1884 N°. 126.
Donderdag 23 October.
71ste jaargang.
J. M. KAKEBEEKE,
Mr. L. A. BYBAU,
Ci»
GOESCH
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 cL
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoepers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiên is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regeL
Voor de verkiezing van twee leden
voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal,
in het hoofdkiesdistrict Goes, op Dinsdag
28 October a. s., bevelen wij met den
meesten aandrang aan de heeren
lid der Prov. Staten van Zeeland,
EN
burgemeester van Kolijnsplaat, Kortgene
en Kats.
GOES, 22 October 1884.
-In de gisteravond gehouden algemeene verga
dering van de Ambachtsschool alhier werd rekening
en verantwoording gedaaa door den penningmeester
over het afgeloopen jaar. Daaruit bleek dat de ont
vangsten bedroegen f2959,65 en de uitgaven f2140,70%
zoodat de rekening sloot met een goed slot van
f 818,94%. Onder de ontvangsten komt o. a. het aan
zienlijk bedrag van f 694,16% voor van werkloonen
voor hetgeen aan de ambachtsschool in het verstreken
jaar is vervaardigd.
De begrooting voor het nieuwe dienstjaar bedroeg
in ontvang en uitgaaf f2818,94%.
De heer Z. D. Van der Bilt La Motthe werd als
lid van het bestuur herkozen. Voor het overige ver
wijzen wij naar het jaarverslag, dat in dit nommer
van ons blad voorkomt.
De agenda voor de aanstaande najaarsvergadering
der Prov. Staten in Zeeland bevat, behalve de ver
kiezing van twee leden van de Eerste Kamer, een
voorstel van het lid der Staten, den heer Van Deinse,
tot wijziging van art. 6 van het reglement voor de
caiamiteuze polders of waterschappeneen voorstel
omtrent het verzoek om calamiteusverklaring van den
Willempolder (St. Philipsland)een voorstel omtrent
het adres van P. Hamelijnckte IJzendijke om subsidie
voor een wagendienst van IJzendijke over Schoondijke
naar Breskens en een voorstel omtient den stoom-
bootdienst op de Wester-Schelde.
Voor De Maasbode is de houding der anti-
revolutionnaire leiders, tegenover de verkiezingen in de
districten Delft en Zevenbergen, de druppel, die den
beker der lankmoedigheid heeft doen overloopen. De
Redactie van genoemd blad raadt haar geloofsgenooten
aan, zich nu ook vierkant tegen de anti-revolutionnaire
candidaten aan te kanten, en verbindt daaraan o. a.
de volgende beschouwing
«Onze eer is in het spelde anti-revolutionnairen
willen ons voor zich in het stof doen buigen, opdat
zij onze ruggen zouden kunnen gebruiken om de
Kamerzetels te beklimmen. Met alle kracht, die in
ons is, roepen wij uitdat nooit 1
»Het geldt ons bestaan als zelfstandige politieke
partijde anti-revolutionnairen willen de onbeperkte
heerschappij voeren zonder eenige erkenning onzer
rechten. Wij bestaan voor hen eenvoudig niet, dan
om door hen gehoond en gebruikt te worden, en
hebben in hunne oogen dezelfde rechten als de slaaf!
Met alle fierheid, die een Katholiek hart bezitten kan,
treden wij dr. Kuyper en den zijnen te gemoet, en
zeggen hungij zult ons geen slaven maken veeleer
hebbeu wij uw lot in onze hand.
«Vroeger heeft De Standaard herhaaldelijk haar
fijn uitgerekend, hoeveel zetels aan elke partij in de
Kamer, ook aan de Katholieke, rechtens zouden toe-
behoorenvroeger, d. i. toen hij nog aanhang onder
ons moest vinden en het zoet gefluit des vogelaars
nog onnadenkenden verleiden moest. Thans wil hij
ons zelfs den zetel te Delft ontnemen, zich beroepend
op een program, de getuige van ontelbare ge-
schutvernagelingen.
«Een programAls uw program u tot zulke din
gen noodzaakt, dan is dit een schande voor uw partij,
en zijt gij, die het maaktet, den naam van rechtvaar
dige staatslieden onwaardig. Begraaft u met zuik
program in al de dwaasheden van een isolement, maar
treedt er niet mede op in een land vol partijen als
Nederland.
zlntusschen een program of niet, wij storen er
ons niet aan. Wij laten er ons niet de wet door stellen.
Ook zijn wjj doof voor de schijnheilige klachten van
De Standaarddat bij ons geen centraai-comité, geen
bevoegde macht, zooals hij 't noemt, bestaat, met
welke hij onderhandelen kan. Louter een uitvlucht
als de macht er was, vond De Standaard een ander
voorwendsel. Wij laten ons, zooals Groen indertijd
zeide, niet met een kluitje in het riet sturen. Er zijn
bij ons comités en machten genoeg als de anti-revo
lutionnairen ernstig willen onderhandelen, behoeven
zij niet tegen gesloten deuren het hoofd te stooten.
zMaar zij willen niet".
De anti-revolutionaire kiesvereeniging voor het
eiland Goedereede en Overflakkee beveelt voor de aan
staande verkiezing in het kiesdistrict Zierikzee den
heer M. Noordtzij, docent aan de theologische school
te Kampen, aan.
■yVoensdrccht. Op Oct., den daartoe vastgestelden
datum, werden door de aannemers Bolier Co. de
werken tot bedijking van de schorren onder Woens-
drecht en Rilland-Bath voltooid en op 10 Oct. opge
leverd. Naar men verneemt zal aan den nieuwen
polder de naam van Damespolder gegeven worden.
Wat in sommige dagbladen omtrent verzakking van
de sluis wordt vermeld, heeft blijkbaar betrekking
op het in Juli tijdens den bouw voorgevallene. Alstoen
had men met groote bezwaren te kampen.
Ter plaatse van de sluis (vroeger midden in het
Kreekrak gelegen) werden diep onder het zand veenlagen
aangetroffen, die door het gewicht van den dijk op
persten en zijdelings uitschoven.
Niettegenstaande de zware paalfundeering, welke
middelerwijl nog versterkt werd, onderging de sluis
eenige zetting, die zich door een scheur in het muur
werk openbaarde.
Het gebrek werd echter reeds in het begin van
Augustus verholpen, het muurwerk geheel hersteld
en in het midden van die maand kon de sluis reeds
in dienst gesteld worden. Sedert werkt zij geregeld
en voldoet goed voor de suatie van den nieuwen
polder, waarop ook de Van der Duins- en Caterspolders
hun water loozen.
Ook de spuiing voldoet naar eisch, waardoor eene
groote verbetering in de loozing der genoemde polders
is tot stand gebracht, welke door aanslibbing zeer
gebrekkig was geworden.
Hoedekenskerke. De opzichter van den steiger alhier
maakte dezer dagen pi'oct's-verbaai op tegen den schipper
van een rijksvaartuig, die met een paar Belgische
beambten, belast met peilingen in de Schelde, aan den
steiger aanlegde en zonder bepaald de daarvoor ge-
eischte 40 ct. te weigeren, den opzichter naar den
Minister van waterstaat verwees. De opzichter nam
hiermede, overeenkomstig zijne instructie, geen ge
noegen, maar gaf toch ook geen gevolg aan de be
dreiging om het vaartuig zaan den ketting te leggen",
wat trouwens ook niet geraden zou zijn. Het kanton
gerecht zal nu hebben uit te maken of rijks vaartuigen
vrijgesteld moeten worden van aanleggeld. En de Prov.
Staten hebben dan tevens gelegenheid eens te over
wegen of dat heffen van aanleggeld in het algemeen
wel wenschelijk is. Slechts enkele malen in het jaar
legt deze of gene Antwerpsche slampamper zijn schuitje
aan, om wat levensmiddelen in te nemen en zulke
menschen dan nog te laten betalen om aan wal te
komen, gaat niet aan. Twee zulke «arbeiders der zee"
betaalden den opzichter onlangs met een ongemakke
lijk pak slaag en met de bedreiging, dat, als zij soms in
den avond werden lastig gevallen, er nog heel wat
anders zou gebeuren. Wie heeft hier ongelijk 1 Waar
schijnlijk de provincie, die onze kust zoo onherberg
zaam maakt
Het aandeel in de kwade posten op de grond
belasting, dienst 1881, bedraagt voor Goes f 8,32%
en het aandeel in de kwade posten op de personeele
belasting, dienst 1881/82, 423,75.
Aan J. Vink, brievengaarder te Kolijnsplaat,
is een jaarlijksch pensioen van f 99 verleend.
Naar het Dagbl. verneemt zal, te rekenen van
1 December a. s., de dienst der postbeambten op Zon
en erkende Christelijke feestdagen worden beperkt.
Die beperking betreft in hoofdzaak het niet-uitvoeren
van eenige verzendingen en daarmede in verband staande
bestellingen.
Te 's-Hage is gisterochtend na een langdurig
en smartelijk lijden overleden de heer mr. J. M. Smits,
advocaat-generaal bij den Hoogen Raad der Neder
landen.
De Rijkscommissie voor de examens ter verkrijging
van een diploma als stuurman aan boord van koop
vaardijschepen zal, aanvangende 11 November a. s.,
te 9% uur, zitting houden in het Raadhuis te Am
sterdam. Nadere bijzonderheden bevat de St.-Ct.
Jl. Zondag heeft het Groot-Oosten der Neder
landen de nagedachtenis gehuldigd van den overleden
Grootmeester der orde. Prins Alexander der Neder
landen, prins van Oranje. De redevoering werd gehouden
door den heer F. Lieftinck. Een goed bezet orkest
voerde onder leiding van den heer Völlmar bij de
opening der plechtigheid een treurmarsch uit, gecom
poneerd door den heer W. F. G. Nicolai en later het
Andante con moto van Niels W. Gade. Verder ver
leenden hunne medewerking de heeren Jan Smit V
en E. Appy. De eerste droeg een aria van Mendelssohn
en het kranslied van Nicolaï voor; de laatste speelde
het Adagio van Mozart voor violoncel en het door
den heer Appy gecomponeerde Religioso. Eene talrijke
schare van leden der orde uit verschillende oorden
van het land, ook uit het buitenland, woonde de
plechtigheid bij.
Maandag is te Amsterdam door eenige ambte
naren van het kadaster een zKadasterbond" gesticht.
Een tijdschrift zal door het Bond worden uitgegeven.
In de Maandag te Berlijn gehouden vergadering
der Duitsche beetwortelsuikerfabrikanten is het voorscel
van het Comité aangenomen om zich niet te vereeni
gen met dwingende maatregelen ter vermindering van
de beetwortelteelt, daar men vast overtuigd is, dat
als gevolg van de lage suikerprijzen de teelt langs
natuurlijken weg zal worden beperkt. Bij de stemming
hierover waren 228 fabrieken vertegenwoordigd.
De vergadering vereenigde zich voorts met het voor
stel, het verzoek om toestemming tot het oprichten
van particuliere entrepots voor ruwe suiker, onder
aanspraak op bonificatie, en met recht van wederin
voer tegen teruggaaf der bonificatie, als afgedaan te
beschouwen door de inmiddels namens het comité der
Vereeniging aan den Rijkskanselier gerichte memorie.
Eveneens werd het voorstel aangenomen, aan het
bestuur der Vereeniging op te dragen om de noodige
onderhandelingen aan te knoopen ten einde te vei krij
gen, dat in steden die als voorname plaatsen voor den
suikerhandel van beteekenis zijn, entrepöts werden
opgericht, in welke de ruwe suiker op aannemelijke
voorwaarden opgeslagen, beleend, en hetzij rechtstreeks,
hetzij op publieke verkoopingen, ten verkoop kan
worden aangeboden. (.V. R. Ct.)
O.-Indië. Ontslagen, bij de exploitatie der Ooster-
lijnen, uit de betrekking, de stationschef 3e kl. J. W.
Ross. Benoemd tot adj. comm. bij den post- en
telegraafdienst W. C. Van Campen, thans tijdel. werkz.
te Semarang.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
De opbrengst der collecte voor de Theologische
school te Kampen, jl. Zondag in de Chr. Ger. Kerk
alhier gehouden, heeft opgebracht de som van 52.13
Bedankt voor het beroep naar de Chr. geref.
gemeente te Heerjansdam door den heer C. Steketee.
Bij het Nederlandsche Zendelinggenootschap is
gedurende het 87e boekjaar aangiften en legaten ont
vangen een totaal van 77.249,75% en daarenboven
nog voor dè scholen in de Minahassa 5508,73% en
voor diverse bijzondere doeleinden ƒ1494,79.
Wijlen mejonkvr. B. G. Crommelin te Haarlem
heeft aan het Genootschap een legaat vermaakt van
ƒ1000.
Volgens b'j het hoofdbestuur ontvangen bericht is
de jeugdige zendeling H. C. Kruyt behouden te Batavia
aangekomen, en de zendeling Bettink tot hulpprediker
te Bonthain (Zuid-Celebes) benoemd.
De heer P. Van Pienbroek, onderwijzer aan de
o. 1. s. te Biezelinge, is als zoodanig benoemd te Weesp.
De Minister van Binnen). Zaken heeft bepaald,
dat de commissie, aan welke wordt opgedragen het
examineeren van hen, die een akte van bekwaamheid
voor het middelbaar onderwijs wenschea te verkrijgen
in de wis- en natuurkundige wetenschappen, de zee
vaartkunde, de gymnastiek of de tuinbouwkunde,
of de akte voor lager onderwijs, bedoeld bij Kon.
besluit van 3 Aug. 1879 (Stbl. no. 148), in de gym
nastiek of de landbouwkunde, voor het jaar 1884 zitting
zal houden te 's-Gravenhage.
De school der Christelijke gereformeerde gemeente
te Genemuiden hoopt men D. V. den 27 dezer te
openen met een getal van 50 leerlingen. De heer A.
M. Donner, beroepen leeraar bij genoemde gemeente,
is voornemens den 19den November zijn intrede te
doen, na bevestigd te zijn door zijn vader, den heer
J. H. Donner, oud-lid der Tweede Kamer. (St.)
Rechtszaken.
De Arrondissements-rechtbank te Middelburg
veroordeelde DinsdagF. T., 22 j., arbeider te Ril
land-Bath, wegen mishandeling tot f8 boete;J.
C., 19 j., huisvrouw van T. V., te Kolijnsplaat, we
gens diefstal tot 3 maanden cel. Allen in de kosten.
Uit onze Koloniën.
Batavia, 15 September. Voor de Tenom-qaaestie
zegt het A. D. v. N. 1. in zijn mail-overzicht treedt
nu weder de groote Atjeh-quaestie op den voorgrond.
Tegelijk met de plannen tot beperking en versterking
van ons gebied, schijnen onderhandelingen met den
candidaat sultan Voekoe Daoed hervat te zijn. De
gecombineerde marine-pressie op Atjeh wordt onafge
broken voorbereid.
Atjeh heeft dezer dagen door het sneuvelen van een
uit Nederland gedetacheerd officier helaas weder een
offer geëischt, waarin de hoogste militaire kringen in
Holland persoonlijk getroffen worden.
Doch ook in vredestijd is dezer dagen op Deli een
jong Europeaan droevig omgekomen. Om eene nietige
reden van ontevredenheid, door bem in zijne betrekking
gegeven aan een der Chineesche koelies, is een 18jaiig
opzichter, een Italiaan, op de onderneming Lingga
wreedaardig en verraderlijk vermoord. Nabij Probo-
linggo is een jeugdig beambte eener onderneming ver
giftigd geworden.
Het voornemen Atjeh te ontruimen, op den kraton
na, moet in dien zin worden opgevat, dat er buiten
de eigenlijke vesting een kring behouden blijft uit een
strategisch, maar ook uit een politiek oogpunt noodig.
Eene linie van posten blijft behouden.
Met Kotta Radja en Oleh-Ieh als hoofdstelling, loopt
de linie van Kroeng Raba over Boekit Sabong en
Pakan-Badak, Katapan-Doewa, Oleh-Soeso, Lambaroe
(de zuidelijkste post behoorende tot de XXII Moekims),
noordwaarts naar Pango, Oleh Kasang, Lamjong, Pa-
kan-Kroeng Tjoet of misschien wel Toengkoep.
Wanneer men dit terrein op de kaart nagaat, zal
men erkennen, dat het slechts eene beperkte opper
vlakte beslaat; nochtans is het groot genoeg, om er
duizenden te vestigen, om er rust en welvaart te
genieten.
Mocht men hierin slagen, dan zou dit door onze
posten ingesloten terrein mettertijd het uitgangspunt
kunnen vormen voor eene pacificatie en voor vrijwillige
onderwerping van de streek buiten dit rayon.
(Bat. Handelsbl.)
Een den 4den Sept. te Padang aangeboden tele
gram van den Gouverneur van Atjeh en onderhoorig-
heden luidt als volgt
In Groot-Atjeh niets belangrijks voorgevallen. Ver
wikkelingen Oostkust met Gedong geëindigd.
Jav. Ct,
Een telegram uit Siboga van 10 Sept. meldt
omtrent de zaken in TroemoenDe jongste zoon
van den overleden radja is tot radja verkozen. De
verwikkelingen zijn van niet veel beteekenis en zullen
weldra in der minne opgelost ziju. De algemeene toe
stand baart geen zorg
VER8LA6
van den toestand der Ambachtsschool te Goes
en vau de Vereeniging van dien naam
over het jaar 1883/84.
Een jaar geleden, ongeveer op denzelfden tijd, deelde
ik u mede, dat wij aan onze school 21 leerlingen had
den. Op dit oogenblik tellen wij er 20. En toch
hebben wij er bij het begin van den nieuwen cursus
6 bij gekregen. De school is dus gedurende het ver-
eenigingsjaar, dat van den laatsten Augustus tot den
eersten September loopt, door niet minder dan zeven
leerlingen verlaten. Ik ben verplicht, u medetedeelen,
wat er van die 7 jongelui, voor zoover zij tot onze
school in betrekking hebben gestaan, is geworden. Een
viertal is heengegaan, zooals er zoo menigeen vertrekt,
zonder den cursus geheel ten einde te hebben gebracht.
De drie andere hebben tot het laatste toe volhard en
zijn dan ook eervol, onder toekenning van het gewone
diploma, ontslagen. Dit had plaats op de gebruikelijke
wijze, met eene toespraak van den voorzitter en met
uitieiking van eenige gereedschappen tot eene blijvende
herinnering van hun verblijf aan de school en bij wijze
van uitzet bij hunne intrede in het werkelijke leven.
Dit geschiedde, zooals ik zeide, op de gebruikelijke
wijze, maar in tegenwoordigheid van een buitengewoon
groot aantal belangstellenden. Onder hen merkten wij
eenige buitenlui op, die ons daardoor een zichtbaar
bewijs kwamen geven van hunne erkentelijkheid voor
hetgeen wij gedaan hadden voor eenen, aan hunne
zorgen toevertrouwden knaap, die tot de ontslagen
leerlingen behoorde.
Het nieuwe schooljaar werd geopend op denzelfden
dag, waarop het ontslag inging, dat aan den onder
wijzer Brouwer, op zijn verzoek, eervol was verleend
geworden. Daardoor zou gewis, aangezien het ons nog
niet gelukt was, eenen nieuwen onderwijzer te vinden,
de geregelde gang van het onderwijs geleden hebben,
ware het niet, dat een der pas ontslagen leerlingen
zich bereid had verklaard, den overblijvenden onder
wijzer naar zijn vermogen ter zijde te staan. Hij heeft
dit gedaan tot den 29sten Mei, den dag, waarop de
nieuwbenoemde onderwijzer, J. B. Mudde, zijne betrek
king aanvaardde. Hij heeft zich van die zeker niet
lichte taak zoo goed gekweten, dat wij hem, als bewijs
van onze tevredenheid en onze dankbaarheid tevens,
een gepast geschenk hebben gegeven.
Ik ben als van zelve van de leerlingen op onze on
derwijzers gekomen. Voor alle drie hebben wij niet
dan lof. Moge de jongste onderwijzer in de bewerking
van het hout nog slechts korten tijd in dienst zijn,
tot dusver kwijt hij zich zoo goed van zijne plichten,
dat wij niet geaarzeld hebben, hem de op die voor
waarde door u toegezegde verheuging van salaris met
