1883. N". 83.
Dinsdag 17 Juli.
70ste jaargang.
BEZUINIGING!!
Hoogere Burgerschool.
GEMEENTE-VERSLAG.
C. E. Massee,
Jhr. M. J. De iMarces van Swinderen,
Mr. J. W. C. De Jonge van Ellemeet,
J. Van Zandbergeu Buwalda,
C. L. M. Lambrechtsen.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
■OCstIr<JbK^~
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
Van verschillende zijden en ook o. a. door de kies-
vereeniging «Nederland en Oranje" wordt voor de
a. s. verkiezing van den gemeenteraad een viertal can-
didaten aanbevolen onder het motto «bezuiniging."
Wij meenen reeds voldoende te hebben aangetoond
dat deze leuze niets is dan eene speculatie op licht-
geloovige en onnadenkende kiezers, die door eene be
lofte van minder betalen voor het lijstje van «Nederland
en Oranje" moeten gewonnen worden.
Wij houden ons overtuigd dat de lieeren van «Ne
derland en Oranje" even goed weten als wij, dat, zoo
er werkelijk nog bezuiniging is te verkrijgende ge
noemde candidaten die althans niet beter zouden tot
stand kunnen brengen dan het tegenwoordig gemeente
bestuur. Trouwens, bezuiniging bl.kt slechts eene
valsche leuze te zijn. In ons nomn.er van heden
doet de heer Quist eene verklaring, waaruit dit dui
delijk blijkt. Hij geeft daarin het ware standpunt der
anti-revolutionairen aan in zake deze gemeenteraads
verkiezingen. Waar wij hem gaarne hulde brengen
voor deze openhartige verklaring omtrent het doel
van hem en de zijnen, doet het ons temeer leed zijn
naam te vinden onder de aanbeveling van «Nederland
en Oranje", want deze aanbeveling is in lijnrechten
strijd met zijne verklaring in ons no. van heden.
In de aanbeveling heet het bezuinigen; in het ar
tikel meer betalen In duidelijke woorden zegt thans
de heer QuistWij wenschen het schoolgeld te ver-
hoogen op de openbare school, om daartegen met onze
bijzondere school te kunnen concurréeren. Bij verhoo
ging van schoolgeld op de openbare school zal het
'aantal leerlingen op onze bijzondere school toenemen:
onze inkomsten zullen daar vermeerderen en de bij
dragen, die wij nu uit onze eigene beurs moeten of
feren om de school in stand te honden, zullen ver
minderen."
Inderdaaddat is het standpunt naar waarheid af-
geteekeod, en nu weten de kiezers dan ook wat met
het motto «bezuiniging" der heeren van «Nederland en
Oranje" wordt bedoeld.
Door verhoogd schoolgeld op de openbare school
intevoeren beoogt men vermindering van eigen school
gelden. Men heeft dus hier te doen met een bezuini
ging ten voordeele van de antirevolutionairen en ten
koste van de ouders der kinderen op de gemeente
scholen. Inderdaad eene fraaie bezuiniging!
Den invloed, die een en ander op den toestand
onder de kleine burgerij zou uitoefenen, hebben wij
in ons artikel van Donderdag, naar wij meenen, vol
doende geschetst. Mogen de kiezers daarom het gewicht
van het oogenbiik inzien. Wij hebben het volle ver
trouwen, dat zij zich niet de dupe zullen laten maken
van valsche leuzen. Maar bij deze verkiezing is nog
meer betrokkenzij kan getuigenis afleggen, dat men
de bevestiging, het voortdurend behoud van onze uit
stekende gelegenheden tot ontwikkeling, tevens bronnen
van stoffelijke welvaart, wenscht en deze beveiligen
wil tegen overrompeling of gevaar.
Daarom mannen gekozen, die niet op eigen voordeel
bedacht zijn, maar eerlijk en flink verklaren, dat zij
niets liever verlangen dan de belangen der Goesenaren
te behartigen op eene wijze, dat zoowel de stoffelijke
welvaart der ingezetenen als de ontwikkeling hunner
kinderen tot hun recht komen. Laten wij mannen
kiezen, die, door maatschappelijke positie en opleiding
volkomen onafhankelijk en ontwikkeld, alle waarborgen
aanbieden, dat zij zelfstandig zullen oordeelen en han
delen, zonder valsche voorspiegelingen, maar bij wie
onze belangen veilig zijn.
Welnu, in dit geval kan de keuze niet twijfelachtig
zijn, maar is vóór alles noodig: eendracht! Wij
kunnen het niat genoeg herhalen, dat het noodzake
lijk is alle persoonlijke consideration op zijde te zetten
en volkomen eendrachtig te zijn. Men bedenke, dat
elke stem, die men aan onze candidaten onthoudt,
in het voordeel komt van de mannen met hunne nood
lottige en onware leuze van bezuiniging.
Met volle overtuiging blijven wij de verkiezing aan
bevelen van de heeren
Worden zij gekozen, dan zal Goes kunnen blijven
handhaven het flinke standpunt, dat het zich nu in
de rij der Nederlandsche gemeenten heeft weten te
verwerven.
Bevordering' van leerlingen-
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter openbare kennis de navolgende, van de
commissie van toezicht op de inrichtingen voor mid
delbaar onderwijB ontvangen
LIJ SI van bevordering der leerlingen aan de
Hoogere Burgerschool voor jongensdie aan
het over gangs-examen hebben deelgenomen.
Van de voorbereidingB- tot de eerste klasse.
Met den eersten graad
H. L. Van Pienbroek.
Met den tweeden graad
J. Van Liere. J. Pilaar.
M. Snijder. J. C. M. Visser.
A. A. De Wilde. A. Van Altena.
J. L. C. Pompe Van Meer- J. J. Vei met.
dervoort. J. Schipuers.
G. Th. O. Callenfels.
Met den derden graad
J. Molhoek.
W. N. F. Stokmana.
F. M Augustijn.
H. Moezelaar.
A. Van der Werff.
J. Jongepier.
Van de eerste tot de tweede klasse.
Met den tweeden graad
J. J. Warnsinck.
H. Schouwenburg.
A. C. Stokmans.
H. Janse.
E. C. WiertsVan Coekoorn.
I. J. P. C. Bartelse.
Pn. J. Ketner.
J. C. Kakebeeke.
Met den derden graad
A. J. C. Grenu.
J. P. Dentz.
F. E. H. Callenfels.
H. C. P. A. Stcenhoven.
J. S. Bannet.
I. Wessel.
Van de tweedo tot de derde klasse.
Met den eersten graad
A. Van Iwaarden. F. W. Wolff.
Met den tweeden graad:
W. F. Booy Van Campen.
J. A Ramondt.
L. B. G. Van Asperen.
L. Boshoff,
A. Geill.
J. A. Koert.
Met den derden graad
1. Post. I H. L. J. Kolff Van Oos-
E Van der Hoek. terwijk.
J. L. Laban. I. G. J. Van den Bosch.
Voorwaardelijk
A. E. Van Dishoeck. C. Oranje.
P. Den Boer.
Van de derde tot de vierde klasBe.
Met den tweeden graad
P. Van Paassen. I I. G. J. Kakebeeke.
J. W. Van Aken.
Met den derden graad
I. F. L. H. Borel. I G. P. Janssen.
L. M. Van Kogelen berg.
De leerlingen voor enkele vakken
H. Boshoff. S. E. Ramondt.
J. Van der Werff.
Van de vierde tot de vijfde klasse.
Met den derden graad
P. W. Schippers.
P. G. Johannis8en.
F. D. Kolff Van Oosterwijk.
A. W. A. Ros».
G. Hoogesteger.
A. Ossewaarde.
De leerlingen voor enkele vakken
S. E. Ramondt. I J. Wingender.
L. M. Van Campen.
Goes, den 16 Juli 1883.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter openbare kennis, dat het uitvoerig en bere
deneerd VERSLAG VAN OEN TOE
STAND DER GEMEENTE OVER,
ISSSt, hetwelk den 30 April jl. aan den Raad is
aangeboden, thans gedrukt en ter secretarie der gemeente
voor een ieder ter inzage nedergelegd is, terwijl exem
plaren daarvan tegen betaling van vijf en zeventig
cents verkrijgbaar zijn.
Goes, den 14 Juli 1883.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 16 Juli 1883.
In zake het verzoek van handelaars te dezer
stede om aansluiting te verkrijgen van den trein, die
te 1.50 van Rotterdam vertrekt, is van de Maat
schappij tot exploitatie het volgend antwoord ontvangen
«In antwoord op het door u onder dagteekening
van 12 Juni ingezonden adres zijn wij tot ons leed
wezen verplicht u medetedeelen, dat wij aan het daarin
uitgesproken verlangen vooralsnog niet kunnen voldoen.
De beperkte ruimte van het stationsemplacement Ro-
zendaal en de bezwaren, die de rangeering van door
gaande rijtuigen aldaar ontmoet, verzetten zich tegen
het totstand brengen dezer aansluiting Wanr.eer aan
het station Rozendaal de door ons noodig geachte
uitbreiding zal zijn gegeven en wanneer de sectie
BredaRozendaal geheel van dubbel spoor zal zijn
voorzien, zal er vermoedelijk gelegenheid zijn aan
uwen wensch te voldoen. Wij veroorloven ons overigens
onder uwe aandacht te brengen, dat de naar Vlissingen
vertrekkende trein aansluiting heeft, zoowel met den
gewonen trein van Rotterdam als met den van Venloo
komenden sneltrein."
De navolgende studenten der Polytechnische
school zijn tot hunne piactisohe vorming gedurende
de zomermaanden door den Minister van waterstaat,
handel en nijverheid als buitengewoon opzichter aan
gesteld, te weten:
A. M. Peman Kakebeeke bij de werken van het
kanaal door Zuid-Beveland;
II. Van Gorsel, bij de werken van het kanaal door
Walcheren
J. J. De Muyrick bij de werken tot verbetering van
het kanaal van Gent naar Ter-Neuzen
J. J. Flohil, bij de werken van het gedeelte Dordrecht,
Merwede van den spoorweg Dordrecht-Eist
J. M. C. baron Quarles de Quarles, bij het doen
van waarnemingen op de Zeeuwsche stroomen.
Ierseke. Onze plaats levert dezer dagen een tooneel
van drukte en bedrijvigheid op, als maar op weinige
plaatsen gezien wordt. En geen wonder, want de
verbazende hoeveelheid pannen, die op verschillende
plaatsen langs den waterkant lagen opgestapeld, moeten
in den betrekkelijk korten tijd van hoogstens drie weken
te water gebracht worden.
Wie die millioenen gekalkte pannen, welker hel wit
bij feilen zonneschijn het oog pijnlijk aandoet, daar
ziet liggen, en daarbij bedenkt, dat die alle in den
genoemd'n tijd, enkel door menscher.handen, zonder
eenig werktuig aan boord gebracht en met zeilvaar-
tuigen vervoerd moeten worden, die twijfelt onwille
keurig of zulks wel mogelijk is, en die vraagt niet
meer waarvoor die honderden werklieden, mannen en
vrouwen, jongelingen en jonge dochters, wel noodig
zijn, en waarom zij zoo haastig en zonder ophouden,
bijna nacht en d.ig, handen en armen reppen.
Het is een inderdaad bezienswaardig schouwspel,
dat ieder menschenvriend aangenaam zal aandoen.
Immers hij ziet hier een nieuwen tak van industrie
beoefenen, die nu reeds aan vele honderden hier en
elders werk en brood verschaft en het in de toekomst
misschien aan duizenden zal doen. Gezegend de man
nen, die energie en ondernemingsgeest bezaten, om de
wateren der Schelde tot zoo rijke opbrengst te dwin
gen 1 En zegen ruste ook dit jaar op hen, die op steeds
uitgebreider schaal het werk hunner voorgangers voort
zetten! Mogen de 15 millioen pannen (zoo hoog hoorde
ik het getal begrooten) vertegenwoordigende een waarde,
eer zij ter bestemde plaats zijn, van ongeveer 300.000
gld., eene winst afwerpen, die, in het belang van werk
gevers en werkvolk, tot voortdurende, verstandige uit
breiding dezer jeugdige en krachtige bron van maat
schappelijk geluk aanspoort.
Op den vooravond (in letterlijken zin) van den ge-
wichtigen dag (der verkiezing) of figuurlijk ter elfder
ure, zoo niet kwartier voor twaalven, worden belang
stellenden tegen hedenavond 8 uren opgeroepen om
over de verkiezing van gedachten te wisselen. Nu,
beter laat dan nooit, en 't ware te wenschen dat er
belangstellenden genoeg opkwamen om eene meerder
heid te verkrijgen voor een paar flinke candidaten, van
wie men niet eerst vraagt tot welke kerk of welk kerkje
zij behooren, maar van wie men allereerst eischt een
bezadigden, vooruitstrevenden geest en een ruimen,
helderen blik op de stoffelijke, zedelijke en verstande
lijke belangen van Ierseke.
Te Middelburg zijn met algemeene stemmen tot
stemgerechtigde deelhebbers van de Ned. Handelmaat
schappij herbenoemd de heeren J. A. Tak, commis
saris, en J. P. Fokker, plaatsvervanger.
De Redactie van de «Gemeentestem" is van oor
deel omtrent de verkiezing voor de Eerste Kamer in
de Staten van Utrecht, dat de heer Van Heemstra
onbevoegd was mede te stemmen. Ter toepassing
van art. 46 gem. wet, waarmede art. 73 prov. wet
volkomen gelijkluidend is, is zegt zij meermalen
beslist, dat eene herstemming eene zaak is, die den
daarin betrokken candidaten persoonlijk aangaat. De
Staten hadden dus den heer v. H. niet tot medestem
men moeten toelaten. Nu zij dit wel deden, is het
te verwachten dat de gekozene door de Eerste Kamer
niet zal worden toegelaten, daar de onbevoegdelijk
uitgebrachte stem stellig op den uitslag der verkiezing
van invloed heeft kunnen zijn.
De heer Van Aylva van Pallandt zal naar het
U. D. verneemt de benoeming tot lid der Eerste
Kamer niet aannemen.
In eene de vorige week te Rotterdam gehouden
algemeene vergadering en het congres van de Ned.
Maatschappij ter bevordering van nijverheid werden
o. a. de volgende onderwerpen behandeld:
Industrieel onderwijs voor meisjesvestiging van
een handelsmuseum plaatsing van Nederlandsche
jongelieden in de Overzeesche Kolonie. De commissie
stelde na onderzoek van dit onderwerp voor:
Te benoemen eene vaste commissie tot het verleenen
van hulp aan jonge Nederlanders, die zich in Nederl.
Indië door nijverheid en handel een bestaan willen
verschaffen, en die hulp te doen bestaan in verschaffing
van overtocht, tijdelijk verblijf en aanwijzing eener
werkzaamheid.
Dit voorstel werd aangenomen.
In de afd. «LanJbouw" van genoemde Maatschappij
is besloten bij gelegenheid van de Intern. Tentoon
stelling van Landbouw in '84 een wedstrijd te openen
met inzendingen van gekuild groenvoeder en daarvoor
een kleine gouden medaille uit te loven.
De opbrengst der middelen (hoofdsom en op
centen) over de maand Juni bedroeg f7,947,194,76
tegen f7,860,898,96 over hetzelfde tijdvak van 1882.
De raming voor twaalf maanden bedraagt
f 103,919,175,00 en voor zes maanden f51,959,587,50.
De opbrengst over de zes eerste maanden van 1882
was f48,983,753,23 en van 1883 f49,227,294,16.
De heeren D. Tool Co. te Hoorn hebben aan
de regeeting het verzoek gerichf tot spoedigen aanleg
van den dam door het Slaak en tevens om definitief
concessie te erlangen voor den aanleg en de exploitatie
van een stoomtramweg over dien dam, als onderdeel
van den ontworpen stoomtramweg Brouwershaven
Rozendaal.
Beroepen te Baarland de heer C. J. Leenmans
H Az., cand. te Sloten.
Bedankt voor het beroep naar Amsterdam door
ds. C. Schot, pred. te Tolen.
Door het provinciaal kerkbestuur van Zeeland
is aan den heer P. E. II. Bodel Bienfait, pred. te
Zieriksee, op zijn verzoek, wegens ongesteldheid, het
eervol emeritaat verleend.
Voor toelating tot de inrichtingen van Middelb.
onderwijs in deze gemeente hebben zich aangemeld
H. B. jongensschool 16
Burger-avondschool 6
Meisjesschool 5
in het geheel dus 27 leerlingen.
Omtrent het behandelde op de jl. Vrijdag te
's-Gravenpolder gehouden algem. vergadering dei Zuid-
Bevel. onderw. vereeniging kunnen we ter aanvul
ling van het in ons vorig no. reeds meegedeelde
nog het volgende melden:
Uit de verslagen der gezelschappen bleek, dat de
toestand van deze over't algemeen gunstig mag worden
genoemd. Van de boekerij der vereeniging, waarvan
een tamelijk gebruik wordt gemaakt, is een nieuwe
catalogus rondgezonden. De begrafenisbeurs verkeert
in bloeienden en de hulpspaarbank in zeer bloeienden
toestand.
Dhr. J. Swart van 's-Gravenpolder bracht na de
behandeling der huishoudel. werkzaamheden eenige
afwisseling door het houden eener scboone lezing, die
met belangstelling werd aangehoord. Als inleiding
gaf spr. een beschrijving van een schoolgebouw en het
onderwijs in de 18e eeuw, en stelde daartegenover
zulk een gebouw uit den tegenwoordigen tijd benevens
het onderwijs van onze dagen. En waar nu blijkt,
dat het laatste nog verre van volmaakt is, en dus de
vraag rijst wat gedaan kan worden, om het idéaal,
nl. de vorming van het kind tot zijn eigen opvoeder,
te bereiken, kwam spr tot de behandeling van
zijn eigenlijk onderwerp: «De ware en innige vereeni
ging van onderwijs en tucht is het beste middel tot
opvoeding van het kind." De onderwijzer moet een
recht besef van het gewicht zijner betrekking hebben
en daarin toewijding betoonen. Door liefde moet hij
het kind tot zich trekken en steunen. Zijn voorbeeld,
zulk een machtige factor in de opvoeding, zij navolgens
waardig. En daar de huiselijke opvoeding vaak maar
al te veel te wenschen overlaat, wordt de taak van
den onderwijzer zeer moeielijk, maar is ook opvoeding
in de school noodzakelijk.
Bij de bespreking var. hetgeen de opvoedende
tucht van het onderwijs zelf eischt, wees spr. nog er
op, dat de school werken moet voor het practische
leven. Het onderwijs wekke den leerling op tot zelf
werkzaamheidhet zij duidelijk en geleidelijk en ken-
merke zich door afwisseling en opgewektheid.
Na eenige discussie over het gelezene werd den heer
Swart dank gezegd en besloten voor de volgende ver
gadering den heer Sauer van Wemeldinge, als'niet aan
wezig, door het Bestuur als spreker te doen uitnoo-
digen, terwijl dhr. A. V. d Linde van Wolfertslijk
als plaatsvervanger werd aangewezen.
Nadat een daarop gevolgde pauze eenige afleiding
had geschonken, werden nog eenige bijdragen geleverd
en wel door dhr. A. Visser van Kapelle o\er: »££n.
