1885. N°. 4.
Donderdag 8 Januari.
72ste jaargang.
L. M. Van Campen.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en vrijda»*vonn
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Ad»ffien'iebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURAIMT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
Hoewel wij gelooven met het artikel
in ons vorig nummer over de verkie
zing voor een lid van den gemeenteraad
op morgen, Donderdag 8 Januari, te
kunnen volstaan, willen wij toch de libe
ralen nogmaals opwekken om getrouw
op te komen en hun stembiljet intevullen
met den naam van den heer
Wij maken er voorts de kiezers op
merkzaam op om de juiste voorletters
op hun biljet te plaatsen, en herinneren
eraan, dat de stembus tot vier uren is
geopend, dat de stembriefjes niet mogen
onderteekend, dat een daarop geplaatste
naam mag doorgehaald en door een ander
vervangen worden en dat zij, die geen
biljet hebben ontvangen of dit verloren
hebben, ter secretarie een ander kunnen
bekomen.
GOES, 7 Januari 1885.
Algemeen in ons land hoort men klachten over
de bestelling door de posterij van brieven en kaartjes
op Nieuwjaarsdag. Dat die klachten gegrond zijn lijdt
geen twijfel, maar evenmin dat de vertraging niet aan
de ambtenaren der posterijen is te wijten.
Het wel eens aangegeven denkbeeld om voor der
gelijke dagen versterking van personeel aan de kan
toren te verstrekken, komt ons voor weinig resultaat
te kunnen hebben. Men zou dan natuurlijk ongeeefen-
den tijdelijk in dienst moeten stellen, waardoor wellicht
eer verwarring dan verbetering zou ontstaan.
Meer praktisch komt ons voor het volgende denk
beeld, door het Dagbl. van Zuid-Holland en s-Graven-
hage medegedeeld.
Overweging verdient het om gelegenheid tot vroegere
verzending te verschaffen, met aanwijzing dat de be
zorging eerst op Nieuwjaarsdag of 's namiddags te
voren wordt verlangd. Dit zou de taak der bestellers
waarschijnlijk niet zooveel bezwarenwant of zij éen
dan wel b.v. tien kaartjes tegelijk aan hetzelfde adres
hebben te bezorgen, dat maakt in het oponthoud
weinig verschil en gaat nog spoediger dan dat zij
vijf of meermalen aan hetzelfde adres bestelling moe
ten doen. Maar om dit denkbeeld te verwezenlijken,
zouden voor zoodanige vervroegde verzending ook speciale
bussen aan de kantoren moeten gesteld worden; anders
waren d» afzendingen van dezen aard bezwaarlijk met
de gewone uit elkander te houden.
Bath. Als een staaltje dat sommige uitbetalingen
door het Rijk niet aftijd even vlug van de hand gaan,
kan worden gemeld, dat den in Juni 1884 ontslagen
waterwaarnemer der peilschaal alhier zijn traktement
over het eerste kwartaal van dat jaar, zijnde 46
nog niet is uitbetaald geworden, niettegenstaande reeds
tweemaal door hem den Minister van Waterstaat
daarvan per gezegeld adres is kennis gegeven.
Is daarentegen een belastingschuldige slechts éen
termijn van 46 centen of minder bij den rijksontvanger
achterstallig, dan wordt hem al spoedig een 10 cents
uitnoodigingetje thuis gebracht ende rest weet
men.
Met het afbreken van het voormalig gemeentehuis
is een aanvang gemaakt.
Het hulppostkantoor te Ierseke behandelde op
1 en 2 Januari 11., 1230 brieven en briefkaarten en
4969 drukwerken, samen 6199 stukkenalle verzon
den door of bestemd voor Ierseke en Iersekendam.
De heerjhr. mr. J. J. Pompe Van Meerdervooit
te Middelburg is benoemd tot directeur der Maxwell
Land Grand Company, welke benoeming hij heeft
aangenomen. (M. Ct.)
Sint-Maartensdijk. Gedurende het jaar lff84 zijn
aan het postkantoor alhier aangekomen 13613 brieven,
4239 briefk., 32553 drukw., 2779 dienstbr., 87 mon
sters, 420 aanget. br., 414 postw., 280 quitantiën,
1742 postpakketten. Totaal 56127 stuks.
Verzonden werden: 15145 brieven, 5275 briefk.,
3940 drukw., 3595 dienstbr., 504 aanget. br., 1066
postwissels, 740 postpakketten. Totaal 30265 stuks.
Totaal behandeld 86392 stuks.
Op 1 en 2 Jan. '85 werden alhier door den brie
venbesteller bezorgd 2585 stuks.
Een bewijs van toenemende nieuwjaarsdrukte ook
aan de postkantoren op het platteland.
De verkiezing in het district Middelburg voor
een lid der Prt'inciale Staten, ter voorziening in de
vacature, ontslaan door het bedanken van den heer
F. G. Sprengenza' plaatshebben op Dinsdag 3 Febr.,
en eene herstffflUiing, zoo noodig, veertien dagen later.
(M. Ct.)
Op het verzoek van den geneeskundigen inspec
teur van Zeeland, om inlichtingen omtrent de oorzaak,
dat te 's-Heer Arendskerke der overledenen niet
geneeskundig behandeld waren, heeft de burgemeester
geantwoord, dat ter plaatse een geneesheer woont en
de ouders volkomen in staat zijn geneeskundige hulp
te betalen, maar dat het daar geen gewoonte is, die
1 ulp voor jonge kinderen interoepen.
Men ichrijft uit Amsterdam aan de N. R. Ct.
Met betrekking tot de geruchten van den laatsten
tijd over wijziging van het Tarief, kan ik u mede-
deelen, dat de aandrang tot herziening in protectio-
nistischen geest uitgaat van den Minister van water
staat, handel en nijverheid. De heer Van den Bergh
zou de benoeming voorstaan eener staatscommissie
voor het ontwerpen van een nieuw Tarief en van een
nieuw stelsel van heffing, en daardoor de weg gebaand
worden voor protectionistische maatregelen. Tot nog
toe heeft het Departement van Financiën, getrouw
aan de beginselen van vrijen handel, weerstand gebo
den. Masr bij andere ambtgenooten schijnt de Minister
van Waterstaat steun te vinden voor de plannen
zijner Ixnburgsche vrienden.
Z M. de Koning had Zaterdag een langdurig
onderhond met den Minister van Staat, den graaf Van
Lijnden van Sandenburg en den graaf Schimmelpen-
ninck Tan Nijenhuis.
Ie aanbieding der wet op de voogdij gedurende
de minierjarigheid van den troonopvolger wordt in de
volgen» bijeenkomst van de Tweede Kamer verwacht.
3ij Koninklijk besluit van 4 Januari is de in
gestelde hoofdcommissie voor de behartiging van de
Nederlandsche belangen op de internationale tentoon
stelling te Antwerpen, ontbonden,
De Nederlandsche Bank heeft de rente voor be-
leening éen half percent verhoogd.
Naar de Amst. verneemt, sluit de rekening der
te Amsterdam gehouden Internationale Landbouwten
toonstelling zonder tekort.
Nederland heeft zooveel overvloed van goede,
gezonde aardappelen bij weinig handel en lage prijzen,
dat op sommige plaatsen de aardappel nu reeds tot
varkensvoeder gebezigd wordt. Geen wonder dat de
huurders van aardappelenland het afgeloopen jaar eene
nadeelige rekening hebben gemaakt, terwijl nog sedert
1845 zoo goedkoop geen aardappelen werden gegeten.
De tuinlieden zien gaarne op Nieuwjaarsdag zonne-
ijn: dat geeft een goed apppel-en perenjaar. Hoe
wel deze meening meer spreekwoordelijk moet worden
opgevat en geen waarde heeft, scheen de zon op
Nieuwjaarsdag van het afgeloopen jaar zeer bemoedi
gend en prijkten dan ook in April de vruchtboomen
met eene menigte bloesems. Was de strenge vorst
toen niet ingevallen, de oogst van peren en appelen
zou overvloedig zijn geweest. Nu was hij middelmatig,
en gave vruchten werden hoog in prijs. Het nieuwe
jaar ia thans met een zeer grauwen dag begonnen,
hetgeen bij wijze van gevolgtrekking geen goed appel
en perenjaar geeft. De tijd zal leeren, hoe het gezegde
van de tuinlieden uitkomt. (L. C.)
In de Rijkspostspaarbank bedroeg het totaal der
inlagen na aftrek van dat der terugbetalingen op 31
December jl. ƒ4.440.227.36.
Naar men verneemt, zal de s Willem Barents" dit
jaar geen reis naar de Noordpool-gewesten ondernemen.
Naar Het Vaderland verneemt is de le luit. bij
het Indische leger P. C. Guillaume te Atjeh gesneuveld.
O.-Indië. Vergunning verleend om te repatri-
eeren aan den luit. 2e kl. C. A. Dominicus.
Uit onze Koloniën.
Uit Atjeh wordt dd. 19 Nov. aan De Amst.
het volgende gemeld:
Gisteren bij Panggo twee baanwachters van de
stoomtramlijn door vijandelijke sluipmoordenaars ge-
tjintjangd (fijngehakt), een Chinees en een Javaan.
Pastoor Verbraak ridder van den Ned. Leeuw, tot
ons aller genoegen. Gouverneur, officieren, ambtenaren
en burgers met 2 muziekkorpsen brachten hrm een
serenade, om hun sympathie uit te drukken met het
welverdiende nvirtus nobilitat".
Gisteren bij de nieuwe versterking Lamti een dub
bele post opgelicht, waarbij gewond een sergeant van
de artillerie, twee fuseliers (doodelijk) en een vrije koelie.
Het is dus nog geen couleur de rose met die nieuwe
linie.
Batavia, 3 December. Aan het besluit van den
Gouverneur-generaal, waarbij de regeling van het ge-
vvest Atjeh en Onderhoorigheden nader wordt bepaald,
ontleenen wij het- volgende
Het gewest Atjeh en Onderhoorigheden zal bestaan
uit a. Groot-Atjeh en b. de Onderhoorigheden. Groot-
Atjeh met de hoofdplaats Kotta-Radjah, zal bevatten
het gebied binnen de postenlinie tot aan zee, bestaande
uit 10 hoeloebalangschappen en het gebied buiten de
postenlinie.
Onder de Onderhoorigheden worden al de kuststa
ten begrepen van Oedjoeng Tjalokbatoe tot Oedjoeng
Tamiang en de uit 62 landschappen bestaande neder
zettingen aan de West-, Noord- en Oostkust, en in het
Zuiden van Atjeh.
Groot-Atjeh zal bestuurd worden door een assistent
resident, bijgestaan door een controleur, die beiden op
de hoofdplaats zullen gevestigd zijn, terwijl er boven
dien een assistent-resident ter hoofdplaats zal verblijf
houden voor de politieke aanrakingen met de Onder
hoorigheden en de Atjehsche hoofden in het algemeen.
De politieke aanrakingen te Edi en Segli zullen bo
vendien respectievelijk onderhouden worden door den
controleur en den postcommandant, de laatste onder
het genot eener toelage van f150 's maands.
Nog bevat genoemd besluit de formatie van het be
stuur- en politiepersoneel in het gewest Atjeh en On-
derhoorighe len en hetgeen aan de verschillende bureaux
zal worden te goed gedaan voor schrijfbehoeften.
Terwijl io de bereids toegekende bezoldigingen der
hoeloebalangs van Mesdjid Raija vooralsnog geen ver
andering gebracht wordt, kent bedoeld besluit die
hoofden ter linkeroever der Atjehrivier ieder een be
zoldiging van f 100 's maands toe, en wordt tegen
intrekking van een tweetal djaksa's een hoofdpanghoeloe,
ook op een tractement van f 100 's maands, aan het
personeel ten behoeve van het rechtswezen in het ge-
West Atjeh en Onderhoorigheden toegevoegd.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Kolijnsplaat. In het afgeloopen jaar werden alhier
van de 168994 gehouden schooltijden verzuimdwegens
ziekte 3544, wegens godsdienstplichten 209, wegens
weer en wegen 195, wegens veldarbeid 22236, door
anderen arbeid 12168, wegens overige redenen 4538,
totaal 42890 of ruim 257s pet. In 1883 beliep het
totaal verzuim ruim 28 percent, in 1882 ruim 30 pet.
Het gemiddeld aantal leerlingen bedroeg ruim 309.
Het aantal schoolgaande leerlingen boven de 6 en
beneden de 12 jaren voorkomende op de lijst, opge
maakt volgens art. 80 der wet van 17 Augustus
1878, bedroeg den 1 Januari 11. 303.
Door de leerlingen der openbare lagere school alhier
zijn door middel der bekende 5-cents en 1-centsfor-
mulieren gespaard in Oct. 1884 5,45in Nov.
1884 6.83 en in Dec. 1884 3,92; totaal ƒ16,20.
Over het geheele jaar werd er door hen aldus in
da Rijks-postsp >arbank belegd 79 38 gulden.
Kunst, Wetenschap en Letteren.
Toen de afdeeling Goes van het Ned. Tooneelverbond
met den heer A. Van Lier uit Amsterdam overeen
kwam, dat de laatste hier met zijn gezelschap een
drietal voorstellingen zou geven gedurende dezen win
ter, werd tevens de voorwaarde gesteld, dat mevrouw
Théo Frenkel-Bouwmeester daarbij minstens éénmaal
zou optreden. Aan deze voorwaarde is gisteravond
door het geven van het blijspel »Een Studentenstreek"
van Benedix voldaan. Of de contractanten ter eene
zijde evenwel bedoeld hadden, dat op deze wijze aan
de verbintenis zou worden gevolg gegeven, mag met
grond worden betwijfeld.
Mevrouw Frenkel mag met recht bewondering
wekken door haar uitstekend spel zoowel in drama's
als in blijspelenwie haar in stukken als Fedora,
Margaretha Gauthier enz. zag, zal moeten erkennen,
dat in het drama haar talent het best op den voor
grond treedt. Waar alzoo eene voorstelling met mevrouw
Frenkel wordt geconditioneerd, daar zal wel stilzwijgend
worden bedoeld, dat deze actrice daarbij eene rol zal
vervullen, waarvan de vertolking voor menige actrice
van goeden naam nog moeilijk uitvoerbaar zou zijn.
Dat de rol van Konradina Hartenberg dus gister
avond in goede handen was, behoeft niet erkend te
worden, doch dat het eene rol is, waarin men mevrouw
Frenkel in hare volle kracht mag aanschouwen, zal
evenmin iemand km nen beweren. De opvoering van
Een Studentenstreek" was daarom eene voorstelling
met mevrouw Frenkel, doch zeker niet zooals het
kunstlievend publiek hier ter stede het verwacht had.
Was dit op zichzelf dus reeds eene groote deceptie,
ook het blijspel bent weinig waarde. De eigenlijke
studentenstreek is reeds geschied jaren vóór den aan
vang van het stuk en staat met de voorvallen, die
ten tooneele worden gevoerd, zeer weinig in verband;
immers, waar een student, tengevolge van het ingooien
van eenige ruiten en het brengen van ketelmuziek
aan ccn rrctor, van dc hoogcschoot wordt verwijderd
en vrijwillig besluit de wereld op goed geluk integaan,
op zijne omzwervingen toevallig in de gelegenheid is
een paar dames het leven te redden, waarvan éene
dadelijk genegenheid voor hem opvat en hem daarom
later tot haar rentmeester ver heft en met hem huwt,
daar kan men deze feiten toch moeielijk aanmerken
als de gevolgen der studentenstreek.
Aanvankelijk hoopt men dan ook, dat »de streek"
nog altijd zal moeten gebenren, te meer omdat een
paar vrienden van den weggejaagden student, die zijn
lot gedeeld hebben, mede in het stuk ontleden, z nder
eigenlijk iets anders te doen dan bij het publiek dé
hoop levendig te houden, dat zij met hun drieën nog
eens eene streek zullen uitvoeren, die op den loop der
gebeurtenissen invloed zal uitoefenen. Daar dit echter
niet geschiedt, waren deze beide gewezen studenten
vrijwel overbodig. Ook de quaestie der nalatenschap
van den overleden vader van den rondzwervenden stu
dent, waarmede blijkbaar de ooms en tantes van den
laatste zich hebben verrijkt, blijft duister, ofschoon eene
onthulling van die daad eene intrige had kunnep
scheppen, welke, hoewel niet nieuw, toch meer belang
stelling zou gewekt hebben dan die, waarop nu het
stuk is gebaseerd.
Gelukkig dat het spel der acteurs en actrices in
staat bleek om met dit ongelukkige stuk het publiek
toch te amuseeren.
De heer Van Kuijk verdient wel afzonderlijk genoemd
te worden voor de volmaakte wijze, waarop hij de rol
van den weggejaagden student, die later tot Amtmann
van de grootste bezitting in de streek, waarin het stuk
speelt, woi dt verheven. Doch ook de overige personen
vervulden hunne rollen met veel succes en brachten de
lachspieren der toeschouwers meermalen in beweging.
Wij kunnen dan ook niet ontkennen, dat wij ons
gisteravond best hebben geamuseerd, al was het ge
halte van het kunstgenot, dat wij gesmaakt hebben,
verre beneden hetgeen wij met billijkheid hadden
kunnen en mogen verwachten.
Landbouw en Veeteelt.
De Hollandsche Maatschappij van landbouw heeft
het rapport van een commissie, benoemd om op te
sporen de middelen, om de bestaande knoeierijen in
den boterhandel tegen te gaan, benevens haar voorstel
om eene vereeniging hier te lande op te richten tot
bescherming van den handel in natuurboter, verzonden
aan de verschillende landbouw-maatschappijen in Ne
derland, met het verzoek om te willen medewerken
tot het stand komen van bedoelde vereeniging. Daar
er in ons lan l ten minste 70 kunstboterfabrieken zijn,
zoo ligt het voor de hand. dat daardoor eene beden
kelijke en zeer schadelijke concurrentie voor den land-
bouwenden stand is ontstaan.
Rechtszaken
Arrondissements-reclitbank te Middelburq.
Dinsdag zijn o. a. veroordeeld: P. M., 24 j., en
J. C., 18 j., te Wilhelminadorp, wegens mishandeling
dele tot 3 de 2e tot 8 boete; J. V., 16 j.,' te
Kattendijke, wegens mishandeling tot 8 boete.
Vrijgesproken is: M. C., 20 j., te Wilhelminadorp,
beklaagd van mishandeling.
Beursoverzicht.
Wij zouden meenen aan onzen plicht te kort te
komen wanneer wij niet onze eerste beursbeschouwmg
van dit jaar openden met een hartelijken heilwensch
aan onze lezers, welke in het wel of wee der finan-
ciëele toestanden belang stellen. Want al is deze uit
drukking onzer gevoelens bij de intrede van iederen
nieuwen jaarkring op hare plaats, hoeveel te meer
nu de afgeloopene zulke sombere indrukken heeft
achtergelaten.
Gelukkig debuteerde de Amsterdamsche beurs niet
zoo heel slecht en genoten de als solide bekend staande
obligatie-soorten van de losgekomene gelden voort
spruitende uit de opbrengst der Januari-coupons.
Om dezelfde redenen daalde de geldmarkt, die aan
het einde van het vorige jaar tut zelfs 5 pet. was
gestegen, opnieuw op haar gewoon peil van 3% per
cent, terwijl met grond mag verwacht worden dat
zoolang de lust tot aankoop niet vermeerdert zij dit
standpunt wel zal handhaven.
De laatste weekstaat der Nederlandsche Bmk leverde,
geene merkbare verandering op, alleen de beleening-
rekening nam met ca. een half millioen toe. Buiten
dien werd de beleening op binnen- en buitenlandsche
effecten en op goederen met een half percent verhoogd.
De Londrnsche beurs ging in het algemeen niet
band aan hand met de onze. Absoluut ontbreken
nog alle kenteekenen voor een herlevend verkeer en
de eenige aldaar gedane aankoopen dienen bijna uit
sluitend tot dekking van contramine. Alleen de Ame-
rikaansth; markt onderscheidde zich door meerdere
williate. Onder dia vooruitzichten is de profetie niet
'gewaagd dat de vaste stemming dezer week ook te
Amsterdam spoedig bedaren zal.