1884 N°. 48.
Dinsdag 22 April.
71ste jaargang.
-C3F<25<S=>C&CÏ»-
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zichvoor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slecht
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 |cts.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
GOES, 21 April 1881.
De bijeenkomst, Zaterdagavond in »de Prins van
Oranje" alhier gehouden, van belangstellenden voor
een nieuw opterichten Harmonie was niet talrijk.
De voorzitter der commissie, de heer Z. D. Van der
Bilt La Motthe, bracht namens zijne medecommissie
leden verslag uit over de gedane oproeping van werkende
leden, hetgeen geen gunstig resultaat had opgeleverd,
daar er van de 18, die zich hadden aangemeld, hoogstens
6 waren, die iets aan muziek hadden gedaan, en hij
deed daarbij uitkomen dat hot hoogst bezwaarlijk zou
zijn om met dat 18tal de zaak te beginnen, vooral
ook met het oog op de financiëele bezwaren, die daar
aan zouden verbonden zijn..
Doch velen der aanwezige belangstellenden deden der
commissie opmerken, dat men natuurlijk niet verwachtte
onmiddellijk een geoefend muziekkorps te zien optreden,
en dat er met de 18, die zich hadden aangemeld, wel
degelijk iets tot stand zou kunnen worden gebracht,
maar dat ambitie en geld daarbij onmisbaar waren.
Op voorstel van een der aanwezigen besloot de com
missie een beroep te doen op de Goesche burgerij, om
bijdragen te schenken of contribueerend lid te worden,
teneinde met een cursus te beginnen voor hen, die
geheel en al onbekend zijn met muziek en vervolgens
met het instrumentaal gedeelte, om dan zoo spoedig
mogelijk een Harmonie in 't leven te roepen. Men
stelde zich voor, dat op die wijze na 1 a 2 jaren eene
uitvoering zou kunnen gegeven worden.
Wij twijfelen niet, of de Goesenaren zullen haar
hunne bijdragen niet onthouden, maar de pogingen
van de commissie ruimschoots steunen, overtuigd als
wij zijn, dat het grootste gedeelte van het Goesche
publiek gaarne weder in het bezit eener Harmonie
zal wenschen te komen. De steun, dien de vroegere
Harmonie zoo ruimschoots mocht ondervinden, waar
borgt het welslagen dezer zaak.
Naar men ons mededeelt, woTdt er met den
heer A. Van Lier uit Amsterdam onderhandeld over
het geven van eenige voorstellingen in de sociëteit
V. O. V. alhier gedurende de aanstaande kermis.
Bij Koninklijk besluit is, met ingang van 16 Juni
1884: lo. aan jhr. mr. A. P. C. Van Karnebeek. op
zijn verzoek, eervol ontslag verleend als Commissaris
des Konings in de provincie Zeeland, met dankbetui
ging voor de diensten door hem aan den lande be
wezen; 2o. tot Commissaris des Konings in de pro
vincie Zeeland benoemd jhr. mr. W. M. De Brauw.
Van de werf der Koninklijke maatschappij »de
Schelde" te Vlissingen werd Zaterdag met goed gevolg
te water gelaten de eerste der drie stoomschepen,
welke op die werf voor Engelsche rekening in aanbouw
zijn. Het vaartuig liep met het achterschip tegen eenc
houten beschoeiing, doch heeft daarbij, naar veronder
steld wordt, geene schade bekomen. Het stoomschip,
Wolf" genaamd, is van ijzer gebouwd en heeft eerie
lengte van 170 voet, bij eene breedte van 25 en een
holte van 13 voet, allen Eng. maat. Machine en ketel
worden aan de fabriek der Kon. mij. »l)e Schelde"
vervaardigd.
's-Gravcnhage. HH. MM. de Koning en de Koningin
zijn hedenochtend te 9.45 per extra-trein naar Oranje-
Nassau-oord vertrokken. Tijdens hun bezoek te Brussel
zullen zij vergezeld zijn van den grootmeester graaf
Schimmelpenninck, de adjudanten Van Capellen en
Dumonceau, de grootmeesteres barones Schimmelpen
ninck Van der Oije, den baron Van Itersum, den
ordonnansofficier De Ranitz en den kamerheer graaf
W. Van Limburg Stirura. De Belgische Koning zal
waarschijnlijk aan het station Stuijvenberg HH. MM
ontvangen.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot maj., dir.
der Pyrotechnische school, tevens inspect, der bus-
kruitfabricage, de kapt. M. J Soutendam, van het
3e reg. vest.-art.bij het le reg. veld-art. tot comm.
van het korps de luit.-kol. A. J. F. Egter Van Wis-
sekerke, thans belast met het bevel over het regim
tot maj. de kapt. G. F. W. Bore), van den staf van
het wapen, toegevoegd aan den commandant der be
reden artillerie.
Het Staatsblad no. 48 bevat een Kon. besluit
van den 9den April 1884, houdende verbod van in-
en doorvoer van buitenslands van levende varkens,
uit overweging, dat in naburige landen het besmet
telijke mond- en klauwzeer onder de varkens voorkomt.
Het in ons vorig no. aangekondigde bezoek van
graaf d'Oultremont aan onzen Koning heeft Vrijdag
plaatsgehad en stond in verband met het bezoek van
HH. MM. den Koning en de Koningin aan het Belgische
hof, hetwelk bepaald blijft op 20 tot 23 Mei. Er
zullen tijdens het verblijf van HH. MM. ook eenige
feesten plaatshebben.
Het examen voor het notarisambt voor dit jaar
zal aanvangen op Dinsdag 1 Juli e. k. en gehouden
worden te 's-Gravenhage.
Het plan tot reorganisatie der Staatsloterij zal
weldra het Departement van Financiën verlaten en
den Raad van State tot onderzoek worden aangeboden.
Zaterdag heeft aan het Depart, van Buiten!, j
Zaken de onderteekening plaats gehad eener vonrloo-
pige overeenkomst regelende de handels- en scherp
vaartbetrekkingen tusschen Nederland en Frankrijk
en van twee verklaringen ter voorloopige regeling van
de bescherming der handels- en fabrieksmerken be
nevens van die van den letterkundigen en kunsteigen
dom, alsmede van de bevoegdheid der consuls in de
twee Staten.
De Indische begrooting voor 1884 heeft thans
den Raad van State verlaten. Naar men meedeelt,
zal de begrooting van den nieuwen Minister van Ko
loniën met een veel kleiner deficit sluiten dan van zijn
voorganger. Behalve door beperking van uitgaven wil
de nieuwe Minister herstel van evenwicht in de finan
ciën zoeken door versterking van de middelen, die hij
eenige millioenen hooger heeft geraamd.
Dr. Kuyper betaalt, naar hij in De Heraut be
cijfert, jaarlijks 500 voor het door hem afgekeurd
onderwijs. Aangezien namelijk de rijksuitgaven voor
onderwijs ongeveer evenveel bedragen als de opbrengst
van hot personeel en de Amsterdamscha uitgaven voor
onderwijs ongeveer evenveel als de opbrengst van den
hoofdelijken omslag, komt hij tot de gevolgtrekking,
dat zijn bijdragen aan het persone.el eD aan den hoofde
lijken omslag een boete zijn ten bate van het onderwijs.
Ziedaar den onduldbaren druk, die hem bijna naar
Transvaal jaagt.
Wat worden, naar diezelfde berekening zegt het
Vaderland de tegenstanders van onze groote leger-
uitgaven en de vijanden der spoorwegen duldeloos on
derdrukt 1
Het Weekblad van het Recht1 betoogt in een
uitgewerkt artikel, dat de weigering van rechtsper
soonlijkheid aan de vereeniging van sociaal-democraten
in overeanstemming is met de letter, den geest
en de geschiedenis van de wet van den 22n April
1855 (Staatsblad no. 32) tot regeling en beperking
der uitoefening van het recht van vereeniging en ver
gadering.
Het hoofdbestuur der Ned. vereeniging tot af
schaffing van sterkedrank heeft in een breed gemoti
veerd adres de Eerste Kamer verzocht, aan het aan
hangig wetsontwerp tot wijziging van de drankwet
haar goedkeuring te onthouden.
De N. Rolt Ct ontving een telegram, dat haar
correspondent te St. Petersburg in hechtenis genomen,
op al zijne papieren beslag gelegd en zijne uitzetting
uit Rusland waarschijnlijk is.
De Transvaalsche deputatie is de vorige week
uit ons land naar België vertrokken, waar zij Ant
werpen en Brussel bezocht. Heden zou zij naar Pa
rijs gaan.
Aan de Indépendanee beige wordt uit Antwerpen, en
aan de Times uit Brussel gemeld, dat kort vóór haar
vertrek uit Amsterdam, de deputatie het doel harer
reis naar Nederland bereikt en eene leening van 15
millioen gulden gesloten zou hebben.
Staten-Generaal.
EERSTE KAMER.
Zaterdag is ingekomen het besluit betreffende het
ontslag en de benoeming van een Minister van Marine
en eene missive van den Minister van Waterstaat, be
richtende dat hij niet kan voldoen aan het verzoek
tot overlegging van het uitgewerkte plan voor het
Merwedekanaal, verwijzende hij naar ile reeds over
gelegde plannen en kaarten. Tevens werd mededeeling
gedaan van de benoeming der heeren Schimmelpenninck
van der Oije, Van Roijen, Coenen en Van Limburg
Stirum tot voorzitters
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Wilhelminadorp. Heden maakte onze leeraar de
heer dr. J. H. Gunning zijne gemeente bekend, dat
hij (gelijk wij reeds meldden) voor het beroep naar
Kolijnsplaat heeft bedankt en dat hij een beroep had
ontvangen naar Nootdorp bij Delft.
Ds. J, Offringa te Wezep heeft bedankt voor het
beroep naar Nieuwdorp (Chr. Ger. gemeente).
Tolen. Gisteren zijn 14 catechisanten van ds. C. Crull
alhier te Bergen-op-Zoom als lidmaten aangenomen
en bevestigd.
Bedankt voor het beroep naar Nieuwvliet door
ds. A. Scholte te Stavmisse.
De vootjaarsvergadering van de Algem. Synod.
Commissie zal geopend worden op den 14der. Mei e. k.
Bij de verkiezing van een predikant te Marico
(Transvaal) zijn op het tweetal geplaatst ds. F. Lion
Cachet, te Rotterdam, en A. P. Kriel.
Door den Commissaris des Konings in Zeeland
zijn benoemd als commissie voor het afnemen der
eindexamens der H B. S. in deze provincie:
tot lid en voorzitter dr. G. Van Hennekeler, tot
leden de heeren dr. H. Japikse en J. Broekema, leer
aren a/d. R. H. B. S. te Middelburg; dr. A. W. Van
Campen, directeur, dr. L. W. Th. Wigman, G. J. Van
der Poll en M. G. Van Neck, leeraren aan de H. B. S.
te Goes; G. Kok Jr., directeur, F. F. Leupen en J. A,
De Bruijne, leeraren aan de H. B. S. te Zieriksee.
Scliore. Op den 20 April 11. was het 23 jaren
geleden, dat de heer P. Janse tot hoofd der openbare
school alhier benoemd werd.
Op de aanvrage van de gemeente 's-Heerenhoek
om eene rijks-subsidie van 2000 in de kosten van
het openb. lager onderwijs in die gemeente is door de
Regeering afwijzend beschikt.
Door de gemeente Nisse is zulk een rijks-subsidie
van 1200 aangevraagd. MCt.)
Bij kon. besluit is dr. Jan Ten Brink, leeraar
aan de gemeentelijke hoogere burgerschool te 's Graven-
hage, benoemd tot hoogleeraar in de faculteit der
letteren en wijsbegeerte aan de rijks-universiteit te
Leiden, om onderwijs te geven in de Nederlandsche
letterkunde (geschiedenis en aesthetische critiek).
Zaterdag werd te Middelburg de aangekondigde
vergadering gehouden van schooltoezicht en onder
wijzers aan normaalinrichtingen, die door een 40tal
personen werd bijgewoond. De heer A. Moens, inspecteur
van het 1. o. in de 2e inspectie, opende met een
passend woord de vergadering. De groote verantwoorde
lijkheid die rust op hen, die met de opleiding der
onderwijzers zijn belast, maar niet minder op het
toezicht en den onderwijzer in bet algemeen had spr.
ertoe geleid de onderwijzers, die zich met die opleiding
belasten, bijeenteroepen, teneinde gezamenlijk te streven
naar verbetering van en vooral naar eenheid in het
onderwijs in verschillende vakken. Daarom achtte de
heer Moens het wenschelijk eene vereeniging van on
derwijzers aan opleidings-cursussen in het leven te
roepen, waarop dan ook tot oprichting van een af
zonderlijken Zeeuwschen kring besloten en de vereeni
ging geconstitueerd werd. (Als leden van het bestuur
der vereeniging werden later benoemd de heeren W. J.
Wendel, directeur der rijks-kweekschool voor onder
wijzers te Middelburg, en D. H. C. Ittmann te Goes,
de laatste nadat de heer L. De Man te Middelburg
voor zijne benoeming had bedankt
Daarop werd overgegaan tot de behandeling van
het eerste onderwerphet onderwijs in de Neder
landsche taal. Inleider daarvan was de heer W. J. Wendel
voornoemd, die als methode zou willen zien toegepast:
eerst denken, dan spreken, dan schrijven, en daarvoor
zijne motieven ontwikkelde. Nog een paar andere
heeren bespraken dit onderwerp, waarna besloten werd
het onderwerp «Onderwijs in de Ned. Taal" voor eene
volgende vergadering op de agenda te houden en dan
tevens de vormleer te behandelen, ook een der vakken
zei de heer Moens waarin nog zooveel verschil van
doceeren bestaat.
Het tweede punt van bespreking was De toelatings-
en overgangsexamens bij inrichtingen van opleiding.
De heeren De Man en Ittman deelden mede dat noch
te Middelburg noch te Goes zoodanige examens worden
afgenomen, doch dat de overgang door alle onderwijzers
bij stemming wordt uitgemaakt.
Andere aanwezigen deelden mede, hoe elders ten deze
opzichte werd gehandeld en dit punt gaf over het
geheel aanleiding tot levendige bespreking.
Onder dankbetuiging voor de opkomst werd na
afloop de vergadering door dhr. Moens gesloten.
Kunst, Wetenschap en Letteren.
De volgende Nederlandsche geleerden ontvingen
te Edinburgh academische eeregraden, naar aanleiding
van het 300jarig-bestaan dier academiein de theologie
prof. Beets te Utrecht, en in de rechten: prof. Asser
te Amsterdam, prof. Buys Ballot te Utrecht, prof.
Bierens de Haan te Leiden, prof. Stokvis te Amster
dam en prof. Van der Wijck te Groningen
Op het maatschappelijk kapitaal voor de op te
richten Naamlooze Vennootschap tot voortzetting van
de Schouwburg-onderneming te Rotterdam van den
heer W. Van Zuylen, is voldoende ingeteekend om de
vennootschap te vestigen.
Rechtszaken.
Arrondissements-rechtbank te Middelburg.
Zaterdag zijn o. a. veroordeeld:
J. S., 23 j., smidsknecht en J. B., arbeider, beiden
te Nieuwdorp, wegens mishandeling ieder tot eene
geldboete van ƒ8. M. G., 42 j., huisvr. van P.
De W., arbeidster te Kortgene, wegens mishandeling
tot eene boete van ƒ12. E. M., f7 j. en J. M.,
14 j,, beiden te Heinkenszand, wegens bedelarij, de
eerste tot 15 dagen cel, dc tweede tot eene geldboete
van ƒ8. W. R., boerenknecht te Borsele, wegens
mishandeling tot eene geldboete van ƒ15. L. J.
Van I, 13 j, te Goes, wegens diefstal tot eene geld
boete van 3 en M. Van S 18 j., arbeidster te Wemel-
dinge, wegens mishandeling tot 8 dagen cel.
Landbouw en Vee* eelt.
Van offlciëele zijde wordt medegedeeld, dat de
termijn van aangifte voor de Internationale tuinbouw
tentoonstelling te Petersburg is verlengd tot 27 April.
Inzendingen, waarvan de naamlijsten na 2 Mei te Peters
burg ontvangen worden, kunnen niet meer in den cata
logus der tentoonstelling worden opgenomen.
Ruitenlandsch Overzicht.
De toestand in Egypte wordt hoe langer hoe treuriger.
Gordon die thans bericht heeft ontvangen, dat hij op
de hulp van Engeland niet langer behoeft te hopen,
is van alle kanten door de opstandelingen ingesloten,
en de vijand treedt met den dag brutaler op. Niet
zelden vallen er schoten van den vijand in het paleis
te Khartoem en de munitie voor de kanonnen in de
stad begint sterk te verminderen. Aan proviand is
gelukkig nog geen gebrek Nu er geene hulp komt
opdagen, gelooft de oorlogscorrespondent van de Times
in Khartoem, dat het beste redmiddel voor Gordon
zal zijn om dieper Afrika in te trekken.
Mag men latere berichten van Gordon gelooven, dan
zou de valsche profeet al zijn invloed verloren hebben
en zelf worden belegerd door oproerige stammen. Een
koopman, die van El Obeid te Khartoem was aange
komen, zou namelijk de tijding hebben medegebracht,
dat de Mahdi tweemaal geslagen is door de stammen
van Tegaba en dat hij gevoelige verliezen heeft geleden.
In hoeverre deze berichten echter vertrouwen verdie
nen, zouden wij niet durven beslissen.
Uit Cairo wordt bericht, dat aldaar de tijding is
gekomen, dat eene stoomboot van Shëndy met 300
vluchtelingen aan boord, op den Nijl is verongelukt
en alle opvarenden vermoord.
Nubar Pacha vreest, dat de opstand zich binnenkort
tot b;j Assoean zal uitstrekken
Sir Samuel Baker ontving een dépêche van Gordon
van 8 April,waarin hij, ziende dat de Engelsche regeering
het plan heeft geene Britsche troepen naar Berber te
zenden om den weg van die plaats naar Soeakim te
openen voorstelt een beroep te doen op de Engelsche
en Amerikaansche millionairs, opdat deze 200.000
pond sterling bijeenbrengen. Met deze som zou men de
diensten van twee a drieduizend Ottomanische Nizams
kunnen verkrijgen, die, onder het bevel van Zebehr-
Pacha naar Berber gezonden, niet alleen de zaken te
Khartoem zouden kunnen regelen, maar ook de gelieele
macht van den Mahdi omverwerpen
Generaal Gordon voegt er bij: Als men de trouw
der soldaten en burgers binnen Khartoem jegens mij
kende, zou men dit beroep als volkomen gerechtvaar
digd beschouwen."
Zooals wij vroeger mededeelden zijn drie der ver
oordeelde Xoorweegsclie ministers, namelijk de heeren
Schweigaard, Johansen en Herzbetg, benoemd tot mi
nister en staatsraden in het nieuwe ministerie.
De zoogenaamde protocol-commissie" in het Odels-
thing heeft over dit regeeringsbesluit een rapport uit
gebracht, waaraan het volgende wordt ontleend
«Een volk, hetwelk eergevoel heeft, kent slechts
éen oordeel over en éene benaming voor een gouver
nement, hetwelk de rechten des lands opoffert
aan persoonlijke belangen. Daar bovendien een der
drie veroordeelden aan het hoofd van het minis
terie is geplaatst en derhalve zijne zienswijze als
programma van het nieuwe ministerie moet wor
den beschouwd, zal er haars inziens gebruik moeten
worden gemaakt van een middel om zulke mannen
kwijt te raken. Dit middel bestaat in eene nieuwe
en scherper aanklacht tegen hen bij het gerechtshof".
De commissie acht het evenwel niet raadzaam, reeds
dadelijk hiertoe over te gaan en komt alsnu tot de
conclusie: dat de Odelsthing zich voorloopig moet be
palen tot een votum van afkeuring over de benoe
ming der drie veroordeelden.
De minderheid der commissie is daarentegen van
oordeel, dat de Odelsthing voor 'toogenblik zich van
elke handeling te dier zake, dus ook van een votum,
moet onthouden.
Men ziet hieruit, dat de quaestie der veroordeelde
ministers dus nog niet is afgeloopen. Het moge korter
of langer duren, doch eene herhaling zal niet uitblijven.
Gemengde Berichten.
Kortgene. Dezer dagen is door de besturen van de
Adriaan-, West-, Oud-Kortgeen- en Frederika polders
benoemd tot dijkwachter, tevens bode, Stephnnus Blok
alhier, alsook tot sluiswachter aan den St idspolder,
en zulks in de plaats van wijlen z.jn vader Antlionie.
Blok.