1883. N°. 132.
Donderdag 8 November.
70ste jaargang.
De Veemarkten te Goes
w
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Rechtszaken.
Kunst, Wetenschap en Letteren.
GOGSOIE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
OPENBARE VERGADERING
van den
Raad der gemeente Goes,
op VRIJDAG den 9 NOVEMBER 1883,
des namiddags te 2% uren.
Goes, den 7 Nov. 1883.
De Secretaris,
HARTMAN.
Punten van behandeling:
I. Mededeelingen, ingekomen stukken.
II. Verzoek van J. H. J. Bartelse om ontslag als
onderwijzer.
III. Voorstel van burg. en weth. tot verkoop van
boonien en tot wijziging der begrooting van ont
vangsten en uitgaven van de gemeente voor
1883.
zullen dit jaar gehouden worden op
Dinsdagen den 13, 20 en 27 No
vember a.s.
Goes, den 7 November 1883.
Burgemeester en Wethouders van Goes»
J. G DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 7 November 1883.
De heer J. Van Zandbergen Buwalda, ontvanger
der belastingen en accijnzen alhier is benoemd tot
ontvanger te Schiedam.
Ofschoon zeker ieder ingezetene den heer Buwalda
deze promotie gaarne gunnen zal, zoo zal het zonder
twijfel bij velen teleurstelling baren, dat wij het nog
slechts kort geleden verkozen raadslid verliezen zullen.
De optreding van den heer Buwalda bij de onlangs be
handelde gemeentebegrooting deed zien, dat hij met aan
dacht en nauwgezetheid de gemeente-aangelegenheden
onderzochtzoodat ook voor de toekomst in dat op
zicht veel van hem te verwachten was. Wij meenen
dan ook zijn heengaan een verlies voor de gemeente
te moeten noemen.
In de Maandagavond gehouden vergadering van
de leden der vereeniging voor Volksvermaken" werd
tot bestuurslid in de plaats van den heer A. Van
Schelvendie bedankt hadverkozen de heer Jacs.
Baljé, bij herstemming met den heer L. A. Tindal
Hallungius.
De benoemde verklaarde de betrekking aantenemen.
Door den waarnemenden voorzitter werd medege
deeld, dat, niettegenstaande er een zomerfeest was ge
geven, het bestuur besloten had ook het gewone St.-
Nicolaasfeest te doen plaatshebben. Dit kon wel niet
zonder dat de vereeniging ook dit jaar met een kwaad
slot sluiten zoudoch het bestuur was van oordeel
dat aangezien de mingunstige stand der kas een gevolg
is van het kwaad slot van vorige jaren, het niet nood
zakelijk was in éen jaar dat kwaad slot geheel intehalen.
Ook het St.-Nicolaasfeest kan gegeven worden binnen
den kring der inkomsten over dit dienstjaar en de
rekening zal sluiten met een minder groot nadeelig
saldo dan vroegerzoodat de toestand van de kas
vooruitgaande is.
Dit plan vond bij geen der leden bedenking. Het
feest zal bestaan uit de gewone tombola en de op
voering van een drietal tooneelstukkenwaartoe de
rederijkerskamer «Aurora" zich weder welwillend had
bereid verklaard. Het lokaal, waarin het feest zal
plaatshebben, is niet genoemd en ook nog niet definitief
bepaald.
Middelburg. Gisteravond had op de gebruikelijke
wijze de eerste winterbijeenkomst van de Provinciale
Staten plaats.
Na de opening door den Commissaris des Konings
werd overgegaan tot de benoeming van de voorzitters
en onder-voorzitters der verschillende afdeelingen, waar
mede de belangrijkste werkzaamheden voor deze bijeen
komst waren geëindigd.
In een volgende zitting zullen de voorstellen van
Gedeputeerden worden behandeld.
De Sultan van Turkije heeft aan Z. M. onzen
Koning het Grootkruis der Nicham-imtiaz-orde ge
schonken.
Z. M. heeft benoemd tot plaatsverv. kanton
rechter te Middelburg mr. F. J. Sprenger, advocaat
en procureur aldaar.
Bij K. B. is benoemd tot kapitein a la suite
bij de dd. schutterij te Vlissingen J. Van Raalte, thans
le luitenanttot lsten luit H. L. Hermans, thans
2de luit.tot 2den luit. J. M. Hessing, thans schutter
en bij die te Zieriksee tot 2den luit. mr. J. F. Van
der Lek de Clercq, thans schutter.
De heer A. Meeter Pz., directeur der landbouw
kolonie Nederlandsch Mettray, is voornemens zijne be
trekking door hem vele jaren achtereen op verdien
stelijke wijze vervuldtegen I Mei van het volgend
jaar neer te leggen. (N. li. Ct.)
Ter verbetering van een misstelling en verdui
delijking der grensbeschrijving in de wet van 2 Nov.
1871, tot nadere regeling der grensscheiding tusschen
Noord-Brabant en Zeeland, is een wetsontwerp bij de
Staten-Generaal ingediend.
De Minister van Koloniën is van plan een wij
ziging der Indische invoerrechten voor te stellen, waar
door aan de schatkist een vermeerdering van opbrengst
van omstreeks anderhalf millioen zal worden verze
kerd. Ook wil hij meerdere gelijkheid brengen in de
belasting van producten bij den uitvoer, zonder echter
tot een algemeene verhooging van uitvoerrechten over
te gaan.
Voorts is in voorbereiding een plan om tot exploi
tatie der Djatibosschen van Staatswege over te gaan,
waardoor een bate van 2% a 3 millioen aan de
schatkist zou worden verzekerd. Nog wenscht de mi
nister de inkomsten uit het zoutmonopolie en uit de
koffiecultuur te versterken, de eerste zonder verhoo
ging van zoutprijs, de tweede door een betere regeling
der cultuur op West-Sumatra en een betere bereiding
van 't product op Java.
Naar men verneemt, moet het Ministerie hebben
besloten op verschillende hoofdstukken der Staatsbe-
grooting alsnog belangrijke bezuinigingen aantebrengen.
In de jongste vergadering van den gemeenteraad
te Kortgene werd door den burgemeester, de raads
leden en den secretaris den heer J. W. Vader, die
als wethouder was afgetredeneen sierlijk geschenk
aangebodenbestaande in een uurwerk of tijdmeter
met thermometer en barometer. De aanbieding ge
schiedde door den burgemeester met een toespraak
waarin de veeljarige werkzaamheden van den heer
Vader in het belang der gemeente werden herdacht.
De heer Vader betuigde zijn innigen dankzoowel
voor dit huldeblijk als voor de woorden hem toege
sproken, en uitte zijne beste wenschen voor het welzijn
der gemeentevoor den burgemeesterden raad en
den secretaris. (M. Ct.)
De gemeenteraad van Veere vergaderde Vrijdag
o. a. ter installatie van het onlangs gekozen lid M.
J. Van Beverenwiens geloofsbrieven in de vorige
vergadering in orde bevonden waren.
Onmiddellijk na het afleggen van de eeden is door
de rijksveldwacht proces-verbaal tegen genoemd lid
opgemaakt, als zou hij sommige kiezers in zijn belang
hebben omgekocht, (iV. R. Ct.)
Zondag werd te Amsterdam, onder voorzitter
schap van den heer J. Schroder, presid. der afd.
Amsterdam van de vereen. «Algemeen stemrecht",
eene zeer druk bezochte meeting gehouden. Na afloop
werd de volgende motie aangenomen, die per telegram
aan de beide Voorzitters der Kamers werd overgebracht
«De vergadering, overwegende dat de Grondwet
geen leugens mag bevatten dat art. 74, waarin staat
dat de Staten-Generaal het geheele Ned. Volk verte
genwoordigen, een leugen is, daar gedeelte der
mannelijke meerderjarige ingezetenen is buiten ge
sloten dat elk burger gelijk recht heeft, en dus
door zijn stem invloed moet kunnen uitoefenen op de
regeering des lands, spreekt als hare overtuiging
uit, dat de dadelijke invoering van algemeen stemrecht
in 's lands belang is, en dat allen, die het tegenhou
den, een onderdrukking bestendigen tegen het belang
van het algemeen",
De Tentoonstellings-verloting zal niet, zooals vroe
ger was bepaald, op den lOden maar eerst den 30sten
dezer maand aanvangen, daar de voorbereidende werk
zaamheden zeer omvangrijk zijn. Zij zal plaatshebben
ten overstaan van een notaris, vermoedelijk ten Raad-
huize te Amsterdam. De trekkingen geschieden zoo
danig, dat niet slechts elk lot eener serie kans heeft
een der prijzen te winnen, voor elke serie bestemd,
maar bovendien om daarna deel te nemen aan de
trekking van de bekende hoofdprijzen, zoodat zich
het geval kan voordoen, dat een No. waarop reeds
een serieprijs viel, nog meê tot de uitverkorenen voor
een der hoofdprijzen gaat behooren.
De overige seriën volgen in verschillende trekkin
gen, geleidelijk 10 tegelijk, totdat op den laatsten
dag der trekking de winnende nummers der hoofd
prijzen worden gatrokken. Die laatste dag is echter
nog niet bepaald.
Houders van loten dienen dus, ook na de serie
trekkingen, hunne loten t.e bewaren, want een serie
niet kan een winnend nummer worden voor de
hoofdprijzen.
De Regeeringspresident te Dusseldorf heeft de
beperking van den invoer van schapen uit Nederland,
aanvankelijk tot 1 Nov. verlengd, tot nader order
bestendigd.
Oorlogstoestand in Atjeh. De Minister van
Koloniën zegt in de memorie van beantwoording bij
de Indische begrooting
Niet zonder opzet is de bestaande toestand in Atjeh
in de Troonrede een oorlogstoestand genoemd. De
voortdurende berichten omtrent ontmoetingen van onze
troepen met de vijandelijke benden schenen die uit
drukking volkomen te wettigen. Maar daarom behoeft
nog niet de inrichting van het geheele bestuur en
de verpleging van de geheele militaire bezetting op
voet van oorlog geschoeid te zijn. Men zou daarmede
in een uiterste vervallendat in het belang van de
pacificatie van het gewest dient vermeden te worden.
Ds. P. Huet, pred. te Goes, weerspreekt in de Std.
het in een enkel blad voorgekomen bericht, als zou
hij goedkeuring inwachten op zijn verzoek, om een
beroeping naar 's Heer Hendrikskinderen aantenemen
en tegelijkertijd de gemeente te Goes te dienen. De
beroeping te 's-Heer Hendrikskinderen behoort sedert
lang tot het verledene en er is nooit in ernst sprake
geweest, noch van het aannemen van die beroeping,
noch van het gelijktijdig bedienen van beide gemeenten.
De Kerkeraad te Tolen heeft den heer B. gecen
sureerd, omdat hij weigert een driejarig kind te laten
doopen, tenzij in modernen geest, en heeft twee andere
lidmaten schriftelijk een scherpe berisping toegediend,
omdat zij zich stelselmatig onthouden van het bijwo
nen der openbare godsdienstoefeningen.
Beroepen te Ouwerkerk, op Duiveland, ds. H.
L. Krom, te Oudelande.
Schoolspnarbank Goes, Oct. 1883.
School C ingebracht 22,93%, opgevraagd f 17,15
D 4,93% 7,48
27,87 f 24,63
Ovezand. De nieuwe fraai gebouwde school, een
waar sieraad voor onze gemeente, is voltooid, opge
nomen en goedgekeurd, en zal op a. s. Maandag 12
November feestelijk worden ingewijd. Jammer echter,
dat er nog een onderwijzer aan ontbreekt.
Bij kon. besluit is, met ingang van 1 Maart
1884, aan C. E. Péan, op verzoek, eervol ontslag
verleend als leeraar aan de Rijks hoogere burgerschool
te Venloo.
Een kon. besluit, van 27 Oct. 11. bepaalt, dat
art. 1, tweede lid, van het kon. besluit van 17 Jan.
1880, tot verzekering van de geleidelijke uitvoering
van de voorschriften, vervat in de artt. 24 en 20 der
wet van '17 Aug. 1878 lager onderwijswordt ge
lezen als volgt
«Hierbij wordt in acht genomen, dat op 1 Jan.
1886 of vroeger het volle getal der bij de genoemde
wetsbepalingen gevorderde onderwijzers in dienst be
hoort te zijn gesteld".
Het examen in kunstnaaldwerk, vanwege de
vereeniging «Tesselschade" afgenomen, heeft plaatsge
had 24, 25, 26 en 27 October te Amsterdam Van
de 5 candidaten trokken zich drie terug, éen werd
afgewezen, en het diploma uitgereikt aan mej. II. J.
Spijker te Amsterdam.
Arrondxssements-rechtbank te Middelburg.
Gisteren zijn veroordeeld
C. L. B15 j., te Koewacht, gedetineerd wegens
diefstal, tot opzending naar een verbeterbuis gedurende
2 jaar en 6 maanden. M. L., 13 j., te 's Heer
Arendskerke, wegens diefstal tot 12 dagen cel.
C. L. Van S., 12 j., te Middelburg, wegens diefstal
tot 8 dagen cel. L. Van B 36 j., arbeider te
Koewacht, wegens mishandeling tot 15 dagen cel. en
f8 boete. A. K., 13 j., te Wemeldinge, wegens
diefstal tot 8 dagen cel. en F. M., 18 j., te Middelburg,
wegens moedwillige mishandeling tot f3 boete.
Allen in de kosten.
Vrijgesproken is M. d'H., 27 j landmanszoon te
Koewacht, beklaagd van mishandeling.
Het concert, gisteravond door mejuffrouw Kött-
gen en de heeren Wensink in de sociëteit V. O. V.
gegeven, werd door tachtig personen bijgewoond en
deze zullen zich voorzeker den g ang daarheen niet
hebben beklaagd.
Mejuffrouw Köttgen is in het bezit van een
omvangrijke stem, die vooral in de hoogere registers
zeer fraai klinkt, zoodat de hooger gezette liederen
ook het best voldeden. De goede voordracht dezer
begaafde zangeres bracht zeker veel tot haar succes
bij. Jammer, dat eene lichte, doch vrij merkbare
verkoudheid belette, dat hare gaven tot haar volle
recht kwamen.
In den heer Joh. Wensink leerden wij een kunste
naar kennen van zeer veel talent. Was, naar onze
bescheiden meening, zijn pianospel veelal wat wild
en minder beschaafd, zijne bijzondere vlugheid en
kolossale kracht op dit instrument verbaasden ons in
hooge mate. Het concert van Beethoven hadden wij,
wat het vlugge gedeelte betreft, liever in wat breeder
en grootscher stijl gewenscht, terwijl het langzame
gedeelte met meer teederheid had mogen worden voor
gedragen. De Fantasie Tannhauser was daarentegen
zeer geschikt om de vlugheid en de kracht van den
heer Wensink tot haar volle recht te doen komen. Dit
zelfde geldt van de Zampa- ouverture (4 mains), waarbij
de begaafde pianist evenals bij de «Rosamunde" uit
stekend door zijn broeder werd gesecondeerd.
Meer echter nog dan als pianist boeide de heer Joh.
Wensink het publiek als violist door zijne wegslepende
voordracht der verschillende nommers van Mozart,
Hauser en Winiawsky.
Veroorloofden wij ons de vrijheid hier en daar enkele
opmerkingen te maken over het spel van den heerW.,
toch betuigen wij gaarne, dat het ons groot genoegen
zou verschaffen, wanneer wij hem hier meer mochten
zien opti eden. Aan een dankbaar publiek zal het hem
voorzeker niet ontbreken.
Door de Rederijkerskamer «Aurora" alhier zullen
morgen(Donderdag)avond in het «Slot Ostende" voor
hare leden worden opgevoerd het tooneelspel «John,
de bedelaar" en het kluchtspel «Jocrisse, de vondeling."
In den Stads-schouwburg te Amsterdam zal den
16 Nov. a.s. optreden de heer Anton Schott, Kon.
Preus. Kammersanger, met medewerking van de hh.
Rich. Sahla, Kon. Kammervirtuos en Ier Concert
meister aus Hannover, en Felix Weingartner, Pianist
aus Wien.
Het programma is met zorg gekozen en belooft o. a.
«Concert" van Paganini, een «Sonate" (op, 109) van
Beethovenmaar vooral stelt men zich veel voor van
«Walter's Preislied", de «Grahls-Erzahlung" van Wag
ner en Beethoven's «An die ferne Geliebte".
De heer Schott is, volgens de Duitsche pers, een
zanger met goede school en schoon geluid, die èn als
lyrisch zanger èn als heldentenor met het meeste
succes is opgetreden, en onder anderen in het kunst
minnende Weimar, waar hij voor het Saksische Hof
zong, zeer werd toegejuicht.
De oorzaak van het sterkworden van boter is
door Gragnage bevonden te zijn gelegen in de ont
wikkeling van eene bacterie, waarvan hij een exemplaar
aan de academie te Parijs heeft gezonden.
De mogelijkheid, dat ook de cholera door bac
teriën zou overgeplant worden van den eenen mensch
op den anderen, heeft een groote mate van waarschijn
lijkheid verkregen door de onderzoekingen, welke de
geheimraad dr. Kocli met de leden der Duitsche cholera-
commissie in Egypte dit jaar verrichtte. Het resultaat
der nasporingen van dezen geleerde komt in hoofdzaak
op het volgende neer.
Dr. Koch heeft de cholera-bacterie door middel van
het microscoop niet alleen duidelijk waargenomen,
maar in de uitwerpselen van cholerahjders geheele
koloniën, en wel in ieder stadium van hare verwoes
tende werkzaamheid, aangetroffen, en hoe heviger de
ziekte was, in des te grootere hoeveelheid kwamen de
bacteriën voor. Eveneens vond hij ze bij massa's in
den darminhoud van versche lijken. In de uitgebraakte
stoffen waren zij daarentegen slechts in gering aantal
aanwezig. Dr. Koch heeft voorts de identiteit der
Egyptische cholera met de Aziatische geconstateerd
en tevens bevonden, dat de thans door hem opgespoorde
bacteriën gelijk waren aan die, welke hij vóór een jaar
had waargenomen in een hem uit Indië toegezonden
darm van een aan cholera gestorven persoon.
Wel heeft hij zich nog niet met volkomen zekerheid
kunnen vergewissen, dat de bacterie de primaire of
essentiëele oorzaak der cholera is, omdat de ziekte
bij zijne aankomst te Alexandrië reeds sterk aan het
afnemen was en hij haar dus niet op breede schaal
kon bestudeeren; hij houdt evenwel zoo vast aan het
denkbeeld, dat eene specifieke bacterie de cholera
voortbrengt, dat hij met vergunning der Duitsche
regeering zijn onderzoekingen thans in Britsch-Indië,
waar de ziekte inheemsch is, voortzet.
Na deze mededeeling wordt het inderdaad zeer
waarschijnlijk, dat weldra de pestziekte, cholera, even
als de pokken, door inenting van gecultiveerde stof
en herinenting geheel bedwongen zal kinnen worden.
Eer aan de mannen der wetenschap, die hun leven
veil hebben ter wille van hun medemenschen(R. N.)
