1884. N°. 30.
Zaterdag 8 Maart.
71sle jaargang.
De Polder Oud-Noordbeveland.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slecht
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
Ingezonden
leermeesteresse en de meest kundige kan met zeker
heid hier niets vooruitzien.
Of nu echter bij de tegenstemmers het geldelijk
bezwaar heeft voorgezeten dan wel of men op andere,
hoewel onuitgesproken, maar meer degelijke gronden
het voorstel verwierp, valt eenvoudig niet uittemaken.
Niemand behoeft zijn stem te motiveeren en in ieder
geval komt het mij voor een goede zaak te zijn, dat
het plan niet doorging en men althans bij de lange
winteravonden in het hoekje van aden gezelligen haard"
tijd heeft gehad de zaak eens nader te bezien, te
bespreken en te onderzoeken.
Schrijver dezer regelen heeft dan ook geen andere
bedoeling dan het resultaat van zijn onderzoek een
voudig openbaar te maken. Hij heeft de quaestie
grondig bestudeerd, en als het waar is wat men wel
eens beweert, dat een eenvoudig landman vaak beter
boer is dan hij die alles uit de boeken heeft, dan
verdient hij althans te worden gehoord. Mochten deze
regelen er toe leiden alsnog een nader onderzoek in
te stellen naar en in ieder geval Dineer licht" te
ontsteken over de meest afdoende wijze van verdedi
ging van den polder Oud-Noordbeveland, dan reeds
zal zijne moeite ruimschoots beloond zijn.
Over het bedoelde verslag in een volgend nommer.
De bank ontving voor de in het afgeloopen jaar
verleende voorschotten aan interest en boete/ 4059,10
De gereserveerde interest van voorschot
ten, in het vorig jaar verleend, bedroeg 1010,21
Te zamen 5069,31
Daarvan moet afgetrokken worden als
nog niet verschenen, de interest loopende
over het nu onlangs ingetreden boekjaar 1067,84
Rest 4001,47
Door de bank werd aan interest op uit
gekeerde spaargelden uitbetaald 95,39
Aan verschenen interest op
spaargelden werd bij het einde
van het boekjaar bijgeschreven 732,40
Aan interest op bij particu
lieren opgenomen gelden werd
betaald348,175
De onkosten der bank bedroegen 298,34
Terwijl eindelijk door de
bank werd terugbetaald voor
vóar den vervaldag afgeloste
promessen, welke door verdis
conteering vóór den vervaltijd
in de kas terugvloeiden 653,08
2127,38'
ook gedisteleerd vervoerd werd, zonder gedekt te zijn
door behoorlijke documenten, met het gevolg dat er
p.m. 48 liters sterkedrank door hen is in beslag ge
nomen en tegen vijf personen proces-verbaal is opge
maakt. Moge dit eene les zijn voor degenen, die met
ververschingstenten koopdagen en dergelijke bezoeken.
Sclierpenisse. In de gisteren gehouden vergadering
van den gemeenteraad werd aan den heer G. Bolier Gz.
op diens verzoek eervol ontslag verleend als gemeente
ontvanger met primo April a. s. en als zoodanig be
noemd de heer M. Kievit Mz., wethouder en ambtenaar
van den burg. stand alhier.
Hoofdplaat. Niet een der geneeskundigen uit onze
omgeving wenschte geneeskundig ambtenaar dezer
gemeente te worden, zoodat weder de toevlucht tot
dhr. H. Vleugels te Biervliet genomen moest worden.
Deze is nu met doodschouw, vaccine enz. belast, zal
per declaratie betaald worden, en alzoo zal de ge
meentekas nog zwaardere aanvallen te verduren hebben,
dan wellicht met eene vaststelling van een behoorlijk
salaris het geval zou zijn.
Uit het verslag betreffende den toestand van het
Kroondomein gedurende 1883 blijkt, dat het ten name
van het Kroondomein op het Grootboek ingeschreven
kapitaal op 31 Dec. jl. ƒ6.305.900 bedroeg.
In den loop van 1883 werden 2 volle tiendblokken
vrijgemaakt en 5 gedeeltelijke. De groote lust tot af
koop begint sterk te luwen.
De president der Transvaalsche republiek, de
heer Krüger, dejeuneerde Woensdag bij Z. K. H. den
Piins van Oranje. Aan het diner, dat Z. K. H. dien
dag ter eere van de Transvaalsche deputatie gaf, werd
ook door den voorzitter van de Tweede Kamer deel
genomen. De Prins moet zich jegens den heer Krüger
zeer minzaam en vriendschappelijk hebben uitgelaten.
De gastheer toonde groote belangstelling in de aan
gelegenheden van zijn vaderland.
Naar de N. Ii Ct. verneemt, zou Z. M de Koning
heden de Transvaalsche deputatie ten gehoore ontvangen.
De oevervallen, die in den laatsten tijd op Noord-
heveland hebben plaats gehad, zijn oorzaak dat men
er allerwege op bedacht is geworden de bestaande
oeververdedigingen te onderzoeken en zoo noodig de
vereischte kunstmatige versterking aantebrengen.
Men behoeft nu juist den val aan den Toorenpolder
niet te hebben gezien, om het in elk opzicht natuurlijk
te vinden, dat men bijtijds maatregelen wenscht te
nemen tot behoud van hetgeen men heeft. De kunst
matige oeververdediging kost echter veel geld en de
daaruit voortspruitende vermeerdering van polderlasten
is voor den landbouwer geen onverschillige zaak.
Trouwens de geldquaestie is aan niemand onverschillig.
Onze landbouwers hadden in den laatsten tijd geen
voordeelige jaren de pachten zijn over 't algemeen
te hoogde lasten niet geringde marktprijzen veel
minder dan vroegerde landerijen zijn zeer in waarde
gedaaldin éeu woordde landbouwende stand gaat
op ons kleine eiland niet vooruit.
Het was onder den indruk dier zware tijden dat vele
der ingelanden van den polder Oud-Noordbeveland met
een beklemd gemoed kennis kregen van de voorstellen
die eerlang door het bestuur van dien polder zouden wor
den gedaan, betreffende de verdediging van den oever.
De toestand van den polder was door den ingenieur
van den provincialen waterstaat, den heer Lambrecht-
sen, onderzocht en in verband met dat onderzoek werd
alsnu voorgesteld het aanleggen van een volledig oever-
werk beoosten den val aan de Glasjesnol aan de
noordzijde van den polder, waarvan de kosten plus
minus f 100,000 zouden bedragen.
De ingenieur, met het onderzoek belast, had in eene
breedvoerige nota verslag van zijn onderzoek uitge
bracht. Dit verslag, waarop wij ons bij de bespreking
dezer aangelegenheid in uw blad zullen gronden, werd
met een prachtig uitgevoerde kaart van den polder
Oud-Noord-Beveland aan ingelanden ter kennismaking
toegezonden en met onderscheidene gewaarwordingen
begroet. Het was dan ook geen kleinigheid een uitgave
van een tonne gouds, en wie zal het wraken dat bij
velen de schrik om het hart sloeg bij de gedachte
aan vermeerdering van lasten in een tijd, waarin ieder
naar vermindering uitzag Toch, dat begreep ieder,
mocht geen overdreven zuinigheid den polder in gevaar
brengen, en wilde men het voorstel bestrijden, dan
diende men dit te doen op goede en deugdelijke gron
den, waarbij de geldquaestie buiten aanmerking bleef.
Geen wonder dan ook dat met belangstelling de dag
werd verbeid, waarop het verslag van den ingenieur
zou worden besproken. En die dag was niet verre
meer. In eene vergadering van ingelanden den 26en
November 1883 te Kolijnsplaat gehouden, kwam het
plan-Lambrechtsen als een voorstel van het bestuur
in behandeling. En wat was de uitslag 7 Dat het ver
worpen werd met 21 tegen 16 stemmen!
Deze uitslag deed de rondte in de nieuwsbladen
en het was waarlijk opmerkelijk te zien hoe eenstem
mig heeren correspondenten van oordeel waren, dat
het voorstel diende aangenomen te zijn. In eene cor
respondentie in de Zierikzeesche Nieuwsbode ging men
zelfs zoover om aan de meerderheid van ingelanden
een niet geringe verantwoordelijkheid opteleggen voor
de gevolgen van de afwachtende houding, waartoe zij
besloten hadden. Ja zelfs werden aan hen (alsof ze
dat niet wisten) de Tooren- en Sophiapolders onder
het naburige Wissekerke ten voorbeeld gesteld!
Waarlijk een niet zeer aangenaam verwijt aan het
adres van die polders, wegens een nog onbewezen
verzuim, gelijk wij dit nader zullen trachten aante-
toonen.
Het heeft echter, tussehen twee haakjes, sedert
jaren tot de goede gewoonten van dagblad-correspon
denten behoord om eenvoudig de feiten te vermelden,
zonder in beoordeeling te treden of die al of niet
hunne goedkeuring wegdroegen, om de eenvoudige
reden dat zulk een oordeel meest altijd partijdig is.
In een bericht voorkomende in de N. it. Courant
werd van het besluit dier vergadering gezegd dat het
voorstel niet op weienschappelijken grond werd be
streden; en dit is waar, maar 't is ook waar, dat
het voorstel door geen der voorstanders op wetenschap-
pelijken grond werd aanbevolen.
En dit kon ook moeiolijk anders. Om over een
dergelijk voorstel «wetenschappelijk" te oordeelen moet
men deskundige zijn en nu mogen de tegenstemmers
goede «landbouwkundigen" zijn, «waterbouwkundigen"
zijn ze zeker niet.
Doch dat waren ook de voorstemmers niet. Dit
werd blijkbaar gevoeld doordat men den kundigen
ontwerper van het plan had uitgenoodigd zijn verslag
ter vergadering te verdedigen.
Om zich tegen het voorstel te verklaren was echter
een wetenschappelijke bestrijding geen vereischte. De
ondervinding is ook in dezen een niet te verachten
GOES, 7 Maart 1884.
VIJFTIENDE JAARVERSLAG
VAN DE
Coöperatieve Yoorschotvereeniging en Spaarbank
te Goes,
van 5 Februari 1883 tot 5 Februari 1884.
Het ledenaantal bedroeg bij den aanvang van het
boekjaar 151. In het afgeloopen jaar traden 21 leden
tot de vereeniging toe, terwijl 20 uittraden, zoodat
de vereeniging op 5 Februari 1884 152 leden telde,
wier gezamenlijk bedrag van gestorte aandeelen bedroeg
f 11184,70, zijnde f 150,16 meer dan op 5 Februari
van het vorig jaar.
Aan stortingen op aandeelen, daaronder begrepen
het bijgeschreven dividend op de nog niet volgestorte
aandeelen, werd ontvangen eena som van f 990,53,
terwijl aan gestorte aandeelen werd terugbetaald
f 840 37.
Het reservefonds bedroeg op 5 Februari
1883 2804,55%
De inkomsten gedurende het afge
loopen jaar bestonden uit het aandeel
in de winst van het vorig
boekjaar128,55
en uit entreegelden en ver
koop-opbrengst van spaar
en statutenboekjes 64,95
193,50
Zoodat het reservefonds op 5 Febr. '84
bedroeg2998,05%
aangezien het geece verliezen leed.
Wij vingen het dienstjaar aan met een bedrag aan
spaargelden van 28195.
Ingebracht werd in den loop van het jaar 23314,08
of 652,77% minder dan het vorig jaar, terwijl een
bedrag van 22423,96 aan spaargelden werd terug
betaald of 3611,37 minder dan het vorig jaar,
zoodat er op het einde van het boekjaar aan spaar
gelden in de bank overbleef f 29085,12 of 1584,03
meer dan het vorig jaar.
De interest op de spaargelden uitbetaald bedraagt
95,39terwijl bij het einde van het boekjaar
732,40 verschenen intrest bij het kapitaal werd bij
geschreven, zoodat het nieuwe jaar begonnen werd
met 29817,52 aan spaargelden.
Bij het begin van het boekjaar had de vereeniging
een restant aan opgenomen kapitaal bij particulieren
groot7400,
In den loop van het jaar werd nog
op dezelfde wijze opgenomen 24250,
makende samen31650,—
terwijl hierop werd werd terugbetaald 25750,
Het nu ingetreden boekjaar ving dus
aan met een bij particulieren opgenomen
kapitaal van 5900,
Door de voorschotvereeniging werden 248 voor
schotten of prolongatiën van voorschotten verleend
tot een gezamenlijk bedrag van 165447,
In den aanvang van het boekjaar
waren nog aan voorschotten uitstaande 50436,86
Zoodat de geheele voorschotrekening
beliep een totaal van215883,86
Daarvan werd in den loop van het
jaar afgelost164992,56
Zoodat bij het sluiten van het boekjaar
de nog onafgeloste voorschotten
bedroegen f 50891,30
Zoodat de zuivere winst der bank bedraagt f 1874.08'
Nadat het bestuur met de commissie van toezicht
besloten had, dat van de zuivere winst eene som van
f 308,38» zou worden gevoegd bij het reservefonds,
werd door de algemeene vergadering der leden, op 4
Maart 1884 gehouden, bepaald dat 5 pc. op het aan
deelenkapitaal zou worden uitgekeerd, waartoe ver-
eiseht werd 465,70, terwijl aan de drie leden van
het bestuur, ter vergoeding van hunnen arbeid, eene
som van 1100 werd toegekend
De gezamenlijke omzet der bank (ontvangsten en uit
gaven) bedroeg in het afgeloopen boekjaar f 536002,05.
De kassier
C DE WITT HAMER.
Door den heer jhr. mr. H. C. Van der Wijck
is een adres aan de Tweede Kamer ingediend, hou
dende het verzoek dat dit college-zelf de Grondwets
herziening ter hand moge nemen.
Doel van den adressant is bespoediging. Voor de
overwegingen, door den Raad van State en door de
Ministers aan de zaak te wijden, zou, vreest hij, veel
tijd vereischt worden.
Het wetsontwerp tot wijziging van enkele bepa
lingen der drankwet is, naar men aan het Vaderland
meedeelt, in bijna alle afdeelingen van de Tweede
Kamer ongunstig ontvangen.
Woensdag heeft aan het Dep. van binn. zaken
te 's-Gvavenhage de onderteekening plaats gehad eener
verklaring, houdende uitbreiding der op 7 December
1868 tussehen Nederland en België gesloten overeen
komst, betreffende de wederzijdsche toelating van ge
neeskundigen in grensgemeenten van het eene rijk tot
uitoefening der geneeskunst of van een harer takken
in die van het andere, tot de veeartsen.
De Min. van binn zaken brengt ter kennis, dat
de pokken te Oud-Beierland opgehouden hebben epi
demisch te heerschen.
De Minister van binnenl. zaken noodigt hen, die
zich aan de eindexamens der gymnasia en het daarmede
gelijkgesteld staatsexamen in 1884 wenschen te on
derwerpen uit, daarvan vóór 25 Maart e. k. te doen
blijken aan den inspecteur der gymnasia te 's-Graven-
hage, met opgave van hun woonplaats en vermelding
of zij aan het examen vermeld in art. 11 of aan dat
vermeld in art. 12 der wet op het hooger onderwijs
wenschen deeltenemen, en van het getuigschrift, dat
zij verlangen te verwerven.
De Minister van binnenlandsche zaken brengt
ter algemeene kennis, dat het examen om als leerling
aan 's rijks veeartsenijschool te Utrecht te worden
opgenomen, zal plaatshebben in de eerste helft der
maand Juli e. k., en dat belanghebbenden zich in
persoon of schriftelijk, mits portvrij, vóór 15 Juni
e. k. bij den directeur der school moeten aanmelden.
Kortgene. Tengevolge dat bij openbare verkoopingen
op Noordbeveland nog steeds in strijd met de wet
sterkedrank door de houders van zoogenaamde ver
verschingstenten werd geschonken en verkocht, en het
moeielijk is te constateeren dat er verkoop van ster
kedrank in een lokaal zonder vergunning plaats had,
is bij de boereninspan-verkooping van 5 Maart alhier
een andere weg ingeslagen. De rijksambtenaren
Both en Oost Lievensegecombineerd en bijge
staan door den brigadier der rijksveldwacht Passenier
en de veldwachters Bakker en Kornelis, hebben na
melijk in den vroegen morgen al de vervoerde goe
deren van dergelijke tenten, vóór die op het terrein
der verkooping waren, gevisiteerd, om te zien of er
Naar men verneemt wordt de leening, die de
Transvalere in Amsterdam hopen te sluiten, schitterend
voorbereid. Men vergeet Burgers en alles wat er toen
gebeurd is.
Naar de Arnh. Ct. verneemt, zal de heer s'Jacob,
wanneer hij uit Indië is teruggekeerd, vooreerst niet
in Nederland komen, maar zich voorloopig buitenslands
ophouden.
Naar men verneemt zal prof. Beets de Univer
siteit van Utrecht op het eeuwfeest van Edimburgh
vertegenwoordigen.
De Belgische minister van buitenlandsche zaken,
de heer Frère-Orban, heeft van Z. M. den Koning het
grootkruis van den Gouden Leeuw van Nassau ontvangen.
Een telegram uit Londen meldt, dat de heer
Woodhouse, de kapitein der «Nisero", gisteren aldaar
werd verwacht, om eene conferentie te houden aan
het Foreign Office. De eigenaars der «Nisero" be
richten, dat zij uit Penang eene officiëele depêche
hebben ontvangen, meldende dat de bemanning der
«Nisero" leeft, en dat de onderhandelingen over de
bevrijding voortduren. Het heet dat de Indische Re
geering voornemens is, eene nieuwe expeditie naar
Tenon te zenden.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
De heer Bahlmann heeft eene interpellatie aan
gekondigd over de vraag aan wie de exploitatie van
den spoorweg Amersfoort-Nijmegen zal worden toe
vertrouwd.
Na een langdurig debat is daarop met 40 tegen
33 stemmen aangenomen het amendement van den
heer Van Heeckeren om uit de markenwet weg te laten
den staat van voor verdeeling vatbare marken. De
regeering heeft hierop schorsing verkregen ter over
weging of zij het wetsontwerp zal intrekken.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Beroepen naar Charlois ds J. Post alhier.
Naar wij vernemen zijn, tengevolge van het be
roep door den kerkeraad op de milddadigheid van
de leden der Ned. Herv. gemeente (en van enkele
niet-leden) gedaan, de jaarlijksche inkomsten van de
diaconie alhier met ruim ƒ400 vermeerderd.
De voordracht voor hoofd der school te Poortvliet
bestaat uit de hh. L. Van Rooijen te Naaldwijk. P.
A. Ilubregt.se, hoofd der school te Burg (Schouwen),
M. A Cattel te Dordrecht en F. Van der Veen te
Vlissingen. De benoeming zal vermoedelijk aanstaande^
Zaterdag plaatshebben.
