BIJYOEGSEL
GOESCHE COURANT.
WSm
ZATERDAG
23 JUNI 1885.
No 75.
Tentoonsteliings-kroniek,
Ingezonden Stukken.
m
IX.
Amsterdam, 21 Juni '83.
Verandering van spijs doet eten, zegt men. De vorige
maal betraden wij het hoofdgebouw, nu verzoek ik u
weder eens met mij over het terrein te wandelen,
waar nog heel wat te behandelen valt. In de eerste
plaats gaan wij het gebouw der «Auditions télépho-
niques" binnen. Ik kan iedereen aanraden deze eigen
aardige muziek te gaan hooren. Het is een vreemd
gezicht, wanneer men de eenvoudige, maar nette kamer
binnentreedt, waar men van verwijderde melodieën,
door middel van den telefoon, kan proflteeren. In het
midden van het vertrek is een ronde sofa geplaatst
en tegen den wand een breede console of plank, waarop
een twaalftal paren telefoondraden uitkomen. Men
houdt de trechters aan de ooren, die er juist in passen,
en hoort een concert, b, v. in Buiksloot, d. i. op
een afstand van 7 kilometer. Van 10 tot 5 uur zitten
daar een viertal muzikanten, daartoe door de tentoon-
stellings-commissie opzettelijk geëngageerd, dapper te
blazen in een klein, vierkant kamertjeom 5 uur
gaan ze naar huis. Van o tot 7 uur heeft men de
muziek van het panopticumvan 7 tot 10 uur eindelijk
die van de operetten van Frascati. Men kan dus elk
oogenblik van den dag een concert opvangen. Zoodra
men de kleppen aan de ooren heeft gezet, ruischen
ons de tonen tegen, als bevonden wij ons in een grooten
tuin, op korten afstand van het orkest. Het geluid
heeft daardoor iets liefelijks gekregen, 't Is verrassend
en aardig, de menschen hier in dit kleine gehoorzaaltje
te zien zitten; het is er doodelijk stil, niemand spreekt
een woord. Voor hem, die den telefoon niet aan zijne
ooren houdt, is het eigenlijk een dwaze vertooning,
die lachende gezichten, knikkende hoofden, opgetrokken
wenkbrauwen, alle zwijgende bijvalsbetuigingen
terwijl de toeschouwer niets hoort 1 Hier toch is eene
onzichtbare grens, eene denkbeeldige muur tussehen
de stilte en het geluid 't klinkt bijna als een
paradox, maar toch is het zoo. Voor de telefonische
verbinding met den overkant van het Y is opzettelijk
een kabel gelegd.
Maar gaan wij verder. Een paar schreden voort-
wandelende komen wij aan het tentje met de kunst
armen en beenen. Deze expositie verdient zeer de
aandacht niet alleen om de kunstige vinding, maar in
de eerste plaats om het doel. Het is nl. de vereeni-
ging »De Stuers," aldus geheeten naar haren stichter,
en verstrekt kosteloos kunst-armen en beenen aan on
vermogende verminkten gelijk ook te lezen staat op
een vlaggetje, dat van het tentje waait, »aux pauvres
mutilës". De man die het gebouwtje bewaaktzit
daar zeer parmantig, ook met een paar kunstbeenen.
De ongelukkige gevoelt zich zeer gelukkig. Hij was
conducteur op den Gooisehen stoomtram en had ver
leden jaar Paschen het ongeluk van den tram te vallen;
de heide bèenen werden hem verbrijzeld en nog den
zelfden avond onder de knie afgezethij is de eerste
in Nederland, die een paar beenen cadeau kreeg, en
hij loopt er dagelijks wel een uur mee. Voor 10 cents
kan men eene brochure koopen, waarvan de opbrengst
strekt tot ondersteuning van het fonds.
Terwijl ik zoo met dien man stond te praten, trof
een akelig geschreeuw, gepaard met een geluid als van
een «rinkelbom", mijne ooren. Ik moest natuurlijk
.onderzoeken wat dat was, en zie hier het resultaat.
De geluiden kwamen uit de Zoeloe-tent. Het is een
schande voor onze tentoonstelling, dat men deze barak
heeft toegelaten. Uit het oogpunt van zindelijkheid
en gezondheid moet daartegen ernstig worden gepro
testeerd. De barak bestaat uit ruwe planken met
lappen rood katoen overtrokken. Een gordijn wordt
opgelicht, en men is «binnen." Een zwarte man en
vrouw maken daar «muziek", d. w. z. de man heeft
een boterton, ook met een lap omwoeld, op zijne knieën
en beproeft met zijn vuist den bodem in te slaan,
onder vervaarlijk geschreeuw. De vrouw slaat een
paar ijzeren voorwerpen tegen elkaar, een individu,
gekleed in een Turkschen chamber-cloak, een person-
nage, dat ik sterk, verdenk een bewoner van den
«Sint Teunis" te zijn, figureert voor impressario, ac
compagneert en dirigeert met zijne oogen. Het «too-
neel" bestaat uit ruwe plankenwanneer de gordijn
van de «kleedkamer" opgelicht wordt, komt een warme
lucht den toeschouwer tegemoet, die blijde is als hij
weer lucht kan happen. En voor die Zoeloe-vertoo
ning vraagt men nog een kwartje entree. G'est une
foire et non pas une exposition, heeft bij 't begin van
de tentoonstelling een vreemdeling gezegd, die de ten
ten voor spellen aanzag, en verbitterd was door al
de entree's, die hij hier en daar moest betalen. Ik
moet zeggen: het heeft er veel van, en evengoed als
men de Zoeloe's toeliet kon men ook degenslikkers,
vuurvreters of duivenverslinders uitnoodigen den roem
onzer internationale koloniale tentoonstelling te komen
verhoogen.
Ik had trek in eene hartversterking en begaf mij
daartoe naar het groote vat, waarin het heerlijk brouw
sel van «de Haan en Sleutels" wordt getapt, 't Idee
is aardig gevonden, maar toch niet nieuw. In de 17e
eeuw vond men op onzen O. Z. Achterburgwal een
tegenhanger van het Heidelbergsche vat.
Het was een gezellige knijp, waar Hooft en andere
letterkundigen hun potje bier pleegden te drinken.
Dat groote wijnvat was van zulk eene afmeting, zegt
Ter Gouw, dat, toen de Saksische ridder Von Zesen
op de tafel sprong, deze nog niet met de hand aan den
zolder kon reikenIets dergelijks nu vindt men hier.
A propos, drinken en drinkgerei waren toch steeds
groote aantrekkelijkheden van ons voorgeslacht.
Laat ik u ten slotte het vroeger genoemde pavil
joen des Konings eens laten kijken. Ik heb op het
gebouw deze aanmerking, dat het hoofdzakelijk eene
tentoonstelling op zichzelve is van vreemde kunst en
nijverheid. Tal van vreemdelingen hebben, in lang
niet altijd harmonisch geheel, voorwerpen uit hunne
winkels of fabrieken hierheen gezonden; hunne adres
kaartjes hangen er aan. Wat men eigenlijk kunst
noemt vond ik hier weinig. Het tapijtwerk, even kost
baar als fraai, is van Nederlandsch fabricaatevenals
de houten schoorsteen-betimmering, het fraaie in lood
gevatte, gebrande en «gevloeide" glas van Lommen te
Roermond en nog een paar meubelen. Het droevigste
vind ik dat een of meer Nederlanders zich terugge
trokken hebben. Zoo beloofde éen dat hij een mozaïek
drempel zou maken tussehen den salon en de vestibule.
De grond was in tras geprepareerd, toen onze kun
stenaar bedankte. Het eenige was den steenen vloer
met een stuk karpetgoed te bedekkenmaar daar
men in steen geen spijkers kan slaan, moest er een
houten drempel overheen gelegd worden. Behalve dat
dit leelijk staat, struikelen 9 van de 10 bezoekers erover.
In de vestibule is in den vloer in grof mozaïek een
hond ingelegd met het onderschrift «Cave Canem'j'(wacht
u voor den hond), wat men meermalen aan een boeren
erf ziet staan, maar dat aan den ingang van een vor
stelijk chalet hoegenaamd geen zin heeft. In den gevel
is een ossekop aangebracht, hetgeen velen doet vragen
of hier een slagerij geopend wordt. Men moet dan
ook maar juist een kunstkenner bij de hand hebben,
die u vertelt, dat die ossekop het embleem van Sint
Lucas verbeeldt, den patroon der schilders. Daar
binnen in de salons hangen in plaats van luchters van
gepolijst koper of geslagen metaal zeer gewone ver
gulde kroontjes, zooals elk nieuw café ze doorgaans
er op nahoudt (Een buitenman dacht trouwens reeds
dat het woord «Cave" café beteekende!) Het geheel
moge niet behoeven onder te doen voor de weelde in
een deftig koopmanshuis, het gaat die ook geenszins
te boven.
ONOOGELIJK EN OVERDADIG.
M. d. R.
Reinheid is de bron, waaruit, volgens de geleerden
onzer dagen, de wateren der gezondheid vloeien.
Behoort dus ieder schepsel zich met reinheid te ver
eenzelvigen, tot handhaving zijner gezondheid, niet
minder rust op de bestuurders eener gemeente de
taak om de plaats, waarover zij gesteld zijn, rein en
in orde te houden.
In onze stad Goes valt op dit gebied wel een en
ander optemerken. De bevoegde autoriteiten kunnen
er hunne aandacht niet genoeg aan wijden en ook
niet genoeg gewezen worden op hetgeen er voor de
openbare gezondheid nog te doen valt.
Een belangrijk punt van overweging, van zeer ern
stige overweging voor het bestuur onzer stad, is de
zaak der urinoirs onder de onreinheden, die men nog
te dezer stede aantreft, bekleeden zij een eerste plaats.
Men heeft enkelen eenigszins gemaskeerd in den lateren
tijd, maar deze verbetering gaat veel te langzaam.
Bovendien voorziet die bedekking niet geheel in de
behoefte. Er moet noodzakelijk eene opruiming plaats
hebben, en het is meer dan verwonderlijk, dat een
gemeentebestuur, uit flinke, beschaafde, energieke man
nen samengesteld, al niet reeds lang die onoogelijke
en overdadige toestellen hier en daar heeft doen weg
nemen.
Onoogelijk, wijl die dingen aan de openbare straat
staande ook worden gepasseerd door vrouwen, voor
wier gevoel het in de hoogste mate kwetsend moet
KOERS DER AMSTERDAMSCHE BEURS
van Donderdag 21 Juni 1883.
NB. Het tussehen haakjes achter enkele soorten ge
plaatste cijfer duidt het aantal onbetaald ge
bleven coupons aan, bij die stukken behoorende.
EUÏiOPA.
Hongarije, Obl. Leening 1867
dito, Goudleening
Italië, 1881.
Nederland, Cert. N. W. S.
dito, dito dito
dito, dito dito
Oostenrijk, Obl. in papier Mei-Nov.
dito, dito zilver Jan.-Juli
dito, dito goud
Portugal, Obl. Btl. 53/80
dito, dito 1881
Rusland,
Obl. Hope Co. 1798/1815
Cert. Inschrijv. 5e serie '54
dito dito 6e '55
Obl. 1864 ƒ1000
dito 1866 £100
dito 1872 gecons.
dito 1873 dito
dito 1877 dito
dito Oostersche leening le serie
dito 1850 le Leening
dito 1860 2e dito
dito 1875 gecons.
dito 1880 gecons.
dito Leen. 1867/69 (Nicolaï)
dito dito 1859
Spanje, dito Btl. 1867/75
dito dito dito 1876
dito dito perp. Schuld
dito Leening Binnenland Pes. 100{)/r.ooo
Turkije, dito Alg. Schuld 1865 geregistr
dito dito 1863/1865 (12)
dito dito 1869 geregistr.
AFB1KA.
Egypte, Obl. leening 1876
dito Spoorwegleening 1876
PCt.
5
5
5
2%
3
4
5
5
4
3
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
4%
4%
4%
4
4
3
1%
2
4
1 54
6
PCt.
97
823/4
87
6654
78%
1015&
65 3/4
65%
83%
53%
90%
5554
77i%
95
92
85%
85 ya
92%
54%
78%
76516
65%
27
45
591%
25%
20%
11
18%
72%
93
zijn, die in sommige gevallen te passeeren maar niet
minder onaangenaam voor bewoners in die omgeving
voor wie die «sommige gevallen" dagelijks en herhaal
delijk terugkomen.
Tot deze onoogelijke toestellen behoort die op de
Vlasmarkt, welke tevens geheel overdadig is geworden
door de aanbrenging van drie urinoirs in den gang
naast de daarbij zijnde school.
Een grove onreinheid is de urinoir in het straatje
naast de R. C. school. De inhoud daarvan (van de
urinoir) vloeit weg in de gootd. w. z. datals er
niet met water wordt gewerktde onreinheid blijft
liggen waaraan de zomerzon het hare toebrengt om
t tot een akeligen stank te maken.
Bij de Groote Kerk is de urinoir uitstekend op zijne
plaatsdaarom is die achter de R. C. school geheel
overdadig, evenals die in het Schoolstraatje, tegen het
huis van den heer Breetvelt. Zonderling denkbeeld
zulk een toestel daar te plaatsen en wel juist vóór
den ingang van een publiek kantoor, dat van de Rijks
telegraaf. Men kan soms vreemde dingen doen Vreem
der nog, ze te bestendigen
Genoemde urinoir verspreidt ook een alles behalve
frissehen geur en staat daarbij in een nauw straatje
waar nog al passage is. Onoogelijker is er niets te
bedenken dan dat voorwerp daar, en 't baart destemeer
verwondering, dat door het gemeentebestuur niet i eeds
lang de wegneming ervan heeft plaatsgehaddaar
ook de leden van dit bestuur van uit het telegraaf
kantoor meermalen het onoogelijke er van moeten
hebben opgemerkt.
'k Kan het aan niets anders toeschrijven dan aan
«sleur en gewoonte" zooals dit in de wereld in zoo
vele zaken gebeurt, maar destemeer moet het dan de
roeping zijn van flinke mannen om daar niet aan
toetegeven en ernstig de zaken ter hand te nemen, te
doen wat reeds lang plicht was, wegtenemon wat
slecht en optebouwen wat goed is, en vooral maat
regelen te nemen, die nuttig en noodig zijn tot bevor
dering der gezondheid.
Uit het verhandelde der raadszitting van 6 Juni jl.
blijkt dat de gemeenteraad hiermede instemt, althans
de voorzitter der gezondheidscommissie (ziet deze die
onreinheden, hierboven genoemd, niet? En waarom
zorgt ze niet voor verbetering?) heeft zich in dien geest
uitgelaten, alsook de voorzitter van den gemeenteraad.
Is dit ernst, dan moet het blijken. Het sanitaire
wordt niet bevorderd door praten of plannen maken,
maar door uitvoeren. Een bezwaar tegen de wegneming
der hier bedoelde urinoirs schijnt te zijn de vrees dat
alsdan de muren het zullen moeten ontgelden, maar
och, dat doen ze toch al, niet alléén daar, waar deze
toestellen staan, maar ik kan getuigen zulks overal
het geval is; hoogstwaarschijnlijk een treurig gevolg
van de onvergeeflijke welwillendheid der politie!
De urinoirs, aan de werkplaats van den heer v. d.
Weert, die op de Vlasmarkt, en inzonderheid die in
het Schoolstraatje, verkondigen hoe «sleur en gewoonte"
een slechten toestand in 't leven niet alleen bestendigen,
maar helaas ons ook zoo ver ten achter doen blijven
en de voordeelen van den vooruitgang doen derven.
Het gemeentebestuur moge ons in dezen toonen,
dat zij waarachtig mannen van den vooruitgang zijn, die
gebroken hebben met oude, reeds lang bedorven ge
woonten en steeds geneigd iets waarlijk goeds tot stand
te brengen.
M. d. R., dankbaar voor uwe welwillendheid om
deze regelen optenemen, heb ik de eer te zijn
UEd, dw. dienaar
Goes, 18 Juni '83. J.
PCt.
4%
5
5
4%
6
PCt.
NOORD 'AMERIKA.
Ver. Staten, Obl. 1876
ZTJIJO-A AXï'J Ï.5 IK A
Brazilië, Obl. 1865 100
dito dito 1875 -100
Columbia, dito (13)
Peru, dito leen. 1870 (15)
KMSWiT®. OT HM. OMBKEM.
N.-Afrik. Handelsv. aand.
Gemeente Crediet Obl. 4%
Maats. Fijenoord Aandeelen.
Rott. Hypotheekbank, Panabr. 4%
Stoomvaart Zeeland Aand.
dito dito Obl. 5
Rusland, Pandb. Hyp. Bank 5
sïiMswiwia.
Nederl., Holl. IJzer. sp. Obl. 1871 5
Maats. Expl. Staatsspw. dito 1873/81 5
Ned. Centraal spw. gest. dito
Hongarije, Theisspw. dito 5
Italië, Zuid Ital. spw. dito 3
Polen, Wars. Bromb. aand. 4
dito, Warschau-Weenen aand.
Rusland, groote spw.maatsch. aand. 5
dito hypoth. Obligation 4%
dito dito dito 4
Baltisclie spoorwegaandeelen 3
Charkow Azow. Oblig. 5
Jelez Griasi dito 5
Jelez Orel dito ƒ1000 5
dito dito 100 5
Morscliansk-Sysran Aand. 5
Mosk.-Jaroslaw Oblig. 5
Orel Vitebsk dito 5
Poti-Tiflis dito ƒ1000 5
dito dito 100 5
Zuid-Westelijke Spoorw. maatsch. aand. 5
AMERIKA.
Centr. Pac. Obl. 6
dito Californië-Oregon Obl. 6
Chicago N. W. Cert. Aand. Preferred
dito Mad. Extension Obl, 7
111
100%
30
14%
145%
100
53
100%
96
101
79
100%
103%
68
86%
52
46%
653%
122
88
83
501%
86%
83
81
6254
99%
86%
87 54
85%
56%
112
1023%
153
120)4
M. de Redacteur
Door de Redactie der «iloilandsche Afrikaan" (eenig
orgaan h. t, 1. aangaande verspreiding van kennis
omtrent Zuid-Afrika) in staat gesteld, is liet mij aan
genaam te kunnen mededeelen, dat ten mijnen kantore
inlichting kan worden ingewonnen omtrent eene Iloi
landsche nederzetting in de Z. AlVikaansche republiek,
waartoe vooral jonge landbouwers, doch ook timmer
lieden en metselaars, tot deelneming worden aange
spoord het is echter een vereischte dat belangheb
benden gunstig bekend, op de hoogte van hun vak
en in staat zijn hun overtocht te betalen naar Zuid-
Afrika.
Denkelijk zal reeds zeer spoedig een der leden van
de emigratie-commissie (bestaande uit eenige geachte
Nederlanders) met em 6 tal mannen zich begeven naar
twee zeer geschikte streken in de Z. A. republiek, om
plaatsen gereed te maken voor de vestiging van de
overigen, die dan met de vrouwen en de kinderen,
enkele maanden later gezamenlijk kunnen komen.
Deze eerste poging 0111 de voordeelen eener ontgin
ning van Z. Afrika ten bate van Nederlanders te
doen komen, zult u M. de R. wel willen steunen door
aan dit bericht openbaarheid jte geven.
Met achting,
UEd. Dw. Dienaar
C. J. KOOMAN.
STATISTIEK
Comité tot wering van Schoolverzuim te Goes.
OVER MEI 1883.
Op de School A waren gedurende deze maand
138 kinderen. Onder dezen waren:
102 kinderen, die geen enkelen schooltijd verzuimden,
33 van 110 verzuimen, en
3 meer dan 10 verzuimen hadden.
Het gemiddeld verzuim was 37io percent op het
geheele aantal scholieren en schooltijden, tegen 47,
percent over dezelfde maand in 1882.
Op de School B waren 254 kinderen, waaronder
222 zonder eenig verzuim,
31 die van 110 verzuimen hadden, en
1 met meer dan 10 verzuimen.
Het gemiddeld verzuim was lVio percent, tegen
1°/id percent over dezelfde maand in 1882.
Op de School C waren 196 kinderen, waaronder
150 zonder verzuim,
28 met 110 verzuimen,
18 met meer dan 10 verzuimen.
Het gemiddeld verzuim was 8 percenttegen
8 percent over dezelfde maand in 1882.
Op dc School 1) waren 64 kinderen, waaronder
39 zonder eenig verzuim,
17 met 110 verzuimen,
8 hoven de 10 verzuimen.
Het gemiddeld verzuim was 107j„ percent, tegen
7 percent over dezelfde maand in 1882.
Op de bijzondere School waren 127 kinderen,
waarvan 93 zonder eenig verzuim,
29 met 110 verzuimen,
5 boven de 10
Het gemiddeld verzuim was 3 percent tegen
27i» percent over dezelfde maand in 1882.
Het verzuim op al de scholen te zamen van 1
Januari af tot uit. Mei 1883 bedroeg 37io percent,
tegen 67io percent over 't zelfde tijdvak in 1882.
PCt.
Chicago Menomonee Obl. 7
dito N. W. Union dito 7
dito Winona St. Peter dito 7
Chicago South-Westli. dito 7
Illinois Cert. van Aand.
Illinois Springfield Obl. 6
Louisv. en Nashville (le hyp.) Obl. 6
dito dito (2e dito 3
Milwaukee (in goud) dito 7
Missouri-Pac. South dito 6
St. Paul Minn, en Manitoba dito 7
dito dito (2e hyp.) dito 6
Southern Pacific dito 6
Un. Pac. Hoofdlijn dito 6
Un. Pac. Coll. Trust Bonds dito 6
Amst. Omnib.-Maatsch. Obl. 6
Arab. Tramwegm. Aand.
Gooische dito dito
Nederl. dito dito
Rotterd. dito dito
*»SUHH<*UHHBBKUM.
Nederland, stad Amsterdam a 1000 3
dito a 100
Stad Rotterdam 3
Gemeente-crediet 3
België, Antwerpen 1874 3
dito Brussel 1879 3
Hongarije, Theiss Regul. loten 4
Oostenrijk, Staatsleening 1860 5
Stad Weenen 1874
Rusland, dito 1864 5
Spanje, St. Madrid '68 (gest.) 3
Turkije, spoorwegleen. (15) 3
601POIS.
Oost.papler
zilver
Diverse in
Fransche
Belgische
ƒ21,125
-21,12°
-11,57
- 47,55
-47,55
Pruisische
Russen in Z. R.
Spaansche Buit.
Binn.
Amerika in doll.
PCt.
120
119%
11954
119%
144%
IIO54
104
52
116
102%
107
107%
1033,4
111-%
104%
10154
92
11054
75
114
-107 54
1133,4
100
94i%
96
97
923,4
11331
104
131
463/8
12
ƒ58,75
- 1,16
-47,55'
- 2,29
- 2,46
Zie Advertentiën ommezijde*
