1884. N°. 115.
Zaterdag 27 September.
71sle jaargang.
De geest van het slot Gairloch.
Bij dit iiommer Behoort een hijvoegsel.
FEUILLETON.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
GOES, 20 September 1884.
De Minister van Binnenl. Zaker. heeft aan Gedep.
Staten der provinciën de volgende aanschrijving gericht
Volgens art. 50 der wet van 17 Aug. 1878, zooals
dit is gewijzigd bij die van 11 Juli 11., behoeven de
bestekken voor en de gunning van den bouw of verbouw
van scholen en onderwijzerswoningen, voor zoover
daarvoor rijkssubsidie wordt verleend, mijn goedkeuring,
nadat daaromtrent de districts-schoolopziener zal zijn
gehoord. Deze gewijzigde bepaling is op den ln dezer
in werking getreden.
De bestekken, plans en ramingen werden tot dusver
door de hulpvragende gemeentebesturen aan de goed
keuring van den districtsschoolopziener onderworpen,
alvorens het verzoek om toepassing van art. 49 door
hen aan den Koning werd ingediend. Hierin behoort
van nu af in zoover verandering te komen, dat de
bouwkundige stukken bij het adres aan den Koning
behooren te worden overgelegd, zonder dat zij door
den districtsschoolopziener zijn goedgekeurd.
Nadat door uw college het bij art. 49 voorgeschreven
advies omtrent de aanvrage zal zijn uitgebracht en
de gemeentebesturen het eventueel aan te bieden rijks
subsidie in de kosten hebben aanvaard, zullen de
bouwkundige stukken van mijnentwege aan den districts
schoolopziener tot onderzoek in handen worden gesteld.
Mijn beslissing zal steeds zoo spoedig mogelijk worden
medegedeeld, opdat de aanbesteding niet langer dan
onvermijdelijk is worde vertraagd. Worden geen termen
tot inwilliging van het verzoek gevonden of wordt het
aangeboden subsidie niet aanvaard, dan geschiedt de
terugzending zonder voorafgaand onderzoek der bouw
kundige stukken. Het proces-verbaal der gunning
verwacht ik vervolgens met bekwamen spoed, om aan
hetzelfde onderzoek te worden onderworpen als de
bouwkundige stukken.
Aangezien deze nieuwe wijze van handelen altoos
eenigen tijd zal vorderen, acht ik het wenschelijk, dat
in de voorwaarden van aanbesteding de termijn, ge
durende welken de inschrijvers hun aanbod gestand
moeten doen, eenigszins ruim worde gesteld.
Door het Departement van binnenlandsche zaken
is uitgegeven de statistiek van den loop der bevolking
van Nederland over 1883. Op 31 December van dat
jaar bedroeg de bevolking van het Rijk 4,225,065
personen (2,090,850 m. en 2,134,215 vr.). In 1883
zijn aangegeven 139,814 levend geboren wettige en
4,288 levend geboren onechte kinderen, te zamen
144.102 levend geboren kinderenlevenloos aangegeven
werden 7,232 wettige en 445 onechte, te zamen 7,677
levenloozen; er overleden 91,651 (zonder de levenloos
geborenen). Het totaal der huwelijken bedroeg 29,815,
dat der echtscheidingen 189. Er vestigden zich in de
verschillende provinciën 273,485, terwijl vertrokken
273,929.
Het Provinciaal Groninger Werkliedenverbond
heeft eene circulaire gericht aan de gemeentebesturen
in de provincie, waarin het in algemeenen zin zijn wensch
te kennen geeft naar kosteloos en verplicht onderwijs
en meer in 't bijzonder verzoekt kosteloos voorbereidend
en minder kostbaar voortgezet onderwijs te willen
verschaffen. Met het oog op het groote schoolverzuim,
vooral ten platten lande ten gevolge van veldarbeid
door kinderen, verzoekt het tevens, dat meer gebruik
6)
Ervaringen eeuer Duitsclie gouvernante in Schotland.
Uit het Duitsch.
Geheel ontdaan van schrik, keken wij elkaar aan.
Droomden wij of bevonden wij ons nog steeds onder
de betoovering van die wonderlijke verschijningen in
de zittingen? Koude zweetdroppels stonden ons op
't voorhoofd, onze handen waren ijskoud; wij huiver
den van angst en beefden zoo hevig, dat wij niet
konden blijven staan.
Eindelijk ontvielen ons tegelijk dezelfde woorden
«mijn God, die brief en de geheime lade zijn toch
geene verbeelding!"
Wij haalden met onze bevende handen de schrijf
tafel in onze kamer, sloten de deur en begonnen te
zoeken. Nadat de laden open waren, onderzochten wij
langzaam en nauwkeurig den achterkant en jawel,
opeens, bij eene drukking aan den zijkant, opende zich
een smal vlak, en daar lag de brief; een gescheurd,
verknoeid en met potlood beschreven papier.
Wat wij toen gevoelden was geene verwondering
meer, daarvoor hadden wij reeds te veel ongehoorde
dingen beleefdonze onsteltenis alleen nam mogelijk
Dog eenigszins toe. Welk een stuk papier hadden wij
worde gemaakt van art. 82 der Wet op het Lager
Onderwijs en den veldarbeid te verbieden aan kinderen'
beneden de 12 jaren.
Naar het D. v. N. verneemt, heeft de directeur
der H. B. school te Gouda er een middel op gevonden
om een meisje, dat het toelatingsexamen voor de le
kl. met goed gevolg had afgelegd, tot den nieuwen
cursus toe te laten, niettegenstaande de beslissing van
den Min. van Binnenl. Zaken, dat «de binnen Gouda
gevestigde R. H. B. school met den aanvang van den
cursus 1884/85 tot nadere beschikking voor vrouwe
lijke leerlingen wordt gesloten, behoudens dat diegenen,
welke de school thans bezoeken, daarmede kunnen
voortgaan."
De directeur heeft aan de bedoelde leerlinge toege
staan, examen te doen voor de 2e kl. Zij voldeed aan
de vereischten en zal nu de H. B. school bezoeken.
Het D. v. N. noemt dezen maatregel van den
directeur handig, maar niet goed te keuren.
II. M. de Koningin heeft aan mej. C. Alberdingk
Thijm, hoofdredactrice van het Weekblad voor meisjes
«Leliën en Rozenknoppen", bij vleiend schrijven haar
dank betuigd voor de aanbieding aan H. K. H. Prinses
Wilhelmina van het album, bevattende een tal door
lezeressen van genoemd tijdschrift vervaardigde dames-
handwerken, teekeningen, proza- en dichtregelen.
Van de «Willem Barents" (die gisterochtend te
8 uren te Hammerfest is binnengekomen) is weder
tijding ontvangen. De kommandant, de heer J. Dalen,
schrijft van 20 Aug. o. a. het volgende:
Dit jaar kan als een hoogst ongunstig ijsjaar in
de Barentszee genoteerd worden. Opmerkelijk is het,
dat wij na ons vertrek van Vardö nooit eenigen krach-
tigen wind hadden. Het gebeurde slechts hoogst zelden,
dat wij reefden en nooit meer dan éen rif. Daarentegen
zeer veel mist, bij uitzondering helder weder, altijd
bedekte lucht. De wind bijna altijd uit het N. en W.,
een enkelen keer Z. W. en zeer zelden Oostelijk. Glet-
scherijs en kleine ijsbergen zagen wij veel, ook aan
den meest zuidelijken ijsiand.
Hedenmorgen liepen we de Sharr in en ankerden
voor dikken mist in de Altglaübigenbaai Hier ligt een
Russische schoener, de sAlexe", die van plan is om
a. s. Zondag (24 Augustus) over Vardö naar Archangelsk
terug te keeren en zich zal belasten met de bezorging
van dezen brief. De Russen, (waaronder een paar ge
lukkig Noordsch spraken, welke taal Asbeck vrij goed
machtig is), deelden ons mede, dat de Sharr verder
op vol met ijs zit; het schijnt dus daar ook niet
gunstig te zijn. Ik ben echter toch van plan zelf te
gaan kijken, en in geval ik in de Karazee kan komen,
achter Widderkaap een bericht in cairn achter te
laten. Moet ik terugkearen, dan al ik verder weder den
ijsrand in Barentszee gaan bepalen en dan natuurlijk
in dien geest het bericht in de cairn achter Widderkaap
veranderen.
Wij zijn allen wel. Er heerschte steeds goede har
monie ook van de equipage niets dan lof.
Succes zal er dit jaar wel niet zijn het eenige is,
dat wij zoo gelukkig waren op een ijsschol een ijsbeer
te schieten.
Bij gelegenheid van het bezoek der Transvaalsche
Deputatie aan de Weesinrichting te Neerbosch riep
generaal Smit ODder meer aan de grootste jongens en
meisjes toe: «Komt tot ons over, gij zult ons altijd
welkom zijn. Wij hebben behoefte aan flinke werk
krachten."
daar in handen, en dan de inhoud er vanwant daar
stond het duidelijk, hoewel haastig geschreven «Mijn
dierbare vrouw! Door een ellendige schurkenstreek
ben ik hier in een strik gevallen en moet ik sterven,
aan redding valt niet meer te denkenmissehien gelokt
het de dochter van den kastelein in dit misdadige
huis, een medelijdend en ongelukkig schepsel, u deze
regelen te doeD toekomen doch men komt, ik hoor
voetstappen Richard Voung aan Lady Lizzie Kilmory
door vriendelijkheid van juffrouw Froser, Gairloch Castle,
Abercrombie."
Verscheidene minuten waren wij sprakeloos door
vrees en schrik het was dan ook zelfs voor de sterkste
zenuwen een geduchte slag.
Toen wij eindelijk uit onze verdooving ontwaakten
en tot ons zeiven kwamen beefden wij als of wij de
koorts haddenwij schrokken van elkaar, zoo doods
bleek en ellendig zagen wij er uit. Het vuur in den
haard was uitgegaan en de kamer koud geworden.
Eindelijk sprak Fraulein Eisner op zwakken toon
«het beste is dat wij naar bed gaan, doch ik zal bij
u blijven, want het is beter dat wij dezen nacht niet
ieder afzonderlijk slapen."
Doch van slapen kwam in 't geheel nietsmijne
polsen waren gejaagd, mijn hart klopte alsof het zou
barsten, ik klappertande en mijne gedachten jaagden
wild door mijn hoofd.
«Fraulein Eisner", sprak ik, zoodra de warmte van
de dekens het bibberen eenigszins deed bedaren, »zoo
Die uitnoodiging is niet vergeefs geschied; al aan
stonds waren èr jongens, die lust gevoelden naar Trans
vaal te trekken, en onder dezen drie, die hun verlangen
aan de Deputatie bekend maakten. Het bestuur der
Weesinrichting keurde dit voornemen goed, ook met
het oog op de schaarschte aan werk, die in ons land
tegenwoordig bestaat, vooral voor timmerlieden en
metselaars, en stelde zich over deze zaak in nadere
betrekking met de leden der deputatie en andere per
sonen in Transvaal. Het gevolg is geweest, dat de drie
jongelingen, die bij hun voornemen bleven, deze week
de reis aanvaardden.
Twee hunner, die reeds voor eenige jaren de Wees
inrichting verlaten en zich te Hees gevestigd hadden,
zijn verloofd met twee weesmeisjes, die in de inrich
ting als helpsters dienstbaar zijn. Gaat alles naar wensch,
dan zullen deze meisjes spoedig hen volgen om met
hen in den echt verbonden te worden. Het bestuur
der Weesinrichting hoopt in hunne gezinnen plaatsen
te vinden, waar weezen, die later volgen mochten, een
voorloopig tehuis kunnen vinden. Voor alle drie heeft
het bestuur de overtochtskosten betaald tot Durban,
doch onder voorwaarde dat dit geld door hen zal terug
gegeven worden zoodra zij instaat daartoe zullen zijn.
Naar men ons mededeelt is de heer Sibmaclier
Zijnen, mede-redacteur van de Middelburgsche Cou
rant,i in dergelijke betrekking benoemd aan De Am
sterdammer, in plaats van den heer Tak, die chef
van het binnenlandsch nieuws aan laatstgenoemd blad
is geworden.
De heer A. Kooreman te Ter Neuzen is met
ingang van 1 October a. s. benoemd tot opzichter van
den Waterstaat 4e klasse.
De kapit. bij het korps mariniers C. II. Pilaar
en de offic. van administratie D. G. Krol Van der
Hoek worden op nonactiviteit gesteld.
Ierseke. In de Raadszitting van Maandag 11. is het
eindcijfer der begrooting voor 1885 in ontvang en
uitgaaf vastgesteld op f 16753,93%.
Verder is besloten te trachten de aschbakken in de
gemeente op te ruimen en een ander middel op te
sporen om de bewoners van hun vuilnis te ontlasten.
Hansweerd. Gistervoormiddag had in den mond der
buitenhaven alhier eene aanvaring plaats tusschen het
Nederl. Rijnschip »Anna Cornelia", schipper P. C.
Biltjes, geladen met 240,000 kg. krijt, van Gent met
bestemming naar Keulen, en een viertal ijzeren modder
bakken, die door een sleepbootje werden uitgesleept.
Het Rijnschip bekwam vrij aanzienlijke schade aan
bakboordsboeg, boegspriet, steven enz. en zal de reis
met een sleepboot naar zijn bestemming moeten voort
zetten. Schip en lading zijn verzekerd.
Batli. Het vaarwater voor deze plaats laat tegen
woordig naar het schijnt, nog al wat te wenschen over.
Dikwijls gebeurt het dat stoomschepen met veel
diepgang ter hoogte van de le zwarte ton aan den
grond stooman, zooals Woensdagmiddag weder ge
schiedde met een boot, bestemd naar België, die 22
voet diep lag, en aldaar van circa 2% tot 3% uur
bleef zitten.
Met laag water zijn er plaatsen, alwaar alsdan
50 decimeters water staat.
Het Belgisch loodswezen was gisteren dan ook druk
aan 't peilen.
Sclierpeuisse. In de Woensdag gehouden vergadering
spoedig mogelijk verlaat ik dit huis vol ontzetting."
Den volgenden morgen was ik ziekeen hevige
koorts deed mij vele dagen het bed houden. Toen ik
eindelijk weder hersteld was, deelde Fraulein Eisner
mij mede, dat zij binnenkort met Lady Glencarthy
het slot weder ging verlaten.
«Doch wat zal er van den brief worden vroeg zij.
»De brief, ja de brief!" riep ik met schrik uit, hij
bracht mij alles weer in herinnering, wat wij in dien
ontzettenden nacht beleefd hadden. Ik haalde hem uit
mijn schrijftafel, waar ik hem had geborgen. Wat
zouden wij met hem doen Misschien zou de rustelooze
geest van het ongelukkige meisje hier spoedig weer
rond komen waren om den brief weer te lezenen
wat dan als zij dien niet meer vond Zouden wij dien
weer op zijn vorige plaats leggen Met een anderen
brief zouden wij het zeker gedaan hebben, maar dezen
Het was misschien een overtuigend bewijs in handen
van een bekwaam jurist, omeenig licht te verspreiden
in de raadselachtige verdwijning van den vicaris, of
ook wel om de daders van het misdrijf op het spoor
te brengen?
Spoedig echter verwierpen wij elke gedachte om
van het papier zulk een gebruik te maken. Zoude
men ons verhaal geloof schenken? Zoude men ons
niet voor ziek, krankzinnig of voor waarzegsters houden
Dat papier kon een stuk zonder waarde zijn, dat
een waanzinnig meisje in hare phantasieèn zelve als
spelend opgesteld en geschreven had?
van den gemeenteraad is benoemd tot wethouder de
heer Johs. Oudesluijs en tot secretaris der gemeente
de heer M. Kievit.
Kats. Door den dijkraad van den calamiteusen
Leendert-Abrahampolder is Maandag 11. besloten onder
nadere goedkeuring een inlaagdijk, welks kosten
op 45000 gulden geraamd worden, in genoemden
polder te brengen. Daardoor zal er circa 18 H. A.
land ingekuipt worden.
Kolijnsploat. Als directeur van het op te richten
telephoonkantoor is door den gemeenteraad benoemd
de heer L. A. Vink op eene jaarwedde van 75 gulden,
en tot zijn plaatsvervanger de heer J. Barbier, wien
ook het bestellen der telegrammen is opgedragen.
De statuten der Eerste Nederlandsche Wereld
taal (Volapük)-Vereeniging zijn verschenen. Blijkens
art. 1 is het doel der Vereeniging: a. het aanleeren,
de beoefening en verspreiding der wereldtaal; b. het
stichten van vereenigingen in andere plaatsen van Ne
derland; c. zich in verbinding Stellen met alle binnen-
en buitenlandsche vereenigingen.
Evenals in enkele andere plaatsen in ons land zijn
ook hier enkele personen voornemens zich op de stu
die van die taal toe te leggen.
Er heeft zich te Amsterdam eene commissie
gevormd, die eene proef wil nemen met de verstrek
king van een warm middagmaal aan schoolgaande
kinderen, die dit werkelijk behoeven. De commissie
heeft zich daarbij de voorlichting verzekerd van de
hoofden der scholen. Reeds zijn gelden bijeengebracht,
voldoende om op een beperkt getal kinderen de proef
toe te passen. Het plan bestaat, gebruik te maken
van de volksgaarkeukens van het Nut en van de kost
huizen der Maatschappij voor den Werkenden Stand.
In de maand November a. s. zal te 's-Graven-
hage een vergelijkend onderzoek plaatshebben van
personen, die wenschen te dingen naar de betrekking
van klerk bij de Rijkstelegraaf.
Aanmelding vóór 15 October a. s. bij een op zegel
geschreven verzoek, aan het Departement van Water
staat, Handel en Nijverheid.
Nadere bijzonderheden vermeldt de Staatscourant
van heden.
In de Manchestersche bladen komt het volgende
voor
«Onder de punten van overeenkomst met Nederland
in de zaak van de «Nisero" behoort ook het toekennen
van vrijen handel aan Atjeh. Hoe ernstig dit zal worden
ten uitvoer gelegd, bewijst een telegram, dat te Londen
is ontvangen en inhoudt, dat twee voorname peper
havens op de Oostkust van Atjeh weder zijn gesloten
voor den handel."
Dit geheele bericht toont, hoe slecht men in Enge
land op de hoogte is. Er is volstrekt geen vrije handel
voor Atjeh bedongen bij de afspraak met Engeland;
onze regeering heeft uitdrukkelijk hare volkomen vrij
heid in dit opzicht voorbehouden. Alleen is aan den
radja van Tenom aangezegd, dat zijne havens voor
den handel zouden worden geopend, indien hij de ge
vangenen in vrijheid stelde, en dat zij geopend zouden
blijven zoolang hij niet weder daden van verzet pleegt.
Tenom ligt op Atjeh's Westkust, en de havens aan
de Oostkust, waarvan in het telegram sprake is, hebben
derhalve met den maatregel omtrent Tenom niets te
maken.
Ja, zoo kon de zaak zich inderdaad hebben toe
gedragen? Waren wij in onzen buitengewonen opge
wonden toestand in staat geweest, met juistheid over
alles te oordeelen wat wij beleefd en gezien hadden?
Wij vormden dus een ander plan, wij namen ieder
afzonderlijk een afschrift van den brief, dezen legden
wij in een kistje en zonden dit met den sleutel en
een begeleidenden brief aan Mr. Taylor, een advokaat
en kennis van Fiaulein Eisner. Wij hadden beschreven
dat het kistje met sleutel en inhoud slechts dan aan
een van ons beiden gezonden kon worden, wanneer
wij beiden schriftelijk onze toestemming daartoe ge
geven hadden. Wie wist of wij nog niet eens gebruik
zouden maken van den brief!
Het afscheid van Fraulein Eisner was voor ons bei
den zeer treurigals men te zamen zooveel doorleefd
heeft doet het pijn den band weer te zien verscheuren
die hetzij in vroolijke, hetzij in droevige dagen van
samenzijn onze harten heeft verbonden.
Wij spraken af om briefwisseling te houden en Frau
lein Eisner gaf mij tevens uitzicht op een bezoek van
haar in Londen.
Weinige weken daarna verliet ook ik nog voor den
bepaalden tijd het slot; met een verruimd hait ging
ik naar Londen, zeer blijde een tijd achter mij te hebben
waarin zoovele zonderlinge gebeurtenissen hadden plaats
gehad, en die mij in een somberen, zenuwachtigen en
naren toestand gebracht hadden.
(Wordt vervolgd.)
