1884. N°. 118.
Zaterdag 4 October.
71ste jaargang.
-Cï=>Cfc>Gï=>Cï!seï*-
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoepers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
GOES, 8 October 1884.
Wij vestigen de aandacht op de volksbibliotheek
der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, welke
morgen, 4 October, weder geopend wordt.
Gedurende het laatst verloopen leesjaar werd deze
nuttige inrichting weder door een aanzienlijk getal
lezers bezocht. Dit aantal doet zien dat er voortdurend
meerderen worden gevonden onder de werkmansklasse
en dendienstbaren stand, die goede leesstof in den
huiselijken kring verre verkiezen boven uithuizig en
in dubbelen zin schadelijk genot.
Wij hopen dat het departement Goes ook dit jaar
weder mag rekenen op ieders medewerking, opdat
dit goede doel ook nu weder moge bereikt worden door
opwekking en voorlichting van al diegenen, voor wie
de volksbibliotheek eigenlijk besterad is en weder open
gesteld wordt.
Bij de jongste verkiezing te Haarlem, waar een
man van zoo groot talent als Kappeyne de nederlaag
moest lijden, is het duidelijk gebleken, dat de liberalen
het getob met de fi acties moede zijn. De waarschijn
lijkheid bestaat, dat de liberalen, bij de aanstaande
verkiezing voor de He Kamer eenheid betrachtende,
de meeste leden dier fractie hunnen hoofdman zullen
doen volgen in het politieke schimmenrijk.
De heer Van Houten schijnt dit ook te gevoelen en
waarschijnlijk daarom beeft hij in eene soort kies-
manifest de liberalen eens onderhanden genomen.
«Achterlijk" noemt hij hen, achteilijk in tegenstelling
zeker van de heeren Tak, Wichers, De Bruijn Kops,
die op eenmaal tot de voortrekkers schijnen te behooren
Men kent dat liedje. Men heeft het in de Belgische
hoofdstad lang genoeg gezongen. FrèreOrban, Bara,
Van Humbeeck en de geheele liberale meerderheid in
de Belgische Kamer waren achterlijk zoo verkon
digde de heer Janson, de Belgische Van Houten. Janson
en de Brusselsche voortrekkers zouden hunne schou
ders wel even onder den wagen van staat zetten
men kent den uitslag. De wagen is omgevallen en
buit gemaakt door de clericalen, die verstandiger zullen
handelen dan hunne tegenpartijders.
Zie, aan dit voorbeeld, wij zijn er zeker van, zullen
de Nederlandsche liberalen zich spiegelen. Ongeschikter
tijdstip had de heer Van Houten dan ook niet voor
zijn kiesbrief kunnen uitdenken. Want het besef onder
de liberalen is diep doorgedrongenzonder eene vast
aaneengesloten meerderheid voortduring van politieke
ellenden.
De brief van den heer Van Houten zelf bewijst hpt.
Tegenspreken dat er zich eene algemeene beweging
onder de liberalen voordeed tot ondersteuning van
eene inkomstenbelasting, zelfs al werd zij door een
ministerie Heemskerk voorgesteld, bij wacht er zich
wel voor. Ontkennen dat de houding van Kappeyne,
die door zijn artikel in de Economist het sein gaf om
met de anti-liberalen samen te spannen, alom ergernis
wekte hij wacht er zich wel voor. De heer Van
Houten heeft krachtiger middelen. Hij ontkent een
voudig dat er een tekort is op de begrooting. Ja, op
de gewone inkomsten zoo wat 3 millioen, maar dat
is wel bij te spijkeren! Eene inkomstenbelasting is
totaal «verbodig!
Iemand, die zulke argumenten gebruikt, die door
ieder dadelijk worden aangezien en herkend als nood
leugens, moet wel overtuigd zijn dat zijne moeite te
vergeefsch is.
Ter oprichting van een »Kadasterbond", althans
ter voorbereiding daarvan, heeft zich eene voorioopige
commissie gevormd, waarvan o. a. deel uitmaakt de
heer H. J. Baning alhier. Deze commissie heeft bij
circulaire alle ambtenaren van het kadaster uitge-
noodigd tot bijwoning eener vergadering te Amster
dam, te houden op Maandag 21 October a. s.
Aan ambtenaren van het kadaster, die de vergadering
wenschen bij te wonen, is, bij beschikking van den
Minitster, een verlof verleend van 19 tot 21 October.
Men schrijft uit Groningen in de N. Rott. Ct.
dat de Nieuwe Groninger Courant «zich tot taak zal
stellen de politieke gedragslijn van Groningeu's fel
bestreden afgevaardigde ter Tweede Kamer, mr. Van
Houten, te verdedigen en zijne herkiezing te bepleiten.
Van de Provinciale Groninger mag men verwachten,
dat zij ook dezen keer, indien het gelukt een liberalen
tegen-candidaat te vinden, den heer Van Houten zal
bestrijden. Op dit oogenblik is er nog geen geschikte
tegen-candidaat in onze nijvere stad, waar ieder de
handen vol werk heeft, opgespoord, maar er wordt
reeds in zekere kringen gezocht. Sedert de vorige
verkiezing heeft mr. Van Houten door zijne gedragslijn
het aantal zijner Groninger vrienden niet vermeerderd,
waarschijnlijk heeft hij zelfs verloren toch zal de tegen
partij, indien zij eenige kans op slagen wil hebben,
voorzichtig doen met geen candidaat te stellen, die
niet in Groningen tehuis behoort."
De Amsterdammer beveelt voor de verkiezingen
aan candidaten, welke geneigd zijn art. 194 der Grond
wet prijs te geven.
üit erkentelijkheid voor dien steun noemt de
Standaard genoemd blad een «orgaan van de school
wet-kliek."
Aan schelden uit den eerwaarden mond van den
redacteur zijn wij gewoon, merkt de Arnh. Gt. op
maar bij deze gelegenheid had hij toch zijne ge
woonte moeten weten te bedwingen, vooral nu de
Amsterdammer blijkbaar zich heeft losgemaakt van
hen, die het openbaar onderwijs aan den Staat willen
laten.
Aan de oproeping, dat een tachtigtal commiezen
bij 's rijksbelastingen in het volgend jaar kunnen ge
plaatst worden, is gevolg gegeven door ruim 300
personen. Deze zullen nu dezer dagen door de daartoe
benoemde commissie, onder presidum van den heer
Story Van Blokland, controleur der invoerrechten en
accijnzen te Amsterdam, worden geëxamineei d.
Een ongunstig bericht der Delftsche Ct. be
treffende den gezondheidstoestand van Z. M. den Koning
moet met nadruk worden tegengesproken, zegt het
Hbl.Z. M. is in volmaakten welstand naar Colmar-
Berg vertrokken, vergezeld van H. M. de Koningin
en H. K, H. Prinses Wilhelmina.
Bij de verkiezing voor een lid van Prov. Staten
van Friesland in het kiesdistrict Franeker zijn 1011
stemmen uitgebracht, waarvan 329 en 310 op de
heeren Fennema (lib.) en L. W. De Vries (anti-rev
tusschen wie dus herstemd moet worden.
Tegen deze verkiezing is volgens de Leeuw. Ct.
protest ingeleverd.
Bath. Naar men verneemt, is het bestuur dezer ge
meente van plan, het voormalig gemeentehuis alhier
af te breken, en in de plaats daarvoor een zoodanig
(waarvan bestek en teekening onder handen is van
een architect) te Rilland te doen bouwen.
Daar de gemeente reeds door zware lasten is ge
drukt, is het te hopen dat de raadsleden, vóór zij tot
zoodanig plan overgaan, onze financiën indachtig zuilen
houden.
Ten vorige jare eene nieuwe school van 7000 alhier,
en nu een gemeentehuis (niettegenstaande alhier een
flink bestaat, dat door eenige kosten royaal in orde
kan worden gebracht) en waarvoor alleen zou kunnen
worden aaogevoerd dat op één na de raadsledeu en
secretaris te Rilland wonen, zoo is het te wenschen,
dat, vóór Gedeputeerde Staten hunne goedkeuring
daartoe verleenen, deze eerst een persoonlijk onderzoek
instellen ten einde zich van de al of niet noodzakelijk
heid dezer zaak te overtuigen.
Naar de M. Gt. verneemt, is het kapitaal, be-
noodigd voor de telefoonvereeniging te Middelburg,
niet volteekend geworden. Hst bestuur zal nogmaals
pogingen aanwenden om het benoodigde geld te ver
krijgen, en inmiddels aan het gemeentebestuur ver
lenging aanvragen tot het aanvaarden der concessie.
Naar men verneemt, zal het bouwen van een
badhotel op de duinen nabij Vlissingen aan geen der
inschrijvers gegund worden. Ingrijpende veranderin
gen, in het plan van het badhotel voorgesteld, zullen
de opmaking van een nieuw bestek noodig maken,
waaruit eene nieuwe aanbesteding, vermoedelijk on
dershands, het onvermijdelijk gevolg zal zijn.
In de gisteren gehouden gemeenteraadszitting te
Rotterdam is ter visie gelegd een adres van 17 beurt-
schippers op Zeeland, waarin zij hunne bezwaren
blootleggen en verzoeken dat hun hunne oude ligplaats
aan de Gelderschekade zal worden teruggegeven. Het
adres is in handen van B. en W. ter afdoening gesteld.
Blijkens mededeeling van den consul der Neder
landen te Marseille worden alle schepen, die uit Italië
of Spanje aldaar aankomen, aan eene quarantaine van
3 dagen onderworpen.
Er moeten thans onder de Atjehers reeds 35
deserteurs uit het Ned. Indische leger zijn. De con
troleurvan Anak-galoeng ontving onlangs een schrijven
van Europeesche weggeloopen soldaten, waarin kennis
werd gegeven van de formatie en organisatie van
een Atjehsch departement van oorlog, dat, als eerste
maatregel, mobiele kolonnes had samengesteld! Dit
stuk was onderteekend door Toekoe Tjoet als chef
van het departement en door onderscheidene Euro
peesche deserteurs als kolonnekoinmandanten. (V.)
Staten-Generaal.
EERSTE KAMER.
In de Woensdagavond gehouden zitting deelde
de Voorzitter mede dat het nieuw-benoemde lid, de
heer mr. C. J. Sickesz, reeds door Z. M. is beëedigd
en dat zijne geloofsbrieven zijn ingekomen. Overeen
komstig het rapport der commissie wordt tot toelating
van den heer Sickesz besloten.
Na mededeeling van de door de Tweede Kamer
aangenomen wetsontwerpen, waaronder dat betreffende
art. 198 der Grondwet, is de vergadering gesloten.
Het voorstel tot wijziging van art. 198 der Grondwet
zal hedenmorgen behandeld worden. In de afdeelingen
verklaarde de groote meerderheid der leden er zich
gisteren voor.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Beroepen bij de Chr. Ger. gem. te Heerjansdam
ds. C. Steketee, te Veere.
Beroepen te Vlaardingen ds. P. J. Van Melle
te Minnertsga.
Te Groningen is den len dezer door de afdee-
ling Groningen der Maatschappij tot Nut van 't Alge
meen eene school voor volwassenen geopend. Het onder
richt is kosteloos. De leerlingen moeten den leeftijd
van 18 jaren bereikt hebben.
Rechtszaken.
Kantongerecht te Goes.
In de zitting van heden, Vrijdag 3 October 1884,
zijn vrijgesproken J. S., boerenknechten C. Beland-
bouwer, beiden te 's Gravenpolder, opposanten van
een vonnis van het kantongerecht te Goes, waarbij
zij waren veroordeeld ter zakede eerste, dat hij op
Sint Maarten 1883, of den 11 November 1883,
zijne werkelijke woonplaats van Baarland naar s-Gra-
venpolder heeft overgebracht en daarvan binnen
eene maand, immers op den 11 Juni 1884, geene
verklaring heeft gedaan aan het gemeentebestuur van
's-G avënpolder; de tweede, dat hij, als hoofd van
een huisgezin te 's-Gravenpolder, daarin den eerste,
ten tijde als is gezegd, heeft opgenomen zonder daar
van, binnen gezegden tijd kennis te hebben gegeven
aan gemald gemeentebestuur.
Voor het gerechtshof te 's-Gravenliage werd
Woensdag de zaak bepleit van den heer H. en 68
mede-eischers tegen den Staat der Nederlanden.
De eischers hadden den Staat gedagvaard voor de
rechtbank te Middelburg, ten einde te hooren beslissen
dat zekere slikken en schorren, gelegen in de Zand-
kreek en langs de Oost-Beveland en WilhelmiDapolders,
welke slikken door den Staat waren verpacht voor
de oesterteelt, de eigendom der eischers warenvoorts
zich te hooren veroordeelen om die gronden aan de
eischers over te Jaten en rekening en verantwoording
te doen van het beheer, dat de Staat daarover had
gevoerd.
De vraag omtrent dat beweerde eigendomsrecht werd
niet behandeld, maar de Staat beantwoordde den
eisch met de bewering, dat de dagvaarding niet bevatte
eene duidelijke omschrijving van het onderwerp van
den eisch en daarom moest worden nietig verklaard.
Wat toch moest onder slikken verstaan worden? En
als men het daarover eens was, dan ontbrak nog in
de dagvaarding alle aanwijzing der grenzen van die
slikken. De eischers hadden, voorzoover kadastrale
aanwijzing ontbrak, de grenzen moeten aangeven. Nu
was men omtrent die grenzen in het onzekere, en bij
de tenuitvoerlegging van een eventueel door hen te
verkrijgen veroordeeling moest dit tot verwarring leiden.
De rechtbank te Middelburg stelde echter de eischers
in het gelijk. Het appél werd toegelicht door mr. G.
M. van der Linden voor den appellant, en het werd
door mr. B. M. Vlielander Hein voor geïntimeerden
bestreden.
De conclusie van het Openb. Min. en 's Hofs beslis
sing zullen later worden medegedeeld.
Gisteren heeft het gerechtshof te 's-Bosch uit
spraak gedaan in zake tegenH. M. J., 34 jaren,
winkelier en huurkoetsier, geboren te Aksel wonende
te Bergen-op-Zoom, schuldig verklaard aan geweld
dadigheid tegen een agent der gewapende macht onder
het waarnemen van zijn dienst, waaruit de dood binnen
40 dagen is gevolgd en veroordeeld tot vijf jaren
tuchthuisstraf met bevel dat een extract van dat arrest
zal worden aangeslagen te Bergen-op-Zoom en 's-Her-
togenbosch. (Nb
Buitenlandsch Overzicht.
De directeur van de Belgische republikeinsche Natio
nal is gisternacht van Brussel vertrokken naar Parijs.
De heeren republikeinen hebben voor 't laatst nog
met hem gegeten en gedronken, gespeeld en geschreeuwd
tot het einde toe. Met de eendracht van de Belgische
liberalen, ziet het er nog niet best uit, althans indien
men let op het antwoord, dat de Réforme geeft aan
de Flandre libérale op haar artikel, waarin tot eens
gezindheid en tot terugkeer tot het gewone liberalisme
werd aangespoord. «Het hier verdedigde doctrinarisme",
zegt de Réforme, is zes jaar lang aan het bewind
geweest; het is tegenover de clericalen zoo ondoel
treffend gebleken, dat het den lOn Juni volkomen
overwonnen werd; toch had het een uitsluitend en
despotisch gezag uitgeoefendzijn aanvoerder is
blindelings gevolgd geworden en de liberalen, die zich
verstoot hadden den afgron l aan te wijzen, wam heen
het ons voerde, zijn gehoond geworden en van ver
raad beschuldigd. Het doctrinarisme, dat is het stelsel
van tijd winnen en dralen, het stelsel, dat bestaat in
het uitstellen van alle eenstemmig verlangde politieke
en economische hervormingen, onder voorwendsel dat
eerst de clericale quaestie moet worden afgedaan, en
hetwelk dan weigert tegen de geestelijkheid de doortas
tende maatregelen te nemen, welke de liberalen sedert
zoo langen tijd eischen, het doctrinarisme heeft
zich machteloos getoond en is onherstelbaar veroor
deeld. Een evolutie in democratischen geest alleen kan
het liberalisme en het land redden, en juist hiervan
beschuldigen wij de doetrinairen, dat zij tot eiken prijs
deze noodige evolutie willen belemmeren en onmoge
lijk maken, omdat zij hun vooroordeelen, hun eerzucht,
hun belangen kwetsen zou."
De Belgische Koning begaf zich Woensdag naar
het literarisch congres; het was de eerste keer dat
de Koning na de afkondiging van de schoolwet in het
publiek verscheen. Daar Z. M. vroeger ging dan of
ficieel bepaald was, werd hij niet opgemerkt.
De Engelsclie Regeering heeft ten gevolge van het
onbevredigende antwoord, door de Transvaalsche Re
geering gegeven op de nota van den gouverneur van
Natal omtrent den toestand in Zoeloeland, krachtige
instructiën aan den Engelschen oppercommissaris in
Zuid-Afrika gezonden. De Regeering moet geen plan
hebben, de Boeren of de Transvaalsche vrijbuiters in
Bechuanaland en in Zoeloeland ongehinderd hun gang
te laten gaan.
In den Transvaalschen Volksraad is een besluit ge
nomen om den heer N. J. Smit, een der leden van
de Deputatie, die geen loontrekkend ambtenaar is,
een vergoeding van 5000 p. st. toe te staan.
De zaak-Jorissen is nogmaals bij den Volksraad ter
sprake gekomen, doch ditmaal meer bepaald wat betreft
de gevolgen. De Regeering deed nl. het voorstel om,
zonder prejudice voor het Vervolg, den heer Leyds als
staatsprocureur der Z.-Afrik. Republiek te benoemen
onder de volgende voorwaarden: I. Salaris 1000 pd.
st. per jaar2. Contract voor drie jaren3. Vrije
overtocht; 4. Vergoeding van éen jaar salaris, 1000 pd.
st., indien de Volksraad na verloop van drie jaren
niet langer mocht gediend zijn van de diensten des
heeren Leyds.
Naar 't schijnt heeft de heer Joubert den post van
president der nieuwe republiek in Zoeloeland aange
nomen. Hij heeft althans de betrekkingen, die hij in
Transvaal bekleedde, nedergelegd.
OPENBARE VERGADERING
van den
Raad der gemeente does,
op VRIJDAG den 3 OCTOBER 1884,
des namiddags te twee uren.
Voorzitter de heer mr. J. G. De Witt Hamer.
Tegenwoordig 12 leden en de Secretaris.
Afwezig dr. A. Isebree Moens met kennisgeving.
I. De notulen der vergadering van den 19 Septem
ber jl. worden gelezen en goedgekeurd.
II. De Voorzitter doet de volgende raededeelingen,
die allen, zooveel noodig met goedkeuring, voor noti
ficatie worden aangenomen:
a. dat van het gemeentebestuur van Delft zijn terug
ontvangen en weder in het archief geborgen de stuk
ken, indertijd afgestaan voor de «Historische tentoon
stelling"
b. dat door P. Meijler Mz. aanvrage is gedaan om
afstand in gebruik van p. m. 10 M. oppervlakte water
in de Vest bij de Ganzenbrug, welke aanvrage is ge
steld in handen van de fin. commissie om rapport;
c. dat van A. Neter is ingekomen eene reclame
tegen zijnen aanslag in den hoofdelijken omslag, welke
behandeld zal worden na afloop van den termijn van
reclame
d. dat aan den heer J. A. Neeteson, wegens zijne
benoeming tot secretaris van Schoondijke, een eervol
ontslag is verleend als surnumerair ter secretarie en
in zijne plaats is toegelaten de heer J. Van der Bilt
van Middelburg.
III. Als ingekomen stukken worden ter tafel ge
bracht
a. Missive van Ged. Staten, houdende bericht der
goedkeuring van het raadsbesluit tot uitgifte van grond
in erfpacht aan D. Klemkerk;
b. Missive van den Commissaris des Konings. tot
toezending der benoemingen van de heeren B. M. Den
Boer en A. De Beste als zetters der directe belastingen.
Beiden voor kennisgeving aangenomen.
c. Missive van Gedep. Staten, houdende éene op
merking omtrent de verordening op het bonwen, welke
dadelijk behandeld en tengevolge waarvan de veror
dening gewijzigd en opnieuw vastgesteld wordt.
d. Een adres van N Ilageman om afstand van
grond aan de Lanrens Pietër Van de Spiegelstraat in
erfpacht. Gerenvoieerd aan buig. en weth. ter voor
bereiding voor de behandeling.
