1884. N°. 4.
Dinsdag 8 Januari.
71ste jaargang.
Landbouw en Veeteelt.
eoEsm
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
jn ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
GOES, 7 Januari 1884.
Alhier circuleert een adres aan B. en W., getee-
kend door ongeveer 50 ingezetenen, het verzoek in
houdende dat een einde gemaakt worde aan de dans
partijen, die alhier in verschillende daarin speciaal
vermelde herbergen en koffiehuizen, plaatshebben.
Adressanten zijn van oordeel, dat deze bals de
ongebondenheid en onzedelijkheid bij jongelieden en
jonge dochters in hooge mate bevorderen. In een afzon
derlijke nota schenken een 80ta! ingezetenen, waaronder
geestelijken, bedienaren van den godsdienst, ouderlingen,
enz., hun adhesie aan dit verzoekschrift.
Over «de werken der duisternis" in de Lange Kerk
straat wordt in het adres ook nog gesproken.
Blijkens ons verstrekte opgave is het zuiver
beloop der bevolking over 1883 in de gemeente Goes
als volgt:
Geboren zijn 118 m. en 103 vr. kinderen en over
leden 68 m. en 60 vr., die tot de werkelijke bevol
king der gemeente behooren
alhier hebben zich gevestigd 175 m. en 220 vr.
daarentegen zijn uit de gemeente vertrokken 195 m.
en 259 vr.
de bevolking is alzoo vermeerderd met 30 m. en
4 vr. en bedroeg alzoo op 1 Januari 1884 3103 m.
en 3379 vr. totaal 6482.
Het register van huwelijks-voltrekkingen en echt
scheidingen telt 39 acten, waaronder eene acte van
een buitenslands voltrokken huwelijk en eene acte
van echtscheiding, zoodat alhier 37 huwelijken vol
trokken werden.
Aan het Sas van Goes zijn in het afgeloopen jaar
ingekomen 829 schepen met 51436 tonnen inhoud,
uitgevaren 812 50550
Eén houtvlot werd doorgelaten, terwijl de vaart
van 25 Maart tot 13 April gestremd was.
In 1882 zijn
ingekomen 880 schepen met 48643 tonnen inhoud,
uitgevaren 863 48482
Toen was de scheepvaart 4 dagen gestremd.
Dit deze cijfers blijkt, dat het aantal schepen in
het afgeloopen jaar kleiner was dan in 1882, doch
dat er van grooter charter in- en uitgingen, aangezien
de tonneninhoud van 1883 die van 1882 overtreft.
Naar wij vernemen zal op het laatst dezer maand
of in het begin der volgende in de nieuwe schouwburg
zaal «de Prins van Oranje" alhier optreden het geheele
gezelschap van den heer F. v. Doeselaer, dat ook met de
Kermis aldaar voorstellingen heeft gegeven, en bij
welk gezelschap thans nog eenige nieuwe sujetten zijn
geëngageerd. De zaal zal bij die gelegenheid voor
het eerst amphitheatersgewijze zijn ingericht.
In de Gemeente-apotheek zijn in het afgeloopen
jaar, behalve 115 voor algemeen gebruik, 4484 recepten
gereedgemaakt. De gemiddelde prijs per recept bedraagt
0,31"J' In 1882 was de gemiddelde prijs van 5247
recepten 0,26"" en werden er 128 voor algemeen
gebruik bereid.
Benoemd in het bestuur der waterkeering van
den calamiteusen polder Oost-Beveland tot voorzitter
G. J. Yan den Bosch en tot lid J. Van der Werff
in het bestuur der waterkeering van den calamiteusen
Stad-Philippine-polder tot voorzitter V. N. Voerman
en tot lid J. B. Snouckin het bestuur der water
keering van den calamiteusen Adornispolder tot voor
zitter J. Du Bois en tot lid H. Brakman.
De verkiezing van een lid voor den gemeenteraad
te Hoedekenskerke moet niet morgen (Dinsdag), zooals
bij vergissing gemeld werd, maar Donderdag a. s.
plaatshebben.
Kolijnsplaat. Door de leerlingen der openbare school
is in de rijkspostspaarbank belegd
in October '83f 7,24
in November '83 - 9,54
in December '83 - 6,70
Samen f 23,48
In het verloopen jaar is door hen gespaard f 100,31
in 1882 211,88% en van 30 Juni 1881 (tijdstip
der oprichting) tot 1 Januari 1882 145,07%, zoodat
van 30 Juni 1881 tot 1 Januari '84 in 't geheel is
bespaard ƒ457,27.
Dat er in 1883 aanmerkelijk minder dan in 1882
is bespaard, zal wellicht daarin zijn grond vinden, dat
voor aanzienlijke inlagen de ouders of de leerlingen
zich rechtstreeks tot 't hulpkantoor wenden, want men
kent nu den weg.
Men schrijft ons
Kunstenaarsgaven sluimeren vaak daar, waar men
ze het minst vermoedt. Wie het dorp Wissekerke
doorwandelt, kan daarvan op meer dan éen plaats de
bewijzen zien. In den Achterweg ziet men op een
schuurdaurtje den kop en het voorlijf van een paard,
dat met ietwat druilerigen blik uitziet en gereed schijnt
door de half openstaande deur den stal uittestappen
een hond is zijn kameraad. Elders ontmoet men een
koe, hier en ginds een hond. Zoowel teekening als
koloriet schijnen weinig te wensehen overtelaten. Elk
dier schilderingen toont een juiste opmerkingsgave der
natuurlijke waarheid, zonder dat deze in plat realis-
tischen zin uitvalt, een met vaste hand afbakenen dei-
omtrekken, en een bekwaamheid in het aanbrengen en
schakeeren der kleuren, die den beschouwer een uit
roep van bewondering ontlokken en hem in deze ver
geten stukjes, in vergelijking met zooveel knutselarij,
den aanleg tot virtuositeit dwingen te erkennen. Eéne
opmerking voeg ik hier slechts aan toe. De toon der
genoemde schilderstukjes is bijna zonder uitzondering
zwaarmoedig: te veel bruin, te weinig licht. Ik zou
den schilder, van wiens hand ze alle zijn, willen zeggen
Laat iets van Rembrandt varen en neem meer van
Rubens over; huw de Hollandsche aan de Vlaamsche
school; tracht blijden zin te paren aan oog vuor den
ernst des levens.
De Middelb. Ct. schrijft
Onlangs is gemeld dat aan het voor reizigers zoo
lastig overstappen aan het station te Rotterdam een
einde was gemaakt. Men zou zich echter vergissen,
wanneer men meent dat dit voor alle reizigers het
geval was; er schijnen ook hierbij uitverkorenen te
wezen. Iemand die Vrijdag met den sneltrein, welke
te 7.30 's morgens uit Amsterdam vertrekt, de reis
naar Zeeland maakte, vond in dien trein slechts door-
loopende wagens, alleen bestemd voor reizigers naar
Brussel en Parijs.
Daarin mochten zij, wier bestemming Rozendaal,
Antwerpen of Zeeland was, niet plants nemen; zij
moesten dus wel degelijk in Rotterdam overstappen.
Op die wijze is de opheffing van die lastige bepaling
meer schijn dan werkelijkheid; en wij zouden willen
vragen waarom zij, die in hun eigen land reizen of
die slechts tot Antwerpen behoeven te gaan, moeten
achterstaan bij hen, die Brussel en Parijs moeten be
zoeken.
De St. Ct. bevat de gewijzigde statuten van de
naamlooze vennootschap «Vlissingsche havendienst" te
Vlissingen.
Vlissingen. Als een bewijs hoe de scheepvaart door
het zware mistige weder van de vorige week gestremd
is geworden, kan dienen dat alleen van Zaterdagmorgen
tot Zondagmiddag hier passeerden, met bestemming
naar Antwerpen, 20 stoombooten, 2 driemastschepen,
11 barken, 1 brik, 2 schooners en 1 logger.
Hieronder zijn schepen van het allergrootste charter,
varende onder vlaggen van de verschillende handel
drijvende natiën en de voortbrengselen aanbrengende
van onderscheidene landen van den aardbodem.
Naar men aan de M. Ct. meedeelt is de door
de maatschappij »De Schelde" te Vlissingen uitge
schreven geldleeningdie door eenige bankiers was
overgenomen, ruimschoots volteekend.
Dezer dagen is het besluit genomen, om in den
aanstaanden zomer, van Juni tot September, op al de
lijnen van het gebied der vereeniging van Duitsche
spoorwegdirectiën intevoeren zoogenaamde «combineer
bare" rondreisbiljetten. Deze biljetten zullen tegen veel
verminderde prijzen worden uitgegeven, mits de af
standen, waarvoor dergelijke biljetten zullen worden
uitgegeven, te zamen minstens bedragen 600 kilometer.
De duur dezer biljetten is bepaald op 35 dagen. Aan
ondernemers van reisgelegenheden worden, voor der
gelijk doel, biljetten van genoemden aard niet afgestaan.
Tevens is bepaald, dat in het vervolg na '84
reeds met to. Mei «combineerbare" rondreisbiljetten
verkrijgbaar gesteld zullen worden.
Staatsblad no. 200 bevat de wet van den 7n
Dec. 1883houdende goedkeuring der overeenkomst
betrekkelijk den onderhandschen verkoop van tot het
kroondomein behoorenden grond en water onder de
gemeente Poortvliet aan het waterschap Poortvliet
volgens welke de koopsom, ad f 38,35, wordt belegd
op de wijze, in art. 8 der wet van 1 Mei 1863 (St.bl.
no. 43) voorgeschreven.
Door het Departement van Marine zal, naar de
H. en ND. Ct. meldt, een onderzoek ingesteld worden
naar de zeewaardigheid der loodskotters, omdat in de
laatste zes jaren 8 loodskotters met man en muis zijn
vergaan.
Met 16 Jan. wordt overgeplaatst de off. van adm.
2e kl. D. G. Krol Van der Hoek van wachtschip te
Willemsoord naar wachtschip te Hellevoetsluis.
Naar men verneemt zal het gedeelte der jongens,
dat op uit. April a. s. bij de buitendienststelling van
Zr. Mr. opleidingsschip «Admiraal Van Wassenaer" nog
aan boord is, overgaan aan boord aan Zr. Ms. oplei
dingsschip «Anna Paulowna", terwijl het voornemen
bestaat om laatstgenoemden bodem, thans te Rotter
dam liggende, te Vlissingen te stationneeren.
Naar men verneemt is besloten, om de onlangs
aangelegde oesterputten, met alles wat daartoe behoort,
gelegen vóór den Noordpolder te Ter Neuzen eerst
daags in het openbaar te doen verkoopen. (IV. R. Ct
Ook de Belgische en Engelsche regeeringen heb
ben vrijdom van inkomende rechten verleend aan de
onverkocht teruggaande goederen voor de gastentoon-
stelling te Middelburg. De talrijke toezendingen uit
Duitschland en België en vooral uit Engeland hebben
het succes dezer tentoonstelling verzekerd. De opening
is ook hierdoor eenige dagen vertraagd.
Ter gelegenheid zijner aanvraag om ontslag is
de Gouverneur-Generaal van Neerlandsch-Indië door
den Koning-Groothertog benoemd tot Ridder-Grootkruis
in de orde van de Eikenkroon.
De Londensehe correspondent der N. R. Ct. schrijft
Ik hoordat de Submarine Telegraph Company"
hare bereidwilligheid te kennen heeft gegeven om ter
stond een nieuwen kabel tusschen de Engelsche en
Nederlandsche kusten te leggen, maar dat zij op hare
aanvragen geen bescheid van de Britsche posterij kan
verkrijgen, 't Is eene allervreemdste houding, die laatst-
gemelde aanneemt en zij levert een droevig démenti
aan de optimistische verzekeringen van den Minister
in de Tweede Kamer, dat Engeland evenveel belang
hebben zou bij de instandhouding der telegraphische
gemeenschap tusschen Albion en ons vaderland als wij
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
's-Grnvenpolder. Door stemgerechtigde lidmaten
der Herv. gem. alhier is toezegging van beroep uit
gebracht op den candidaat Spijkerboer.
Ierseke. Door de kerkvoogdij der Ned. Herv. gem.
alhier is de vraag overwogen, of het tengevolge der
sterk toegenomen en nog steeds toenemende bevolking
niet noodig zou zijn, het gebruikt wordende deel der
kerk te vergrooten. Het gebouw zelf, eene kruiskerk,
is groot genoeg, want van de 4 armen is weinig meer
dan de langste in gebruik, maar het aantal zitplaat
sen behoeft vermeerdering. Daarom is in de laatst
gehouden vergadering van kerkvoogden en notabelen
eene commissie van 3 leden (de heeren ds. H. Ver
maas, P Sandee Sr. en W. Van Oeveren Sr.) benoemd,
die de noodzakelijkheid der bedoelde vergrooting zal
overwegen. Daar deze evenwel, mocht zij noodig blij
ken, eigenaardige moeielijkheden zal opleveren, zoo zal
de commissie met deskundigen, waarschijnlijk zells met
een architect, in overleg treden, ten einde de doelma
tigste wijze van uitvoering te beramen.
Het eiland Noord-Beveland gevoelt thans wellicht
meer dan ergens elders in ons vaderland den nijpenden
onderwijzersnood. Ondanks de vele advertenties zijn
er te Kolijnsplaat twee vacaturesde eene van onder-
wijzeres sedeit 10 September 1882, de andere van
onderwijzer sedert 16 November 1883. Door het ver
trek van mejuffr. Sluijters etaat het onderwijs in de
handwerken aldaar sedert 25 Juli 1883 stil. Thans
zijn er voor 360 kinderen 4 onderwijzers in 't geheel,
dus is men nog ver van den toestand, in art. 24 der
wet van 1878 geschetst.
Op Kortgene telt het personeel sedert den ln Ja
nuari '1884 een onderwijzer en eene onderwijzeres
minder, zoodat daar de hoogste en de laagste klasse
beurtelings 's morgens en 's middags school komen.
De cursus voor Fransch en Wiskunde ligt sedert 1
Januari 1884 stil.
Te Wissekerke vraagt men zoowel voor de school
op 't dorp als voor die te Kamperland sedert geruimen
tijd een onderwijzer of eene onderwijzeres, maar
steeds te vergeefs.
Erger nog is 't te Geersdijk, waar het hoofd der
school in 't laatst van December naar zijne nieuwe
standplaats te 's Heerenhoek is vertrokken, en waar
nu in 't geheel geen school gehouden wordt. De eerste
oproeping voor hoofdonderwijzer op een tractement
van f 700 was geheel zonder resultaat; eene nieuwe
oproeping op ƒ800 sluit eerst den 20 Januari a. s.
Van de vier gemeenten des eilands is Kats tot nog-
toe de eenige, waar geene vacature van onderwijzer is.
In tegenwoordigheid van burg. en weth., den
secretaris en den aftredenden hoofdonderwijzer, den
heer P. A. De Graag, aanvaardde de heer N. Pols
jl. Donderdag zijne betrekking als hoofd der school
te 's-Heerenhoek.
Bij die gelegenheid werd, bij monde van den secre
taris, den heer De Graag hartelijk dank gezegd voor
zijne trouwe plichtsbetrachting en het vele goede, dat
hij gedurende ruim 50 jaren voor die gemeente heeft
verricht, terwijl hem nog vele jaren een welverdiende
rust werd toegewensclit.
Aan de gemeente Waarde is eene rijkssubsidie
verleend tot het bouwen eener nieuwe school van f9010.
De heer C. F. Van Fraaijenhove Jr. te Ter-
Neuzen is benoemd tot onderwijzer aan de gemeente
school te Ouwerkerk.
Utrecht zal de kweekschool voor bewaarschool -
houderessen krijgen, die vanwege de «Maatsch. tot
Nut van 't Algemeen" als blijvende herinnering aan
het eeuwfeest dier Maatschappij wordt opgericht. Er
moet reeds een gebouw voor zijn aangekocht.
De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft
naar aanleiding van den ongunstigen uitslag der hoofd
onderwijzers-examens in '1883 tot de voorzitters der
commissien twee vragen gericht, waarop de Staats
courant" van 4 Jan. de antwoorden publiceerde.
Die vragen betroffen de onvoldoende kennis der Ne
derlandsche taal, waaromtrent de Minister wenschte
te vernemen, in hoeverre zij op den uitslag van in
vloed is geweest en aan welke oorzaken zij is toe te
schrijven, en de werking van art 12 eerste lid van
het Kon. besl. van 28 Mei 1879, waarvan de Minis
ter vraagt, of de bepaling, die noodzaakt tot afwij
zing, als men in een hoofdvak en twee bijvakken
onvoldoende is geweest, schadelijk werkt.
De laatste vraag wordt algemeen ontkennend be
antwoord. Wel wordt niet weersproken, dat die be
paling in enkele gevallen tot onbillijkheden kan leiden,
maar een afschaffing zou nog noodlottiger werken.
Wat de eerste vraag betreft, worden de meest be
droevende staaltjes verhaald van ergerlijke onkunde
der candidaten en allerlei verschillende oorzaken op-
Opmerking verdient, dat in die antwoorden nergens
sprake is van de bezwaren tegen wiskunde, welk vak
de heer Vermeulen afgeschaft wilde hebben.
Bij de plaatselijke schoolcommissie te Amsterdam
is ingekomen het rapport harer commissie over het
adres van het bestuur der sociaal-democratische ver
eeniging, houdende verzoek, dat van gemeentewege op
de openbare lagere scholen der Ie klasse aan elk kind,
wiens ouders dit begeeren, dagelijks eene portie goed
warm eten worde verstrekt. De conclusie luidt om aan
burgemeester en wethouders te adviseeren
«dat naar het oordeel der commissie het dagelijks
verstrekken van goed warm voedsel aan behoeftige
kinderen stellig het schoolbezoek zal bevorderen en
de vruchten van het onderwijs beter doen zijn, maar
dat het niet op den weg der commissie ligt te de-
cideeren. of de zorg daarvoor van de gemeente moet
uitgaan, dan wel aan de particuliere liefdadigheid,
gelijk in andere plaatsen, moet worden overgelaten".
In de te Amsterdam gehouden vergadering van
het bestuur der in 1884 aldaar te houden landbouw
tentoonstelling zijn o. m. ir. de commissie van verte
genwoordiging der Nederl. landbouwmaatschappijen
benoemdvoor de Maatschappij ter bevordering van
Landbouw en Veeteelt in Zeeland: de heeren J. M.
Kakebeeke en E. Van "den Bosch te Goes.
De handel in meekrap was het geheele jaar
door zeer kalm enkele orders, zoo voor de consumtie
als voor export, werden uitgevoerd, terwijl in de prij
zen bijna geen verandering kwam.
De oogst van dat jaar wordt op 1000 a 1200 vaten
geschat, en daar de voorraden van vroegere teelten
bijna geheel uitgeput zijn, zijn bij eenige vraag voor
uitgaande pijzen zeer waarschijnlijk.
De noteeringen waren in 1883 als volgt
Krappen prima ƒ28,-a ƒ30,
goede 26,a 28,
ordinaire» 24,a 25
Onberoofde prima 22,a 22
goede 21 a 22,
ordinaire 20,a «21,
Wortels 16% a 16ü
De hoofdredacteur der Landb. Ct. dr. L. Mulder
heeft bet voornemen, om tijdens de Internationale
Landbouwtentoonstelling een blad te Amsterdam te
doen verschijnen, en wel een paar nummers vóór, en
de overige tien gedurende de tentoonstelling. Binnen
en buitenlandsche specialiteiten worden ieder in hun
eigen taal tot medewerking uitgenoodigd.
Vanwege de Internationale Landbouwtentoon
stelling 1884 te Amsterdam zal een wedstr.jd worden
gehouden met ondiepploegen, ploegen voor diepere
bewerking, diepploegen, tweescharige ploegen en schof-
felploegen, te Usquert (prov. Groningen), op Woensdag
23 April a. s.
In Celderland en Overijsel ontstaat behoefte
aan stroo, hetgeen nog erger zal worden daar vele
boeren van graanbouw tot beetwortelcultuur overgaan
de geschiedenis van de kip met de gouden eieren.
Ook biggen stijgen in prijs, men besteedt er thans
ƒ1 per week levens voor. In den polder Masten
broek doet men goede ondervinding op van het inge
kuild gras en groen voer. (I>.)
