1884 N°. 47.
Zaterdag 19 April.
71ste jaargang.
(iOtSdllli
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COIIIUNT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slecht
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
Bij dit nommer behoort een bijvoegsel,
dat morgen zal verschijnen en waarin
het uitgebreid verslag zal voorkomen
van het verhandelde in de vergadering
der Vereeniging van Burgemeesters en
Secretarissen in Z. en N.-Beveland op
Donderdag 17 April 1884. Advertentiën,
vóór 12 uren 's middags op den dag
der uitgifte aan ons bureau bezorgd,
kunnen mede daarin worden opgenomen.
GOES, 18 April 1884.
Onder verwijzing naar het achterstaand artikel
van den heer J. J. Ramondt, moeten wij met een enkel
woord repliceeren op het hoofdartikel in het Nieuws
en Adv. blad voor N. en Z. Beveland van gisteren.
De schrijver dier artikelen toch zegt, dat wij «nooit
ofte nimmer de moeite nemen het onjuiste van een
door hem geopperde stelling aantetoonen of hem in
de ontwikkeling dier stelling te bestrijden" en ver
meent, dat wij ons »öf te hoog geplaatst denken öf
niet met de zaak in quaestie bekend zijn", en dat
daarom uzijne artikelen öf voor ons te onbeduidend öf
onverstaanbaar zijn".
Wij meenden juist in ons nommer van jl. Zaterdag
het onjuiste te hebben aangetoond van zijne stelling,
dat uit dankbaarheid de partij der vier anti revolutio
naire leden moest worden versterkt. Wij hebben als
onze meening te kennen gegeven en doen dit nog, dat
de houding der vier leden en daarmede die hunner
partij zooveel edeler zou zijn, wanneer thans van die
zijde geene candidaten voor den gemeenteraad werden
gesteld. Dan toch zou eerst recht overtuigend gebleken
zijn, dat het hun alleen te doen was geweeet om wets
interpretatie van hooger hand, en niet om vacante
zetels in den Raad te verkrijgen.
Dat de tegenpartij bij ons nog steeds onder verden
king ligt de eedsqnaestie geprovoceerd te hebben met
de nevenbedoeling (zooal niet met de öoo/((bedoeling)
om in de gelegenheid te zijn meer anti-revolutionaire
leden in den Raad te brengen, is niet te verwonderen.
Wij hebben evenveel eerbied voor de beginselen van
andersdenkenden als voor die onzer eigen partijgenoo-
ten, mits die andersdenkenden eerlijk en oprecht zijn
ook in hunne handelingen. Wij moeten evenwel er
kennen, dat dit bij onze tegenpartij (zonder iemand
bepaald op het oog te hebben en allerminst den schrij
ver der hoofdartikelen in het N. en A. bladmeer
malen iets te wenschen overlaat. Wij zijn te dikwerf,
om maar een enkel voorbeeld te noemen, zeiven ge
tuige geweest, hoe zij zich builen hunne woonplaats
gepast genot gingen verschaffen, terwijl zij der bur
gerij in hunne woonplaats de kermis willen ontnemen
of haar andere vermaken onthouden, om aan hunne
eerlijkheid en oprechtheid niet een weinig te twij
felen. Om die reden dan ook hebben wij in de
handeling der vier raadsleden steeds gezien en zien
dit nog eene poging, waardoor zij nevens eene zeer
gewenschte wetsuitlegging de kans konden erlangen
versterking in den Raad te bekomen en wij hadden
voor hunne onpartijdigheid gewenscht, dat zij öf die
bedoeling dadelijk hadden erkend öf dat hunne partij
de nu leeggeworden zetels r.iet zou trachten den
liberalen te ontnemen.
Bij den secretaris der werklieden-vereeniging
Eigen Hulp" te Goes is een gift ingekomen van
f 2,50 van een buitengewoon lid, voor de weduwe
met hare zes nog jeugdige kinderen van den onlangs
overleden secretaris der Deventer Werklieden-vereeni-
ging «Help u zeiven". Mochten meer buitengewone
leden genegen zijn iets bijtedragen, dan kunnen zij
dit doen bij het bestuur tot 26 April a. s. Van het
totaal bedrag zal melding gemaakt worden in de Goe-
sche Courant en in de Werkmansbode.
Wij vestigen de aandacht op achterstaande
annonce, waarbij belangstellenden in de oprichting van
een nieuw harmonie-gezelschap te dezer stede, ter ver
gadering worden opgeroepen op morgen (Zaterdag)
des avonds te acht uren in nde Prins van Oranje".
Kruintnge. Tot tegenschatters aan de zijde der be
lastingschuldigen, ingeval van herziening der belast
bare opbrengst in de personeele belasting, zijn door
B. en W. benoemd de heeren L. Van Verre en J. Okker.
In eene gisteravond gehouden vergadering der kies-
vereeniging «Gemeentebelang" werd tot candidaat
bij de verkiezing van een lid van den gemeenteraad,
op a. s. Maandag, gesteld de heer P. J. Visser, aan
nemer te Hansweeid, met 16 van de 18 uitgebrachte
stemmen.
Door Z. M. is erkend, volgens de wet van 22
April 1885 (Staatsblad no. 32), de Christelijke Jonge-
lingsvereeniging te Goes, onder de zinspreuk «Ken den
Heere in al uwe wegen". (Wijziging in de statuten).
Z. M. heeft den luit.-generaal N. Van Willes,
inspecteur der inf., op aanvrage, op pensioen gesteld,
en het bedrag daarvan bepaald op 3000, onder
dankbetuiging voor de goede en trouwe diensten door
hem gedurende zijne langdurige militaire loopbaan
bewezen.
Ten einde de Koningin van Engeland in de
gelegenheid te stellen tien stappen te doen zonder
gezien te worden, namelijk van de aanlegplaats in
de Vlissingsche buitenhaven naar den gereedstaanden
trein, wordt (werd) een soort van tent of doorgang
gemaakt van f 1200.
Nu, de Koningin van Engeland is rijk genoeg om
zich zulke fantasieën te gunnen.
Maar de bladen vertellen, dat het niet de Koningin
van Engeland is, die het betaalt, maar het Neder-
landsche Departement van Waterstaat.
Waarschijnlijk eene lieve attentie van den heer
Van den Bergh persoonlijk.
Want dat de penningen der Nederlandsche belasting
schuldigen hiervoor worden besteed, is ongeloofelijk.
Hoe elastiek ook, voor zulk een uitgaaf heeft Doch
onderafd. 81 der begrooting van Waterstaat (onder
houd, herstel en verbetering van het kanaal door
Walcheren en daartoebetrekkelijke werken enuitgaven).
noch art. 25 der spoorwegbegrooting (uitbreiding van
den spoorweg van Rozendaal naar Vlissingen met
alle daarmede in verband staande uitgaven) ruimte.
Vaderl
Volgens den Haagschen briefschrijver van de
Arnh. Ct., moet onze Regeering er in geslaagd zijn,
met Frankrijk een nieuw verdrag van handel en scheep
vaart te sluiten, waarbij aan onzen handel de behan
deling op den voet der meest begunstigde natie wordt
toegezegd.
Volgens De Amsterd. schijnt de bescherming van
den literairen en industriëelen eigendom het onderwerp
uit te maken eener van het handelstractaat geheel
onafhankelijke regeling.
Woensdagavond kwart voor zessen lag de «Os
borne" met de Koningin van Engeland aan boord, na
eene voorspoedige reis, aan de ponton te Vlissingen
gemeerd. De Koningin vertrok 10.45 per trein naar
Darmstadt.
Naar het D. v. N. verneemt, zal hetgeen in de
conferenties over de financiëele belangen der Zuid-
afrikaansche Republiek heeft plaats gehad en wat
daarbij over den toestand en de toekomst van Trans
vaal is aan het licht gekomen, weldra bekend worden
gemaakt in eene brochure, welke tijdens de afwezig
heid der Deputatie zal verschijnen, en die dienen zal
tot verduidelijking van eene circulaire, waarin de plannen
voor de spoorwegleening zullen worden ontwikkeld.
In De Amsterdammer komt het volgend inge
zonden stuk voor van Professor Alberdingk Thijm
ONDERWIJS NEUTRALITEIT.
Men heeft in den laatsten tijd weer druk geredetwist
over de oorbaarheid en de mogelijkheid van «neutraal
onderwijs". Jan Holland heeft de neutraliteit dapper
geridiculiseerd. Iemand, dien het om waarheid en recht
te doen is, zal natuurlijk met verontwaardiging den
eisch afwijzen, dat hij, voor een vraagstuk geplaatst,
zijne stem aan waarheid en recht zou moeten onthouden
Ondertusschen, gedreven door gemoedelijke over
tuigingen, heeft men zich, in de hangende onderwijs
vraagstukken, naar mijne meening, op een gebied
begeven, dat men niet had hooren te betreden.
In onze wetten is de uitdrukking «neutraal onderwijs"
onbekend.
Het is niet goed te keuren, dat men zich gedraagt,
alsof zulk onderwijs wel werd voorgeschreven.
De wetten bepalen er zich toe het onderwijs vrij te
verklaren, onder zeker voorbehoud, in een ordelijken
staat, met gemengde bevolking, niet te missen.
Al wat een wettig optredend onderwijzer voor waar
houdt, mag hij leerenal wat hij voor recht houdt,
mag hij in zijn onderwijs voorstaan maar hij mag
den leerlingen niet inprenten wat tekort-doet aan den
eerbied, die men der godsdienstovertuiging van «anders
denkenden" (zoo als de Wet zegt) verschuldigd is.
Nemen wij een voorbeeld. De onderwijzer mag niet
leeren, dat Luther wèl heeft gedaan de bekende (noch
vermaarde, noch beruchte te noemen) 95 stellingen
aan de slotkerk van Wittenberg aan te plakken. Maar
de onderwijzer behoeft het feit niet te verzwijgen
in tegendeelhij behoort het te verhalen, en is vol
komen bevoegd den leerlingen mede te deden, hoe
over het feit door schrijvers van verschillende gezindheid
geoordeeld wordt.
Een onderwijzer die eerbied voor de wet heeft, 2al,
bij historiscl e verschijnsels als dit, niet geven een eigen
waardeering van de prijselijkheid of berispelijkheid der
handeling, maar zal, op zeker punt geven de geschiede
nis van de geschiedenis. Is een feit-zelf niet algemeen
erkend, ook dan zal hij zeggen dezulken houden het
vast, under<.n ontkennen het. Bij duizend zaken kan du
onderwijzer een eigen oordeel en waardeering uitspreken
bij het duizend-en-eerste zal hij zich daarvan onthou
den en zich vergenoegen met te verhalen, hoe er over
de zaak gedacht wordt.
Ik erken, dat het aangenaam is, wanneer men voor
een persoon of een feit in een edel vuur kan ontsteken
ik ben de eerste, om een bezield onderwijs, waarbij men
bewondert of verwerpt, onontbeerlijk te rekenen maar
niet alle waarheid is geschikt altijd en overal verkondigd
te worden, al staat zij ons nog zoo glansrijk voor den geest.
De onderwijzer zal zich matigen in zijn geestdrift voor
den svurigen", den «moedigen" dr. Martin Luther
zoowel als voor den «geleerden", «gevoeligen" en «schoo-
nen" prof. Johan Tetzel. Hem staat alleszins vrij te
zeggen, hoe er al zoo over beiden geoordeeld wordt
In onzen tijd, die er ten zeerste op uit is aller over
tuigingen recht te doen, te hooren en te wederhooren
is de geschiedenis der geschiedenis meer dan ooit op
haar plaats, en kan zij bij uitzondering, iu sommige
kiesche stoffen, met den besten uitslag de plaats der
geschiedenis-zelve innemen.
Op de boekverkooping door den boekhandel van
M. Nijhoff, tegen den 21 n dezer aangekondigd, zal
o a worden geveild de bibliotheek, nagelaten door
mr. J. H. De Laat de Kanter, oud-lid van de Tweede
Kamer en advocaat te Goes.
De Eerste kamer heeft gisteravond hare werk
zaamheden hervat. De heer mr. W. H. De Beaufort
heeft zitting genomen.
De Haarlemsche afdeeling der Vereeniging tot
afschaffing van sterkedrank heeft aan de Eerste Kamer
een adres gezonden, aandringende op verwerping van
de door de Tweede Kamer aangenomen wijziging van
de drankwet.
Te Zwolle gaat een adres rond aan de Hooge
Regeering, inhoudende het verzoek om de drankwet
niet te wijzigen of te verslappen, maar op 1 Mei e. k.
in haar geheel in werking te brengen.
Het adres telt reeds een groot getal handteekeningen.
De graaf d'Oultremont wordt te 's-Hage verwacht
met een particuliere zending van Z. M. den Koning
der Belgen aan onzen Koning.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Kolljnsplaat. Tot teleurstelling van velen heeft de
heer dr. J. II. Gunning J.Hz., pred. te Wilhelminadorp,
voor het op hem uitgebrachte beroep naar deze ge
meente bedankt.
Beroepen te Nieuwerkerk (cl. Zieriksee) ds. Ch. C.
J. W. Wierts Van Coehoorn, te Horssen (cl. Nijmegen
Bij het laatst gehouden examen voor onderwijzers
te 's-Bosch is o. a. geslaagd dhr. J. G. Den Exter van
den Brink van Krabbendijke.
Tot onderwijzer aan school B te Zieriksee is met
7 van de 8 stemmen benoemd de heer C. Hack te
Wulfertsdijk. De heer W. K. Van de Stolpe te Ooster-
land, die mede op de voordracht stond, bekwam 1 stem.
Naar wij van goederhand vernemen denkt men
er te Middelburg over om evenals hier aan de plaat
selijke commissie van toezicht cp het lager onderwijs
een commissie van bijstand van dames toetevoegen,
met het oog op het onderwijs in de handwerken.
Tot hoofd der openbare school te Beesd is benoemd
de heer M. Mieras.
De Min. van binn. zaken heeft beslist, dat van
het verbod bij art. 35 der schoolwet, het geven van
onderwijs is uitgesloten, onverschillig of de betrekking
als beroep of als ambt is te beschouwen, en derhalve
voor het geven van herhalings- of normaalonderwijs
de openbare onderwijzers geen vergunning van Gede
puteerde Staten noodig hebben.
Rechtszaken.
Niet door de rechtbank te Middelburg maar
door den rechter commissaris is Donderdag de zaak
der aanranding van het 18jarig meisje, onder 's-Gra-
venpolder gepleegd, onderzocht.
Hoogstwaarschijnlijk zal deze zaak voor het gerechts
hof te 's-Hage dienen. (M. Cf.)
Het openbaar ministerie bij het gerechtshof te
's Gravenhage requireerde tegen P. V. te Westkapelle.
beschuldigd van het slaan van een bedienend beambte,
en tegen P. H., ter zake van gewelddadigheid, de
vernietiging van de vonnissen der rechtbank te Mid
delburg en veroordeeling van ieder tot 4 maand celstraf.
Buitenlandsch Overzicht.
Er zijn weder nadere berichten uit Egypte geko
men van Gordon, en wel van 7 en 8 April Het
eerste is gericht aan Zebehr-Pacha, den gewezen sla
venhandelaar, en bevat diens benoeming totaljunct-
gouverneur-generaal van Soedan. Zooals men weet, is
deze benoeming zeer tegen den zin van de Engelsche
regeering en het schijnt ook inderdaad bevreemdend,
dat Gordon, die naar Egypte ging om den slaven
handel te onderdrukken, een ex-slavenhandelaar tot
eene dergelijke waardigheid verheft. Doch bij een
man als Gordon staat men altijd bloot aan verras
singen en wat in gewone omstandigheden terstond
voor ongelooflijk wordt verklaard, kan bij hem wel
waar zijn.
Volgens een bericht, gisteren uit Kaïro ontvangen,
heeft Zebehr-Pacha geweigerd zijne benoeming aan te
nemen.
Het bericht van den 8sten April is door den heer
Baring ontvangen en meldt, dat van de expeditie van
den Mahdi tegen Khartoem is afgezien, wegens pi-
eenigheid, die onder diens stammen is uitgebroken.
De correspondent van de Times te Alexandrië deelt
mede, dat Samuel Baker bij de Engelsche autoriteiten
in Egypte krachtig aandringt op het maken van toe
bereidselen voor een expeditie naar Khartoem, ten
einde Gordon te ontzetten. De correspondent ontveinst
zich niet de vele bezwaren, welke hieraan verbonden
zijn, maar pleit toch voor het plan, omdat de aan-
kondig rig van het voornemen van de Regeering reeds
de positie van Gordon te Khartoem veel verbeteren zou.
De verschillende mogendheden van Europa zien met
verlangen de mededeelingen van Engeland tegemoet
over de regeling der Egyptische financiën, omdat zij
bij die gelegenheid ook andere punten Egypte betref
fende zouden willen ter sprake brengen Men spreekt
reeds van eene nieuwe conferentie in Turkije's hoofd
stad om de Egyptische zaken te regelen, een plan,
waarmede Engeland zeker niet zal zijn ingenomen.
De Duitselie katholieken hebben te Keulen eene
vergadering gehouden, waar ongeveer 4000 personen
bijeenwaren en waar de volgende besluiten zijn genomen:
4o. de vergadering erkent den van haar gescheiden
aartsbisschop Melchers als haar geestelijk hoofd en
blijft hem trouw en onderdanig: 2o. zij vernieuwt
haar protest tegen den kerkelijken strijd; verlangt de
terugroeping van den aartsbisschop van Keulen en
dien van Posen, en vestigt de aandacht op het groote
gemis van geestelijke leiding en de voortduring van
het ingehouden staatssubsidie; 3o. zij dringt er bij
alle partijgenooten op aan, in den heiligen strijd voor
de vrijheid van de kerk te volharden, totdat vervuld
is wat een op plechtige wijze gesproken Koningswoord
bij de inbezitneming van de aan den Rijn gelegen
landstreek heeft beloofd4o. zij zegt den leden van
het centrum in den Duitschen Rijksdag en den Pruisi-
schen Landdag dank voor de in den strijd betoonde
volharding
Deze vergadering is natuurlijk geenszins naar den
zin van de Duitselie r< geering en zij zal ongetwijfeld
niet medewerken om den band tusschen het rijksbe
stuur en de ceutrum-partij, die in de laatste tijden
toch reeds losser is geworden, vaster te maken.
Wellicht zal dit ook van invloed kunnen zijn op de
behandeling van de socialistenwet, in welke quaestie
het centrum nog geene partij heeft gekozen, terwijl
toch feitelijk door haar de doorslag wordt gegeven.
Met Let oog op de Egyptische aangelegenheden is zeker
niet van belang ontbloot, hetgeen de Engelsche Minister
van Binnenlandsche Zaken, Sir William Vernon Har-
court, heeft gezegd in eene redevoering door hem te
Derby gehouden, namelijk dat onvoorziene omstandighe
den den terugkeer der Engelsche troepen uit Egypte belet
ten Voorts gaf hij te kennen, dat wat annexatie betreft,
Engeland geen recht heeft Egypte te annexeeren daar
ook andere naties rechten op Egypte bezitten. Een
blijvend bestuur zou tot voortdurende geschillen met
andere landen leiden en verplichten tot het op de been
houden van een leger in Egypte, hetwelk de schatkist
aldaar niet zou kunnen diagen.
De linkerzijde in het Noorweegselie Odelsthing heeft
een wetsontwerp ingediend, waarbij de strafbepalingen
tegen majesteits schennis aanzienlijk verzacht worden.
De aanleiding tot dit voorstel is te zoeken in de ge
rechtelijke vervolging, tegen vier bladen ingesteld, die
beschuldigd worden beleedigende artikelen teger. den
persoon des konings te hebben bevat.
Gemengde Berichten.
Te Tolen heeft eene gewone kip een ei gelegd
van buitengewone grootte. Het weegt ruim 9)4 D. G.
(lood) en heeft over de punten gemeten een omtrek
van 19 c. M.
De wachtmeester der Kon. marechaussees P. De
Vogel en de inspecteur van politie J. Stellenhoom,
beiden te Breda, die zich bij den diefstal in het post
kantoor aldaar buitengewoon onderscheiden hebben,
zijn voor hun ijver door den Minister van Justitie met
een gratificatie van f 400 beloond, benevens een eer
volle vermelding in het Politieblad.
Dinsdag is te Breda opgevischt het lijk van
een smid te Prinsenhage, die vermoedelijk tengevolge
van dronkenschap te water was geraakt.
