1884. N°. 116.
Dinsdag 30 September.
71ste jaargang.
SLACHTER IJ
Water in de Vest
-^i^CbCiaC&CS^-
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoepers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
Door JAN VAN DER REIT, wonende te Goes, is
een verzoek ingediend, om in het perceel wijk E no.
114 in de Voorstad alhier eene
te mogen oprichten, welk verzoek met de bijlagen ter
Secretarie voor een ieder ter inzage zaL liggen, terwijl
eventueele bezwaren tegen de inwilliging kunnen wor
den ingebracht op Zaterdag den 3 October a. 8. des
namiddags te een uur.
Goes, aen 27 September 1884.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. J. RAMON DT, l b.
De Secretaris,
HARTMAN.
Door PIETER MEIJLER Mz. is een verzoek inge
diend om hem in gebruik te geven pl- m 10 Ala.
oppervlakte
bij de Ganzenbrug, tot bet leggen van hout. Zij, die
bezwaren mochten hebben tegen de gevraagde in ge-
brnikgeving, worden uitgenoodigd daarvan te doen
blijken vóór of op Zaterdag den 3 October a s. des
namiddags te een unr.
Goes, den 27 September 1884.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. J. KAMONDT, l. b.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 29 September 1884.
Zooals wij eenigen tijd geleden reeds mededeelden,
zullen zes personen, die zich aangemeld hebben als wer
kende leden eener eventueel opterichten harmonie, nog
eene laatste poging wagen om genoegzaam geld bijeen te
krijgen. Zij zullen zich daartoe Woensdag persoonlijk
bij de ingezetenen aanmelden met een inteekenlijst
en wij wekken onzerzijds gaarne op om de pogingen
der heeren te steunen. Een harmoniegezelschap kan
een ieder genot verschaffen en daarom wordt ook hun,
die niet bij machte zijn groote giften te schenken, nog
maals herinnerd, dat vele kleintjes een groot maken.
Alleen door samenwerking van een groot aantal per
sonen kan het vereischte bedrag bijeengebracht worden.
Wij merken ten slotte nog op, dat de commissie
bepaald heeft, dat zij, die minder dan f inteekenen,
als begunstigers zullen worden aangemerkt; dat zij,
die van f 1 tot 2.50 inschrijven leden zijn met recht
op twee kaarten bij later te geven uitvoeringen, terwijl
de inschrijvers boven f2.50 recht hebben op vier kaarten.
Zij, die reeds ingeschreven hebben en in verband met
deze bepalingen hunne bijdragen nog mochten willen
verboogen, gelieven daarvan kennis te geven aan een
der leden van de commissie.
Een beoefenaar van het staats- en administratief-
recht schrijft ons:
Door uwe redactie is den schutter M. G. Van Neck
op zijn verzoek meegedeeld dat hij naar uwe meening,
zich voor zijn bezwaar tegen de overtreding der wet
door den Kommandant, behoort te wenden tot den Com
missaris des Konigs of den Minister van Binnenlandsche
zaken. De meening dat de Comm. d. K. de aangewezen
autoriteit is, was ook de mijne. Vóór uw advies, had
ik dan ook dat gevoelen meegedeeld toen mij inlich
ting werd gevraagd. Als rijksambtenaar toch (niet, als
hoofd der provincie) is de Comm. d. K. o. m. opgedragen
toezicht te houden op alle burgerlijke en militaire ambte
naren in de provincie en alle verkeerde handelingen
ter kennis van het departement te brengen onder welks
ressort de ambtenaar behoort (zie K. B. 27 Sept. Stbi.
62.)
Op dien grond blijf ik beweren dat de Comm. d. K.
wel degelijk de aangewezen autoriteit is tot wien de
bezwaar hebbende schutter zich kan wenden om de
toepassing der wet voor 't vervolg te verzekeren.
Mocht echter een lid der schutterij meer eischen
dan eene richtige wetstoepassing en straf verlangen voor
de overtreding, dan is daarvoor aangewezen de schut
tersraad. Volgens art. 57 der schutterijwet zullen door
dien raad o. ra. alle misbruiken van gezag tegen
onderhebbenden", «naar bevind van zaken, worden
verbeterd of gestraft met zoodanige boeten of straffen,
als niet te boven zuilen gaan die, welke bij deze wet
zijn bepaald." Hoever de bevoegdheid van den schut
tersraad zich wel uitstrekt, blijkt uit het tweede lid
van art. 65 der genoemde wet, luidende«Mogten
dezelve vonnissen de degradatie of wegzending uit de
schutterij inhouden van officieren, zullen dezelve on
verwijld aan ons ter bekrachtiging worden ingezon
den" enz.
Het lid der schutterij dat dus bestraffing verlangt
van «misbruiken van gezag tegen onderhebbenden"
kan zich wenden tot den auditeur van den schutters
raad die, van eenig verzuim, door den kommandant
')of wel op eene andere wijze kennis bekomen heb
bende, den beschuldigde dadelijk schriftelijk kennis zal
geven van de tegen hem ingebrachte klacht en van
5) Ik onderstreep.
a
den dag en het uur waarop hij voor den schuttersraad
moet verschijnen art. 22 K. B. 25 Mei 4829. Het
behoeft wel niet aangetoond te worden dat, geldt de
beschuldiging een lid van den schuttersraad zeiven,
zijne plaats in den raad wordt ingenomen door een
lid van de schutterij van denzelfden rang of door
hem die de functiën van den beschuldigde waarneemt.
Mocht ik erin geslaagd zijn op overtuigende, op
afdoende wettige gronden den weg aan te geven, wel
ken de zich verongelijkt gevoelende schutter behoort
in te slaan om nauwkeurige wetstoepassing te waar-
borgen en dien welke moet betreden worden als hij
straf verlangt voor «misbruiken van gezag tegen on-
derhebbenden" dan zou het advies, gegeven in de
vergadering van Burg en Sec. in Z. en N.B., minder
juist zijn. (zie bijvoegsel Goesche Courant no. 445).
Tot den bevelhebber in de betrokkene militaire
afdeeling zou een lid der schutterij zich m. i. behoo-
ren te wenden indien het betreft bezwaren tegen de
wijze waarop de exercitiën, in de pelotons-, kompagnies-,
of bataillonsschool de oefeningen in het schieten en
dergelijke, gehouden worden. Voor de goede leiding
dier oefeningen in de eerste plaats en voor andere
zaken van militairen aard is het toezicht op de oefe
ningen der schutterijen den bevelhebber in de mili
taire afdeeling opgedragen.
Dat alleen belangstelling in de staats- of, wil men,
in de administratief-rechterlijke zijde van de qijaestie-
Van Neck mij tot het schrijven dezer regelen geleid
heeft, wensch ik ten slotte even op te merken.
Er is een achtste staatkundige brief van den
heer Van Houten verschenen, die aanvangt met een
juichtoon, dat er geen tekorten meer zijn, zoodat de
liberale kiezers op hun program den eisch kunnen
stellengeen nieuwe belastingen, en die zich daarna
bezighoudt met de aanstaande verkiezingen. De heer
Van Houten voorziet scheuring tusschen de Kappeij-
neanen, die hij «progressisten" noemt, en de liberale
partij, «liberale achterblijvers" naar zijn terminologie.
De laatsten roept hij op om te verklaren wat zij
willen, of zij grondwetsherziening willen, en zoo ja,
op welke punten, vooral of zij den census al dan niet
willen behouden. Hij eindigt met te wijzen op den
band, die er tusschen de Nederlandsche Bank en een
deel der liberalen bestaat, om te insinneeren, dat die
betrekking op hun politiek van invloed is. Op zich
zeli is dit al een leelijke insinuatie, maar dat de heer
Van Houten haar bepaaldelijk met het oog op de
aanstaande verkiezingen ter sprake brengt met een
licht begrijpelijke bedoeling, is beneden critiek. (Pad).
In de laatste helft der maand Oct. e. k. zal
bij de Algemeene Rekenkamer een vergelijkend onder
zoek plaats hebben naar de bekwaamheid van ben,
die in aanmerking wenschen te komen voor een be
noeming tot tweeden klerk bij het college, aanvan
kelijk op een bezoldiging van f400 's jaars.
Tot het examen worden toegelaten zij die op 4 Jan.
4884 hun 48e jaar zijn ingetreden en hun 30c niet
hebben vervuld. Nadere bijzonderheden bevat de St. Ct.
De Gemeente-Stem, weekblad aan de belangen
van de gemeenten in Nederland gewijd, bevat heden
het navolgende bericht, dat zeker niet nalaten zal de
aandacht te trekken.
«In de gemeente Ovezand (provincie Zeeland)
was eene vacature van onderwijzer. Burg. en Weth.
plaatsten eene oproeping van sollicitanten in de bladen,
aan het onderwijs gewijd, met verzoek om inzending
der stukken vóór 4 Sept. jl. In eene kort na die
dagteekening gehouden raadsvergadering vroeg een
raadslid, of er reeds sollicitatiën waren ingekomen,
waarop de Burgem. een toestemmend antwoord gaf,
met bijvoeging, dat het indienen der voordracht eenigs-
zins was vertraagd, maar dat zij spoedig zou inkomen.
Op den lOn Sept. ontving de Burgem. eene nieuwe
sollicitatie uit Noord-Brabant, die den 44n en den
42n door twee anderen (een uit Gelderland en nog
een uit Noord-Brabant) gevolgd werd en waarin werd
vermeld dat zij geschiedde naar aanleiding van de op
roeping in de Provinciale Noord- Brabantsche en's-Her-
togenbossche Courant. De burgemeester die van geen
oproeping in dat blad wist, ontving op zijn verzoek
van den uitgever een exemplaar van het betrokken
no. en vond daarin de volgende annonce«Te Ovezand
in Zeeland wordt gevraagd een Roomsch Katholiek
onderwijzer. Stukken in te zenden bij den burgemees
ter". Bij een ingesteld onderzoek bleek, dat door het
raadslid, 't welk vroeger om inlichtingen gevraagd had,
eigener autoriteit de advertentie geplaatst was, dewijl
hij den Katholieken godsdienst beleed en er onder
de sollicitanten geen Katholiek was. Inderdaad, een
vreemde en ongeoorloofde inmenging in de zaken van
het dagelijksch bestuur!"
Borselo. Zaterdag hield de Dijkraad van het
calamiteuse waterschap Ellewoudsdijk Borsele alhier
eene vergadering, die door 23 leden werd bijgewoond.
In de eerste plaats ging de Vergadering over tot
benoeming van drie schatters tot vaststelling der waarde
van de gronden en woonhuizen welke, ten behoeve
van den te maken Inlaagdijk te Ellewoudsdijk, ont
eigend beliooren te worden.
Nadat de heeren J. Rottier Lz en J. de Dreu als
stemopnemers waren gekozen, werden de vereischte
stemmingen volgens de voorschriften van het reglement
gehouden. Daaruit bleek dat achtereenvolgens werden
gekozen de heeren J. Vermet, Burgemeester van en
wonende te 's-Heer-Arendskerke, C. Meeuwse Pz., land
bouwer te Oudelande en J. Smallegange, broodbakker
en grondeigenaar te Ellewoudsdijk.
Onder de medegedeelde ingekomen stukken behoorde
eene missive van Ged. Staten ten geleide van een af
schrift van Z. M. besluit waarbij machtiging werd
verleend tot opmaking en inzending ter goedkeuring
van een bestek en voorwaarden van aanbesteding van
de vernieuwing van 3127 M* rijsbeslag op de Noordnol
van Borsele.
Wolfertsdijk. In de Woensdagavond te 4% uur
gehouden raadsvergadering waren twee leden afwezig.
Als eerste punt kwam in behandeling een adres van
dr. De Oude, verzoekende tegen 45 October a. s. eer
vol ontslag als plaatselijk geneesheernaar aanleiding
hiervan werd besloten sollicitanten voor gemeente
dokter opteroepen tegen eene jaarwedde van 800,
mitsgaders vrije woning zoowel voor hem als voor een
paard, welke gebouwen evenwel nog gebouwd moeten
worden.
De heer De Oude heeft eet vol ontslag gevraagd, om
dat hij wegens expiratie van zijn verlof naar Indië
terugkeert, om daar de lijdende menschheid te ver
plegen en bijtestaan in hunne krankheden.
Het is eene kolossale onderneming, zoo naar «den
grooten Oost" te gaan en niet te vergelijken bij een
reisje over de Zandkreek van hier naar Kortgene. De
vergadering verkeerde zeker onder den indruk, dat
onze dokter zoover weggaat, want over bet gevraagd
ontslag werd niet gesproken en het is dan ook eigen
lijk niet verleend.
Het klinkt werkelijk vreemd, dat men eene zaak,
welke ter tafel is gebracht, vergeet te behandelen.
Zes sollicitanten hadden zich aangemeld om het
ziekenhuis kosteloos te bewonen. Het doen eener keuze
was niet gemakkelijk, want allen waren van de beste
getuigschriften voorzien. Patiënten oppassen is voor
zeker een moeielijk werk en zij, aan wie het zieken
huis ter bewoning wordt afgestaan, zullen zich van
dezen Christenplicht moeten kwijten. Aangezien een
gehuwd paar alleen van gratis wonen niet kan leven,
en er voor het dagelijksch brood nog gewerkt zal
moeten worden, was de Raad van oordeel dat de vrou
wen zich hoofdzakelijk met het verplegen der patiënten
zullen moeten belasten, omdat de man met «arbeiden"
dan nog wat kan verdienen. De vrouw zal dus de
hoofdrol moeten vervullen en men heeft eene gezonde,
sterke, handige vrouw noodig; aan B. en W. werd
opgedragen de vrouwen der sollicitanten aan die eischen
te toetsen. De gezondste, sterkste en handigste vrouw
zal haren echtgenoot dan gelukkig kunnen maken met
eene gratis woning. Tot zoover was men gevorderd
toen de quaestie «geld" eene groote verandering bracht
in de gemoederen der raadsleden. Het ziekenhuis, of
schoon nog betrekkelijk nieuw, is wegens slecht on
derhoud vrij aardig in verval geraakt en moet, om
bewoonbaar te zijn, gerepareerd en van nieuwe ramen
voorzien worden, terwijl er een slaap- en bergplaats
bijgebouwd moeten worden, waarvan de kosten onge
veer ƒ150 zouden bedragen. Dat was wel wat duur
en het besluit, waarbij van de bewoning en verbetering
van het ziekenhuis werd afgezien, liet zich niet wachten.
Het ziekenhuis zal nu, om toch eenig nut te kunnen
hebben, gebruikt worden als bergplaats der brand
ladders.
Terwijl een paar besluiten van Ged. Staten in zake
aanslagen in den II. O. werden medegedeeld en tot
zetters der gemeente werden herbenoemd de heeren
J. Kallemein en P. Den Herder, viel de duisternis lang
zamerhand in en weldra wierp dan ook het kunstlicht
zijne stralen door de zaal, waar nu de gemeente-reke
ning over 1883 in behandeling zou komen.
De glazen werden gevuld, en na eenige discussie de
rekening dezer gemeente over het jaar 1883 voorloopig
in ontvang vastgesteld op 22496,45%, in uitgaaf
op ƒ20832,77, en het goed slot op 1363,68%.
Ten slotte werd de gemeente-begrooting voor 1885
in ontvang en uitgaaf vastgesteld op ƒ44142,27.
Bezuinigd moet er worden, zooveel mogelijk bezui
nigd, want bij de geringe inkomsten dezer gemeente
moet zij zich vele en groote uitgaven getroosten.
Een voorstel om de jaarwedde der wethouders ad
20 en het presentiegeld der raadsleden ad 36 te
verdubbelen werd verworpen. Gelijk lot onderging
een voorstel om de raadzaal van nieuwe meubels te
voorzien, want de stoelen zijn bijna niet meer te ge
bruiken; doch het grootste deel der vergadering vond
ze nog voldoende en deze post, geraamd op 200,
werd met ƒ400 verminderd, terwijl daarentegen ƒ30
uitgetrokken werd tot aankoop van twee vlaggen en
éen stok.
De kosten van het onderwijs zijn geraamd op 7620,
waarvan echter 30 pet. van een som van 5900 door
het Rijk zal worden vergoed. Ten slotte werd na een
langdurig debat met algemeene stemmen besloten, de
jaarwedde van de bestelster der kostelooze telegrammen
vasttestellen op tien gulden.
Kruininge. In de Zaterdag gehouden vergadering
van de afdeeling Kruininge der maatschappij tot be
vordering van landbouw en veeteelt waren tegenwoordig
7 leden van het bestuur en 7 gewone leden. (De af
deeling Kruininge telt 490 leden.)
Nadat de voorzitter de vergadering had geopend,
herdacht bij het afsterven van den waardigen Secre
taris, den heer mr. IC. Rembges en diens vele diensten
aan de afdeeling bewezen. Hij twijfelde niet of zijn
heengaan was door de leden met leedwezen vernomen
en allen zouden met hem overtuigd zijn dat het als
een groot verlies voor de afdeeling is aantemerken.
Vervolgens werd het voorstel van het bestuur,
waarbij aan den te benoemen secretaris een jaarlijk-
sche toelage van f25 zou gegeven worden voor de
vele werkzaamheden aan die betrekking verbonden,
met algemeene stemmen aangenomen.
Het bestuur had eene voordracht voor secretaris
opgemaakt, bestaande uit de hb. J. H. O. Dominicus
en H. C. Baarens. Na de stemming bleek dat de heer
Dominicus 12 en de hh. Baarens en J. Vereeke elk
één stem hadden verkregen, zoodat eerstgenoemde heer
met volstrekte meerderheid was gekozen.
Nadat de heer C. der Weduwen als afgevaardigde
een kort verslag had uitgebracht omtrent het verhan
delde op de algemeene vergadering werd de vergade
ring gesloten.
Kolijnsplaat. Waren de verwachtingen van de hier
ontluikende kunstmatige oestercultuur der heeren Mul
ler, Poelman en Van den Broeke in den laatsten tijd
vrij gunstig, nu men aan het afsteken der pannen (circa
400.000) begonnen is, worden die goede verwachtingen
nog zeer overtroffen. De aanslag blijkt zeer voldoende
te zijn er zijn pannen met 420 jonge oestertjes
en, wat meer zegt, vele zijn van de grootte van een
gulden, ja enkele van die eens rijksdaalders. Wel heeft
men na de stormen iu het begin dezer maand de pan
nen een weinig moeten verleggen, daar er anders veel
broed onder 't zand zou verstikt zijn, en zijn er enkele
pannen omgeslagen, die daardoor haar broed verloren
hebben, maar toch zijn de aanvankelijke resultaten
voor de ondernemende compagnie zoo naar wensch,
dat zij reeds opmetingen laat doen voor een oesterput.
Dezen zou zij, zoo de polder Oud-Noord-Beveland daar
aan zijne goedkeuring verleent, oostelijk van de tweede
nol aan de eerste kuip laten maken.
Ook eene andere onderneming van denzelfden aard
mag hier wel genoemd worden. Het is een proefput
voor de oesterteelt van de heeren J. H. Bybau, Paarde-
kooper Overman e. a. in het buitendijksch land van
de tweede kuip. In dien put, ruim 25 M. lang en
40 M. breed, en door een verlaat gemeenschap met
de zee hebbende, zijn in het laatst van Juni een- en
tweejarige oesters, zoowel Zeeuwsche als Fransche,
gebracht, waarvan sommige in kweekbakken, andere
op den slijkerigen bodem. Ook liggen er pannen, die
echter, wat zeer wel te verklaren is, minder goed zijn
aangeslagen dan die aan de eerste kuip. De oesters
willen er goed tieren, zooals gemakkelijk aan de breed»
lichte randen, die er aangegroeid zijn, te zien is. Enkele
«twijfelaars" zijn gestorven, maar de meeste zijn geen
twijfelaars meer.
De wachter, voor wien daar een keetje gebouwd
is, heeft verscheidene, en daaronder vrij groote oesters,
die, aangeslagen op schelpjes, door hem op het drasse
land bij den put gevonden zijn, mede in den put ge
bracht, waar ze ook goed willen groeien.
Laatstgenoemde heeren hebben het land tusschen
den nieuwen zeedijk en de keerkade aan de tweede
kuip van den Oud- Noord-Bevelandpolder gepacht met
het doel, daar, bij genoegzaam resultaat, een oesterput
te laten maken.
Hoewel men in alles nog ziet. dat de oestercultuur
in wording is en bijgevolg nog tot kleine proportiën
is beperkt, zoo konden bovengenoemde zaken zeker
wel de voorboden zijn van een nieuwe en wat
men thans maar zelden zeggen kan eene bloeiende
industrie op en voor Noord-Beveland.
Vlissingen. Dat zeelieden dikwijls roekeloos met de
hun toevertrouwde schepen kunnen omgaan, kan uit
het volgende blijken
Het Ameriksansch oorlogsfregat met stoomvermogen
«Quinebaugh" passeerde hier een paar weken geleden
op weg naar Antwerpen. De Belgische regeering bood
den commandant een bekwaam rivierloods aan, hetwelk
echter door laatstgenoemden finaal van de hand werd
gewezen. Het gevolg daarvan was dat liet schip twee
maal op de rivier aan den grond voer en met moeite
weder vlot kwam. Hoewel de betonning en bebakening
