1883. N°. 65.
Dinsdag 5 Juni.
70ste jaargang.
Fonds gewapende dienst.
"schutterij.
Verkiezing voor de Tweede Kamer der
Staten-Gene raai.
Opwekking tot een vreedzamen strijd.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich: voor Rotteidarn aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN D1TMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
courant.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
OPENBARE VERGADERING
van den
Raad der gemeente Goes,
op WOENSDAG den 6 JUNI 1883,
des namiddags te 2 uren.
Goes, den 2 Juni 1883.
De Secretaris,
HARTMAN.
Punten van behandeling
I. Mededeelingen, ingekomen stukken.
II. Verzoek van J. Van Liere om afstand van
gemeentegrond.
III. Idem van D. Klemkerk om erfpacht van idem.
IV. Goedkeuring der borgtocht van den benoem
den boekhouder in de bank van leening.
V. Rekening over 1882 en begrooting voor 1884
van de uitgaven der gezondheidscommissie.
VI. Voorstel van B. en W. tot af- en overschrij
ving op de begrooting van uitgaven voor 1882.
VII. Benoeming van twee leden voor het bureau
van stemopneming bij de verkiezing van een
lid der Tweede Kamer van de Staten-Generaal.
VIII. Verzoek van C. Schrijver Pz. om afstand van
grond aan de Laurens Pieter Van der Spiegel
straat.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter kennis der ingezetenen, dat op Woensdag
den 20 Juni a. s. aan de woonhuizen zal gehouden
worden eene collecte ten behoeve van het Fonds tot
aanmoediging en ondersteuning van den gewapenden
dienst in de Nederlanden.
Met het oog op het weldadig doel van dit fonds
cn teneinde het bestuur daarvan in staat te stellen
de uitgaven te bestrijden, vooral om onder het getal
gegratificeerden nog op te nemen de oude en gebrek
kige krijgslieden, die voor 's lands onafhankelijkheid
hebben gestreden, en tot dusverre niet zijn kunnen
worden opgenomen, worden de ingezetenen dringend
tot ruime bijdragen uitgenoodigd.
Goes, den 2 Juni 1883.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter kennis, d.tt de verkiezing van een lid
voor de Tweede Kamer der Staten Generaal, tengevolge
van de periodieke aftreding van den heer
jkr. mr. A. F. De Savornin Lokman,
zal plaatshebben op Dinsdag den 12 Juni aanstaande,
van des voormiddags 9 tot des namiddags 5 uren;
dat de oproepingsbrieven den 1 Juni aan de kiezers
zijn uitgereikt en dat de kiezer, die geen stembriefje
ontvangen of dit verloren heeft, een ander kan beko-
meD ter secretarie der gemeente, mits zich daartoe
in persoon aanmeldende tusschen des voormiddags 9
en des namiddags 2 uren van eiken werkdag.
Goes, den 2 Juni 1883.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
verwittigen den belanghebbenden
lo. dat de alphabetische naamlijst van alle personen,
die aan de loting van dit jaar voor de Schutterij
dezer gemeente moeten deelnemen, ter inzage zal
liggen ten raadhuize van Dinsdag den 5 Juni tot
en met Dinsdag den 12 Juni, van des voormiddags
negen tot des namiddags twee uren, teneinde een
ieder in staat zoude zijn, om, ingeval hem op de
lijst eenige personen of omstandigheden mochten
voorkomen, die daarop behooren te worden aan-
geteekend of daarvan moeten worden weggelaten,
zulks bij de met het toezicht over de loting be
laste commissie ter kennis te brengen;
2o. dat de tijd tot de loting is bepaald op Woensdag
den 27 Juni, des middags te 12 uren, en zal plaats
hebben ten raadhuize alhier.
Goes, den 2 Juni 1883
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
Zelden voorzeker is eene verkiezing in ons district
met zóo weinig moed en laten wij het er gerust bij
voegen met zóo weinig animo door de liberalen te
gemoet gezien als die van 12 Juni aanstaande.
Verschillende oorzaken werken daartoe mede.
In de eerste plaats wel de overtuiging bij vele
kiezers, dat in ons district de kans om een liberaal
gekozen te zien als vrij wel onmogelijk is te be
schouwen in de tweede plaats dat erkend moet
worden, hoe de anti revolutionairen in den heerLoh-
man een uitstekend candidaat bezitten en de katho
lieken, ofschoon in grooten getale in ons district aan
wezig geen eigen candidaat stellen maar eenvoudig
de anti-revolutionairen steunen.
De les, in 1877 op zoo ondubbelzinnige wijze van
de anti-revolutionairen ontvangen, heeft den katholieken
in ons district in dezen, naar het schijnt, niets anders
geleerd dan het hoofd in den schoot te leggen. Was
er vroeger nog sprake van een compromiseen anti
revolutionair en een katholiek afgevaardigde voor ons
dubbel kiesdistrict, ook dit schijnt prijsgegeven en de
anti revolutionairen zwaaien den schepter over katholiek
en liberaal.
Wij zullen niet voor de zooveelste maal herbalen,
hoe de katholieken hunne godsdienstige vrijheid juist
aan de liberalen hebben te dankenhoe Thorbecke
hunne bisschoppelijke hiërarchie grondvestte. Het is
een feit, dat de katholieken zich van ons hebben af
gewend om zich tijdelijk aan te sluiten bij hunne
verklaarde vijanden, die zelfs nu en dan den overmoed
hebben hun te zeggen, dat zij voor hun steun eigenlijk
onverschillig zijn, niettegenstaande zij zich dien laten
aanleunen. Het is trouwens een feit, dat, terwijl de
katholieke leden der Tweede Kamer allen door eigen
partijgenooten gekozen worden, haast geen enkel anti
revolutionair zitting heeft zonder den steun der ka
tholieke kiezers.
Toch geven de anti-revolutionairen den toon aan.
Van het hooge anti-revolutionaire veldheerskamp uit
wordt de dagorder gegevenlocale adjudanten brengen
haar over en een phalanx van kiezers staat gereed
om, zonder de geringste afwijkingde bevelen te ge
hoorzamen.
De bepaald katholieke districten worden wijselijk
aan zichzelven overgelaten. Voor het andere deel van
ons land hebben de leiders der anti-revolutionairen
een stel jonkheeren en baronnen gereed, die de kiezers
slechts te nemen hebben. De namen zijn meestal lang
en aristocratisch en maken eenigen indruk. Of de
dragers dier namen meer of minder bekwaam zijn
voor de taakof ze in eenige relatie staan tot, eenige
kennis bezitten van het district, dit doet niets ter zake.
De adjudanten verkondigen den volgzamen kiezers, dat
de verkiezing van jonkheer A of baron B »ter eere
Gods" is en de zaak is in orde.
't Is inderdaad bedroevend te zien hoezeer het vrije
Nederlandsche volk in zelfstandigheid en vrij oordeel
is gedaald.
Onze Germaansche voorouders stelden bovenal hunne
vrijheid op prijs. In het bewustzijn zijner vrijheid en
zelfstandigheid lag de groote kracht van den Germaan.
Later moesten stroomen menschenbloeds vloeien, eer
de vrije Fries zich boog en nog vóór driehonderd jaren
werd in deze gewesten het zwaard aangegord tegen
dwang en verdrukking, voor vrijheid en zelfstandigheid.
En thans De fiere Germaan is een volgzaam lam
gewordenVan zelfstandigheid geen sprake. Zoo hier
en daar nog vrees bestaat voor den ouden vrijheids
geest, dan treedt er iemand op met godsdienstige
dreigementen waarvoor ons volk zeer gevoelig is
en zegt«Zoo gij dezen of dien niet stemt, dan kan
wel uw mondmaar niet uw hart spreken: Onze
Vader, Uw naam worde geheiligd, Uw koninkrijk
kome""!! (Zie «Zuiden" van jl. Zaterdag.)
Het van hun standpunt ijdelijk gebruiken van de
namen God en Christus bij de verkiezingen door de
anti-revolutionairen wordt dan ook bij den dag erger
en ergerlijker. Men speelt hoog spel met de godsdien
stige neigingen van ons volk en heeft het zoo ver
weten te brengen, dat de kiezer zelfs gaat gelooven,
dat hij een bij uitstek Gode welgevallig werk verricht
ais hij den last volgt om zekere personen te kiezen
en te helpen om ons land onder hun bestuur te bren
gen. Vooralsnog wordt vooral in ons district dat spel
gewonnen, maar langzamerhand zal ons volk leeren
inzien, dat zijne vrijheid aan banden wordt gelegd en
dan zal ook dat spel verloren zijn.
In den strijd voor zelfstandigheid en vrijheid nu staan
wij liberalen dus alleen. Op de katholieken behoeven wij
niet te rekenen, schoon velen hunner vroeger onze
bondgenooten waren en nu niet zonder zorg het aanzien
hoe de protestantsch-kerkelijke partij het hoofd opsteekt
en in het afmaken van verdienstelijke personen nu reeds
doet zien wat men van haar te verwachten heeft, als
zij eens werkelijk regeerende macht zal zijn.
Inderdaad, er is wel eenige reden om moedeloos te zijn.
De geschiedenis schijnt een zeer groot deel van
ons volk niets geleerd te hebben. Terwijl onze voor
vaderen zich steeds hebben trachten los te maken
van alles wat naar overheersching van den geest
zweemde, schijnt het voor de stuiptrekkende negen
tiende eeuw bewaard te zijn om zich weèr in
die ijzeren boei te doen kluisteren. Wederom schijnt
een periode van reactie te zullen ontstaan. Zal zij
even als zoovele andere door eene van sterkere actie
gevolgd worden?
Zeer zeker!
Maar moeten wij nu, in afwachtingde riemen in
de boot bergen en ons laten drijven waarheen de
stroom ons voeren wil?
Dit ware onverantwoordelijkEr is nimmer eene
periode van reactie door zooveel te sterker vooruitgang
gevolgd zonder werkzaamheid zonder voortdurende
actie.
De tegenspoeddien wij ondervindenmoet ons
prikkelen tot meer dan gewone krachtsinspanning!
Laten wij een krachtig teeken van leven geven.
Wij kunnen in dat opzicht leeren van onze tegen
partij. Zelfs in de liberale districten, waar zij niets
kan winnen en gelukkig zijn er die nog vele
stelt zij candidate». Zullen wij minder doen
Zeker neen Laat dan al wat liberaal is al wat
de openbare school liefheeft, al wat in zich gevoelt
een sprank van die ware vrijheiddie in eigen over
tuiging is gegrondvest, zich opmaken om bij de aan
staande verkiezing op zijn post te zijn.
Moge ook de uitslag te voorzien zijn het zou een
allertreurigst bewijs van onmacht wezen wanneer wij
de handen in den schoot legden en onze kracht niet
toonden. Dat dan ieder in zijnen kring werke en
opwekke tot moedigen strijd, tot te doen wat mogelijk is.
Een nederlaag is niet onteerend, zoo er met kracht
is gestreden. Maar onteerend is het, het gevecht te
ontwijken omdat de vijand zoo sterk is.
Men is er op uit om van andere zijde de schare
der Farizeën en Sadduceën uittebreiden. Laten wij
althans niet de schare der Laodiceërs vergroofen, maar
eendrachtig voor den candidaat onzer lichting ter
stembus gaan!
Over die richting en dien candidaat in onze volgende
nummers
GOES, 4 Juni 1883.
In de Zaterdagavond gehouden vergadering van
het centraal bestuur en de afgevaardigden van de af-
deelingen der centr. liber, kiesvereeniging alhier is
uit de ingekomen processen-verbaal geconstateerd, dat
de heer W. J. VAN GORKOM tot candidaat van de
vereeniging voor het lidmaatschap der Tweede Kamer
is gekozen. Deze heer is mitsdien als zoodanig ge
proclameerd.
De in de vorige vergadering tot secretaris benoemde,
doch toen niet aanwezige heer De Marees Van Swinderen,
gaf thans te kennen, dat hij die benoeming niet kon
aannemen. Op verzoek van den voorzitter belastte de
heer Van Swinderen zich echter opnieuw met het
secretariaat ad interim.
Naar wij vernemen, is bij het Gemeentebestuur
alhier bericht ontvangen van de Maatschappij tot
Exploitatie van Staatsspoorwegen, dat het voornemen
bestaat, om het stationsplein alhier te bestraten. Hier
door zal ontegenzeggelijk eene afdoende verbetering
in den minder gunstigen toestand waarin dat plein,
vooral bij nat wêer, verkeert, aangebracht worden.
St.-Maartensdijk. Gedurende de maand Mei zijn
aan het telegraafkantoor alhier ontvangen 93 tele
grammen verzonden 67opgenomen en verder geseind
91totaal behandeld 251 telegrammen.
Het aantal brieven en drukwerken, in Mei besteld,
bedroeg 4609 stuks.
Vlissingen. Op het rijkstelegraafkantoor alhier wer
den gedurende de maand Mei 4980 telegrammen be
handeld; hiervan werden 2487 aangeboden, 945 ont
vangen en 1548 overgenomen en verder geseind.
Naar de M. Ct. verneemt, heeft de heer D. A.
Dronkers, wethouder der gemeente Middelburg, zijn
ontslag genomen als lid van den raad.
Aan boord van het stoomschip «Prinses Marie"
der stoomvaartmaatschappij «Zeeland" te Vlissingen
werd Donderdagavond de geheele thans voltooide elec-
trische verlichting ontstoken, welke vervaardigd is door
de firma W. Smit Co., te Slikkerveer. Behalve de
twee groote booglampen, die het geheele schip boven
dek alsmede de ponton verlichtten, werden een 80
stuks Swangloeilampen ontstoken, verdeeld over de
salons, kajuiten en hutten, benevens de machinekamer.
Het geheel maakte een prachtig effect en gedurende
de geheele zeereis naar Queensboro heeft geen enkele
stoornis plaats gehad.
Het Vaderland verneemt, dat H. K. II. Prinses
Marianne haar zoon, Prins Albert van Pruisen, met
de uitvoering van haar uitersten wil heeft belast.
Hedenochtend zou de plechtige teraardebestelling
van het stoffelijk omhulsel te Erbach plaatshebben. De
Prinses heeft bepaald, dat zij naast haar dochter Prinses
Charlotte van Saksen Meiningen wenscht te rusten. De
plechtigheid zou zeer eenvoudig en geheel plaatshebben
volgens de voorschriften der Duitsche hofreglementen.
Aan ons Hof is de kennisgeving van het overlijden
der Prinses op de gebruikelijke wijze gezonden vanwege
het Haus-ministerium te Berlijn.
Z. K. H. Alexander der Nederlanden, Prins van
Oranje, zal zich bij de plechtigheid door majoor Beijer-
mau, zijn adjudant, doen vertegenwoordigen.
De burgemeester van Voorburg vertrok Zaterdag
naar Reinhardshausen, met zich voerende een praclt-
tigen krans van immortellen, oin dien persoonlijk üit
naam van de ingezetenen der gemeente, alwaar wijlen
Prinses Marianne verblijf hield, op de lijkbaar neder
te leggen.
Z. M. heeft benoemd tot directeur van het Rijks
museum te Amsterdam den heer F. D. O. Obreen,
directeur van het museum Boymans te Rotterdam.
Met wijziging der beschikking van 29 Mei jl.
zullen de coinmissien, die gedurende een jaar, eindigende
1 Aug. a. s., belast zijn met het afnemen van de exa
mens van apothekersbediende, zitting honden te Utrecht
op Maandag 4 Juni en te Meppel op Maandag 11 Juni
e. k. en volgende dagen.
De commissie voor de stichting van een herin-
neringsteeken op 't graf van 28 der omgekomenen
met den monitor «Adder" heeft besloten dat de ont
hulling van dat grafteeken zal plaatshebben op den
eersten verjaardag dier ramp, 5 Juli a s.
Het hardsteenen grafteeken zal de namen bevatten
van allen, die bij de ramp van de «Adder" zijn om
gekomen. (H. en N. Ct.)
Naar wij vernemen zullen, tengevolge van het
heerschen van pokken te Rotterdam, de groote manoeu
vres voor 3e en 6e reg. inf. in Noord-Brabant niet
doorgaan. (N. R. Ct)
liet groote Zangersfeest, in Augustus vanwege
het Nation. Zangersbond te Rotterdam te houd -n, zal
vermoedelijk uitgesteld worden wegens het heerschen
der pokken aldaar. Men hoopt, dat het hoofdbestuur
goed zal vinden het feest daar in het volgende jaar te
doen plaatshebben. Om diezelfde reden moet, naar
liet R. Nbl. verneemt, liet voornemen bestaan ook de
kermis dit jaar niet te doen doorgaan.
Door den raad der gemeente Leiden is thans
beslist, dat het standbeeld van Pieter Adriaansz. Van
der Wei ff op de Ruïne geplaatst zal worden.
Volgens de «Pol. Corresp." is van de zijde der
contracteerende Mogendheden thans bezwaar gemaakt
tegen de ontmanteling van de vesting Luxemburg,
zooals die door den Koning-Groothertog is verklaard
voltooid te zijn.
Wij meenen te weten, dat alleen vanwege de Duit
sche regeering op volledige slooping van nog enkele
bastion-gedeelten is aangedrongen. Intusschen geeft
het Londensch tractaat den Koning-Groothertog het
recht te beslissen of aan de verbintenis is voldaan.
(Vad.)
Volgens «Veritas" zijn in April verongelukt 113
zeil- en 17 stoomschepen, waaronder 4 Nederl. zeil
schepen.
Volgens Het Zuiden zullen op het alhier te hou
den zuiderzendingsfeest de volgende sprekers optreden:
De heer J. Ph. Van der Land van Rotterdam, ope
ningsrede. (Reeds gemeld).
Zendeling J. L. Zegers, «liet Mohammedanisme op
Java."
De heer J. Post van Goes. «Een geopende deur
gegeven met den bijbel er binnen."
De heer P. Van Vhundoren van Ierseke. «Geen
waar zendingsvriend, geen goed christen."
Evangelist II. J. Ileijnes van Amsterdam. «De
zending onder de volksklasse."
De lieer J. C. Reesse van Leersum. »De zending
en de Jongelingsvereenigingen."
Zendeling G. Zimmer van het Rhijnsch zendingge
nootschap. «Borneo."
Evangelist C. Geel van Arasterdam. «Militairenbond."
R Baron van der Borch van Venvolde. Onderwerp
nog onbekend.
De heer N. De Jonge van Brussel. «De evangeli
satie in België."
Zendeling F. W. Korf van Amsterdam. «De zending
onder Israël."
De heer J. G. Verhoef van Bodegraven. «Het wapen
van Zeeland, en wat ons dit heden te zeggen heeft."
De heer S. J. Romijn van Zieriksee. Eerste af
scheidsrede.
De heer C. C. A. L. John van Zwartewaal. Slotrede.
Baarland. De heer J. Steenbeek, cand. tot den H.
D. te Eerbeek, heeft voor de onlangs op hem uitge
brachte beroeping bedankt
Krabbendijke. Voor eene talrijke schare belang
stellenden van hier en elders trad gisteren onze pre
dikant op om zijne afscheidsrede te houden. Naar
aanleiding van Hebreen 13 vers 8, wees ZEw. erop,
dat alles hier verandert en aan wisseling onderhevig
is, maar dat Jezus voor hen, die op hem vertrouwen,
steeds dezelfde blijft.
Na het uitspreken van den zegen zong de gemeente
het laatste vers van Psalm 121.
Bedankt voor het beroep naar Wissekerke door
ds. I. W. II. Kalkman te. NL. uw Lekker land.