1884. N°. 127.
Zaterdag 25 October.
71ste jaargang.
J. M. KAKEBEEKE,
Mr. L. A. BYBAU,
J. M. KAKEBEEKE,
Mr. L. A. BYBAU,
Een woord over de verkiezing
op 28 October a. s.
eoEsm
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandjls, Woknsda.0 en Vruda.«*.vonb
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zichvoor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGII VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoepers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
Voor de verkiezing van twee leden
voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal,
in het hoofdkiesdistrict Goes, op Dinsdag
28 October a. s., bevelen wij met den
meesten aandrang aan de heeren
lid der Prov. Staten van Zeeland,
EN
burgemeester van Kolijnsplaat, Kortgene
en Kats.
Wij achten de kiezers in ons district genoegzaam
op de hoogte van den politieken toestand in ons land
en van den politieken strijd, die bij de stembus zal
gevoerd worden, om bun niet in het breede weder te
ontvouwen, wat de liberale partij wil. Herhaaldelijk
hebben wij dien toestand uiteengezet en aangezien ons
is medegedeeld, dat vanwege de Centrale liberale kies-
vereeniging eene circulaire daarover aan de kiezers is
gezonden, gelooven wij te kunnen volstaan met bij de
aanbeveling der liberale candidaten voor de verkiezing
van twee leden voor de Tweede Kamer der Staten-
Generaal op Dinsdag a. s. slechts een kort woord te
voegen ter bestrijding van een enkele aantijging, die
de tegenpartij meermalen tegen ons heeft gericht.
Er is namelijk meermalen beweerd, dat de liberale
partij tegen de Kerk is gekant, ja, dat zij grootendeels
uit godloochenaars zou bestaan. Niets is minder waar
dan dat. Bij de liberalen is de eerbied voor de gods
dienstige meeningen vaa anderen geenszins verdwenen,
maar steeds in eere gebleven. Wij kanten ons volstrekt
niet tegen de Kerk, doch wij willen haar gescheiden
houden van den Staat. De kerkelijke overheersching
leidt slechts tot dwang, tot een dwang, die hare be
vrediging alleen vindt in onvoorwaardelijke gehoor
zaamheid aan die leiders, die in naam ijveren voor
den godsdienst, doch inderdaad slechts bedacht zijn
op eigen macht. Die dwang der kerkelijke leiders
buiten de Kerk, dat gemis aan vrijheid van denken
en handelen van de menschen, werkt verslappend op
den geest en op den arbeid en daardoor op de voort
brengselen van beide. Daardoor wordt alzoo de maat
schappij gestuit in hare geleidelijke ontwikkeling, en
stilstand is achteruitgang.
Toch laat men zich zoo licht aan dien dwang onder
werpen, omdat gemakzucht ons daartoe verlokt; en
het is ook alleen aan die invloeden toe te schrijven,
dat het onze tegenpartij gelukt is ooit een man als
jhr. mr. De Savornin Lohman als vertegenwoordiger
in ons district te doen zegevieren bij de stembus. Wij
wenschen hier al dadelijk de verklaring af te leggen,
dat wij eerbied hebben voor de bekwaamheid van den
heer Lohman, maar wij kunnen niet nalaten tevens
als onze innige overtuiging uit te spreken, dat deze
keuze nimmer eene vrijwillige is geweest. Weinige
onzer kiezers toch zijn persoonlijk met den heer Lohman
bekend en evenmin kan met grond beweerd worden,
dat deze afgevaardigde ons district kent. Alleen door
den dwang der leiders van de kerkelijke partij in ons
district kan dus de candidatuur van den heer Lohman
hebben gezegevierd.
Jhr. mr. Pompe van Meerdervoort, die met den
heer Lohman voor dit district zitting had, is voorzeker
voor velen der kiezers geen onbekendetoch is ook
zijne herkiezing niet in het belang van het land te
achten. Immers, de tegenpartij spitst er zich steeds
op om de door haar zoozeer gehate openbare school
te gronde te richten, en Belgie heeft ons sedert den
lOden Juni, den dag, waarop daar de kerkelijke partij
de overhand kreeg in het Staatsbestuur, een beeld
geleverd van hetgeen ons te wachten staat, wanneer
in Nederland de clericalen de overmacht vormen. Met
éene pennestreek werd het nationaal gebouw der open
bare school in België vernietigd en doof voor de tallooze
klachten, die uit den lande opstegen, moest de regee
ring uit de jongste verkiezingen op Zondag 19 October
ervaren, dat zij in haar overmoed door den wil des
volks op ieder oogenblik kan worden gestuit in haar
vernielingswerk. Zoo zal het in Nederland ook gaan,
al zullen, hjj de meerdere kalmte, die ons volk bezielt,
de hartstochten niet zoo sterk op den voorgrond treden.
Doch het mag zoo ver niet komen, omdat de openbare
school de bron is voor de ontwikkeling des geestes
van het komende geslacht. De sectescholen brengen,
in stede van verbroedering, verwijdering teweeg, ver
wijdering door den godsdienst, die juist op de liefde
is gebouwd en in haar zou weder de oorzaak zijn
gelegen van godsdiensthaat bij het toekomende geslacht,
een haat, waarvan in onze geschiedenis al de treurige
gevolgen helaas in ruime mate zijn geboekstaafd.
Daartegen te waken is de plicht der kiezers, en zij,
kunnen dien plicht vei vullen door hun stem te ont
houden aan die personen, die in de kerkelijke over
heersching buiten de Kerk schijnbaar het heil van
den Staat, feitelijk de bevrediging van hun eigen
eerzucht zoeken.
Men zal, naar aanleiding van het korte woord, dat
wij ter bestrijding van den heer Lohman schreven,
ongetwijfeld aanvoeren, dat de leden der Kamers niet
eenig district, maar het gansche Nederlandsche volk
vertegenwoordigen. Het is thans niet de gelegenheid
om uiteentezetten, hoe het voor de afgevaardigden
met de gebrekkige kieswet, die wij bezitten, eene on
mogelijkheid is om aan dien eisch te voldoen, doch
wij moeten op de bovengenoemde aanmerking ant
woorden, dat het toch slechts in het voordeel van
het district kan zijn, wanneer met de vertegenwoor
diging van het gansche volk nauwkeurige bekendheid
van het district gepaard gaat. In tegenstelling dan
ook met de anti-revolutionairen, die de candidaten,
door hoogerhand aangegeven, maar her- en derwaarts
planten, zooals b.v. mr. Keuchenius in Middelburg
of mr. Lohman in Goes, beijvert de liberale partij
zich steeds zooveel mogelijk om hare candidaten in
het district zelf te kiezen.
In dit opzicht kunnen wij met overtuiging zeggen,
dat zij in Goes uitermate gelukkig is geslaagd.
De heeren
J. M. KAKEBEEKE
en
Mr. I.. A. BYBAU
zijn mannen, die in ons gewest zijn gewonnen en ge
boren en die, vooral wat den eerste betreft, zich steeds
binnen den kring van het district hebben bewogen, wat
intusschen niet belette, dat zij ook een open oog
hadden en niet zelden een werkzaam aandeel namen
in hetgeen daarbuiten geschiedde.
De heer KAKEBEEKE is zeker bij weinigen der
kiezers niet bekend. Als specialiteit op het gebied
van landbouw is hij met de belangen van Zuid- en
Noord-Beveland volkomen op de hoogte en nu wij
sedert eenigen tijd den heer Sickesz in de Tweede
Kamer moeten missen, achten wij den heer Kakebeeke,
wat de belangen van den landbouw betreft, een uit
stekend plaatsvervanger voor hem. Zijne gematigdheid
op elk gebied is alom bekend, terwijl hij gedurende
zijn lidmaatschap van de Provim iale Staten meermalen
getoond heeft, dat hij een helderen blik had voor de
verschillende aangelegenheden, die, ook buiten zijn
speciaal vak, zijne toewijding vereischten. Vooral ook
in polderaangelegenheden is de heer Kakebeeke een
man, die anderen met zijne voorlichting van gioot nut
zal zijn, terwijl eindelijk de steeds toenemende oester
cultuur op de beide Bevelanden en in Bergen-op-Zoom
in hem een uitstekend deskundige aantreft.
Mr BVBAU, wiens rechterlijke titel ons borg is
voor zijne ontwikkeling, werd reeds kort nadat hij de
hoogeschool had verlaten, eene plaats bij een onzer
ministeriëu waardig gekeurd en hij mag dus veilig
vertrouwd geacht worden met de moeielijke paden, die
het staatsbestuur te bewandelen aanbiedt. Later ge
roepen om aan het hoofd te staan van drie gemeenten
op Noord-Beveland, heeft hij in die betrekking ruim
schoots gelegenheid gevonden om zich nauwkeurig op
de hoogte te stellen van alles wat gemeentezaken aan
belangt, terwijl hij ten slotte ook door zijne betrek
king, hetzij als dijkgraaf, hetzij als ontvanger-griflier
van verschilllende polders, met de belangen van ons
poldergewest volkomen vertrouwd is.
Wij gelooven, dat wat wij hier in het kort over de
verschillende candidaten voor het lidmaatschap der
Tweede Kamer hebben gezegd, ongetwijfeld de weeg
schaal ten gunste der liberalen moet doen overslaan.
Wij koesteren dan ook gegronde hoop, dat ditmaal
de strijd voor ons niet zoo wanhopend zal zijn als
vorige jaren. Daarvoor is echter noodig, dat alle wei
denkenden, die het goed meenen met het vaderland
en met ons district, zich nauw aaneensluiten en op
Dinsdag 28 October a. s. hun stembiljet invullen met
de namen van de heeren
lid der Provinciale Staten van Zeeland,
EN
Burgemeester van Kolijnsplaat, Kortgene en Kats.
a8{jy- Men zij er op bedacht, dat de stembus slecbts
v tot 's namiddags vior uren is geopend en dat
hij, die zijn biljet verloren heeft, gratis een ander J
ter secretarie kan bekomen.
GOBS, 24 October 1884.
Voor zoover ons bekend, zijn thans voor de
aanstaande verkiezing de navolgende candidaten ge
steld. He-t cijfer bij iedere plaats gezet duidt het
aantal leden aan, voor het hoofdkiesdistrict van dien
naam aftevaardigenaftr. wil zeggen afgetreden lid
l liberalena anti-revolutionairen k katholieken
c conservatieven.
ALKMAAR 2. Mr. W. Van der Kaay, mr. De
Bruyn Kops, beiden altr. I. M. A. De Savornin Lohman
en baron De Geer a. W. Bos en mr. Travaglino k.
ALMELOO 2. Mr. Van Laer aftr. I. J. E. Stork I.
Corver Hooft aftr. c. Van Berckel k,
AMERSFOORT 2. Mr. W. H. De Beaufort en K.
W. Van Gorkom l. Baron JE. Mackay en Graaf Van
Bylandt beiden aftr. a.
AMSTERDAM 7. Rutgers, Dirks, mr. Gleichman,
mr. Kist, Gildemeester, Tak Van Poortvliet, Wichers,
allen aftr. I. J. T. Cremers en mr. De Beaufort, l.
W. Hovy, Lintelo De Geer, Van Marie, mr. A. F.
De Savornin Lohman, mr. Van Beek Calkoon, J. C.
Fabius en v. d. Borch, a.
APPINGADAM 2. J. Schepel en mr. De Ruyter
Zylker, aftr. I. M. A. De Savornin Lohman en ds. J.
Nederhoed, a.
ARNHEM 2. Van der Sleyden, aftr. I. W. Rooseboom,
I. A. Schimmelpennink Van der Oye, aftr. a. Brantsen
Van de Zijp, a.
ASSEN 2. mr. Oldenhuis Gratama en baron Van
der Feltz, beiden aftr. IM. A. De Savornin Lohman
en prof. Fabius, a.
BOXMEER 2. Haffmans en Clercx, aftr. k.
BRIELLE 1. dr. Rombach, aftr l. mr. G. J. Goe-
koop, l. mr. A. F. De Savornin Lohrnan, a.
BREDA 2. dr. Schaepman en mr. Des Amorie Van
der Hoeven, beiden aftr. k. R. J. A. Kallenberg en
Den Beer Poortugael, l.
DELFT 2 Fabius, altr. a. Van Berckel, aftr. k.
mrs. Van Doorn en Furacombe Sanders, l. S. Van
Velsen, a.
DEVENTER 2. mr. A. Van Delden en mr Blussé,
beiden aftr. I. Schimmelpenninck Van der Oije en Van
der Borch, a.
DOKKUM 2. Afgetredenen Rengers en Bergsma niet
gesteld. Gesteld: E. J. Attema en J. J. Kielstra, l.
J. C. Fabius en J. De Jong, a.
DORDRECHT 2. Mrs. Van der Linden en Van
Osenbruggen beiden aftr. I. Mrs. A. F. Lohman en
Keuchenius a
EINDHOVEN 2. Mr. Van Baar en dr. Vermeulen
beiden aftr. k.
GOES 2. Mrs Lohman en Pompe beiden aftr. a.
J. M. Kakebeeke en mr. L. A. Byhau l. mrs. Hanlo
en Van der Heijden k.
GORINCHEM 2. Seret en Keuchenius aftr. a. J.
J. Van Tienhoven en C. A Jeekel l.
GOUDA 2. Mrs. Godin en Huber aftr. o. mr. A.
J. Roest en J. Van der Breggen l.
's-GRAVENHAGE 2. Mr. Wintgens en Graaf Schim
melpenninck, beiden aftr. c. R. A. W. Sluijter en jhr.
Van Kaïnebeek l. Geevaerts van Simonshaven O.
GRONINGEN 1. mr. S. Van Houten aftr. I. mr.
Coft Van der Linden I. jhr. mr. A. F. De Savornin
Lohman, a.
HAARLEM 2. Duyvis en De Meijier, aftr. I mr.
Retbaan Macaré, l. H. W. Van Marle en Lintelo De
Geer, a. L. Lindeboom en C. Dijkman (van den Mar-
nixbond).
HAARLEMMERMEER 1. mr. Reekers, aftr. k. mr.
Visser Van Hazerswoude, l. W. Hovy, a.
's-HERTOGENBOSCH 2. Van der Schrieck en Vos
De Wael aftr. k.
HILVERSUM 1. Baron T. B. Mackay aftr. a. mr.
Huydekoper Van Nichtevecht, l.
HOORN 2. Baron W. K. Van Dedem en K. De
Jong aftr. I., mr. Van Berckel en W. Bos, k.
LEEUWARDEN 2. S. Hingst en F. Lieftinck, aftr.
I., mr. Huber en II. Pierson, a.
LEIDEN 2. J. H. Donner en baron Van Wassenaar
Catwijk, beiden aftr. a. J. Van der Breggen en D.
Ilartevelt, l.
MAASTRICHT 2. Ruijs Van Berenbroeck en Straat
mans, beiden aftr. k.
MIDDELBURG 2. mr. D. Van Eek, aflr. I. Arie
Smit, l. mr. Thooft, aftr. a. mr. Keuchenius, a.
NIJMEGEN 2. Reuther en Kolkman, beiden altr. 7c.
mr. Most en K. W. Van Gorkom, l.
ROERMOND 2. Lambrechts en Brouwers, beiden
aftr. k.
ROTTERDAM 4. mrs. Viruly Verbrugge, Van Gen
nep, Mees en Verniers Van der Loeft, allen altr. I.
A. F. Lohman, Keuchenius, Voorhoeve en Huber a.
dr. Schaepman, Bahlman, mr. Haffmans en mr. W.
K. Jansen k.
STEEN WIJK 1. Van der Hoop aftr. a. mr. A. J.
Dijkmeester i.
SNEEK 3. S. Wijbenga, A. Buma en mr. Van Blom
allen aftr. I. Oppedijk, mr. Huber en Lijcklama O.
TIEL 2. mr. H. J. Dijkmeester aftr. I. mr. Pij-
nacker Hordijk, l. mr. Beelaarts Van Blokland aftr. a.
baron Van Pallandt, a.
TILBURG 2. mr. Borret en Bahlman beiden aftr. k.
UTRECHT 2. Jhr. Roëll en J. N. Bastert, aftr.
I. jhr. Hora Siccama en Schimmelpenninck Van der
Oye a., mr. Harte, k.
WINSCHOTEN 2. mr. Goeman Borgesius en baron
De Vos Van Steenwijk heiden aftr. I.
ZEVENBERGEN I. Van der Borch aftr. a. mr.
Van de Werk, I. mr. C. J. A. Heijdenrijck, k.
ZIERIKZEE. J. J. Van Kerkwijk aftr. I. Noordtzij
en mr. A. F. De Savornin Lohman a.
ZUIDHORN I. mr. Cremers aftr. I.
ZUTFEN 2. Van Heekeren aftr. I. K. W. Van
Gorkom en mr. De Ranitz l. Brantsen aftr. a. Lin-
teloo De Geer a.
ZWOLLE 2. Van Asch van Wijck en A. Baron
Van Dedem beiden aftr. o. mrs. S. J. Van Rooyen
en D. Wicherlink l.
De Standaard schrijft:
Men acht, dat saamwerking best kan, ook al onder
handelt niet de geheele partij, behoorlijk en in den
vorm gerepresenteerd door lasthebbenden.
Dit betwisten we.
Het zou zoo zijn ja, bijaldien éénig doel was, enkele
zetels te veroveren.
Maar dit is het eenig doel niet.
Samenwerking doelt ook op een gezamenlijke partij
actie in het parlement; en die partij-actie moet vooraf
beklonken zijn eer men er op aanwerkt.
Wat daar niet op uitloopt is doelloos en trekt ons
niet aan.
En overmits zulk een partij-actie nu door locale
entente bedorven, en alleen door generale entente be
vorderd wordt, leenen wij, Antirevolutionairen, als
practische politici, ons tot die locale saamwerking niet.
Tijd en Standaard gaan voort elkander onaan
genaamheden te zeggen, maar de eerste steeds in den
kernachtigen, fijnen vorm haar eigen, de laatste in
ruwe, abrupte, schetterende volzinnen.
Omtrent de verhouding tusschen de richtingen, door
deze bladen vertegenwoordigd, geeft de Tijd de volgende
sprekende schets:
»Men moet wel in het oog houden, dat de zonder
linge steilheid, door de De Standaard getoond, niet juist
een bewijs is van kracht. Integendeel. De anti-revolu
tionaire partij heeft een program, heeft een Centraal
Comité, maar zij heeft één gebrek. Zij kan met dat
al niet contracteeren, tenminste niet met ons, Katho
lieken. Zij kan voor haar stemmen niet instaan. Zij
moet altijd vreezen, dat zij van trouwbreuk zal wordeu
beticht. Waar zij over zeshonderd beschikt, kan zij
driehonderd geven, als het een Roomsche geldt. Wat
nog meer is, om die zeshonderd voor zich-zelve te
behouden, moet zij den anti-Roomschen kant met al
zijn stekels laten zien. Anders blijven Marnixianen en
Bronsveldmannetjes, en wat dies meer zij, thuis, of
zij gaan op de liberalen over. De antirevolutionaire
partij is een staatkundig hoofd, maar de ramp is Cal
vinistisch, en de beenen zijn anti-Roomseh. Loop nu
eens, als gij deze beenen niet in beweging brengt".
De kiezersvereeniging «De Grondwet" te Am
sterdam vergaderde Woensdagavond tot het stellen
van 7 candidaten voor het lidmaatschap van de
Tweede Kamer.
De uitslag was dat er zijn uitgebracht 56 stemmen,
waarvan op zich vereenigden de heeren Rutgers Van
Rozenburg 54, Dirks 49, Cremer 49, Gildemeester 46,
De Beaufort 38, Kist 37, Tak Van Poortvliet 37, die
dus als candidaten zullen worden gestéld. De heer
Wichers bekwam 34 en de heer Gleichman 29 stem
men. Deze twee worden dus door «Grondwet" prijs
gegeven.
Bij Zr. Ms. besluit is bepaald, dat de stembriefjes,
ter verkiezing van leden der Tweede Kamer in de
hoofd kiesdistricten Dokkum, Middelburg, Goes, Zie-
riksee en Alkmaar op 28 October e. k. en, zoo her
stemming mocht noodig zijn, op 11 November daaraan
volgende in te leveren, zullen worden geopend op 30
October en 13 November e. k.
Door de liberale kiezersvereeniging «Burgerplicht"
te Nijmegen zijn tot candidaten voor de Tweede Kamer
gekozen de heeren mr. W. J. J. G. Most, advocaat
te Nijmegen, en K. W. van Gorkom, oud-Oost-Indisch
hoofdambtenaar te Baarn.
Met ingang van 1 Dec. zijn benoemd tot com
mies der posterijen van de 2de kl. I. F. W. Hoxel,
thans comm. 3e kl., en tot comm. 3e kl, M. J. De
Jongh, thans comm. 4e kl.
Tot kerkelijk ontvanger te Kolijnsplaat is, in
van den heer J. Vink, benoemd de heer L. A.
Vink.
Z. M. heeft L. M. De Laat de Kanter, burgem.
der gem. Leiden, benoemd tot ridder in de orde vun
den Nederlandschen Leeuw.
