1884. N°. 145.
Zaterdag 6 December.
71ste jaargang.
Ingezetenen!
GOESCIIE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGII VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoepers en Postdirecteuren.
COURANT.
Ü6 prijs dor gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel
Sedert 1 Januari 1853 wordt op Nieuwjaarsdag eene
uitdeeling gehouden van levenebehoeften aan de armen.
In den loop der jaren was de belangstelling der inge
zetenen in deze poging, om dien armen eene vergoe
ding te geven voor de opbrengst van het vroeger
gebruikelijke wenschen aan de deuren, wel eenigszins
verzwakt, zoodat wij bij het naderen van den 1 Januari
1884 aan de inzameling van giften de beteekenis
meenden te moeten hechten, of het voortdurend in
het leven roepen der NIEUWJAARS-COMMISSIE door
u al of niet gewenscht werd. Het ten vorigen jare van
de Commissie ontvangen verslag geeft ons vrijheid om
die Commissie ook weder voor 1 Januari 1885 te
constitueeren.
Die Commissie, waarvan de heer J. A. A. FRANSEN
VAN DE PUTTE weder het voorzitterschap welwillend
op zich heeft genomen, zal zich weldra bij u aanmelden,
om uwe giften in ontvangst te nemen. Wij vertrouwen,
dat deze enkele herinnering en kennisgeving voldoende
zal zijn, om te mogen verwachten, dat eene ruime
bijdrage opnieuw het bewijs zal leveren, dat de zoo
hoogst nuttige instelling aan de ingezetenen aange
naam is.
Goes, den 4 December 1884.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
H A R T M AN.
Aan den Ontvanger der directe belastingen zijn op
heden uitgereikt de kohieren no. 3 en 4 van de
Personeele belasting over 1884/85,
zoodat ieder aangeslagene, na bekomen kennisgeving,
verplicht is, zijn verschuldigde binnen den bepaalden
tijd te voldoen.
Goes, den 5 December 1884.
De Bargemeesfer van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
GOES, 5 December 1884.
De nieuwe meerderheid in de Tweede Kamer
heeft thans het recht niet alleen maar den plicht om
te toonen, dat zij er is. Niet door het verkiezen van
eenen anti-liberaal als voorzitter, niet door het be
snoeien van de begrooting voor onderwijs wellicht,
maar door aan geheel het Staatsbestuur eene andere
richting te geven. Wij weten, dat men van anti-liberale
zijde bij de verkiezingen niets heeft ontzien alles was
goed als men de Tweede Kamer maar kon omzetten.
Welnu, het doel is bereikt. De meerderheid der
Tweede Kamer is anti-liberaal. Het land heeft nu het
recht om te zien, wat er thans onder den invloed der
anti-liberale politiek zal geschieden, hoe het land
wijzer en zuiniger zal bestuurd worden.
Men heeft, en met recht, de liberalen verweten
dat zij niet zeiven de tengels van het bewind voerden
maar den heer Heemskerk als hun «zaakwaarnemer"
gebruikten.
Maar met nog veel meer recht zou men de anti
liberale meerderheid van oneerlijk spel mogen beschul
digen, als zij thans stilletjes de zaken liet zooals zij
waren. Men heeft met eene nooit gehoorde felheid de
liberalen bestreden alle anti-liberalen vereeoigd onder
éen vaandelhet land in rep en roer gebrachtgeheele
.catalogussen" van de zonden der libei alen laten druk
ken en men zou thans terugdeinzen om de verant
woordelijkheid voor den toestand te aanvaarden 1
Dat zou beneden alle critiek zijn.
Toch heeft het er allen schijn van of het dien weg
opgaat.
«Als de tegenwoordige minderheid meerderheid wordt,
zullen wij Heemskerk, den man van 1866, afwijzen,
en God zal ons de mannen aanwijzen, die «het konink
lijk mandaat zullen aanvaarden" zoo sprak de hoofd
leider der anti-liberale beweging vóór de verkiezingen.
Doch dit woord schijnt slechts een van die phrases
geweest te zijn, waarmede de mannen-broeders tot
vurigen ijver moesten aangezet worden.
Thans klinkt ons eene geheel andere taal tegemoet.
De Standaard acht den toestand, zooals hij thans is,
zelfs bijzonder zuiver. Er bestaat, zoo zegt hij. geen
samensmelting tusschen de anti-liberale partijen, doch
slechts een bondgenootschap. En eerst dan, wanneer
de liberalen voor hunne booze oogmerken van dien
«zuiveren" toestand misbruik zouden willen maken,
zou er sprake kunnen zijn van een ministerie ad hoe.
Maar zóo sprak de Standaard alweder niet vóór
de verkiezingen. Toen waren bij de stembus de twee
kerkelijke partijen wel degelijk saamgesmolten, er
werd gesproken van «onze" kiezers als men van de
conservatieve, katholieke en calvinistische kiezers sprak
in éen woord, toen was er slechts sprake van anti
liberaal tegen liberaal.
S|De politieke eerlijkheid zou medebrengen, dat men
thans zich niet aan de verplichting trachtte te ont
trekken om het bewind te aanvaarden. En dat ge
schiedt. Men wil den heer Heemskerk in dienst houden,
en slechts belemmerend, afbrekend optreden, iets dat
beneden de waardigheid is van eene zoo machtige
politieke partij, welke niet alleen, volgens haar beweren,
de overgroote meerderheid van de kiezers maar ook van
het volk achter de kiezers op hare hand heeft. Zulk
eene partij de bekentenis te hooren afleggen, dat zij
tot regeeren niet in staat is, drukt het zegel op hetgeen
de liberalen steeds hebben beweerd.
Het komt ons voor dat de liberalen thans de cle-
ricale meerderheid moeten dwingen de verantwoorde
lijkheid te aanvaarden.
De gelegenheid daartoe zal zich voordoen zoodra
het tot eene hotsing komt tusschen de beide takken
der wetgevende macht, tusschen de Eerste en Tweede
Kamer. Het kan niet missen of de partij, welke deze
hotsing heeft uitgelokt, zal tot het bewind moeten
geroepen worden. Met andere woorden, om duidelijk
te sprekenzoodra de clericale meerderheid ernstige
beslissingen neemt, gericht tegen het onderwijs, zal
de Eerste Kamer de dusdanig verminkte hegrooting
verwerpen.
Of men van clericale zijde deze mogelijkheid voor
zien heeft? Men zou het bijna vermoeden als men
bedenkt dat de Tweede Kamer zich gehaast heeft,
in strijd met den duidelijk uitgesproken wensch in
de Troonrede, den begrootingsarbeid te verschuiven,
en kredietwetten voor een half jaar uit te lokken.
Binnenlandsche zaken, oorlog, marine, waterstaat, het
zal dus alles worden beheerscht in het eerste halfjaar
van 1885 door de hegrooting van 1884Zou men
wel zeggen dat in October 1884 de meerderheid in
de Tweede Kamer is omgezet
Het programma van de Standaard is, gelijk men
weeteerst eene andere Kamer, dan grondwetsher
ziening, dat is, eerst wijziging van kiestabel en kies
wet, dan herziening der Grondwet. Thans evenwel
komt de Standaard verklaren, dat men zijne «luyden"
een beetje met rust moet laten en niet maar weer
zoo spoedig voor eene algemeene verkiezing plaatsen.
De geheele tactiek van de clericale meerderheid
komt dus neer op afstellen, verschuiven, hetwelk van
hare politieke kracht een zeer sober denkbeeld geeft.
Kloetinge. Woensdagavond overleed alhier in den
ouderdom van ruim 87 jaar de heer J. Trimpe, oud
burgemeester van Kloetinge.
Opvolger van den heer W. A. De Laat de Kanter
in het burgemeesterschap, stond hij van 't laatst van
1853 tot 1880, dus gedurende ruim 26 jaar, aan het
hoofd dezer gemeente. Ook was hij verscheidene jaren
president-kerkvoogd bij de Hervormde gemeente alhier.
In beide deze betrekkingen heeft hij zich voor Kloe
tinge zeer verdienstelijk gemaakt. Door zijn verstandig
en zuinig beheer geraakten zoowel de burgerlijke als
kerkelijke financiën der gemeente in een voor velen
benijdenswaardig gunstigen toestand. De belangen der
burgerij gingen hem steeds als zijne eigene, ja meer
dan deze, ter harte. Met moed en beleid sprong hij
meermalen voor Kloetinge in de bres zonder er op
te letten, of hij daardoor zich ook minder aangenaam
maakte bij hooggeplaatste personen.
Zijn krachtige geest, wonende in een even krachtig
lichaam, zijn oprecht karakter, zijn ronde taal, vrij
van alle dubbelzinnigheid, zijn onbaatzuchtige ijver in
het vervullen zijner bedieningen verschaften hem bij
zijne medebestuurders, zijne medeburgers en onderge
schikten een groot vertrouwen, nog grooteren invloed
en een buitengewoon gezag.
Dit alles te zamen maakten hem tot een type niet
alleen van een ronden Zeeuw, maar ook van een zij
't dan ook in kleinen kring echt oud-vaderlandseh
regent uit de beste dagen van ons verleden.
Het thans levend geslacht te Kloetinge zal burge
meester Trimpe nimmer vergeten, en steeds dankbaar
het vele goede berdenken, onder zijn krachtig bestuur
genoten.
Door den Minister van waterstaat enz. is be
paald, dat de hierna genoemde ambtenaren bij de
administratie der posterijen hunne functiën zullen uit
oefenen als volgt: mej. A. M. C. Bolland, te Goes;
A. P. De Veij Mestdagh, te Middelburg.
De Eerste Kamer heeft gisteren de verandering
van art. 198 der Grondwet onmiddellijk behandeld
en deze aangenomen met 20 tegen 5 stemmen. De
Minister Heemskerk verzekerde, dat, zoodra het advies
van den Raad van State zou zijn ontvangen, de re
geering met de overweging der opmerkingen omtrent
uitgebreide grondwetsherzienirgsplannen spoed zou
maken.
«Is het drankmisbruik ongetwijfeld de kanker,
die aan de welvaart onzer lagere klassen knaagt, de
kleinere burgerij lijdt over het algemeen aan een an
der gebrek, dat ook het zijne bijdraagt tot de alge
meene malaise, waarover zulke herbaalde klachten
opgaan. Dat gebrek is de zucht om heer te zijneen
ambacht leeren, dat is iets wat bij velen onzer kleine
burgers als de grootste vernedering beschouwd wordt,
en zelfs zij, die zelf met hamer of truweel zijn groot
geworden en het tot zekere welvaart gebracht hebben,
zouden voor geen geld van de wereld dulden, dat
hun zoons dezelfde werktnigen moesten hanteeren.
Die zoons moeten heeren wordenzij moeten van
alles leeren, wat eigenlijk slechts voor -grootelui's
kinderen te pas komt, en het gevolg is dat zij voor
het meerendeel armzalige pennelikkers worden, ter
wijl zij met een ambacht rijk hun brood hadden
kunnen verdienen".
Een vereeniging te Berlijn, de «Freie Organisation
junger Kaufleute", heeft, met het oog op dat dwaze
vooroordeel tegen een degelijk ambacht, een heilzame
waarschuwing tot ouders en voogden gericht, welke
zoo volkomen ook op onze toestanden toepasselijk is,
dat De Nederlandsche Drankweteen weekblad ge
wijd aan de belangen van grossiers, sociëteit-, hótel-
en koffiehuishouders, herbergiers, tappers en kasteleins,
in zijn no. 39 (van 30 November,) na bovenstaande
inleidingen, het stuk in zijn geheel meent te moeten
overnemen.
De gebr. Polak Daniëls, collecteurs der Staats
loterij te 's-Gravenhage, hebben een adres aan de
Tweede Kamer ingezonden, waarin zij bezwaren ont
wikkelen tegen het wetsontwerp betreffende de Staats
loterij.
Veeartsen, die verlangen benoemd te worden tot
adsistent aan de Rijks-veeartsenijschool te Utrecht, op
eene bezoldiging van ƒ1200 voor den tijd van één
jaar, ingaande 1 Februari e. k., met uitzicht op twee
herbenoemingen, elk voor den tijd van een jaar, ge
lieven vóór 1 Januari 1885, met opgaaf van leeftijd
en overlegging van hun diploma van veearts, schrif
telijk en vrachtvrij daarvan te doen blijken aan den
directeur van gemelde school.
De Minister van waterstaat enz. heeft bepaald,
dat het goedkeuringsmerk, voor de maten, gewichten
en gasmeters gedurende het jaar 1885 te bezigen,
zal zijn bij den ijk en herijk der maten en gewichten
de Ietter V in den gewonen drukvorm, schuin gesteld
bij den ijk van gasmeters de koninklijke kroon. Het
merk van het kantoor, waar de eerste stempeling
heeft plaats gevonden, is voor het ijkkantoor te Mid
delburg het cijfer 12.
Er doet zich te Assen weder eene eeds-quaestie
voor. De heer H. H. v. Z., door den kantonrechter
benoemd tot voogd over minderjarigen, heeft geweigerd
den voorgeschreven eed af te leggen. Daarop moet
door den rechter tijdelijk een bewindvoerder als plaats
vervanger benoemd zijn, waartegenover echter de heer
v. Z. op handhaving zijner rechten blijft aandringen.
Omtrent den vermisten mijn-ingenieur Stork
bericht de politie als haar veronderstelling, dat de
vermiste door te late aankomst aan het station Delft
niet naar Almeloo heeft kunnen reizen. Een conducteur
van den paardentram, die het portret gezien heeft,
verklaart, dat hij als passagier tot de herberg bij de
Hoornbrug een heer had, die, na een kort oponthoud
in de herberg, den weg naar Voorburg insloeg. In
de herberg had hij zich omtrent het stoppen der
treinen te Voorburg en naar den weg daarheen ge
ïnformeerd, welken hij echter volgens anderen zeer
goed wist. De tramkoetsier had bij den bedoelden
persoon een zonderlingen loop opgemerkt. Het station
Voorburg kan geen inlichtingen geven. De trein naar
Almeloo stopte er niet. Misschien was de heer Stork
daarmede in de war.
De politie blijft op licht aandringen.
Het bestuur der Weesinrichting te Neerbosch
heeft de beide zoons van den heer J. Van 't Linden-
hout (circa 20 en 23 jaren oud), op voorstel van een
der leden van het bestuur, in den weezenarbeid aan
gesteld. De zware en moeielijke taak van den directeur
kan hierdoor eenigszins worden verlicht. Meer dan
700 weezen worden thans op Neerbosch verpleegd.
Uit onze Koloniën.
De opheffing der volkomen blokkade van een
groot deel van de Westkust van Atjeh is te Batavia
bekend geworden uit eene publicatie van den Neder-
landschen consul te Singapore.
De krijgsraad te Kotta-Radja heeft den 20 Oc
tober uitspraak gedaan in zake de reclame van den
kapt.-kwartierm. Th. Kleij over eene hem door den
commandant van het leger opgelegde straf van 14
dagen streng arrest, wegens «zich in geschrifte op
hoogst oneerbiedige wijze te hebben beklaagd over
handelingen van den hoofd-intendant der militaire ad
ministratie". De krijgsraad verklaarde kapt. Kleij ge
grond in zijne reclame, rooieerende de opgelegde straf
en ontsloeg hem uit zijn arrest, waarin hij zeven
maanden had doorgebracht.
(Toevallig was het juist, zoo meldt men aan het
Day blad, ook op 20 October nu twee jaren geleden
(1882), dat de Tweede Kamer dienzelfden officier in
't gelijk stelde in de welbekende zaak-Kley.)
De Atjeh-correspondent van de Soer. Ct. schrijft
De kolonel Deinmeni organiseert en réorganiscert
alleshij is waarlijk een Daendels in het klein en
ofschooon daar nu wel eens mee gespot wordt en
men het met excentriciteit wil bestempelen, krijgt hij
gedaan wat hij wil. Hij springt met de civiele amb
tenaren precies om als met de officieren zij worden
door hem op echt militaire wijze behandeld. Een eens
gegeven order moet stipt worden opgevolgd en hij
komt er niet meer op terug. Hij denkt aan alles en
bovenal aan de veiligheid der posten en transporten
en men moet hem ter eere nageven, dat hij daarin
volkomen slaagt.
De uitgestelde meeting over de Atjeh blokkade
te Penang heeft den 25n October plaats gehadzij
was schaars bezocht door Europeanen. Er is besloten
eene memorie te zenden aan het Engelsche gouver
nement, waarin de bezwaren tegen de blokkade van
Atjeh worden uiteengezet.
In de militaire strafzaak van den Atjehschen
deserteur Cohen is het verzoek om gratie, door hem
ingediend, van de hand gewezen.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Bij herstemming is tot lid der commissie van
toezicht op de kerkelijke goederen en fondsen alhier
gekozen de heer J. Brouwer.
's-Heer Alitskerke. De aftredende leden van den
kerkeraad der Ned. Herv, gemeente, de heer P. Reij-
noudt, ouderling, en de heer P. Polderman, diaken,
zijn als zoodanig herkozen.
Bij de Herv. gem. te Wolfertsdijk is de heer
J. Van Damme door het college van notabelen met
algemeene stemmen tot kerkvoogd herkozen.
Driewegen. Tot ouderling bij de Hervormde kerk
alhier is benoemd de heer N. Duivewaarde, en tot
diaken de heer L. De Blaeij.
OvezaHd. Benoemd tot ouderling bij de Hervormde
kerk alhier de heer J. Meeuwse; tot diaken de heer
J. Van de Plasse, en tot notabelen de heeren J. Van
de Kreeke en P. Korstanje.
Borsele. Tot leden van den kerkeraad zijn alhier
herbenoemd de heeren P. Polderdijk en A. Mol Wz.,
respectievelijk als ouderling en diaken, en gekozen tot
ouderlingen de heeren C. Rottier Lz. en D. Wisse, eerst
genoemde ter vervulling eener buitengewone vacature.
Beroepen te Schore en Vlake en te 's-Heer Hen
drikskinderen en Wissekerke dhr. J. F. Verhoeff, cand.
te Bodegraven.
Door den heer H. Waardenburg, cand. bij het
Prov. Kerkbestuur van Zuid-Holland, te Franeker, is
voor de beroepen naar de Herv. gemeenten te 's-Heeren-
hoek en Rilland-Bath bedankt.
De predikant E. J. W. Koch te Middelburg, die
met het einde des jaars wegens zwakke gezondheid
zijne bediening nederiegt, zal zijne leerlingen, ten getale
van 40, den 19en dezer ten overstaan van den kerke
raad der hervormde gemeente te Veere aannemen en
bevestigen. Dit is dan de derde maal, dat de Middel-
burgsche modernen te Veere een veilig toevluchtsoord
zoeken en vinden.
Tot de 6de jaarlijksche collecte voor de scholen
met den Bijbel is uit 18 gemeenten van Z.-Beveland
bijgedragen 751,75%, en uit 4 gemeenten van N.-
Beveland 545,64, totaal 1297,39%.
Dit totaal bedroeg in 1883 bij de 5de collecte
1097,82%, en in 1882 bij de 4e collecte ƒ1141,65.
In de provincie Zeeland heeft die collecte in 1884
644,91 meer dan in 1883, en 1310,88% meer
dan in 1882 opgebracht.
Landbouw en Veeteelt.
Het Wijkt dat de roestziekte niet alleen het
koren, meer bijzonder de rogge aantast, maar dat
deze schijnbaar nietige oorzaak ook dikwijls het vee
doet lijden. Het gebeurt nl. dikwijls in den nazomer
dat het gras sterk met schimmels, zoogenaamd roest,
bezet is, zoodat men daar doorgaande zijn schoeisel
met een geelbruin stof ziet overdekt. Sommige dezer
schimmels nu bezitten scherpe bedwelmende eigenschap
pen. In den beginne, bij sterke droogte, beperkt zich
de scherpe uitwerking der verstuivende zwammen vooral
tot de oogen der dieren. Door de ademhaling in da
longen opgenomen, verwekken zij meer dan eens bron
chitis of longen-physeem, hetwelk meermalen bij de
veehouders tot het vermoeden aanleiding gaf tot het
bestaan der besmettelijke longziekte. Met het gras in
het verteringskanaal opgenomen, was diarrhae en dys-
senterie, soms met afstooting van het darmslijmvlies
en lendenverlamming, daarvan liet gevolg Later ont
staat dan in verettering overgaande ontsteking der
klauwspleet en kan deze kwaal met tongblaar eindigen.
(N. It. Cf.)
