1884. N°. 8.
Donderdag 17 Januari.
71ste jaargang.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
GOES16 Januari 1881.
Op initiatief van dr. P. De Jager te Ternaard
is een adres verzonden aan den Minister van biunenl.
zaken, mede onderteekend door prof. A. P. Fokker te
Groningen, dr. J. F. Van Hengel te Hilversum en dr.
G. W. Bruinsma te Steenbergen, waarin gevraagd
wordt, dat de wet, houdende voorziening tegen be
smettelijke ziekten, niet langer op mazelen van toe
passing moge zijn. De ondervinding, sedert de invoering
van de wet, heeft geleerd, dat deze noch de frequentie,
noch de uitbreiding van mazelen-epidemieën heeft kun
nen beteugelenook is het publiek door het aanwezig
zijn van het briefje «mazelen" niet gewoon zich van
het binnentreden van een besmette woning te onthouden.
Door het opnemen van mazelen onder de in art. 1
genoemde ziekten wordt derhalve het prestige en de
goede werking van de geheele wet geschaad, die ove
rigens voor de andere daarin opgenomen ziekten nuttig
kan werken.
De adressanten verklaren ten slotte, dat zij zich van
te voren overtuigd hebben, dat het meerendeel der in
Nederland praktiseerende geneeskundigen in hoofdzaak
met dat gevoelen overeenstemt.
De Midd. Ct. voegt aan dat bericht het volgende toe
«Tegenover zulk een hooggeleerd gezelschap klinkt
het gevoelen van een leek misschien wel wat nuchter,
maar wij willen hier toch even opmerken, dat nog
dezer dagen in onze eigen omgeving een sterk sprekend
feit plaats had, waaruit de besmettelijkheid van maze
len bleek.
«Een gezin uit Middelburg bracht een bezoek aan
een andere gemeente, waar geen mazelen waren. Een
kind uit dat gezin kreeg bij aankomst de ziekte en
werd dadelijk teruggebracht. Maar dit kon niet belet
ten dat toch in eene woning, vlak naast die waarin
de kleine gsweest was, een ander kind dezelfde ziekte
kreeg. Dit was het eerste geval en tot nutoe ook
het eenige in die andere gemeente. Nu moge het
waar zijn, dat een deel van het publiek zich door het
opschrift mazelen niet laat weerhouden van het binnen
treden van eene besmette woning, er is dunkt ons
toch ook een zeer groot deel, dat liever niet met
bewoners van zulke huizen in aanraking komt, omdat
men de kinderen liefst van dé ziekte verschoond ziet.
Dit zal moeilijk vallen, wanneer men de mazelen aan
de bepalingen der bewuste wet onttrekt. Vinden de
geneeskundigen echter dat elk kind de mazelen moet
krijgendat dit natuurlijk en goed is, en het daarom
hoe eer hoe beter gewenscht is dat de kleinen daar
door worden aangetast, dan zou de toepassing van
hunne theorie misschien gewenscht zijn. Maar overigens
zien wij het nut daarvan niet in. Omdat velen licht
vaardig te werk gaan, behoeft men nog niet allen
onbeschermd te laten".
Het blad heeft hier het mazelen-geval te Goes op
het oog en de voorstelling is volkomen juist. Alleen
behoort er bijgevoegd te worden dat het hier aange
taste kind thans reeds hersteld een poosje samen
geweest is met het Middelb. kind, dat klaarblijkelijk
de mazelen «onder de leden" had. De besmettelijk
heid bij contact met een lijder wordt hierdoor, vooral
onder kinderen, afdoende bewezeD, doch nog niet, dat
alleen het binnentreden van eene woning, waarin zich
een behoorlijk geïsoleerd mazelenlijder bevindt,
direct gevaar oplevert. Toen een paar jaren geleden
hier in Goes mazelen voorkwamen, heeft zich een
zelfde geval als dit voorgedaan met een kind uit West*
zaan, dat met zijne ouders hier logeerde. Het kind
was in aanraking gekomen met een ander kind, dat
den volgenden dag bleek mazelen te hebben. Veer
tien dagen later kreeg het hier gelogeerd hebbende kind
te Westzaan de mazelen. Doch daar bleef de ziekte
tot dat enkele geval even als tot dusverre hier
beperkt.
De verdere loop van mazelen hier in Goes d. i.
of ze al of niet tot het nu voorgekomen geval beperkt
blijven kan wellicht in dezen van eenig belang zijn
in verband met het in den aanhef bedoelde adres.
De Midd. Ct. levert eene beschouwing naar aan
leiding van wat wij in 't vorig no. onder het artikeltje
uit Biezelinge schreven. Wij kunnen daarop ditmaal
slechts antwoorden, dat de toestanden in eer.e kleine
gemeente in verband met jarenlange gebruiken
wel eens afwijken van die in grootere en dat het juist
die locale toestanden zijn, die ons het geschrevene in
de pen gaven, evenzeer als zij aanleiding zijn dat wij
daarover in het openbaar niet in nader debat kunnen
treden.
Dinsdag 15 Januari werd door het bestuur der
Bouwvereeniging «Help u Zeiven" door en voor arbei
ders te Goes het 17e jaarverslag uitgebracht, waaruit
bleek dat het boekjaar 1883 begonnen werd met 124
leden. Daarvan hadden 3 leden hun lidmaatschap op
gezegd, aan welke hun aandeel werd uitbetaald. Bui
tendien namen 40 leden een gedeelte van hun aandeel
ophet opgenomen kapitaal van al die leden bedroeg
2980,60; 3 leden namen hun winst van 1883 op
tot een bedrag van 30,78%. De contributie, dié
ontvangen was, bedroeg f 2584,51. Door het bestuur
werden 8 nieuwe leden aangenomen, zoodat men 31
Dec. 1883 129 leden telde, die gezamenlijk een kapi
taal in de vereeniging hadden van 12212,34%. De
gebouwen (15 in getal) werden in behoorlijken staat
onderhouden. Voor onderhoud had de vereeniging op
1 Januari 1883 een saldo van 191,83%
aan onderhoud werd dit jaar uitbetaald 92,48
Rest 99,35%
van de winst werd voor dat doel uitgetrokken 170,
zoodat men 31 Dec. 1883 voor onderhoud
disponibel had269,35%
Aan huishuur werd ontvangen ƒ1154,40.
Het bestuur was in staat 5% pet. als winst bijte-
boeken of uittekeeren over het kapitaal, dat, na aftrek
der uitbetaalde aandeelen, de leden met het sluiten
van het vorig boekjaar (31 Dec. 1882) in de vereeni
ging hadden, terwijl er een saldo winst was dat niet
verdeeld werd van ƒ1,09.
Het reservefonds bedroeg 31 Dec. 1882 903,47
dit vermeerderde met */s der winst ad 123,'>44
zoodat het reservefonds 31 Dec. 1883 bedroeg 1026,91
Op dezen post zijn geen verliezen geleden.
De vereeniging had 1 Jan. 1883 aan uitgezette
gelden319,55
Op verschillende tijden werd uitgezet 1515,55
Samen ƒ1835,10
daarvan werd weder opgenomen 344,
zoodat de vereeniging 31 Dec. 1883 uit
staande had1491,10
De schulden der vereeniging bedroegen 31 December
1883 ƒ3800,—
gedurende dit jaar werd opgenomen ƒ1000,
Samen ƒ4800,
hiervan werd afgelost een aandeel der lee
ning van 1879 100,
zoodat de schulden 31 Dec. 1883 bedroegen ƒ4700,
Het bestuur besloot met Januari 1,884 1000 af
telossen, als: 5 aandeelen of ƒ500 derïeening van 1879
en ƒ500 der opgenomen 1000.
De omzet der vereeniging bedroeg:
Ontvangstenf 5339,07%
Uitgaven5086,95
Saldo in kas 31 Dec. 1883 252,12%
Uit het overzicht der vereeniging bleek, dat het ka
pitaal der leden 31 Dec. 1883 bedroeg 11702,49%
verdeelde winst509,85
Samen
reservefonds
saldo winst dat niet verdeeld is
saldo onderhoud der gebouwen
schulden der vereeniging
verschenen doch niet betaalde interest
daarvan
Samen
Dit kapitaal was belegd in
Gebouwen 16699,54%
Uitgezette gelden 1491,10
Saldo in kas. 252,12%
12212,34%
1026,91
1,09
269,35
4700,—
233,07
18442,77
Samen
ƒ18442,77
Bij het in dit nommer voorkomend staatje der
bevolking van verschillende gemeenten in onze provin
cie merken wij op, dat te Biervliet, bij eene geregelde
klimming van de bevolking in vorige jaren, deze in
1883 met 25 personen verminderd is. De ongunstige
gezondheidstoestand dier gemeente in het afgeloopen
jaar (zie de Goesche Courant van 5 April 11.) is voor
zeker daarop van grooten invloed geweest. Dat er
2 vrouwelijke personen meer stierven dan er 't levens
licht zagen, zal wel in geene andere Zeeuwsche gemeente
waar te nemen zijn.
Te Wissekerke (N.-B.) verminderde de bevolking
met 78 personen, hoofdzakelijk doordien niet minder
dan 53 personen naar N.-Amerika vertrokken.
De zesde Natuurkundige voordracht in «Dili-
gentia" te 's-Hage werd Vrijdag 11. vervuld door
prof. A. A, Hubrecht, van Utrecht, die tot onderwerp
had gekozen «de Oesters".
In een sierlijke inleiding beschreef spr. de verschil
lende oestersoorten, nl. de Amerikaansche, de Portu-
geesche en de Noord-Europeesche. Duidelijk werden
de verschillen tusschen deze variëteiten aangetoond.
Daarna behandelde spr. de anatomie van de oester
vooral in verband met hetgeen er van eetbaar is.
Hart, nieren, lever, ovaria passeerden achtereenvolgens
de revue. Ook het spierstel werd niet vergeten en
vooral de stevige band niet, die dient om de oester
te sluiten, zoodat men bij verzending de oesters zoo
dioht mogelijk op malkaar pakt om ze gesloten en
vol zeewater te houden, dewijl het zeewater, waarin
veel zuurstof is, de eerste levensvoorwaarde voor de
oester uitmaakt.
Sterft de oester, dan gaat de schulp open en wordt
het dier door zijn vijanden, krabben als anderszins,
opgegeten.
Oogen of gehoor-organen bezit de oester niet, ook
geen kop maar wel een baard, een mondopening is
duidelijk waarneembaar, doch zoo eng, dat de oester
slechts kleine dieren en planten tot voedsel kan nut
tigen.
Bij de physiologie van de oester werd vooral uit
voerig stilgestaan bij de voortplanting, het zoogenaamde
broed, de larven en vooral de vasthechting van deze.
En hiermede was spr, gekomen aan het tweede
deel zijner verhandeling, nl. de oesterteelt.
Uitvoerig stond spr. stil bij de twee verschillende
wijzen van oesters verkrijgen, nl. het afdreggen van be
staande oesterbanken, zooals men te Tessel en in de
Zuiderzee gedaan heeft, waardoor men de moeroester
afvischt en dus de kip slacht, die de gouden eieren
legtof wel het regelmatig aankweeken van jonge
oesters, zooals dit thans door de energie van eenige
heeren op wetenschappelijke wijze in de Zeeuwsche
stroomen geschiedt. Uitvoerig werden de daar be
staande oesterpannen (werkelijke dakpannen in kalk
gedoopt, waarop de jonge oesters zich vastzetten) be
schreven en hun leven nagaan.
Opmerking verdient, dat evenwel in de Zeeuwsche
stroomen veel meer oesters voorkomen dan door de
kunstmatige teelt worden voortgebracht. Lang heeft
men naar de oorzaak gezocht, doch die eindelijk ge
vonden aan den voet van de dijken, waar, zooals men
weet, niet gedregd mag worden en waar zeer veel
oude oesters worden aangetroffen. (F.)
In een hoofdartikel van De Standaard komt
de volgende opmerking voor, misschien als communiqué
op te vatten
«Valt Heemskerks voorslag niet al te bijster tegen,
dan staat te verwachten, dat Mackay's voorstel zal
worden ingetrokken. Vooral nu blijkt dat Heemskerk
niet, gelijk we een oogenblik meenden, ons met een
kluitje in het riet wil sturen, maar metterdaad een
soortgelijk voorstel als dat van de heeren Mackay c. s.
reeds in de maak had, toen de heeren der rechterzij
met hun wetsvoorstel kwamen".
Het hoofdartikel bevat overigens een breedvoerige
toelichting op die verklaring, waaronder vooral in
't oog valt de opmerking, dat zulk een terugtred het
pad beter openhoudt voor toekomstige operatiën dei-
partij. (F)
Naar het Vaderland verneemt, is de toestand
van den oud-minister mr. Modderman sedert geruimen
tijd zeer gunstig. De wonden zijn gesloten en de
krachten nemen toe. De patient bevindt zich nog
steeds te Wiesbaden.
In de Rijks-postspaarbank bedroegen, naaftrek van
de terugbetalingen, de inlagen op 10 Jan. 3185211,69.
Nader verneemt de Standaard, dat de heer De
Savornin Lohman aan de Vrije Universiteit belast zal
wezen met het onderwijs in het staatsrecht, het straf
recht en de strafvordering, terwijl de heer Fabius, aan
wien tot dusverre, onder meer, het onderwijs in het
eerste dezer vakken opgedragen wasvoortaan zal
hebben te onderwijzen het Romeinsche privaatrecht en
het kanonieke recht, de encyclopaedic en de wijsbegeerte
van het recht.
Het hoofdbestuur der Schippersvereeniging «Schut-
tevaêr" heeft een adres verzonden aan den Minister
van Waterstaat, houdende verzoekdat het gemaakt
reglement van tolheffing op de scheepvaartkanalen niet
ter goedkeuring aan den Koning worde aangeboden,
De Minister van Binnenl. Zaken brengt ter kennis
van belanghebbendendat bij zijn Departement wel
haast een vergelijkend onderzoek zal gehouden worden
van hendie tot tweeden klerk wenschen te worden
benoemd. Die benoeming zal geschieden op een jaar
wedde aanvankelijk van ƒ400. Nadere bijzonderheden
bevat de St.-Ct.
Door den Min. van Marine is bepaalddat het
aannemen van jongens tusschen 13% en 14 jaar in
's-rijks zeedienst uitzondering moet blijven en dan
alleen mag plaatshebben bij een krachtigen lichaams
bouw, wanneer zij goed ontwikkeld zijn en een lengte
hebben van 1,4 M. Ook jongens boven dien leeftijd
moeten goed lichamelijk ontwikkeld zijn en de voor
dien leeftijd voorgeschreven lengtemaat hebben. Alle
aan te nemen jongens moeten een proef leveren van
eenigermate te kunnen lezen en schrijven.
Het wetsontwerp tot wijziging van eenige be
palingen der drankwet, dat den Raad van State reeds
heeft verlaten, zal geen diep ingrijpende wijzigingen
bevatten. Naar men verneemt zal het beginsel, dat
na 1 Mei combinatie van drankverkoop met andere
winkelnering verboden is, in het algemeen gehandhaafd
blijven, maar alleen voor enkele categoriën van nering
doenden, als koffiehuishouders (die bier, koffie, brood
jes enz. verkoopen en dus volgens enkelen een winkel
nering drijven), koek-, suiker- en banketbakkers, koks
pasteibakkers en nog voor enkele anderen een uit
zondering worden gemaakt.
Onder bevel van den kapt. der inf. van het O.-I.
leger J. H. Heijl, en medegeleide van de 2e luits. van
dat wapen A. H. Overman en J. H. A. Overman, zal
Zaterdag a. s. van Harderwijk een detachement sup
pletietroepen vertrekken, sterk 50 man, benevens 5
onderofficieren, met bestemming naar Neerl.-Indië, aan
boord van het stoomschip «Koningin Emma."
Bij Zr. Ms. besluit zijn benoemd tot rechter in
de arrond -rechtbank te Zieriksee mr. J. P. Cau, thans
subst.-griffier bij de arrond.-rechtbank te Dordrecht
tot subst.-griffier bij de arrond.-rechtbank te Dordrecht
mr. G. Ribbiusadv. en proc. te Arnhemtevens
werkzaam ter griffie van de arrond.-rechtbank en op
het parket van den officier van justitie aldaar.
De Maatschappij «Zeeland", maildienst op Enge
land, vervoerde in het afgeloopen jaar met hare stoom
schepen
van Vlissingen naar Queenboro' 36465 reizigers.
Queenboro' Vlissingen 34244
Te zamen
tegen 66046 in 1882.
70709 reizigers.
Ellewoudsdijk. Volgens verklaring van onzen ge
neesheer, dr. Boogaert te Driewegen, hebben de mazelen
hier opgehouden te heerschen en niettegenstaande
er ruim honderd vijftig gevallen voorkwamen is er
gelukkig geen enkel sterfgeval geweest. Wel een be
wijs, dat de ziekte (op enkele uitzonderingen na bij eenige
volwassenen) zeer goedaardig was. Evenwel ziet het
meerendeel der kinderen, die aan de ziekte hebben
geleden, er uitgeput en treurig uit. Onverantwoordelijk
is het dan ook, hoe roekeloos sommige ouders met
hunne kinderen in dezen handelen. De raadgevingen,
door den geneesheer gegeven, langdurige en nauwlet
tende verzorging bij goede voeding, mag voorzeker wel
door allen worden ter harte genomen, daar anders de
naziekten vaak erger dan de mazelen zelf niet
achterwege zullen blijven.
Te Ter-Neuzen had Maandag eene openbare
veiling plaats van de oesterputten met al de gebou
wen, gereedschappen en verdere daaitoe behoorende
zaken, zooals die thans zijn liggende vóór den Noord
polder in die gemeenteook met huurrecht op den
grond, machtigingen en concessiën, alles met dadelijke
aanvaarding.
De vrees, dat er weinig gading voor deze onderne
ming zoude bestaan, werd bevestigd, daar er slechts
éen bod van f1000 werd uitgebracht, en daarop de
veiling werd gestaakt. De schade, door den laatsten
storm aan de werken toegebracht, de hoogst noodige
verbeteringen aan een en ander aan te brengen, en de
nogal bezwarende conditiën van verkoop, waren wel
in hoofdzaak de reden, das er zoo weinig gading be
stond. Men berekent dat er ongeveer f 50,000 besteed
is om de zaak, zooals zij nu daar ligt, in te richten.
De heer Henri Boers spreekt in de N. II. Ct.
van heden het bericht omtrent zijne schorsing als
secretaris van de Centraal-spoorwegmaatschappij tegen.
«Voor het oogenblik", zoo zegt hij, «zijn er voor mij
overwegende redenen, waarom ik mij tot deze eenvou
dige mededeeling moet bepalenweest intusschen
overtuigd, dat het niet dan noode geschiedt."
Door het uitvoerend comité der Internationale
Landbouwtentoonstelling, in 1884 te Amsterdam te
houden, zijn de voorwaarden voor de inzending in de
Xe afd., Akkerbouwgewassen, openbaav gemaakt.
Zij moeten uiterlijk Donderdag 21 Aug. a. s. voor
10 uur 's morgens op de daarvoor aan te wijzen plaat
sen zijn gesteld. Bij de aangifte der inzending vóór 1
April e. k. bij den secretaris P. F. L. Waldeck, te
Loosduinen, moet tevens de in te nemen ruimte
worden opgegeven, en, zoo de inzenders een eigen éfalage
willen plaatsen, daarvan een schets worden bijgevoegd.
Als inleggeld moeten de inzenders f5 per M.' storten,
wat echter zoodra het aangegevene ter tentoonstelling
is geplaatst wordt teruggegeven.
Voor de verschillende inzendingen worden prijzen uit
geloofd, afwisselende van f 25 tot 100. Voor de verdere
bijzonderheden verwijzen wij belanghebbenden naar de
bij den genoemden secretaris verkrijgbare voorwaarden.
