1884. N°. 49.
Donderdag 24 April.
71ste jaargang.
Jhi'. A. N. F. Flugi Van Aspermont
C. L. M. Lambrechtsen
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Vrijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zichvoor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
S
Voor de verkiezing van twee leden
van den gemeenteraad alhier, te houden
op Woensdag 30 April 1884, bevelen wij
de candidatuur van de heeren
en
gaarne en ten dringendste aan.
GOES, 23 April 1884.
Omtrent onzen nieuwbenoemden Commissaris des
Konings meldt de Z.Z. N.bode van gisteren O. a. het
volgende
»I)e vader van den nivuwbenoemden Commissaris des
Konings, jhr. mr. W. M. De Brauw, was een zoon van
mr. Willem Maurits De Brauw, indertijd schepen van
Zieriksee, later ontvanger der registratie aldaar en
overleden te 's-Gravenhage als directeur der Ned. Staats
loterij, te Zieriksee geboren; hij overleed vóór eenige
jaren te 's-Hage als lid der Tweede Kamer en officier
van justitie.
Toen in 4806 eene commissie uit den stadsraad zich
naar 's-Hage begaf om koning Lodewijk geluk te wen-
schen met zijne komst op den troon, bestond deze uit
de hh. Mulock Houwer, Corn. Tromp, mr. A. J. Van
Dopff, De Brauw en Moens.
Verschillende leden der familie van den heer De
Brauw hebben vroeger in Zeeland en bepaaldelijk in
Zieriksee en omstreken gewoond en ook nu nog wonen
enkele zijner bloedverwanten in Zieriksee."
Deze familie-relatie tot Zeeland was zeker minder
bekend dan de korte politieke loopbaan van den heer
De Brauw. Getroffen door het Billiton-votum, waar
voor hij de verantwoordelijkheid op zich had genomen,
moest hij al spoedig het Ministerschap van koloniën
nederleggen. Deze geschiedenis is echter te zeer bekend
om baar in 't breede in herinnering te brengen.
Wij hopen, dat het den nieuwen Commissaris ge
geven zal zijn gedurende langen tijd Zeelands belangen
te behartigen en dit gewest in bloei te doen toenemen.
Uit de in ons no. van heden voorkomende adver
tentie der kiesvereeniging «Nederland en Oranje" blijkt
dat de heer Wiertz Van Coehoorn, die eerst candidaat
was gesteld, die candidatuur niet heeft aanvaard.
Wolfertsdijk. Docr den Minister van waterstaat,
handel en nijverheid is besloten in deze gemeente een
telefoonkantoor te vestigen, in verbinding met het
rijkstelegraafkantoor te Goes. (M. Ct.)
Kruïninge. De uitslag der Maandag gehouden ver
kiezing voor een gemeenteraadslid is als volgtVan
de 448 kiezers waren door 445 allen geldige stem
briefjes ingeleverd. Uitgebracht werden op de heeren
P. J. Visser 87, J. B. Van Hootegem 49, A. Boone 8
en F. V. De Groof 4 stemmen; zoodat de heer P. J.
Visser, aannemer te Hansweerd, is gekozen.
In het Politieblad verzoekt de officier van jus
titie te Breda opsporing, aanhouding en opzending van
Joris Van der Mark, leeftijd "26 jaren, geboren te Goes,
wonende vroeger te Rotterdam, laatst te Breda. Hij
was agent voor Ph. Van Buren te Rotterdam, die onder
de firma «Algemeene Nederlandsche Spaarkas" meu
belen, manufacturen enz. verkoopt tegen wekelijksche
betalingen. Van der Mark wordt verdacht van mis
bruik van vertrouwen, ten nadeele van dien koopman
gepleegd.
Naar de N. R. Ct. verneemt is Z. M. de Koning
licht ongesteld. Reeds vóór het vertrek der vorstelijke
familie uit Den Haag gevoelde Z. M. zich niet wel, en
bij aankomst op Oranje-Nassau-Oord moest Z. M. zich
onmiddellijk te bed begeven. Tegen den avond is Z. M.
echter weder opgestaan.
De nieuwbenoemde Minister van marine, de heer
Taalman Kip, heeft, na Zaterdag in handen des Konings
den ambtseed te hebben afgelegd, Maandag het beheer
over het Departement aanvaard. De Minister geeft
des Vrijdags audiëntie.
De Eerste Kamer heeft gisteren aangenomen de
grensverandering tusschen Groningen en Haren en de
onteigeningswet voor den toegangsweg tot Groningen,
de vestiging der nieuwe gemeente Schoonebeek, de
wijziging der militiewet, de bekrachtiging der pro
vinciale heffingen in Friesland en met 48 tegen 45
stemmen de grensverandering tusschen Den Haag en
Wassenaar.
'g-Gravenhage. Op Elk-en-duinen werd gisteren
de oud-griffier der Tweede Kamer Mr D. Veegens be
graven. De voorzitter en vele leden der Tweede Kamer,
enkele leden en de griffier der Eerste Kamer, de oud
minister Van Goltstein en vele vrienden brachten hem
daar hun afscheidsgroet. De boden der Kamer gingen
den stoet vooraf. Namens het bestuur van «Oefening
kweekt kennis" herdacht de heer Arnold Ising den
afgestorven oprichter, en bracht hij hulde aan zijne
kennis, zijn karakter als mensch en vriend. Het Kamer
lid Van der Linden voegde er een weemoedig woord
bij aan den man, die voor de politieke geschiedenis
van een halve eeuw eene onuitputtelijke bron was en
door uitnemendheid en nederigheid uitblonk. De zoon
des overledenen, Mr. J.D.Veegens, dankte de aanwezigen.
Naar aanleiding van het herhaaldelijk voorko
men, dat personen een diefstal plegen om in de gevan
genis te komen, is van verschillende zijden aangedron
gen op het verzwaren van het verblijf in de gevan
genis. De Minister van Justitie heeft daartoe dan ook
reeds een practisch middel voorgesteld. Wordt zijn
ontwerp op de tucht in de gevangenissen tot wet ver
heven, dan zal daar niet alleen de arbeid zeer vei zwaard
worden, maar zal ook gedurende de eerste twee dagen
het gevangenis-menu alleen uit water en brood bestaan.
Zoodra de invoering van dezen maatregel onder de
iandloopers bekend is -geworden, durft men zich er iets
goeds van beloven.
De directeur der rijks-postspaarbank is voor
nemens binnenkort Zeeland te bezoeken, ten einde met
de invloedrijkste personen in elke gemeente middelen
te beramen oir^ het sparen te bevorderen en tot meer
deelneming aan genoemde instelling op te wekken.
Reeds zijn bij circulaire de ambtenaren der posterijen
aangeschreven eenige personen, die geacht kunnen
worden den meesten invloed in hunne gemeente te
hebben, op te geven.
De Kamer van koophandel en fabrieken te
Bergen-op-Zoom heeft zich tot den Minister van finan
ciën gewend met het verzoek, eene aanvulling op de
postwet te willen voordragen, om de verzending van
geldswaardig papier, edele metalen en gesteenten door
de post-administratie, voor risico van den Staat, zonder
voorbehoud te doen plaatshebben tegen het gewone
aanteekengeld en bovendien een recht van 10 ct. per
duizend gulden, volgens daartoe te maken voorschriften
van behandeling, aangifte der soort van waarde in
het algemeen, en bij reclame verplichte opgaaf van
nummers of andere onderscheidingsteekens op papier
aan toonder.
Maandag werd te Willemsoord in dienst gesteld
Zr. Ms. fregat Evertsen. Van den état major maakt
o. a deel uit de kapitein der mariniers C. H. Pilaar,
tevens belast met het bevel over het aan boord van
dien bodem ingescheepte detachement mariniers.
De wet van 7 December 11., tot uitvoering van de
internationale overeenkomst tot regeling van de politie
op de visscherij in de Noordzee, buiten de territoriale
wateren, zal den 45n Mei a. s. in werking treden.
Nader verneemt men, dat het met Frankrijk
gesloten handelstractaat tien artikelen bevat en dat
het laatste artikel den duur van het tractaat stelt op
éen jaar, telkens met een jaar te verlengen, als het
niet is opgezegd.
Te gelijk met dit tractaat zijn tusschen de Neder
landsche en Fransche regeering verklaringen gewisseld
omtrent de overeenstemming tusschen Nederland en
Frankrijk betreffende de consulaire rechtspraak, kunst
eigendom en fabriekmerken.
Deze verklaringen treden in van den dag der
ratificatie van het handelstractaat en worden voor den
tijd van tien jaren aangegaan.
Noemde Het Tad. het bericht, als zou er vanwege
het Nederl. Gouvernement een prijs op het hoofd van
den radjah van Tenom zijn gesteld, «zeker onwaar",
de Amst. Cour. houdt in een lijvige »penkras" de
waarheid ervan staande.
Wij ontvingen het eerste nummer van De Echo,
Mail-editie voor O. en W. Indië, eene nieuwe uitgave
van de heeren Holdert Co. te Amsterdam, welk
blad geregeld elke week per mail voortaan zal ver
zonden worden.
Deze Echo zal geredigeerd worden in liberalen geest
en, in het bijzonder waar het de koloniale belangen en
vraagstukken geldt, de vrijzinnige vaan hoog houden.
Naast dat doel houden de ontwerpers tevens in het
oog de vaak gevoelde behoefte van het Indisch publiek
aan een blad, dat in beknopten vorm het meest wetens
waardige mededeelt uit de geschiedenis van den dag,
het moederland zoowel als andere wereldstreken be
treffende. Bij dit nummer zijn gevoegd twee blad
romanlectuur en een muziekstuk.
Het valt moeielijk naar dit enkele nummer deze
uitgave te beoordeelen.
De Mail-editie der N. Rott. Ct. is in Indië, inzon
derheid op Java, bij ieder Hollander, die haar betalen
kan, eene geliefkoosde lectuur en het zal niet gemak
kelijk gaan deze omvangrijke en degelijke éditie te
verdringen. De Echo is echter belangrijk goedkooper
en zoo de verdere nrs. aan de verwachting, die dit
eerste no. doet koesteren, beantwoorden, zal zij onge
twijfeld haren weg vinden naast de Mail-editie der
N. Rott. Ct. en waarschijnlijk ook doordringen tot de
diepere lagen der Europeesch-Indisehe maatschappij,
die nu nog een dergelijk beknopt overzicht van wat
er buiten Indië voorvalt, missen.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Waarde. Tot notabele bij de Hervormde gemeente
alhier is benoemd de heer L. Krijnse Kz. met 48
van de 34 stemmen.
Ds. De Gaay Fortman te Vlissingen is beroepen
te Amsterdam.
Benoemd tot onderwijzer te Bennekom de heer
Küchler, onderwijzer aan de openb. school te Nieuwdorp;
tot hoofd der school te Breskens de heer A. F. Wisse
te Cadzand.
De heer J. H. Van der Voort, leeraar aan de
H. B. S. te Gouda, maakt lid uit van de commissie
voor de eindexamens in Zuid-Holland.
Er heerscht in Limburg op 't oogenblik groot
gebrek aan onderwijzers. Het jongste nummer van de
Limburger Courier bevat niet minder dan 47 oproe
pingen voor vacante plaatsen.
Landbouw en Veeteelt.
Waarde. Het aanhoudende gure weder doet hier
veel kwaad aan de bloemen van het koolzaad, dat
zoo nog niet geheel verloren, dan toch weinig hoop
meer geeft op ruim beschot.
De bloem der fruitboomen is grootendeels bevroren,
alsmede de enkele aardappelen, die het waagden bun
hoofd boven den grond te steken. Het opkomende vlas
heeft mede veel te lijden.
Rogge, hier en daar wat dun, tarwe en gerst staan
vrij voldoende en beloven een ruime opbrengst.
Boeren en arbeiders, allen verlangen naar aangenamer
weder.
Door hst Rijks-proefstation te Wageningen werden
in 4883 4053 onderzoekingen gedaan, waaronder 304
monsters zaden, 359 meststoffen en 254 voedermid
delen. De inkomsten bedroegen 4874,35, tegenover
4733,78 in 4882 en 4070,02 in 4 881.
Kunst, Wetenschap en Letteren.
Weinigen woonden Maandagavond de afscheids-
voorstelling van de Rederijkerskamer «Aurora" bij,
wat wellicht aanleiding gaf, dat, zoowel bij de optre
dende leden als bij het publiek eene minder opgewekte
stemming heerschte. Of was men onder den indruk
van bet oogenblikonder het onaangename gevoel,
dat eene jarenlang allergunstigst bekend staand gezel
schap daar het laatste teeken van leven gaf?
Wij willen aannemen, dat menigeen weggebleven
is om dezen doodstrijd niet te aanschouwen. Toch
deed ons dit leed. Zoowel om het doel dat «Aurora"
met deze laatste opvoering trachtte te bereiken, als
om een blijk van waardeering te geven voor het genot,
dat zij in zoo ruime mate het Goesche publiek heeft
verschaft, hadden wij bij deze opvoering nog gaarne
eens eene volle zaal gezien, te meer omdat verscheidene
van de beste vroegere krachten der kamer daarbij nog
hunne medewei king verleenden.
Intusschen houden wij ons overtuigd de tolk van
het Goesche tooneellievend publiek te zijn, wanneer
wij der kamer een hartelijk woord van dank brengen
voor het genot, ons gedurende eene reeks van jaren
verschaft, 't Is haar gegaan als zoo menige harer
voorgangsters. Meer dan ooit streven ook de Goesche
jongelieden naar vooruitgang en zij aanvaarden dien,
en terecht, ook wanneer hij hun elders wordt aange
boden. De gedurige mutatie in de werkende leden
moest «Aurora" ten slotte den doodsteek geven, maar
zooveel is zeker, dat de herinnering aan deze kamer
nog lange jaren hij de Goesenaren zal blijven voort
leven en dat die herinnering eene hoogst gunstige
zal zijn.
VERSLAG van de proefmaling, gehouden 43 Maart
4884 tot beproeving van het hulpstoomge
maal van «de Breede Watering bewesten
Ierseke" te Kattendijke.
Vervolg.
Van de gelegenheid is gebruik gemaakt om door
geregelde waarneming van de waterhoogten aan ver
schillende peilschalen te onderzoeken of door de wa
terleidingen voor voldoenden toevoer van water naar
het stoomgemaal wordt gezorgd.
Vóór de pompen begonnen te werken, voorm. 5
uur 30, was de waterstand aan liet stoomgemaal 24
cM. Z. P.
Om 7 uur. 45 was de waterstand tot 17 cM. J
Z. P. gedaald en werd 1 cM. val aan de Wemeldingsche
sluis waargenomen, een verval alzoo tusschen beide
punten van 3 cM. Om 9 uur was de waterstand aan
het stoomgemaal 12 cM. -1- Z. P., en werd te We-
meldinge weder 4 cM. val waargenomenhet verval
bedroeg derhalve 21 12 2 cM. 7 cM. Om
10 uur 15 was het water aau het stoomgemaal
weder 2 cM. en te Wemeldinge (sluis) weder 4 cM.
gedaald, het verval derhalve aangegroeid tot 8 cM.
Om 41 uur 45 bedroeg het verval 9 cM.
Om 2 uur 15 n. m was het verval iets
minder of 21— 8 5— 8»
Om 3 uur 15 n. m. 21 9 6 6
Om 4 uur 30 n. m. 21 9 1 5
Om 5 uur 30 n. m. 21 8 8 5
Om 6 uur 15 n m., toen de stoomtoevoer naar
de werktuigen werd verminderd, was de waterstand
aan de peilschaal tot 6 cM boven zomerpeil gedaald.
Ware de werking toen niet gestaakt, dan zou de
waterstand daarna met de toenemende opbrengst ge
regeld zijn gedaald
Het verval nam toe totdat de geregelde toestroo-
ming zich ver genoeg binnenwaarts had voortgezet,
waarna bij de gelijktijdig verminderde opbrengst van
het stoomgemaal tijdelijke vermindering van verval
moest volgen.
Ware de grootste opbrengst permanent gebleven,
dan zou het verval ongeveer 9 cM. hebben bedragen.
De grootste gemiddelde snelheid, welke in de pas
verruimde leiding werd waargenomen, bedroeg 0,22
M. per seconde. Men kan dus aannemen dat de ver
ruiming aan hare bestemming beantwoordt en als
voldoende is te beschouwen. Aan de peilschaal in de
waterleiding nabij de brug in den rijksweg werd de
eerste daling van 1 cM. eveneens om 7 uur 15 voorm.
waargenomen,
de tweede om 8 uur 15 voorm.,
de derde om 8 uur 30 voorm.,
de vierde om 8 uur 45 voorm.,
de vijfde om 9 uur voorm
de zesde om 14 uur voorm.,
de zevende om 12 uur voorm.,
de achtste om 2 uur 15 nam.,
waarna geene daling of rijzing meer plaats had.
Het normale verval om 2 uur 15 nam. was 21
8 8 5 cM. Het blijkt dus, dat de werking
van het stoomgemaal zich hier ter plaatse zeer spoedig
deed gevoelen en dat bij flinke opbrengst en een peil
van 46 cM. boven zomerpeil aan de rijksbrug op meer
dan voldoende wijze voor wateraanvoer wordt gezorgd
Aan de peilschaal in de leiding bij de brug in den
provincialen weg van Goes naar 's-Gravenpolder werd
de eerste daling om 8 uur 45 voorm. aangeteekend
de tweede daling met 1 c.M. om 11 u. 45 voorm.
de derde om 1 u. nam de vierde om 2 u. 15 nam.,
waarna geene verdere daling plaatshad
Het verval was toen 9 c M. tusschen deze peilschaal
en het stoomgemaal.
Aan dan mond der waterleiding van het Zwart-
sluisje, waardoor de Goesche polder uitwatert, werd
om 42 uur 15 nam. de eerste val van 1 c.M. bemerkt,
de tweede om 4 uur nam., waarna geene verdere
daling plaatshad.
Dit is ongeveer de grens, waar de invloed van de
werking van het stoomgemaal binnen het halve etmaal
te bespauren is. Meer binnenwaarts wordt de invloed
eerst later bespeurd.
Bij lagere peilen b. v. bij zomerpeil zou tengevolge
der vermindering van de inhouden der dwarsprofielen
van de hoofdleiding en de verminderde zijdeüngsche
toestrooming uit slooten en nevenleidingen de toestand
geheel anders zijn bevonden.
Het verval groeit dan zoodanig aan om de vereischte
vermeerdering van snelheid voort te brengen, dat de
waterstand bij het stoomgemaal spoedig zoozeer moet
dalen dat een der machines buiten werking kan komen.
Daar de toevoer langs Kattendijke bij die lagere
standen zeer gering is, moet de aanvoer langs de
Wemeldingsche waterleiding des te grooter worden.
Teneinde in den geheelen polder het zomerpeil te
verkrijgen, is het vermogen van het stoomgemaal ten
opzichte der waterleiding derhalve te groot. Dat ver
mogen kan slechts ten volle benut worden zoolang de
waterstand in den polder meer dan 20 c.M. boven peil
bedraagt. Op den dag der proefmaling werden de
sluizen gesloten gehouden; bij geopende sluizen zou
sterkere daling zijn ontstaan doch eene ongestoorde
werking steeds mogelijk zijn gebleven.
Ik geloof dat ook dit resultaat bevredigend is, daar
een waterstand van 20 c M. boven peil tot geene be
zwaren aanleiding geeft.
Aldus opgemaakt te 's-Gravenhage, April 4884.
VER WEIJ.
Overzicht van den stand der koersen.
«Om winst te behalen zou de Hollandsche koopman
door de hel zeilen, op gevaar van er zijn zeilen te
zengen"zóo schetst ons da geschiedenis den speculatie-
en handelsgeest, die in de laatste helft der 46e eeuw
in de Nederlanden heerschte.
