1884. N°. 110.
Dinsdag 16 September.
71ste jaargang.
G0ESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandao, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zichvoor Rotterd am aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoepers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is "van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regeL
Het register van de ingeschrevenen voor den dienst der
BRANIÏWEEU
zal ter visie liggen van MAANDAG DEN 15 SEPTEM
BER tot en met MAANDAG DEN 6 OCTOBER a. s.
en DE LOTING zal plaatshebben OP DONDERDAG
DEN 9 OCTOBER, des namiddags te 12 uren, terwijl
de Commissie tot onderzoek van reclames, gebreken of
vrijstellingen, eene zitting zal houden op DONDERDAG
DEN 16 OCTOBER daaraanvolgende, des namiddags
te 12 uren, alles ten Raadhuize der gemeente.
Goes, den 13 September 1884.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER
De Secretaris,
HARTMAN.
Met 1 Octobers, s. wordt tot den werkelijken dienst
opgeroepen de milicien verlofganger der lichting 1884,
Pieter Van Hese,
van het 2e Regt. Veld-Artillerie, om tegenwoordig te
zijn bij zijn korps te 's-Gravenhage, vóór des midaags
4 uren.
De verlofganger die niet aan de oproeping voldoet
wordt als deserteur behandeld, en hij, die niet op den
bestemden tijd onder de wapenen komt, of niet voort
durend aan de oefeningen deelneemt, of achterlijk
blijft in het aanleeren van den wapenhandel, zoo veel
langer onder de wapenen gehouden als de kom man -
dant noodig acht.
Goes, den 13 September 1884.
De Burgemeester van Goes,
J. G. DE WATT HAMER.
Heden zijn ten Raadhuize uitgeloot, om met 1 Januari
1885 te worden afgelost, de navolgende
OBLIGATIE IV:
no. 28 cn 60 in de geldleening Tan 1866
no. 25 in de geldleening Tan 1869.
Goes, den 1-3 September 1884.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DB WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 15 September 1884.
In de Zaterdag gehouden vereenigde zitting der
beide Kamers der Staten-Generaal hield de Min. van
Binnen). Zaken de sluitingsrede. Hij zeide dat, mocht
al niet omtrent alle belangen de gewenschte overeen
stemming zijn verkregen, gewichtige zaken tot een goed
einde zijn gebracht; herinnerd werd aan de overeenkom
sten tot bescherming van den wijnstok, van den industri-
eelen eigendom, bevordering der veeartsenijkunst en de
tractaten met Frankrijk, aan de wetten van organieken
aard omtrent het toezicht op krankzinnigen, vervoer
van buskruit, politie, visscherijen in de Noordzee, vi-
cariegoederen en vervoer van zaken, die besmetting
kunnen overbrengenvoorts aan de vijf aangenomen
wetten tot invoering van het nieuwe strafwetboek, de
wijziging van wetten op het lager onderwijs, militie
en andere wetten, de onteigeningswetten o. a. voor
Javaspoorwegen, vervolgens aan geldleeningen, welke
op niet onvoorvoordeelige wijze zijn gesloten. Met de
verbetering van enkele belastingen, die tot stand kwa
men, werd niet veel meer verkregen dan de rente en
aflossing van die geldleening zullen eischen.
Eindelijk werd herinnerd aan de wetten tot vermeer
dering van kapitaal, muntbiljetten en voorkoming van
depreciatie van metalen betaalmiddelen en aan die geluk
kig ongewone arbeidwet en het regentschap. Moge alles
wat in deze zitting is vastgesteld, strekken tot bevor
dering der belangen van het Nederlandsche volk, met
dezen wensch eindigde de Minister, die daarna door
de Commissie uitgeleide werd gedaan, waarna de ver
eenigde zitting door den Voorzitter gesloten werd.
De zitting der Staten-Generaal is hedenmiddag
door den Minister Van Binnenlandsche Zaken geopend
met de volgende rede.
Mijne heerenl
Wegens den rouw over het smartelijk verlies, dat
voor weinige maanden het koninklijke huis trof, heeft
de Koning ons opgedragen uwe vergadering van z;j-
nentwege te openen.
Algemeen en onverdeeld was de deelneming van
het Nederlandsche volk bij het overlijden van Zijne
Koninklijke Hoogheid den Prins Van Oranje.
De betrekkingen des Konings met de buitenl. mogend
heden bleven zeer vriendschappelijk.
De vloot en het leger geven reden tot tevredenheid.
Tot nogtoe bleef het vaderland behoed voor de cho
lera, die in dit jaar een gedeelte van Europa teistert.
De binnen het bereik der regeering liggende voorbe
hoedmiddelen worden aangewend.
Deze zomer kenmerkte zich door een gezegenden
oogst en met tevredenheid mocht de landbouwer deel
nemen aan de internationale tentoonstelling, die on-
gs te Amsterdam, op uitstekende wijze ingericht,
shad.
algemeene toestand in Nederlandsch-Indië is
istighet ophouden van verwoestende epide
mieën en van de veeziekte op Java kan niet anders
dan een heilzamen invloed hebben op de welvaart der
inwoners. Krachtige maatregelen worden genomen om
in Atjeh een staat van zaken te vestigen, die veroor-
looven zal in het vervolg van de zee- en landmacht
minder zware diensten te vorderen, dan tot dusver
met onbezweken moed en volharding door haar zijn
bewezen. De schepelingen, die in Tenom wederrechte
lijk werden gevangen gehouden, zijn in vrijheid gesteld.
Het is te hopen, dat de bijzondere omstandigheden,
die thans den landbouw in Suriname en den koop
handel in Curasao drukken, van voorbijgaanden aard
zullen zijn.
In het aanstaande parlementair jaar wachten u,
mijne heeren, belangrijke werkzaamheden.
Eeuige u bekende overeenkomsten met andere mo
gendheden, betreffende handel en internationaal recht,
vereischen nog uwe bekrachtiging. Het zal van u
afhangen door de behandeling van onderscheiden aan
hangige wetsontwerpen de invoering van het nieuwe
wetboek van strafrecht mogelijk te maken. Een wets
ontwerp tot regeling van het algemeen en bijzonder
bestuur van den Waterstaat zal u vermoedelijk eer
lang bereiken.
De voorstellen tot herziening van de Grondwet zijn
genoeg gevorderd om te verwachten, dat zij weldra
in behandeling komen.
De toestand der geldmiddelen zal op uwe belang
stelling weder in ruime mate aanspraak maken. Zeker
is het krediet van den staat wel gevestigd en het
tekort in vergelijking van het vorige dienstjaar ver
minderd, maar de regeering meent niet te mogen
rusten in het streven om door bezuiniging binnen de
grenzen der mogelijkheid eenerzijds en door verbete
ring van middelen in Nederland en in Iudië anderzijds
het noodige evenwicht tusschen uitgaven en inkom
sten te naderen en eindelijk te bereiken.
Intusschen roepen wij in de allereerste plaats uwe
aandacht in op de onlangs ingediende wijziging van
een enkel artikel der Grondwet, die om gelijke reden
als de aangenomene wet omtrent het regentschap den
voorrang boven andere werkzaamheden verdient. Moch
ten de Staten-Generaal kunnen goedvinden dit onder
werp binnen kort te behandelen, dan zou de tijd voor
de gewone najaars-werkzaamheden niet behoeven te
ontbreken.
Welke intusschen ook de loop uwer gewichtige be
raadslagingen zij, wij hopen dat die onder Gods zegen
tot welzijn van het vaderland zullen strekken.
In naam des Konings verklaren wij de vergadering
der Staten-Generaal te zijn geopend.
De Standaard tracht het onderscheid te ver
klaren tusschen een Koning «bij de gratie Gods" en
een Koning «bij de gratie der Staten-Generaal".
Het anti-revolutionnair orgaan zegt daaromtrent:
»Een Koningschap bij de gratie der Staten-Generaal
zou doodeenvoudig een Koningschap zijn bij de gratie
der kiezers, wat weer hetzelfde zou zijn als een Ko
ningschap bij de gratie des volks en dus vermomde
volkssouvereiniteit.
«Intusschen verwarre men hier twee dingen niet.
«Omdat alle souvereiniteit alleen van God komt en
niet anders dan van God komen kan, is de aanwijzing
van den persoon, die drager van deze souvereiniteit
zal zijn, Jang niet zelden door God aan menschen
opgedragen."
Een eind verder zegt het blad
«Het verschil zit hierin.
«Een Dynastie of Koning, regeerende bij de gratie
Gods, is, hoe ook door menschen aangewezen, alleen
verantwoordelijk aan den Deere der heirscharen.
«Daarentegen een Dynastie of Koning, regeerende
op grond van de Volkssouvereiniteit, is verantwoorde
lijk aan dat volk.
«In het eerste geval is hij zelf souverein, in het
tweede dient hij het souvereine volk.
«Stel dus al, dat onze Grondwet in dien zin gewijzigd
wierd, dat na algeheele uitsterving van het Huis
van Oranje de nieuwe Dynastie door de Staten-Gene
raal zou worden gekozen, dan zou daarmee zulk een
Dynastie haar Souvereiniteit volstrekt niet aan die
Staten-Generaal ontleenen, maar uitsluitend aan God,
en de Staten-Generaal zouden geen anderen dienst doen',
dan om namens den Heere der heirscharen dezen last
over te brengen.
«Indien de Koning een ritmeester naar Hongarije
stuurt, om paarden voor zijn Koninklijke stallen te
koopen, dan zoekt die ritmeester wel uit en die rit
meester kiest, maar als straks het paard voor zijn ruif
in de Koninklijke stallen staat, is volstrekt niet die
ritmeester, maar uitsluitend de Koning zijn meester
en heer."
Wij laten deze zeer populaire vergelijking, waarin
de Staten-Generaal bij een ritmeester, de te verkiezen
Koning bij een paard, alsmede de souvereiniteit bij
de ruif in de koninklijke (hier dus goddelijke) stallen
wordt vergeleken, voor hetgeen zij ismaar het, komt
ons voor, ddt hier weder op dezelfde wijze met woorden
wordt geschermd als onlangs in het antwoord van
«Patrimonium" aan de «Unie".
De Standaard toch erkent, zooals uit het boven
staande blijkt, dat er een Koning kan zijn, bij de gratie
Gods, maar ook, dat een Koning, regeerende op grond
van de volkssouvereiniteit, een bestaanbaar iets is. In
beide gevallen heeft de keuze plaats door de Staten-
Generaal, doch bij de eerste keuze doen de Staten die,
omdat zij hun opgedragen is door God, in het tweede
geval, omdat de keuze hun is opgedragen door de
kiezers. Wie zal nu beslissen als de keuze gedaan is,
welk een'koning wij hebben: een bij de gratie Gods
of een bij de gratie der kiezers Het meest juiste ant
woord op deze vraag zou wellicht zijn, dat, wanneer
de keuze geschiedt door eene antirevolutionaire meer
derheid, het eene keuze bij de gratie Gods zou zijn
hebben de liberalen de meerderheid, dan is het eene
keuze bij de gratie der kiezers. Althans van de partij
der nederige dienaren Gods zou dit antwoord ons
niet bevreemden.
Zaterdagavond had de derde vergadering plaats
van belangstellenden in de oprichting van een nieuw
harmonie-gezelschap. De voorzitter, de heer Van der
Bilt La Motthe, deelde aan de aanwezigen mede, dat
de pogingen der commissie om gelden voor deze zaak
bijeen te krijgen met geen zeer gunstigen uitslag waren
bekroond, aangezien slechts een som van 250
was toegezegd. Toch werd besloten de zaak nog niet
optegeven, maar te trachten nog meer gelden bijeen
te krijgen. Over de wijze, waarop dit zal geschieden,
bewaren wij op verzoek vooralsnog het stilzwijgen.
Naar wij vernemen bestaat bij de «Goesche
Schietvereeniging" het voornemen om half October,
wanneer de oefeningen voor dit jaar zullen geëindigd
zijn, een huishoudelijk concours te houden. De dag,
waarop de wedstrijd zal plaatshebben, is nog niet defi
nitief vastgesteld. De vereeniging telt thans 31 leden.
Wij vestigen voorts de aandacht der leden op de
in dit nommer voorkomende advertentie betreffende
de uren, waarop voortaan de oefeningen zullen worden
gehouden.
Gedep. Staten van Zeeland hebben o. m. benoemd
als deskundigen vaor de schatting der landen in de
calamitense polders of waterschappen de heeren J. J.
Van Weel, te Wolfertsdijk, voor den cal. Oost-Beve-
landpolderC Caboort te Kloetinge voor den cal.
Willem Annapolder; J. Oele Hz., te Kapelle, voor het
cal. waterschap Ellewoudsdijk en den cal. polder Bor-
seleG. J. Van de Linde, te Kolijnsplaat, voor den
cal. polder Anna en Vliete; F. J. Ampt, te Oud-Vosmeer,
voor het cal. waterschap Stavenisse A. Bierens te St.
Annalandvoor het cal. waterschap Seherpenisse.
Bij kon. besluit zijn benoemd tot plaatsverv.
dijkgraaf van don Nieuwerhavenpolder A. E. DeBadts;
tot gezworen van den polder Oosterenban van Schouwen
L. Blom Az.tot dijkgraaf van den Clarapolder E.
Cuelenaere; tot dijkgraaf van den Onrustpolder J. ICa-
relsetot gezw. van den Nieuw Othenepolder M. Diele-
man Willemszoon en A. Cornelissen Andrieszoon.
Icrsoke. De aanslag van oesterzaad in de Zuider
zee, waarmede een paar firma's een proef gewaagd
hebben, is zeer onbeduidend gebleken. Ofschoon de
weersgesteldheid uitmuntend was. hebben vele pannen
geen enkel broedje, andere een paar, terwijl zeven het
hoogste getal is, dat wij hoorden noemen. Het zal
dus noodzakelijk zijn tegen den volgenden zomer groote
oesters van hier in de Zuiderzee overtebrengen.
Vlissingen. Gistermorgen arriveerde alhier, ko
mende van Port Victoria, het kopinklijke Engelsche
jacht «Osborne", commandant Fawkes. Aan boord
bevonden zich de Kroonprinses van Duitschland en
Prinses Victoriade overtocht geschiedde onder prach
tig weder, ofschoon laatstgenoemde Prinses erg zeeziek
was geweest. Per mailtrein van 7,30 zetten de vor
stelijke personen hunne reis naar Duitschland voort.
Het jacht blijft hier tot Dinsdagavond, en neemt
alsdan den Groothertog van Ilessen-Darmstadt aan
boord, die per trein van 9 ure arriveert.
Te 2 uren passeerde alhier het Amerikaansche oor-
logs-fregat met stoomvermogen «Quinebany" komende
van Gravesend en bestemd naar Antwerpende équi
page bestond uit 250 koppen en het schip was met
8 stukken voorzien. Zonder rivierloods werd de reis
naar Antwerpen voortgezet.
Volgens eene door het Engelsche departement
van buitenlandsche zaken ontvangen telegram, zijn nog
twee personen van de «Nisero'.'-bemanning, de stoker
Birhy en de hofmeester Murray, overleden.
Blijkens een gisteren bij het Depart, van Kolo
niën ontvangen telegram van den Gouverneur van
Atjeh is deze den Hen van de Westkust te Kotta-
radja teruggekomen, alle gevangen schipbreukelingen
der «Nisero" medebrengende. De Radja van Tenom beeft
zich aan het Nederlandsch gezag onderworpen.
Gisteren heeft te 's-Gravenhage de aangekon
digde meeting plaats gehad van het Algemeen Nederl.
Werkliedenverbond en het Sociaal-democratenbond.
Nadat de voorzitter, de heer Gebing, de vergadering
had geopend, werd het woord gevoerd door de heeren
Heldt uit Amsterram en Van der Stadt uit Zaandijk,
terwijl ten slotte dezelfde motie, die verleden week
op verschillende plaatsen in de meetings ten gunste
van algemeen stemrecht is aangenomen, ook in deze
vergadering met algemeene stemmen aangenomen werd.
Ten slotte deelde de president mede, dat des avonds
gelegenheid zou worden gegeven aan de afgevaardig
den tot onderteekening van het adres, der Regeering
aan te bieden en in afdruk toe te zenden aan de leden
der Kamer.
Het aantal deelnemers aan de bijeenkomst wordt
op ruim 2C00 geschat. Eene deputatie zal het adres
ten gunste van het algemeen stemrecht aan den Mi
nister van binnenlandsche zaken overhandigen.
De heer Van Eek, lid der 2e Kamer, woonde de
vergadering bij.
De zitting van de Tweede Kamer op Vrijdag
19 dezer zal bestemd worden tot aanbieding van de
Staatsbegrooting voor 1885.
Volgens de Brieven uit de Hofstad in deArnb.
Ct. bevindt de oud-Minister Modderman zich in een
slechten gezondheidstoestand de wonde, verleden jaar
met zooveel moeite tot genezing gebracht, moet we
der opengegaan zijn. Ofschoon men er weinig van hoort
spreken, moet deze toestand reeds geruimen tijd du
ren en zouden de beide geneeskundigen, in wier be
handeling de heer Modderman zich bevindt, de zaak
niet zonder gevaar achten.
Bij kon. besluit van 12 September is dr. N. Beets,
hoogleeraar aan de rijks-universiteit te Utrecht, be
vorderd tot commandeur in de orde van den Neder-
tandschen Leeuw.
Z. M. de Koning heeft, zooals thans gebleken
is, niet alleen aan het dienstdoend personeel van wijlen
Z. K. H. den Prins van Oranje, het laatstelijk genoten
tractement geheel of gedeeltelijk als pensioen toege
legd, doch tevens de jaarlijksche gratificatiën en toe
lagen, door den prins aan verschillende oud-hofbeamb
ten en personen verleend, als levenslang pensioen
bestendigd.
In het lnd. Vad. is een in de Duitsche taal
geschreven opstel geplaatst van den heer C. T. Campen,
officier van het Ned.-Indisch leger, dat bestemd is
voor de Dlustrirte Zeitung. De schrijver geeft daarin
een kort overzicht van de »Nisero"-geschiedenis, na
in het licht gesteld te hebben, dat de Atjeh-oorlog
reeds lang tot het verleden zou behooren, wanneer
niet de Atjehers een wel voorzien arsenaal hadden in
de magazijnen der Engelsche kooplieden te Penang
getuigen de uitmuntende geweerpatronen, bij welker
vervaardiging Penang-couranten van zeer recenten
datum zijn gebruikt.
Aan allen, die in Transvaal familie hebben of
vrienden, of informatiën wenschen te ontvangen, zij
medegedeeld dat Engeland heeft goedgevonden het port
op de brieven van Holland naar Transvaal van 53 tot
60 cents te verhoogen, waardoor men voor eiken brief
50 cents moet betalen voor onvoldoend port. Frankeert
dus uw brieven met 60 cents port.
Blijkens een te 's-IIage ontvangen telegram is
de 2e luitenant der artillerie F. F. R. Graaf Dumonceau,
die van het Nederlandsche bij het Ned.-Indische leger
is gedetacheerd, te Atjeh gesneuveld. (Fad.)
Men schrijft ons uit Amsterdam
De Landbouw-tentoonstelling behoort, alzoo weder
tot de geschiedenis. Heeft ze ons voordeel aangebracht
Zeker zeer veel. Onze naam is voortgedragen door alle
landen der wereld. Opmerkelijk is het, hoe bij ge
beurtenissen als deze, de onbekendheid mst ons land
op den voorgrond treedt. Men zou b. v. zeggen, dat
de qualiteit van ons melkvee overbekend was, en ziet,
eerst nu staan de Denen versteld over de «verbazende
grootheid onzer koeien", die ze dan ook in bon land
wenschen intevoeren tot verbetering van hunnen vee
stapel.
Maar vergunt mij nog een paar woorden over de
«laatste oogenblikken" onzer tentoonstelling. Ik zie
waarlijk geen kans een kleurrijk verhaal te leveren
omtrent de tentoonstelling van het «pluimvee" en de
konijnen. Laat ik u zeggen, dat het, toen die expo
sitie geopend werd, stortregende, zoodat het voor den
leek niet mogelijk was edel van onedel te onderscheiden.
De wijze van exposeeren 't moet mij van 't hart
was ook alles behalve behagelijk. Varkenshokken en
andere waren thans ingericht tot logies voor het ge
vogelte en de konijnen. Blanke zwanen, gewoon in
wie weet welke kristal-heldere slotgracht statig rond
te zwemmen, moesten zich nu behelpen in een var
kenshok Men had nl. aan den voorkant een grot
