1883. N°. 60.
Donderdag 24 Mei.
70ste i
Provinciale Staten.
Afloop Herstemming Prov. Staten in het
kiesdistrict Goes.
FEUILLETON.
Een tafeieel der toekomst.
Staten-Generaal.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
GOESCli
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 4,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 40 ct.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
De prijs der gewone advertentiën is van 45 regels 50 ct., elke regel meer 40 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 48 regels a f 4,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter openbare kennis, dat de processen-verbaal
van de inlevering en opening der stembriefjes voorde
verkiezing van een lid der Provinciale Staten, zooals
die van het stembureau ontvangen zijn, ter tecretarie
voor een ieder ter lezing geicgd en in afschrift ter
gewone plaatse aangeplakt zijn, en dat daaruit blijkt,
dat bij herstemming op zich vereenigd hebben de heer
jhr. J. L. DE JONGE 410 en mr W. L VAN VOORST
VADER 339 stemmen, zoodat eerstgenoemde is verkozen.
Goes, den 23 Mei 1883.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. G. DE VVITT HAMER.'
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 23 Mei 1883.
AANTAL
uitgebr. st.
kiezers.
Eerste
stem.
Herstem
ming.
270
489
480
20
42
40
40
22
24
Driewegen
43
8
8
Ellewoudsdijk
's-Gravenpolder
24
44
42
34
28
23
's-IIeer Abtskerke c. a.
45
9
7
's-Heer Arendskerke
78*
54
40
22
43
44
Heinkenszand
58
38
32
Hoedekenskerke
29
43
40
45
33
26
52
38
34
45
44
48
40
8
Kloetinge
39
32
27
47
39
34
33
30
24
Krabbendijke
30
47
47
80
62
39
25
44
44
43
42
28
43
9
Rilland-Bath
39
24
24
Schore en Vlake
24
44
43
44
9
42
33
30
77
55
42
39
4297
944
770 st.
Blanco 44. Van onwaarde 7 aantal geldige stem
men 749.
Hiervan verkreeg Jhr. J. L DE JONGE 440 en
mr. W. L. VAN VOORST VADER 339 stemmen, zoo
dat eerstgenoemde gekozen is.
De mindere opkomst der kiezers schijnt dus in
(2000 jaren n. C.)
Uit het Hoogduitsch.
De jonge gravin Wanda Von Lilienstein lag onder
het wit en groen gestreepte linnendak van het balkon
van haars vaders paleis te Weenen achteloos in een
fauteuil, die den vorm had van een reusachtig palm
blad van ijzer vervaardigd. Iedere nerf van dit blad
was afzonderlijk beweegbaar en volgde elke beweging
van het slanke lichaam, dat erop rustte, zoodat de
tengere ledematen steeds op de gewenschte plaats wer
den ondersteund. De jonge gravin was in een van
die fijne witte morgenkleedjes gehuld, die, uit zooge
naamde herfstdraden geweven, de nieuwste mode ver
tegenwoordigden. Als een wolk van glanzigen nevel
golfden de mat witte plooien sierlijk neder op de kleine
voetjes, die in met goudgestikte sandalen staken.
Voor de gravin stond een leeslessenaar van de nieuw
ste samenstelling. Door een bijna onmerkbaar knikje
met het hoofd sloeg bij het lezen van den laatsten
regel het werktuig vanzelf de bladzijde om en wanneer
de sehoone lezeres het een of ander woord niet begreep,
was het genoeg, dat zij het luid uitsprak en tegelijk
op eene veer drukte om het boek te doen verdwijnen.
In de plaats daarvan verscheen dan een woordenboek
van Meijer, vijf en tachtigste verbeterde en vermeer
derde uitgave, dat reeds daar ter plaatse was opge
slagen, waar het bewuste woord stond. Zoodra gravin
gedeeltelijke onthouding der liberalen haar oorzaak
te hebben. Een dergelijk systeem in een geval als
dit moeten wij betreuren. Het moge waar zijn, dat
in dezen niet gebleken was, dat mr. Van Voorst Vader
een verklaard voorstander der liberale richting is, er
was wel gebleken, dat hij niet behoort tot de partij
van lien, die het liberale element uit de Staten en
bijgevolg uit de Eerste Kamer vrillen verdrijven.
Dit had men meer moeten bedenken. Er is bij deze
verkiezing in politieleen zin wellicht geen verlies ge
leden, nu jhr. De Jonge de plaats inneemt van den
heer J. W. Vadermaar zij, die zich onthouden heb
ben, hadden het in hunne macht vermoedelijk een
zetel te winnen, waardoor aan de voorgenomen executie
van de Eerste Kamer weder een nieuw beletsel in den
weg werd gelegd.
Hulst. Uitgebracht 542 stemmen. Gekozen de
heer J. F. Vereecken met 353 st. De heer Hombach
verkreeg er 489.
Naar aanleiding van eene ons gedane vraag over
de beteekenis van het woord Klovenier (zie een be
richt in ons vorig no. uit Scherpenisse) diene, dat
Klovenier slechts bij letterverzetting is gevormd van
Kolvenier, d. i. een schutter die eene kolf, zeker ge
weer, draagt, en volgens het Etymologisch handwoor
denboek der Nederd. taal door J. L. Terwen, gevormd
van het Fr. colevrine, geweer, waarmede de schutters
oudtijds schoten. In het tegenw. Fr. heet een klove
nier een arquebusier, van arquebuse, roer, vuurroer,
buks, bus.
Wij zouden onzen berichtgever wel de vraag willen
doen, of het gilde nog zich met het geweer oefent,
dan wel of het doel nu eenvoudig is, wat hij ervan
in ons vorig no. heeft gemeld?
In de gisteren gehouden vergadering van de af-
deeling Goes der Centr. liber. Kiesvereeniging zijn op
de voorioopige candidatentijst voor de aanstaande ver
kiezing van een lid der Tweede Kamer gebracht jhr. mr.
W. Six, oud-cominissaris des konings in Zeeland, en dhr.
W.J. Van Gorkom, districts-schoolopziener. Nog werd
voorgesteld mr. J. G. De Witt Hamer, burgemeester
van Goes, die echter verklaarde geene eventuëele ean-
didatuur te kunnen aanvaarden. De afdeeling Hulst
bracht op die lijst mr. F. J. F. M. Walter, kanton
rechter te Hulst en lid der Prov. Staten van Zeeland.
Van de andere afdeelingen is het resultaat nog niet
bekend. Morgen heeft de eerste algemeene vergadering
voor het gansche district plaats.
Bij kon. besluit is pensioen verleend aan dhr.
J. Fichet Jr., gew. dir. van het postk. te Leiden, tot
een bedrag van f 2447 'sjaars.
Aan da Kamer is aangeboden een wetsontwerp
tot aanvulling en verhooging van hoofdstuk VII B
der Staatsbegrooting voor 4882 met een bedrag van
f 474,637,20, waarvan f 444,209,06% als uitkeering
aan de hooge erfgenamen van wijlen prins Frederik
van het hun toekomend saldo der verrekening van
ontvangsten en uitgavendie tusschen hen en den
Staat moeten worden verdeeld.
Bij een kon. besluit is opnieuw geregeld de betaling
der scheepssoldij van mindere militairen uit Oost-Indie
teruggekeerd en uit te betalen te Harderwijk bij het
MM—II I
Wanda haar kennis had vermeerderd, zonk het woor
denboek weg om weder vervangen te wordtn door dat,
welks plaats het tijdelijk had ingenomen.
Maar het was reeds meer dan een kwartier geleden,
dat de gravin een teeken tot het omslaan van een
blad bad gegeven en zij had boek, lessenaar en alles
om zich heen vergeten.
Zij dacht aan het verleden en het waren belang
wekkende tafereelen, die aan dit geestige hoofd, aan
die donkerblauwe, droomerige oogen voorbijtrokken.
Wanda was met hare gedachten weder bij den krater
van den Vesuvius, dien zij in den verloopen winter
met hare ouders had bezocht.
Juist zou het vuurvaste en hermetisch sluitende
schip, grootendeels van staal vervaardigd, dat bestemd
was om de weetgierigen in den gloeienden afgrond
neder te laten, zijne gevaarlijke reis aanvangen.
Onderscheidene heeren stegen in en maakten de in
strumenten in orde, waarmede waarnemingen moesten
worden gedaan en onderzochten de zakken en blazen
met saamgeperste lucht en de vaten met ijs, die tot
regeling van de temperatuur moesten dienen.
Toen riep Wanda met den overmoed, aan den leeftijd
van achttien jaren eigen: »0, ik wenschte dat ik eens
mede naar beneden mocht!" De conducteur van het
kraterschip moest tot zijn spijt bekennen, dat hij geen
dameskaarten had en hieruit sproot eene levendige
woordenwisseling voort tusschen de angstig bezorgde
moeder en den conducteur, die door zijne voorschriften
in tweestrijd werd gebracht, aan de eene zijde en den
ouden graaf, wiens oogen glinsterden van trots op den
moed van zijn dochtertje, deze kleine, koene reizigster
zelf en als derde bondgenoot een jong natuurvorscher
verlaten van den dienst. Een soldaat, die tot hiertoe
f 9,90 kreeg uitbetaald krijgt voortaan ten minste
f 20. De vreemdelingen zijn daardoorbeter dan tot
nu toe, in de gelegenheid om naar hun land terug
te keeren. Dit besluit is van toepassing op hendie
op of na 4 April jl. Indië verlaten hebben. (Z. Ct)
Het getal aspiranten voor cadet aan de K. M.
academie bedraagt dit jaar 495, van welke alleen 92
hebben aangevraagd om het schriftelijk examen te
Breda afteleggen. Het aantal plaatsen bedraagt 80.
De redactie van «Floralia", het schrijven van
den heer W. Te Gempt over teenverbouw uit ons
blad in hoofdzaak overnemende, voegt daaraan toe
«manden, werkelijk solide gemaakt en billijk in prijs,
vinden zeker overal aftrek, 't Is toch bekend, dat
uit Duitschland nog vele manden worden ingevoerd."
Uit Wissekerke schrijftmen aan het »Dagbl.": De
postdienst te dezer plaatse laat nog altijd veel te
wenschen over. Er zijn lieden, die, op een afstand
van uur van de kom der gemeente wonende, dik
wijls 2 a 3 dagen te Iaat hun brieven of couranten
ontvangen. Herhaalde malen is hierover geklaagd,
doch bij de hoofdadministratie zijn te gewichtige be
zwaren om hierin de toch zoo noodzakelijke verbetering
te brengen. Met een uitgave van f450 ware er af
doende verbetering te bewerkstelligen.
Te Arnhem is overleden mr. J. F. H. baron Van
der Feltz, griffier van de Staten van Gelderland.
Het wrak van de «Adder", waarnaar zoolang
en zoo kostbaar is gezocht, is weer zoek.
Toen men het eenmaal gevonden had, werd er niet
meer naar omgeziende geplaatste boeien sloegen
reeds twee maanden geleden weg en thans kan men
het wrak niet terugvinden, tot de een of andere vis-
scher er zijn netten op verliest. En misschien dan
zelfs nog niet eens.
«Zand er over!" schijnt in letterlijken en figuur
lijken zin het wachtwoord in deze treurige geschie
denis geweest te zijn. (R. N.)
Het «Handelsblad" verneemt, dat de goede gang
der werkzaamheden aan de Koninklijke fabriek van
stoom- en andere werktuigen te Amsterdam wordt ge
stoord door de werkstaking van een 350-tal werklieden,
zijnde de optuigers (die de ijzeren platen aan de schepen
passen en zetten) en klinkers. Hunne grieven bepalen
zich tegen den Engelsehen ingenieur, sedert eenigen
tijd aan die f.thriek geplaatst, welke o. a. een dertig
tal werklieden een poos geleden uit Engeland derwaarts
heeft laten komen en deze, behalve in loon, ook in
hunne werkzaamheden voortrekt.
Maandagavond is aan een paar woordvoerders door
den directeur bereidwillig gelegenheid gegeven, hem
hunne belangen mede te deelen, doch in plaats van
den afloop van dit onderhoud af te wachten, werd
reeds in de namiddag-werkuren weinig of niet gearbeid,
waarvan afluiden te 3% uur een gevolg was. Enkele
heethoofden, onder den Maandag-invloed, hebben zich
niet zeer ordelijk gedragen.
Men seint daaromtrent uit Amsterdam aan de »N.
R. Ct.":
De koninklijke fabriek van stoom- en andere werk
tuigen was heden gesloten Een deel der werklieden
uit Leipzig, die Wanda's bede ten sterkste ondersteunde,
aan de andere zijde.
De ongelijke kans van drie tegen twee was oorzaak,
dat de strijd spoedig beslist was; Wanda kon mede
gaan, nadat haar beschermer, dr. Werner uit Leipzig,
zich aan den graaf had voorgesteld en lachend ver
zekerd had voor den goeden afloop intestaan.
En toen een gloeiende blos overdekt Wanda's
gezichtje bij de herinnering toen kwamen de heer
lijkste uren uit haar gelieele leven.
Wie van onze voorvaderen, die met verbazing en
afschuw slechts enkele voeten diep in dezen bont
glinsterenden afgrond heeft gekeken, als een plotse
linge windstoot enkele gedeelten van den krater een
oogenblik van damp en rook bevrijdde,wie zou zich
ooit eene voorstelling hebben kunnen maken, hoe het
er daar beneden uitziet, midden in de gloeiende, ga
pende, rustelooze werkplaats van den ouden Vulcaan?
Goed en zeker geborgen in het ijzeren vaartuig met
dubbele wanden, kijkt men door ruiten van hard glas
van een paar duim dikte in den indrukwekkenden
chaos van gesteenten, die wedijveren in kleurenpracht,
van gloeiende, kokende lavamassa's, van wit glinste
rende dampzuilen, die als reusachtige toovergestal-
ten daartusscben dwarrelen het is onbeschrijfelijk
prachtig
En toch is het niet alleen de herinnering aan dezen
grootschen strijd der elementen, die Wanda's adem
sneller doet gaan, terwijl zij aan die uren terugdenkt.
Uit de somberheid der onderwereld stijgt helder en
friseh voor haar getst het fijne, interressante gericht
van den jongen man, die haar zoo zacht en zorgvol
steunt bij de minste beweging van het vervoermiddel,
ging huiswaarts, anderen togen bij troepen, mot Oranje-
en Nedeiiandsche vlaggen, zingende door de stad. Voor
het paleis op den Dam werd stand gehouden en werd
liet «Wien Neërlandsch bloed" gezongen.
De politie heeft enkele personen gevangen genomen
en moest op den Binnen-A mstel van hare wapenen
gebruik maken om de joelende menigte uiteen te jagen.
Het «Handelsblad" vernam nog aangaande de werk
staking het volgende:
Het aanbrengen der platen van de in aanbouw zijnde
stoomschepen, niet vorderende met den gewenschten
spoed, besloot de directie het aantal platers te ver-
grooten- In Nederland kon zij deze, met het oog op
de drukke werkzaamheden op de andere werven, niet
vinden. Zij besloot dus uit Engeland voor den be
perkten tijd van 6 maanden 3 voorlieden en 43 heipers
te ontbieden. Toen deze Maandag het werk zouden
aanvangen, opperden de 4Iollandsche werklieden om
trent het verdeelen van het gebruik der gereedschap
pen en van het werk bezwaren, welke de directie te
vergeefs trachtte uit den weg te ruimen. Zij stelde
gisterochtend voor, de vreemde arbeiders uitsluitend
met het moeielijke werk, het afdekken van het voor-
en achterschip, waarvoor de 28 Hollanders nog niet
voldoende geoefend zijn, te belasten, en den Hollanders
geheel alleen het uitvoeren van het reeds begonnen
afdekken der zijden over te laten. Zij stuitte echter
op de besliste weigering der Hollanders, die pertinent
verklaarden niet met Engelschen te willen werken.
Aan hun eisch om deze te verwijderen kon de directie
der fabriek in het belang van den gang der werkzaam
heden niet toegeven.
Het getal der werkstakers is tot duizend gestegen.
De werkstakende scheepsoptuigers liepen door de
stad met een bord, waarop te lezen stondWep met
de EngelschenLeve Holland
TWEEDE KAMER.
De Minister van Koloniën deelde in de zitting van
gisteren mede, dat de Koning den Gouverneur-Generaal
van Indië op verzoek gemachtigd heeft zich naar Atjeh
te begeven om zich persoonlijk van de militaire toe
standen te vergewissen.
De Kamer heeft voorts met 45 tegen 22 stemmen
besloten tot de behandeling voor het recès van het
onteigeningsontwerp voor het kanaal Amsterdam
Merwede (gedeelte LekMerwede).
Eenige kleine ontwerpen, waaronder dat tot afstand
van grond aan de maatschappij «de Schelde" te Vlis-
singen, zijn aangenomen.
Zondag 11. had in het kerkgebouw der Hervormde
gemeente alhier de inzegening plaats van den heer
A. Punt, als bijbelcolporteur voor Zeeland.
De talrijk vergaderden werden toegesproken door
ds, J. Post, predikant alhier, en ds. W. F. A. Winckel,
predikant te 's Gravenpolder, bestuursleden der ver-
eeniging die hem uitzond.
De eerste herinnerde, dat het geen kerkelijke hande
ling was, die de vergaderden samenbracht, en de colpor
teur ook niet werd uitgezonden ten dienste van éene ker-
die haar met kalme, vriendelijke woorden al de won
deren der natuur verklaart, en op ieder harer vragen
een bevredigend en verstandig antwoord gereed heeft
hij bewaakt haar onophoudelijk met zijn blik, zorgt
nauwlettend, dat haar de vereischte hoeveelheid ver-
sche lucht toestroomt en behoedt haar trouw voor
iedere mogelijke onaangenaamheid van den gevaarlij
ken tochtja, dat zijn minuten, die zij nimmer zal
vergeten I
En heden? O, heden moet zij daaraan telkens
terugdenken. Het is een gewichtige dag in Wanda's
levenzij moet nu den eersten stap doen voor de
keuze van een echtgenoot. Naar gewoon gebruik heeft
haar vader eene week geleden in de voor familieaan
gelegenheden bestemde «algemeene huwelijkscourant",
onderstaande advertentie doen plaatsen
«Gravin Wanda van Lilienstein wenscht zich in
het huwelijk te begeven. Bruidschat f 800,000, Ouder
dom 49 jaar, lengte middelmatig, karakter zachtaardig.
«Reflecteerenden, niet boven de dertig jaren, van
een aangenaam uiterlijk en goede positie, en in gelijke
financiëele omstandigheden verkeerende, zullen Don
derdag 3 Juli 's avonds van zes uur af in het paleis
Lilienstein, Ringstrasse, Weenen, ontvangen worden.
Moor vreemdelingen worden de noodige legitimatie
papieren vereischt".
En heden was het Donderdag.
Welke sollicitanten zouden er zich opdoen? Ofwel
een van hen gelijken zou op den vreemdeling van den
Vesuvius of wel ooit die zielvolle blik weder op haar
zou rusten Waar hij zich thans wel zou bevinden
Hij, wiens beeld haar dag en nacht omzweefde?
(Wordt vervolgd.)
