1884. N°. 131.
Dinsdag 4 November.
71ste jaargang.
Obligatiën,
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdao en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoepers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
De commissie voor de
OEconomische Spijsuildeeling,
bestaande uit de heeren J. J. A. FRANSEN VAN DE
PUTTE, Voorzitter, F. S. A. KNITBL, D. M. MOLIJN,
A. DEKKER, E. VAN DEN BOSCH, J. KOOMAN,
B. M. DEN BOER, M. STERK, J. J. RAMONDT en
D. HILDERNISSE, Secretaris en Thesaurier, heelt hare
werkzaamheden voor het aanstaande winterseizoen her
vat en de biljetten ter inschrijving aan de ingezetenen
doen uitreiken.
Burgemeester en Wethouders voldoen gaarne aan
het verzoek der commissie, om tot milde bijdragen
aan te sporen, en hopen, dat zij in eene ruime intee-
kening of bijdrage het bewijs zuilen zien, dat de werk
kring der commissie en haar voortdurend bestaan op
hoogen prijs worden gesteld.
Goes, den 1 November 1884.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
■mi li1
Op lieden zijn ten raadhuize uitgeloot de volgende
van de gevestigde schuld de'er gemeente.
No. 162 groot 1200, 3 pet. restant van 't vorige jaar.
d 163 s 1200, s
166 1200,
167 t> 9 1200,
351 3600,
168 1200, 9
9 293 9 1200, 9
9 340 9 3 300, 9 gedeeltelijk,
welke uitgelote obligatiën in de maand Januari ten
kantore van den gemeente-ontvanger, tegen overgifte
der stukken kunnen worden afgelost.
Goes, den 1 November 1884.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
lïnnTiryMT n m
GOES, 3 November 1884.
Gisteren hield het bestuur der Werklieden-ver-
eeniging 9 Eigen hulp" in een der lokalen van het
koffiehuis 9 De Prins van Oranje" eene bijeenkomst met
de heeren, die zich daartoe bereid hadden verklaard,
tot regeling van volksvoordrachten in den aanstaanden
winter. Achtereenvolgens werd besloten
lo. dat de voordrachten in de eerste plaats bestemd
zullen zijn voor de handwerkslieden, en deze dus vrijen
toegang hebben, terwijl het bestuur het recht van in
troductie behoudt voor anderen, tegen een matig entrée;
2o. dat de opbrengst van dit entrée in mindering
zal strekken van de te maken kosten voor advertentiën,
aanplakbiljetten enz., welke kosten de heeren, die de
voordrachten houden, voor hunne rekening nemen, zoo-
dat de kas der vereeniging niet wordt aangesproken;
3o. dat vier lezingen zuilen gehouden worden, en
wel in de maanden November, December, Januari en
Februari, door de heeren D. Stigter, A. Van Schelven,
H, G. Hartman Jz. en M. C. J. De Visser; zullende
na de lezing aan de leden der vereeniging nog gelegen
heid gegeven worden tot het doen van voordrachten
en mededeelingen
4o. dat deze lezingen zullen plaatshebben op Zondag
avond, beginnende precies te half acht uur en na den
aanvang niemand meer zal worden toegelaten;
5o. dat de heeren dr. L. W. Th. Wigman en P.
C. F. Frowein op door hen te bepalen Zaterdagavonden
proeven zullen nemen op het gebied van natuur- en
scheikunde, waartoe het gebruik van lokalen en in
strumenten van het middelbaar onderwijs aan het ge
meentebestuur zal worden verzocht.
Het is te hopen, dat deze poging, om den werkman
en zijne huisgenooten eenige nuttige en aangename
avonden te verschaffen, met gewenschten uitslag moge
bekroond worden.
Betrekkelijk velen waren Zaterdagavond opge
komen om de uitvaart bijtewonen der harmonie, die,
juist een jaar te voren, in het brein van enkele in
gezetenen het levenslicht mocht aanschouwen. De ver
schillende pogingen, in den loop des jaars aangewend
om het zwakke wicht in het leven te behouden, mochten
niet baten, en daarom waren velen van oordeel, dat
Zaterdag de begrafenis zou plaatshebben. Dan, wan
neer de nood op het hoogst is, schijnt de redding
dikwerf nabij. De heer Kooiman, muziekonderwijzer
alhier, wilde nog ruimte laten voor de hoop, dat slechts
schijndood was ingetreden en hij bood zich aan geheel
belangeloos de arme zieke onder zijne behandeling te
nemen. Natuurlijk werd dit voorstel van den genees
kundige met applaus door de belangstellende vrienden
van de kranke begroet en de commissie, waaraan het
toezicht over de jonggeborene is toevertrouwd, bracht
onmiddellijk het voorstel ter tafel om«gehoord, het
aanbod van den heer Kooiman, de begrafenis (kan het,
voor altijd) te verdagen en den uitslag van de be
handeling van den nieuwen arts aftewachten." Aldus
werd besloten.
In de gisteren gehouden vergadering ter voor
bereiding van het St. Nicolaasfeest voor on- en min
vermogende kinderen is besloten tot het geven van
een soiree, waarop door eenige dames en heeren, die
zich daartoe vrijwillig hebben aangemeld, eenige too-
neelstukken zullen worden opgevoerd en enkele muziek-
nommers zullen worden ten gehoore gebracht. Hiervoor
zal aan de ingezetenen een inteekenlijst worden aan
geboden, tevens met verzoek om zoo mogelijk, evenals
het vorige jaar, kindergeschenken in natura te willen
verstrekken. Uit de opbrengst der soirée zullen dan
de kosten van het kinderfeest op 5 December moeten
worden bestreden. De soirée is voorloopig bepaald op
27 November a. s.
Naar men ons mededeelt, zal Mevrouw Lina
Schneider, bij genoegzame deelneming, dezen winter
een zestal lezingen hier ter stede houden.
lerseke. Den dag vóór de verkiezingen is hier bij
eenige kiezers een briefje van den volgenden inhoud
thuis gezonden
»M.Dringend bevelen ondergeteekenden U aan bij
de stemming van 2 leden der Tweede Kamer op mor
gen (Dinsdag) uwe stem uit te brengen op de heeren
jhr. mr. A. F. De Savornin Lobman en jhr. mr. J.
J. Pompe Van Meerdervoort. Zorgt vooral, dat de
voornamen juist geschreven zijn.
(get.) P. Van Vlaanderen, pred.
H. Vermaas, pred.
J. Molhoek.
lerseke, 27 Oct. 1884".
Wij releveeren deze zaak niet om daarmede iets
af te dingen op het recht der onderteekenaars een
dergelijk verzoek tot de kiezers te richten, maar om
aan te toonen, dat de heer Lohman niet precies de
waarheid zei, toen bij te Middelburg beweerde, dat
geen enkel predikant in den lande zich met de ver
kiezingen inlaat. Wij twijfelen ook niet, of er zouden
ook uit andere gemeenten wel dergelijke feiten te
vermelden zijn, zelfs in die mate, dat de zooeven ge
noemde bewering van den heer Lohman blijken zou
op éene lijn te moeten gesteld worden met die van
den heer Saaymans Vader, eenmaal in de Tweede
Kamer uitgesproken, dat de veldarbeid in Zeeland
geen oorzaak van schoolverzuim is.
Wij achten genoemde heeren veel te hoog te staan
om willens en wetens eene onwaarheid te zeggen,
maar een weinig meer voorzichtigheid bij het uitspre
ken van zulke krasse beweringen ware ongetwijfeld
aan te raden.
Het Vaderl. schrijft:
De heeren Keuchenius en Lohman zijn te Gorinchem
en te Goes gekozen tot lid der Kamer en komen elders
in herstemming.
Volgens de bepalingen der kieswet zal er echter te
Middelburg en te Brielle een vrije stemming moeten
plaatshebben, ais de gekozenen hun benoeming te
Gorinchem en te Goes aannemen. Die aanneming in-
tusschen behoeft niet te geschieden binnen drie weken,
nadat zij afschrift hebben ontvangen van bet proces
verbaal hunner verkiezing.
Daar de heer Lohman te Brielle toch niet gekozen
wordt, doet het er weinig toe, hoe hij zal handelen.
In Middelburg staat de kans twijfelachtig; de heer
Keuchenius kan de herstemming laten doorgaan of
door vroegtijdige aanneming te Gorinchem een nieuw
man te Middelburg laten optreden. In beide gevallen
is het mogelijk', dat bij de opening der Kamers de
kiesstrijd nog niet is beslistde heer Keuchenius kan
dan in twee districten gekozen zijn, of in Middelburg
kan weder een herstemming noodzakelijk worden, Een
en ander kan worden voorkomen, als da liberalen
de meerderheid geven aan den heer Van Eek.
De bovenbedoelde termijn van beraad van drie weken
geeft stof tot nog een opmerking. De opening der Kamers
is bepaald op 17 November, dus binnen drie weken
na de verkiezing. Daardoor is dus voor alle gekozenen
de termijn van beraad verkort en zou het kunnen zijn,
dat er bij de opening eenvoudig geen Kamer was, omdat
geen der leden zich had verklaard. Evenwel, bij de
noodzakelijkheid van spoed zal in dit geval wel niemand
de Regeering een grief hiervan maken.
Benoemd tot Ridder van den Nederlandschen
Leeuw de heer G. J. Van den Bosch, te Kattendijke.
Wolfertsdijk. Dat de ingezetenen dezer gemeente
langzamerhand van de telefoon meer en meer gebruik
gaan maken, blijkt uit het feit, dat er gedurende de
afgeloopen maand October 2tl berichten werden be
handeld, waarvan 121 verzonden en 90 ontvangen.
Vlissingen. Met de werkzaamheden op de Konink
lijke Maatschappij «De Schelde" ziet het er tegen
woordig treurig uit. Werkten er verleden jaar, tijdens
de groote stoomschepen 9Batavia" en 9Soerabaia" op
stapel stonden, meer dan 700 man, op dit oogenblik
is dit aantal gedaald tot een 300. lederen Zaterdag
worden ploegen bedankt. Veel vooruitzicht op werk
bestaat er tegenwoordig niet. Deweiklieden gaan met
vrees den winter tegemoet. Het is te hopen, dat hierin
spoedig verandering moge komen, anders staat eene
sluiting der fabriek voor de deur.
Van het 3e reg. inf. zal aan de belegerings-
.joefuningen op de kaart te 's-Hage deelnemen de kapt.
A. S. De Ronde Bresser.
In ons vorig no. vermeldden wij nog de hoofd
prijzen, gevallen bij de eindtrekking der loterij-tentoon
stelling te Amsterdam. Voorts zijn uitgeloot de seriën
30 tot 40, waarin prijzen gevallen zijn van fr. 10 000
op no. 89127, van fr. 5000opnos. 110749 en 188671,
van fr. 4000 op no. 29926, van tr. 3000 op no. 172001,
van fr. 2000 op nos. 10640 en 168137. Voorts 12
nos. van fr. 1000, 30 nos. van fr. 500, 58 nos. van
Ir. 200 en 116 nos. van fr. 100.
Z. M. de Koning heeft aan jhr. mr. G. J. Th.
Beelaerts Van Blokland toestemming verleend tot het
aanvaarden der betrekking van diplomatiek agent der
Transvaalsche republiek bij verschillende Europeesche
hoven.
Het officiëele onderzoek naar de 9Nisero"-zaak
zal vermoedelijk niet voor Nieuwjaar plaatshebben.
De schepelingen richtten door bemiddeling der Rotter-
damsche firma Hudig en Blokhuyzen een schrijven aan
het Nederlandsche volk om dank te zeggen voor de
verleende hulp.
Een telegram uit New-York meldt, dat aldaar
Vrijdag is aangekomen de stoomboot Rhein" van
den Norddeutschen Lloyd, met alle passagiers en de
geheele bemanning van de verbrande 9Maasdam", te
zamen 186 personen, aan boord.
Eene tweede depeche meldt, dat de kapitein van
de vMaasdam" beeft medegedeeld, dat den 23en Oc
tober gedurende een hevigen storm de petroleum uit.
het reservoir liep, waarna eene ontploffing volgde,
welke brand deed ontstaan. Alle pogingen om de
vlammen, die zich over ket schip verspreidden, meester
te worden, mislukten, zoodat de passagiers en de be
manning in de booten moesten gaan. Er werd niemand
gewond.
Den 30sten October zijn voor het eerst sedert
den Isten Juli de schepen uit Marseille weer in zee
gegaan met een schoonen gezondheidspas.
De heer mr. J. A. Fruin, hoogleeraar bij de
faculteit der rechtsgeleerdheid aan de universiteit te
Utrecht, is Zaterdag overleden.
Vrijdag is het personeel van wijlen Z. K. H.
Pi-ins Alexander, Prins ven Oranje, definitief van alle
verdere diensten ten paleize ontheven. Het paleis op
den Kneuterdijk is thans onbewoond.
De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft de
haven van Nantes besmet verklaard.
De Minister heeft, daar volgens ingekomen ambts
bericht, de Aziatische cholera heeft opgehouden in
Spanje te heerschen, zijne beschikking van 5 Septem
ber jl., waarbij onder anderen de Spaansche havens
aan de Middellandsche Zee besmet zijn verklaard, zoo
veel Spanje betreft, ingetrokken.
Van 19 tot 23 Nov. zal te Brussel het 50-jarig
bestaan der vrije Universiteit gevierd worden. Tevens
zal er een studentencongres plaatshebben. Een aantal
geleerden en staatslieden, die zich voor de democratie
het meest verdienstelijk hebben gemaakt, zijn verzocht
om deel uit te maken van het eerecomité van dat con
gres. Voor Nederland zijn het Multatuli en Van Houten.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
De heer De Pree, pred. bij de Chr. Geref. ge
meente alhier, lieeft bedankt voor het beroep naar
Bodegraven.
Bedankt voor het beroep naar de Chr. Ger.
gemeente te Wolfertsdijk door ds. P. Kaptein te
Amstelveen.
Wolfertsdijk. Zondag den 2 dezer had de plechtige
inwijding plaats van de nieuwgebouwde kerk der
Christ. Geref. gemeente alhier door Ds. De Pree uit
Goes. ZEw. had des morgens tot tekstwoorden ge
kozen Eph. 2 vers 19 tot en met 22 en des namiddags
Psalm 45 vers 17. Zooals verwacht werd, was het
doelmatige en ruime kerkgebouw telkens eivol. De
Edel Achtb. heer Burgemeester, éen der wethouders
en drie raadsleden waren des morgens onder het gehoor
en voldeden daardoor aan de vriendelijke uitnoodiging
van het kerkbestuur. Spreker vond aanleiding om den
tegenwoordigen toestand dier gemeente te vergelijken
bij dien van voor 40 a 50 jaren en had daardoor reden
om God te danken voor zijne goedheid, ook ruimschoots
aan deze gemeente bewezen.
Na bevestiging door Ds. C. Steketee te Veere in
de morgengodsdienstoefeninggegrond op Josua 1
vs. 5 11. 6 en 7, deed Ds. W. Schock uit Kampen des
middags zijne intrede als predikant bij de Chr. Ger.
gemeente te Nieuwdorp, naar aanleid.ng van Col. 1
vs. 25- Beide plechtigheden werden door een talrijke
schare bijgewoond. Des middags schatte men de hoor
ders op 700.
Kolijnsplaat. Bij de stemming voor twee leden van
het kiescollege, Zaterdag 11. gehouden, is gekozen de
heer II. De Looff, terwijl er Zaterdag a. s. eene her
stemming zal wezen tusschen de heeren C. De Regt
en A. Van der Weel, allen alhier.
N. N. schonk 2000 aan het Hospitium der
Vrije Universiteit te Amsterdam.
Sclioolspaarbank Goes, October 1884.
School C ingebracht 18,42%,opgevraagd 9,80%
9 D 9 1,39, 9 9 Nihil.
19,81% f 9,80%
Gedurende de maand October werd aan school B
alhier bij de rijkspostspaarbank ingebracht op formu
lieren van 1 cent ƒ20, van 5 cent 14, samen/34.
Zeven kinderen gingen in deze maand voor het eerst
Scherpenisse. Door mej. Francena, laatstelijk te Den
Helder als bewaarschoolhouderes in functie geweest,
zal op 3 Nov. ook hier eene bewaarschool geopend
worden, die door het gemeentebestuur gesubsidiëerd
wordt. Die subsidie bestaat in vrije woning en vrij
schoollokaal met vuur en licht.
't Is in het belang onzer jeugd te hopen, dat de
pogingen van mej. Francena met gunstigen uitslag
bekroond mogen worden.
Duivendijke. De raad dezer gemeente, heeft besloten
de jaarwedde van den opteroepen onderwijzer of de
onderwijzeres te brengen op 650 met 50 grati
ficatie na een vol jaar verblijf. In verband met den
cursns voor hoofdonderwijzers in het naburige Zieriksee
is het te verwachten, dat zich voor deze betrekking
wel sollicitanten zullen aanmelden.
Te Scherpenisse werd den 31 October jl. de
laatste vergadering in dit jaar van de onderwijzers-
vereeniging in het eiland Tolen gehouden. Door 16
leden werd deze vergadering bijgewoond. Na de be
handeling der gewone werkzaamheden werd door den
heer Slager van St.-Annaland, het eerste punt ingeleid
nl.»Ligt het op den weg der vereeniging Tolen, om
met een uitgever in overleg te treden over een uit
gave van een kaart van het eiland Tolen 7" De con
clusie van den inleider was, dat daarvoor, het geringe
debiet in aanmerking genomen, niet gemakkelijk een
uitgever te vinden zou zijn, maar dat het wenschelijk
is, dat zulk een kaart bestond.
Een der leden, de heer L. K. Van Dijk van Tolen,
verklaarde zich, op verzoek der vergadering, bereid,
een kaart van het eiland te ontwerpen, om daarvan,
na goedkeuring, meerdere exemplaren te teekenen.
Het tweede punt«Moet de studie van de geschiedenis
voor den onderwijzer geen wijziging ondergaan?" werd
door den heer Crucq van Stavenisse ingeleid. Algemeen
waren de leden het met den inleider eens, dat op
deze vraag een bevestigend antwoord gegeven moest
worden.
De Secretaris, de heer Heijboer van Scherpenisse,
werd met acclamatie herkozen.
De rooster van werkzaamheden voor het volgende
jaar en de beoefening der zangstukken werden nog
even door den heer Frijlink van Tolen ter sprake
gebracht, waarna de Voorzitter, de heer Van Lange-
raad van St.-Maartensdijk, de vergadering sloot.
De meeste leden woonden daarna nog een feestelijke
vergadering hij van het »Nut" van Scherpenisse, ter
herdenking van het 20 jarig bestaan. De heer Heijboer
trad daar voor een talrijk gezelschap als feestrede
naar op.
De algemeene vergadering der Maatschappij tot
Nut van 't Algemeen heeft onlangs besloten een aantal
werken uit hare Bibliotheek, die betrekking hebben
op opvoeding en onderwijs, af te staan aan de Pae-
dagogische Bibliotheek van het Ned. Ond. Genootschap.
De verzameling zal eerstdaags naar de Paedagogische
Bibliotheek overgebracht en naar orde gecatalogiseerd
worden.
Op de zesde algemeene vergadering van »De
Unie", Donderdag te Utrecht gehouden, werd o. a.
medegedeeld dat het aantal scholen met den Bijbel
sedert de vorige jaarvergadering met 20 is vermeerderd
en bedraagt 415 met 67744 leerlingen! Voorzooverre
bekend, zijn er weer 10 in aanbouw. Het getal cor
respondenten vermeerderde met 16. Het getal locale
comité's bedraagt thans 682.
Het voorstel van het loc.-comité Rotterdam, be
doelende de benoeming van een commissie van 7 leden,
die een leerplan zou samenstellen voor de scholen met
den Bijbel, gaf veel stof tot discussie. Door ds.
Pierson en anderen werd erop gewezen dat het aan
leiding kon geven om te komen tot vervulling van
