Rechtzaken.
Kunst, Wetenschap en Letteren.
Landbouw en Veeteelt.
Buitenlandsch Overzicht.
Gemengde Berichten.
Laatste en telegraphische berichten.
Ingezonden Stukken.
ning van den doop wettelijk verplichtend te maken
voor de aanneming tot lidmaat, verworpen met meer
derheid van stemmen; daarentegen aangenomen de
volgende motie van prof. Lasonder: De vergadering,
ofschoon de hooge waarde van den christelijken doop
erkennende, acht het overbodig dezen te reglementeeren."
Nog besloot de synode zich tot de regeering te
wenden met verzoek om Zondagsrust te geven en te
bevorderen bij hare ambtenaren.
Op het ook door ons gemelde uit Stavenisse
omtrent het toestaan aan een der raadsleden, tegen
stander der vaccine-wet, om gebruik te maken van
een der schoollokalen, levert de redactie der x>Gemeente
stem" de volgende commentaar
Volgens art. 1 der onderwijswet is elk lager onder
wijs, en daarmede zal men hier wel te doen hebben
dat niet gegeven wordt in de woning van het kind,
schoolonderwijs. Onverschillig dus of het onderwijs
in quaestie door een privaat-onderwijzer dan wel door
den vader zelf gegeven zal worden, geldt het hier
schoolonderwijs, en wel bijzonder, en daaraan mag
behoudens het bepaald» bij art. 3 door de ge
meente geen subsidie, ook niet in den vorm van vrij
lokaalworden verleend. Zie het kon. besluit van 2
Dec. 1882 (Stbl. no. 150).
Bij het examen voor hoofdonderwijzer te 's-Hage
is o. a. geslaagd de heer L. Van Oeveren, van Kolijns-
plaat, en bij dat te Breda de heer D. De Rijcke, te
Veere.
De toelatingsexamens aan de Rijkslandbouw
school te Wageningen zullen plaatshebben op Dinsdag
4 en Woensdag 5 September.
Krachtens art. 49 der schoolwet is, boven en
behalve de vergoeding van 30 pet. bedoeld bij art. 45,
een buitengewoon subsidie voor het onderwijs toege
kend aan de gemeente Rilland-Bath van f2170.
In de «Nieuwe Groninger Ct." leest men:
«De beschikking van den minister Heemskerk, on
langs genomen in de bekende en beruchte Aduarder-
schoolquaestie, zou bedenkelijke gevolgen na zich sleepen
indien ook andere gemeenteraden het door den gemeen
teraad van Aduard gegeven voorbeeld eens gingen
navolgen.
«Blijkens de statistiek toch der op 1 Januari jl. de
openbare lagere schalen in deze provincie bezoekende
kinderen bedroeg het geheele getal 34,491, te weten
18,162 jongens en 16,329 meisjes. Van dezen hadden
4750 kinderen, te weten 3021 jongens en 1729 meisjes,
den leeftijd van 12 jaren bereikt. Met de uitspraak
van mr. Heemskerk gewapend, hebben de gemeente
raden in dit gewest het nu in de hand elk oogenblik
een kleine 5000 kinderen van de openbare scholen te
verwijderen. En dit geldt nu nog maai' enkel en alleen
van éene provinciehoe groot zal dat getal wel niet
zijn over het geheele land in de overige tien provinciën
op zijn minst genomen wel 60,000 kinderen Wat een
heerlijke toekomst voor ontwikkeling en beschaving van
het Nederl. volk
In de Woensdag gehouden apenbare vergadering
van den Raad van State, afdeeling voor de geschillen
van bestuur, is o. a. ingekomen een kon. besluit in
zake het beroep van den gemeenteraad van IJzendijke,
tegen een resolutie van Gedep. Staten van Zeeland,
waarbij goedkeuring is onthouden aan een raadsbesluit
tot het aangaan van een geldleening.
Met handhaving van de aangevallen resolutie werd
het beroep ongegrond verklaard.
Wij vestigen ook nu weder gaarne de aandacht van
onze lezers op het concert, dat volgens achterstaande
annonce a.s. Zondag den 42den dezer in den tuin der
sociëteit «Van ongenuchten vrij" zal worden gegeven.
Zooals men weet is de poging, om het Goesche pu
bliek drie concerten aantebieden, uitgegaan van een
viertal ingezetenen. Wij hopen, dat een trouwer op
komst dan de vorige maal hun het bewijs zal leveren,
dat hunne bemoeiingen worden op prijs gesteld, vooral
ook door hen die geen lid van genoemde sociëteit zijn
en die toch tegen dezelfde kleine entrée als de leden
van den tuin en de muziek kunnen genieten Moge
ook het weder tegen dien dag wat gunstiger worden
Te Amsterdam is op 86-jarigen leeftijd overleden
de oud-hoogleeraar C. B. Tilanus. Het Athenaeum
aldaar, waaraan hij van 18281873 als hoogleeraar
werkzaam was, heeft veel aan hem te danken.
Een nieuw tooneelstuk van Jan C. De Vos,
«Suzanne", heeft te Rotterdam grooten bijval ver
worven. Bij de tweede opvoerii g, die voor een stamp
volle zaal plaats had, werd den schrijver, onder toe
juichingen van het publiek en fanfares van het orl est,
namens de afdeeling Rotterdam van het Ned. Tooneel-
verbond, een lauwerkrans aangeboden.
Te Brussel zullen acht standbeelden in wit marmer
op den square du Petit Sablon worden opgericht, o. a.
die van Marnix van St. Aldegonde en Willem dtn
Zwijger.
Te Houtrijk en Polanen had Woensdag, onder
begunstiging van fraai weder, de internationale wed
strijd met graanmaaimachines, op de landerijen van
den heer Bauduin, nabij het station Halfweg, plaats.
Aan den wedstrijd werd o. a. deelgenomen door de
Wed. S. C. Massee Zoon te Goes, met systeem
Indespensable grasmaaier Homsby and Sons.
De uitslag wordt eerst in het volgend jaar bekend
gemaakt. De totaal-indruk was dat het oordeel van
deskundigen verschillend is, en dat in vele gevallen
deze machines uitstekend» diensten kunnen bewijzen.
Dat de teelt van sjalotten niet overal zoo tegen
valt als in onze streken blijkt uit het volgende bericht
uit GasselternijveenDe uitslag van de sjalottenteelt
is zeer bevredigend, de opbrengst ervan was kolossaal.
Aangezien de verkoopprijs nog niet bekend is, kan de
berekening nog niet worden gemaakt. Na het ver-
kregene resultaat maakte men 210 a 215 H L. per H.A.
Blijkens eene beschouwing over de vooruitzich
ten van den aanstaanden oogst in Engeland, voor
komende in de «Times", beloven haver, erwten, aard
appelen, rapen en klaver eene opbrengst boven, doch
tarwe, gerst, boonen en hooi eene opbrengst beneden
het gemiddelde. En nog kan deze treurige raming
veel te gunstig blijken, indien het klimaat ook ge
durende den oogsttijd nog blijft tegenwerken.
Dit zal de negende zijn van eene onafgebroken reeks
slechte graanoogsten, tegen welke de Britsche pachters
en landheeren, die het tegenover den Amerikaanschen
invoer toch alreeds zoo hard te verantwoorden hebben,
hadden te kampen. Dat de landbouw op deze wijze
ten gronde gaat, is al lang voorzienen een der be
droevendste gevolgen hiervan is zeker de verarming
en ontvolking van het platte land aan den eenen, de
toenemende opeenhooping van menschen in steden aan
den anderen kant. Eene andere vraag, die men gaarne
beantwoord zou zien, is dezeof het klimaat van
Europa werkelijk bezig is te veranderen, dat is, over
het geheel kouder en vochtiger te worden. De tijd
is nog te kort om op die vraag bescheid te kunnen
verwachtenimmers de meteorologen kunnen hunne
slotsommen slechts uit de verschijnselen over lange
jarenreeksen opmaken. Intusschen biijft de vraag van
het hoogste gewicht. Niets zou zoozeer op de maat
schappelijke toestanden van de naaste toekomst in
werken, als eene voortgaande vermindering der pro
ductiviteit van Europa's bodem.
(N. R. Ct.)
Bradlaugh, de afgevaardigde voor Northampton in
het Engelache Lagerhuis, doch die daarin tot nogtoe
niet is toegelaten, heeft weder eens eene meeting ge
houden. De opkomst was talrijk, zoo talrijk zelfs,
dat de meeste aanwezigen niets gehoord of gezien
hebben van wat er is geschied, wat evenwel niet
belette, dat zij luide deelnamen aan de herhaalde
toejuichingen.
Veel nieuws is er natuurlijk ni#t besproken. Trou
wens de zaak is zoo van alle kanten bekeken, dat er
ook bij geene mogelijkheid meer iets nieuws van te
zeggen valt.
Tot driemalen toe is Bradlaugh door de kiezers
van Northampton op wettige wijze tot hun afgevaar
digde gekozen en niettegenstaande dat, weigeren de
leden van het Lagerhuis hem in hun midden toete-
laten omdat hij de gevorderde eeden niet wil afleggen
en zij zullen hem, wanneer hij toch plaatsneemt, door
de politie weder doen verwijderen.
Dat hiertegen geprotesteerd wordt op elke billijke
wijze kunnen wij ons voorstellen, doch dat een der
sprekers luide werd toegejuicht, toen hij zeide«Men
heeft ons het schuim des volks genoemd. Het ware
schuim evenwel vindt men, gelijk elk schuim, op den
top der natie. Laat dat schuim oppassen, dat het
niet provoceere het republikeinsche gevoel in Engeland.
Het is sterk en kan een republikeinschen lepel in het
leven roepen, welke het bovendrijvende schuim weg
vaagt", legt geen gunstig getuigenis af voor de bezadigd
heid van het aanwezige publiek. Dat intusschen eene
ernstige waarschuwing in deze woorden ligt opgesloten
kan niet ontkend worden en het is te hopen, dat het
Lagerhuis haar niet in den wind zal slaan.
Van de oproerige bewegingen in Spanje valt het vol
gende medetedeelen. Het heet, dat Zorilla, die minister
president was onder de regeering van Koning Amadeus
en die sedert de t'oonsbestijging van den tegenwoor-
digen vorst is uitgeweken, de hand in dezen opstand
heeft gehad. Zijn naam werd dan ook door de oproer
lingen tot republikeinsche leus aangeheven.
Aanvankelijk hoopte mendat de opstand zich bij
het gebeurde van jl. Zondag zou bepalen, doch thans
komen er berichten dat ook elders oproerige bewe
gingen voorkomen. Zoo is een gedeelte van het regi
ment cavalerie te Nagero in bezetting, onder aanvoe
ring van een subaltern officier, in opstand gekomen en
in de richting van het gebergte gevlucht. Zij worden
ijverig achtervolgd. Ook te Barcelona hadden oproe
rige manifestation plaats.
De koning heeft een besluit geteekend, waarbij alle
constitutioneele waarborgen in het gansche land ge
schorst worden, en waarbij den ministers volmacht
wordt gegeven om overal waar zij het raadzaam oor-
deelen den staat van beleg af te kondigen.
De generaal en de prefect te Badajoz zijn afgezet.
In Belgie zijn de algemeene beraadslagingen over
het wets-ontwerp tot hervorming van het kiesrecht
Woensdag geopend. Er werden eenige amendementen
op het regeerings-ontwerp voorgesteld.
Het Fransche eskader is den 6n dezer te. Hongkong
aangekomen. Vermoedelijk zal er tot een bombarde
ment van Hué worden overgegaan. Voorts wordt
nog gemeld, dat niettegenstaande alle officiëele ont
kenningen, de veldtocht tegen de aanhangers der Zwarte
Vlaggen zal worden voortgezet, en dat de Franschen
zich blijvend in Tongkin zullen vestigen, evenals zij.
dit in Tunis deden.
Volgens officiëele tijdingen hebben de Franschen in
Annam veel te lijden van de aanhoudende regens, waar
door zij vooralsnog niets kunnen ondernemen.
De uit Peking teruggekomene vroegere gezant Bourée
zou in een onderhoud met den minister van Buiten-
landsche Zaken verzekerd hebben, dat de zoogenaamde
Zwarte Vlaggen slechts vooruitgeschoven en de aan
de Roode Rivier rondom de Franschen vereenigde
strijdkrachten niets anders dan Chineesche soldaten zijn.
Voorts blijkt nog, dat de Annamsche Mandarijnen den
door Tu-Duc benoemden opvolger niet willen erkennen,
maar een zekeren Vian-Lan als Koning hebben uit
geroepen.
De heer Boland is ten tweedenmale gehoord door
de bureaux der afgevaardigden van de Fransche Kamer,
Hij bleef volharden bij zijne weigering om de ramen
der afgevaardigden te noemen, die 16000 fres. van
hem zouden ontvangen hebben. Hij zou echter trachten
hen te bewegen zichzelf bekend te maken, en wanneer
zij daartoe niet wilden overgaan, zou hij hunne namen
opgeven.
De berichten omtrent Ceteiyayo uit Zuid-Afrika
luiden tegenstrijdig. Toch begint men meer en meer
te gelooven, dat hij nog in leven is en zich zelfs op
gereserveerd grondgebied bevindt. Den Engelschen,
die zich reeds zoo gemakkelijk van de «Zoeloe-quaestie"
meenden aftemaken, zal deze wederverschijning weinig
naar den zin zijn.
Vlissingen. Hedenmiddag kwam alhier binnen de
Engelsche barge «Topaz", kapitein Leng, van Londen
naar Duinkerken. Door het zwaar stormweder verloor
zij op zee een boot en werd door aanmerkelijke schade
aan de verschansing zwaar lek, waardoor zij genood
zaakt was naar Vlissingen aftehouden.
De verzending van mosselen hïeft te Bergen-op-
Zoom een aanvang genomen. De gemiddelde dage-
lijksche verkoop bedraagt 25 a 30 balen, prijs/2.75
per baal. De botvisscherij laat veel te wenschen over.
Zondagnacht zijn van vijf koeien, grazende in een
stuk land onder Oranjewoud, de staarten afgesneden.
Bij de justitie is daarvan aangifte gedaan. Moge zij
de laffe snoodaards spoedig ontdekken
Uit Oostergoo wordt aan de «Piov. Dr." en
«Asser Ct." geschreven«Van goederhand vernemen
wij, dat de orgeltrapper te Anjum (Friesland) uit zijn
betrekking is or.tslagen, omdat hij aan «dominéé"
niet verkoos te zeggen, wien hij bij de jongste her
stemming had gestemd. Is dit nu christelijk-nationaal
of nationaal-christelijk 7"
Een schipper, Donderdagnamiddag van de uit
oefening van het visscbersbedrijf naar het Nieuwediep
terugkeerend, bekwam door het breken der stuurlijn
in het Zuidergat een slag van den helmstok, waardoor
hij overboord geraakte. Met kracht kampte hij tegen
de woedende golven, en wist zich zoo een geruimen
tijd drijvende te houden. Alle hulp om hem te redden
was vruchteloos, want tegen de hooggaande zeeën
vermocht men niets, en eindelijk, toen hem de krachten
begaven, zonk de ongelukkige in de diepte weg.
De directeur-boekhouder der bank van leening
te Tiel is ontslagen. Het in zijne administratie ont
dekte tekort moet eenige duizenden bedragen. Er
moet reeds eene klacht tegen hem zijn ingediend bij
de justitie wegens het zoek maken van geiden.
Donderdag had te Amsterdam een treurig on
geluk plaats. Twee stukadoors, die aan den gevel
van het Hotel Krasnapolsky werkten, vielen uit een
venster der tweede verdieping. Beiden zijn naar het
gasthuis gebracht. Een verkeert in levensgevaar.
Woensdagnacht bij stormweder is een schip ver
gaan op de Zuiderzee bij Oude Mirdum.
Ook onder Kuinre zoude een schip verongelukt zijn
nadere bijzonderheden daaromtrent ontbreken echter
vooralsnog.
Omtrent de ontsporing op den 4en dezer tusschen
Arnhem en Zutfen, die zulke nootlottige gevolgen had
kunnen hebben, kan nader het volgende worden bericht
Tusschen de stations Brammen en Dieren, ongeveer
tusschen de mijlpalen 17 en 18, werden oude sporen
door nieuwe vervangen. Naar 't schijnt is men daarbij
wat zorgeloos te werk gegaan. Althans op het oogen
blik dat de ontspoorde trein moest passeeren, moet de
verbinding tusschen het oude en hetnieuwe spoor gebrek
kig zijn geweest. Zoo zelfs, dat op het rechtsche spoor
eene gaping (opening) van 41 centimeter aanwezig
was. Ook het gewone sein om langzaam te rijden
moet ontbroken hebben.
Daar het spoor bovendien niet behoorlijk gericht en
onderstopt was, moet de gebrekkige toestand van den
weg als oorzaak der ontsporing worden aangemerkt.
Na de ontsporing van de locomotief heeft de trein nog
een afstand van 80 M. afgelegd, waarna de locomotief
in eene sloot is terechtgekomen en omgevallen evenals
de bagagewagen.
Aan inateriëel en weg is belangrijke schade toege
bracht. Dat geen persoonlijke ongelukkeu hebben
plaatsgehad, wordt aan de goede werking van den
Westinghouse-rem toegeschreven, die door den machi
nist onmiddellijk in werking werd gesteld.
Dezer dagen hield de Duitsche Vereeniging tot
het inzamelen van sigarenpuntjes eene algemeene ver
gadering in 't stadje Mettraann, De vereeniging telt
afdeelingen in verschillende groote steden. Het aan
tal leden bedraagt nagenoeg 4000. Het doel is, pun
tjes van sigaren, kleine munten, postzegels, tinnen
capsules van flesschen, koperen dopjes van patronen,
oud papier en andere zaken, die als waardeloos worden
weggeworpen, te verzamelen en van de opbrengst
arme kinderen te kleeden of op andere wijze te on
dersteunen. Met de contributie der leden en een
aantal vrijwillige giften bedroegen de ontvangsten in
4882 de som van 28,689 mark. Daarvan werden
2258 kinderen bedeeld voor een bedrag van 22.044
mark. Hier ziet men met recht, dat vele kleintjes
een groote maken.
In de groote zaal van een hotel-restaurant te
Zurich kwam onlangs tegen den avond een jonkman,
die een meisje van ongeveer 6 jaren bij zich had.
Het kind had een sluier voor, was blijkbaar zeer zwak
en kon niet loopen, want de heer drbeg het in zijn
armen en zette het op een stoel naast zich neer.
Hij bestelde een biefstuk en een glas bier, en juist
toen de knecht het bestelde wilde gaan halen, riep
het meisje op vrij luiden, gebiedenden toon in het
Fransch: «ik ook een glas bier en een biefstuk."
De gasten, die in de nabijheid zaten, verbaasden zich
over het zonderlinge kind en luisterden naar de gesprek
ken tusschen het meisje en den heer, die nu in het
Duitsch gevoerd werden, en over allerlei nieuwtjes,
de tentoonstelling, eindelijk zelfs over politiek liepen.
Toen de knecht het bestelde bracht, beval de heer
toornig, den door het kind bestelden biefstuk weder
weg te nemen. Zonder zich aan het snikken van het
kind te storen, at hij zijn biefstuk op, nam het meisje
weder op en ging de deur uit.
Maar nauwelijks was hij weg, of men hoorde buiten
een hulpgeroep en de afgebroken woorden: «help, help!
Hij slaat mij dood!" Allen snelden, met stokken ge
wapend, de deur uit, naar den tuin. Daar zag men
den man, buiten zichzelven van woede, het kermende
kind onbarmhartig ranselen.
Toen men het arme slachtoffer, dat reeds bewuste
loos scheen, aan zijn woede ontrukte en wilde beproe
ven het tot bewustzijn te brengen, bleek het
eene pop te zijn.
Nadat het algemeen gelach eenigszins bedaard was,
helderde de zaak zich op. De jonkman was de En
gelsche buikspreker Vox, en had, bij wijze van reclame,
het tooneeltje met de ziekelijke jongejuffrouw vertoond,
op het voetspoor waarschijnlijk van den Amerikaan
schen buikspreker, die een gansch hotel in rep en roer
bracht, toen hij een zoogenaamd kind met een mes
wilde doodsteken.
Eene Iersche jonge dame, die onlangs den graad
van doctores in de geneeskunde verwierf, heeft zich
aangeboden om naar Egypte te gaan, teneinde daar
vrouwen, die door cholera aangetast zijn, te helpen.
Zooals velen weten, verbieden daar de zeden en de
godsdienstvoorschriften aan sommige klassen van vrou
wen, zich door geneeskundigen van de andere sekse
te laten helpen, en de miss wil nu die zieken gaan
verzorgen, die anders van geneeskundige hulp verstoken
zouden zijn.
Dezer dagen had in 't glazen paleis bij Londen
een hondententoonstelling plaats. Onder de beesten,
daar vertoond, waren o. a. de bloedhond Triumph,
oud ruim een half jaar, prijs 60,000. De Bernards-
hond Boniface, oud 2% jaar, prijs 420,000. Voorts
nog vele die ƒ9000 tot 42000 kostten.
Uit Naw-York wordt aan «Daily News" geseind,
dat de dreigende werkstaking der telegrafisten aan
de spoorwegen tot dusver is achterwege gebleven en
zij zelfs geweigerd hebben aan de bevelen van het
broederschap der telegrafisten te gehoorzamen. Dit
wordt beschouwd als een ernstige tegenslag voor de
werkstakers; en men gelooft, dat een hervatting van
den arbeid niet lang meer zal uitblijven.
Het lijk van den Bisschop Mannella, die wegens
zijn moedig gedrag bij de aardbeving van 4881 door
den Paus tot deze waardigheid verheven werd, is Zater
dag teruggevonden. Bij het graven in de puinhoopen
van het h&tel la Piccola Sentinella, waar in den
avond van de ramp een concert en bal gegeven wer
den, vond mende lijken van heeren en dames inbat-
costuum; eenige paren zelfs om zoo te zeggen zich
omstrengelend, als bij het walsen plaatsheeft.
Bovendien werd een som van 420,000 lire gevon
den, die aan een kapitein-ter-zee en zijn familie, die
allen omkwamen, behoorde. Een paard werd ook
uit het puin aan het licht gebracht; onmiddellijk be
gon het hevig te slaan.
De berg Epomeo, die voor den ongeluksavond uit
gebracht heete te zijn, schijnt uit zijn eeuwenlangen
slaap op te rijzen en zendt rookwolken ten hemel,
terwijl hij den grond doet beven.
Dit en andere verschijnselen doen vele inwoners van
het eiland besluiten deze plaats des onheils voorgoed
te verlaten.
Het schijnt, dat de te Napels verzamelde gelden
reeds bijna twee millioen lire bedragen.
Volgens nadere berichten heeft Moritz Scharf
verklaard naar zijne ouders terug te willen keeren.
Daarop zijn ze gezamenlijk naar Buda-Pesth vertrok
ken. Scharf kreeg een betrekking als portier en zal
zijn oud beroep van schoenmaker weder uitoefenen.
Moritz schijnt berouw te toonen over zijne handelwijze.
Hij heeft thans uit eigen beweging verklaard, dat
hij voor de rechtbank gelogen heeft. Hij was door
Recski en Pecrely, die hem aanspoorden tot het af
leggen der bezwarende getuigenissen, met den dood
bedreigd. Ook de gevangenis-directeur heeft hem
voortdurend opgestookt en o. a. gezegd, dat alle Joden
uit Hongarije verdreven zouden worden.
Te Buda-Pcsth sloeg het gepeupel de glazen in van
het huis, waar de familie Scharf verblijf houdt.
Te Chicago is een maatschappij opgericht tot
het bouwen van luchtschepen voor het vervoer van pas
sagiers en goederen. Het kapitaal bedraagt 2.000.000
dollars.
Een dame van het corps de ballet der Opera
te Parijs is door de catastrophe op Ischia in 't bezit
gekomen van 500.000 francs. Bij de ramp aldaar
is een geheele familie omgekomen, waarvan zij de
eenige erfgename is en slechts als verre bloedverwant.
lerseke. OESTERBEURS. 2 partijtjes jarige heb
ben 10 en 40% gulden gedaan.
Amsterdam. De Koningin bezocht heden incognito
de tentoonstelling, en gebruikte een luncheon ten huize
van den burgemeester.
Londen, 10 Aug. Volgens berichten uit Zuid-
Afrika duurt de Zoeloe-ooriog voort. Cetewayo's
dood blijft twijfelachtig.
Praag, 40 Aug. De overheid deed af kondigen, dat
de soldaten op elke samenscholing zullen vuren.
Mijnheer de Redacteur!
Altijd- zal ik de houding van mijn vriend C. Reijers,
pred. te Nieuw-Hellevoet, in de eedsquaestie tegen
over het gerechtshof te 's-Gravenhage blijven toejui
chen. Hij heeft zich daar een man getoond met den
moed der overtuiging, maar zijne opinie omtrent den
inhoud der eedsformule kan ik niet langer deelen, en
gij zult mij verplichten door hem een ex. van dit
no. der G. C. toe te zenden, opdat hij de gelegenheid
hebbe, mij te wederleggen. Ik behandel de zaak in
het openbaar, omdat ik wèl weet, dat de heer R.
voor geen klein geruchtje vervaard is en ik de zaak
werkelijk van algemeen belang acht, al blijf ik van
meening, dat de vervanging van den eed door een»
eenvoudige belofte zeer wenschelijk zou zijn.
Om de waarheid te zeggen, recht duidelijk is het
mij nooit geweest, hoe de uitdrukking«Zoo waarlijk
helpe mij God Almachtig"de aanroeping behelsde
van eene wrekende Godheid, want dat «helpen" voor
«straffen" kwam mij tamelijk willekeurig voor, tenzij
men de bedreigende uitdrukking te baat neme«Ik
zal je helpendie men nu en dan in de volkstaal
hoort.
