat hun dit niet mee zal vallen, omdat reeds de tegenwoordige districts- verdeeling, ofschoon onder eene liberale Regeering aan genomen, meer in hun voordeel dan hun nadeel is, en bijv. eene indeeling in kleinere districten hun aantal afge vaardigden zou verminderen, in plaats van vermeerderen. Maar de hoofdorganen van de rechterzijde denken er anders over en zien in nieuwe verknipping, vooral als zij met censusverlaging gepaard gaat, voor hunne par tijbelangen alle heil. «Men mag dan ook gerust aannemen, dat het Mi nisterie, nu het op dit punt toegeeft, voorloopig van andere clericale eischen niet veel last zal hebben. Zelfs op het gebied van de alles beheerschende school- quaestie zullen zij voorloopig wel niet verder gaan dan Heemskerk wil, teneinde later des te beter hun slag te slaan. Het voorloopig verslag op Hoofdstuk V (Binnenlandsche Zaken) is dan ook uiterst, kalm. Wel wordt er zoo terloops gezegd, dat er verscheiden leden waren, die er ernstig aan dachten eenige kweekscholen af te schaffen en de normaallessen voor de helft op te ruimen, maar men krijgt volstrekt niet den indruk, dat het ernstig is gemeend, en de meerderheid zal zich nog wel eens tweemaal bedenken, vóór zij op dit oogenblik met dergelijke voorstellen, waarbij Heems kerk zich niet zou kunnen neerleggen, voor den dag komt." De heer II. A. Van Beuningen te Utrecht is door de directie van de Engelsche «Londen-Chatham-Pover Spoorwegmaatschappij" in Londen aangesteld als haren gedelegeerde, om de belangen dier Maatschappij op het vaste land te behartigen. Deze aanstelling staat in verband met de zich voort durend uitbreidende en in belangrijkheid steeds toe nemende betrekkingen dier Maatschappij met de spoor wegen van het vaste land van Europa en is als zoo danig niet van gewicht ontbloot De keuze is op den heer Van Beuningen gevallen, wegens de veelzijdige ervaring, door hem in belangrijke spoorwegbetrekkin gen opgedaan, en is vooral daarom ook voor ons land van beteekenis, omdat hierdoor de zekerheid wordt verkregen, dat de belangen van Neerlands landbouw, nijverheid en handel niet zullen worden uit het oog verloren, bij de combinatiën, die de London Chatham- Dover-spoorwegmpij. zal in het leven trachten te roepen, om het vervoer van personen en goederen, van paarden en vee van het vaste land van Europa, naar Engeland en omgekeerd, meer en meer over hare lijnen te brengen. V.D Eiland Tolen. De bevolking van dit eiland bedroeg op 1 Januari 1884 14305 inwoners. In 1884 zijn er geboren 513 en overleden 370. In de verschillende gemeenten hebben zich gevestigd 537 en zijn vertrok ken 718 personen. De bevolking onderging dus in 1884 een vermindering van 38 en bedroeg op 1 Januari 1885 14267. Slechts 2 gemeenten, Tolen en Oud- Vosmeer, gingen in bevolking vooruit, respectievelijk met 58 en 7. Het te heff. n hedrag der belasting in 1885 op de ongebouwde eigendommen bedraagt voor de provin cie Zuid-Holland f922.492,09; voor Noord-Brabant f 6'92.380,73; voor Gelderland f 616 568,68: voor Noord-Holland f610.600,72; voor Zeeland f474.680,14; voor Utrecht f 309.320,71voor Friesland f714,951.83; voorOverijsel f292.343,98; voor Groningen f486.786,12; voor Drente f96.878,76; voor Limburg f305.699,06 voor het geheele Rijk f5.521.702,82. Overplaatsing van officieren hier te lande bij het leger in Nedorl.-Indië wordt, tot nader order, niet meer verleend. Blijkens 's heeren Schleyer's Weltspracheblatt (Volapükablad) bedroeg op 1 Januari jl. het aantal onderw, zers in de nieuwe wereldtaal (Volapiik) 112. Door den Minister van waterstaat, handel en nijverheid is bepaald, dat de dienst der rijtuigen met coupé-lits en der slaapwagens tusschen Parijs en Amster dam kan worden hervai. De Minister van oorlog heelt bepaald dat bij het 3e regiment infanterie na ultimo April 1885 van de lichting 1884 niet meer dan 550 miliciens, het militiekader daaronder begrepen, onder de wapenen zullen worden gehouden. De miliciens, voor het blijvend gedeelte aangowezen, zullen op 15 September 1885 in het genot van onbe paald verlof worden gesteld. Men schrijft ons uit Amsterdam Het aantal van hen, die zich hij de commissie voor tijdelijke werkverschaffing aanmelden, neemt nog steeds toe en bedraagt nu reeds duizenden, waar van er een paar duizend zijn geplaatst. Wekelijks wordt aan deze kolonie een tienduizend gulden uit betaald. Het is een aardig gezicht de terreinen te be zoeken, waar een broederlijke geest heerscht tusschen al die ambachten en gelooven, waar slechts het spreek woord wordt gehuldigdgelijke monniken, gelijke kappen. De conversatieloods is een groote bijenkorf gelijk, waar het bromt en gonst en krioelt, maar alles in vrede en vriendschap toegaat. Dat er al het mogelijke gedaan wordt om dén goeden geest te be waren en ontevredenheid te weren, blijkt o. a. uit het feit dat ook voor ververschingen gezorgd is, die fabelachtig goedkoop gesteld zijn, b. v. een koin koffie voor een cent, enz. Voorloopig worden er nog slechts «parken" gemaakt, een arbeid, waarvan het groote publiek eerst metter tijd iets zal bespeuren. Reeds is het seizoen een goed eind op streek en tegen het voorjaar is er weer werk genoeg in 't ver schiet, ook van gemeentewege. In onzen gemeenteraad wordt tegenwoordig drnk «gewerkt". Laat ik u eerst eens vertellen dat dit vroede college weder nieuw bloed in de aderen heeft gekregen en wel door de benoeming van een jeugdig, liberaal Israëliet, mr. D. Josephus Jitta, president van het Nederlandsch gymnastiekverbond. Het jonge Amsterdam koestel t groote verwachtingen van hem en eenige gymnastiek-vereenigingen brachten den nieuwbenoemde eene ovatie, bestaande in een ge zellige bijeenkomst, waar de heer Jitta in turn-kos- tuum verscheen en hem als huldeblijk een wit marmeren beeld, een athleet voorstellende, werd aangeboden. Gaan wij nu zeiven een oogenblik naar den gemeen teraad om even te luisteren wat daar zooal behandeld werd. Voor heden vestig ik daartoe uwe aandacht op de »munt"-quaestie. Dit gebouw, aan het Sophia-plein gelegen, is een der meest typische gebouwen der stad. In het midden der 17e eeuw werd de Regulierstoren gebouwd en aan den voet daarvan een wachthuis opgetrokken. Het een met het ander vormde een harmonisch geheel, en de vele lots-wisselingen van het voormalig wachthuis, waar zelfs een korte poos nood-munt werd geslagen, waren niet in staat het uit de rij onzer openbare gebouwen te doen verdwij nen. Nu echter scheen het zijnen ondergang nabij. Sinds geriiimen tijd tot logement en koffiehuis ver huurd, heeft de gemeente ten vorigen jare de pacht opgezegd, zonder dat men eigenlijk wist met welk doel. Een oogenblik dacht men het gebouw te slechten en alleen den toren te behouden, welk plan men echter spoedig liet varen. Aangezien aan het gebouw het recht van «vergunning" verbonden is, achtten eenige raadsleden het best, het huis maar weer te verhuren als logement en café, alias herberg en koffiehuis. Wel had het oudheidkundig genootschap een bod voor de benedenverdieping, maar de zeldzame gelegen heid der «vergunning", meenden de bedoelde heeren, moest men niet ongebruikt laten voorbij gaan en er een drankwinkel van maken, hetgeen echter heftige tegenkanting ontmoette, als zijnde in strijd met den geest der drankwet, welke is het aantal vergunningen in te krimpen. De tijden zijn wel veranderd. Vroeger richtte de gemeente zelve logementen en koffiehuizen op zoo had men de oude- en de nieuwe stadsherberg, en nog fungeert de gemeente als tapster door de verhuring van het tolhuis aan den overkant van het IJ. Er is immers niets onoirbaars in? Het was zoo'n gezellig zitje, in dat koffiehuis «de Munt" onder een kop geurige Mokka op een zomerschen achtermiddag, of wel bij een glaasje morgendrank iets vroeger, terwijl als 't ware geheel Amsterdam daar voorbij trok. De vroedschap heeft echter anders besloten, en we zullen voortaan onze morgendrank en koffie maar elders moeten gaan drinken. De Munt zal voor 35000 in den stijl worden opgebouwd en verhuurd voor p.m. 3000, mits niet aan een koffiehuishouder of restaurateur. Bij de Ned. Herv. kerk waren zooals wij reeds meldden op 1 Jan. 269 plaatsen vacant, of 17 minder dan op 1 Jan. 1884. Thans zijn nog slechts 8 candidaten beroepbaar en wel de heerenJ. C. Ruys te AmsterdamJ. P. W. Gobius du Sart te UtrechtJ. M. G. Hoog te VoorschotenH. Van den Bijtel te WezepB. Wissink te ZeistC. Loeff te Leeuwarden; W. Van der Beke Callenfels te Vlissingen en W. J. Scherphuis te Appingedam. Den lsten Februari zal de heer C. L. Van den Broek, cand. te Heilo, zijne intrede doen en door den heer C. Laan, predikant te Goes, bevestigd worden. (Stand.) Aan het kiescollege der Ned. Herv. gemeente te Middelburg is medegedeeld, dat op het den 14den Januari jl. gemaakte viertal de heer P. J. W. Klaar hamer, predikant te Hilversum, ten onrechte geplaatst werd, daar deze nog geen drie jaren predikant is, alhoewel hij door eene vergissing op het grostal voor komt. Den 28sten Januari e. k., wanneer het viertal voor de vacature van den heer Koeh zal gcforrneeid worden, zal tevens het vroeger gemaakte viertal voor de vacature van den heer Abresch met é:n predikant aangevuld worden, terwijl de beroeping in de laatst- gemelde vacature 14 dagen wordt uitgesteld. (.V. (.t.) Eene belangrijke wijziging in het synodaal regle ment op de kerkeraden der Ned. Herv. gemeenten is dezer dagen aan die kerketaden medegedeeld. Tot dusver bleven bij predikantsvacatures de leden van den kerkeraad aan, hoe lang, die vacature ook mocht duren. Thans is besloten die bepaling aldus te lezen: «In gemeenten van niet meer dan één predikant blijft tijdens de vacature het personeel der kerkeraads- leden onveranderd, tenzij de vacature twee jaren ge duurd hebbe." Uit bet jaarboekje voor de Christ. Geref. kerk in ons land over 1884 blijkt, dat het aantal Christ. Geref. gemeenten nu reeds bedraagt 371 met 295 predikanten, terwij! er nog 86 vacatures zijn. Er zijn 22 gemeenten die meer dan lOi'O leden tellen en 53 gemeenten met minder dan 100 leden. Het aantal Christelijke scholen bedraagt 76, waarvan 34 een jaarlijksche subsidie ontvangen van de Vereeniging voor Gereformeerd schoolonderwijs. Hulpvereenigingen 88, Ger. Zondagschoolvereeniging «Jachin" Hulpver eenigingen 37. Het aantal Chr. Jong dingsvereenigingen, die onder toezicht staan van de kerkeraden der Chr. Ger. gemeente of in betrekking staan tot de gemeente, bedraagt 198. en dat der Chr Jongedochtersvereeni- gingen 99. Er zijn 338 Zondagscholen, die bestuuiik worden door leden of onder toezicht staan van o? kerkeraden der Chr Ger. gemeenten, waarvan er weder 69 in betrekking staan tot de Zondagschoolvereeniging «Jachin". Aan de Theol. school te Kampen zijn thans verbonden 7 docenten en 1 leeraar, en zij telt daaren boven 40 theologische en 39 literarische studenten. De examens ter verkrijging van akten van be kwaamheid voor huis-en schoolonderwijs in de nuttige en in de fraaie handwerken voor meisjes, voor het jaar 1885 zullen aanvangen op 2 Maart e. k., terwijl de commissiën, met het afnemen dezer examens be last, zitting zullen houden te Breda, 's-Gravenhage en Leeuwarden. In het laatste nommer van liet Volksblad wijst mr. A. Kerdijk op een heugelijk feit. Op 29 Dhc. werd er eene vergadering gehoud-n der «Vereeniging van Roomsch-Katholieke hoofdonderwijzers in het bisdom van Haarlem". Aan de orde was de vraag: «Is het af schaffen van de onderwijzers-exam'ns in het belang van het bijzonder onderwijs?" De inleider beantwoordde die vraag ontkennend, en de vergadering verklaarde zich met hem eenstemmig. Wel meende een der leden, dat men bij afschaffing der examens gemakkelijker over hulppersoneil beschikken zou, doch de vraag bf dit lid wel eens met personeel te doen had gehad, dat hij liever buiten de school dan er in mocht wen- schen, deed hem van dit vermeende voordeel afzien". Een ander, «lie 12 jaar in Belgie was werkzaam ge weest, zon niet gaa-ne zqn stem geven tot afschaf fing der staatsexamens". Mr. A. Kerdijk ziet hier bevestigd wat hij steeds had geloofd «dat de bijzondere onderwijzers der kerke lijk gekleurde scholen vrij wat b-ter inzicht hebben, waar het geldt de ware belangen der aan hen toever trouwde jeugd, dan de drijvers hunner richting op staatkundig gebied". Gistermiddag te half twee hield de heer W. G. Van der Wal, luitenant-paardenarts 2e klasse, in gar nizoen te Haarlem, in het slot «Ostende" alhier eene openbare voordracht, in gevolge opdracht van Z. E. den Minister van Oorlog en in verband iuet diens voor nemen tot het beproeven van den aankoop van inland- sche paarden voor het leger. De spreker, die Dinsdag te Middelburg was opge treden, adviseerde ons om het verslag uit de Mirfrf. Ct van Woensdag jl. overtenemen, aargezien hij toch overal het zelfde behandelde; wij laten daarom hier onder bedoeld verslag volgen «De spreker die den thans in toepassing gebrachten maatregel den Minister heeft voorgeslagen en door de Maatschappij tot bevordering van landbouw en veeteelt in Zeeland tot spreken in verschillende afd. der Maat schappij was uitgenoodigd, gaf als doel zijner lezing aan een algemeen schema te geven, waardoor de fokkerij van paarden dienstig te maken is voor levering er van aan het leger, i De fokker moet, volgens spreker, naar een bepaald

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1885 | | pagina 1