Buitenlandsch Overzicht.
Gemengde Berichten
Laatste en telegraphische berichten.
Toestand der gemeente Goes in 1882.
t>e sterrenkundige Borelly heeft op de sterren
wacht te Marseille in den nacht van 11 op 12 dezer
eene nieuwe planeet ontdekt. Deze planeet, eene van
de elfde grootte, brengt het aantal bekende asteroïden
tusschen Mars en Jupiter op 233.
In een Amerikaansch wetenschappelijk blad komt
een bericht voor, dat, als het op waarheid berust,
door visschers gemakkelijk tot hun voordeel benuttigd
kan worden. Men zou nl. dikwijls hebben waarge
nomen, dat visschen stroomopwaarts langs den linker
en stroomafwaarts langs den rechteroever trekken.
Makart is bezig met een schilderij, voorstellende
«de Lente". Ze zal in den herfst te Weenen worden
tentoongesteld. Het stuk stelt voor een paard, door
een ruiter bij den teugel gehouden, terwijl deze uitkijkt
naar een stal of een rustplaats.
Verslag der Coöperatieve voorsehotvereeniging en
spaarbank te Goes, van 5 Febr. tot 6 Mei 1888.
Gedurende de afgeloopen drie maanden traden veer
tien nieuwe leden tot de vereeniging toeterwijl een
getal van vijf de vereeniging verliet.
Het reservefonds bedroeg op 5 Feb. jl. f 2804,55%
Op dit hoofd werd sedert ontvangen - 162,45
Uitgaven leed het reservefonds niet
zoodat het thans bedraagt t 2967,
De gezamenlijke aandeelen bedroegen
op 5 Februarif 11034,54
Sedert werd op dit hoofd ontvangen - 325,07
f 11359,61
Terwijl werd uitgekeerd - 417,
Zoodat het bedrag der aandeelen
thans beloopt f 10942,61
Het bedrag aan spaargelden beliep
op 5 Febrf 28195,—
In de afgeloopen drie maanden werd
ingebracht - 5907,42
f 34102,42
en uitgehaald- 5863,85
Zoodat thans in de spaarbank aan
wezig isf 28238,57
Op 5 Febr. was er bij particulieren
opgenomen f 7400,
Sedert werd nog opgenomen. - 9050,
- 16450,—
Van dit bedrag werd in de afgeloopen
drie maanden afbetaald - 6700,
Zoodat thans bij particulieren is op
genomen f 9750,
Bovendien werd door het verdisconteeren van 13
promessen nog f 11500,verkregen.
78 voorschotten werden door de vereeniging ver
leend tot een gezamenlijk bedrag van f 49125,
Het kleinste dezer voorschotten bedroeg - 10,het
grootste f 5000,
Op 5 Febr. waren aan voorschotten uitstaande
f 50436,86
waarbij gevoegd de in deze drie
maanden verleende, ad - 49125,
maakt te zamen f 99561,86
Trekt men daarvan af de in den
zelfden tijd aan de vereeniging terug
betaalde voorschotten ten bedrage van - 46267,09
Zoo krijgt men het bedrag der op
6 Mei nog uitstaande voorschotten met f 53294,77.
C. DE WITT HAMER, Kassier.
8TATISTIEM
Comité tot wering van Schoolverzuim te Goes.
OVER APRIL 1883.
Op de School A waren gedurende deze maand
138 kinderen. Onder dezen waren:
103 kinderen, die geen enkelen schooltijd verzuimden,
31 van 110 verzuimen, en
4 meer dan 10 verzuimen hadden.
Het gemiddeld verzuim was 3 percent op het
geheele aantal scholieren en schooltijden, tegen 1
percent over dezelfde maand in 1882.
Op de School B waren 265 kinderen, waaronder
234 zonder eenig verzuim,
29 die van 110 verzuimen hadden, en
2 met meer dan 10 verzuimen.
Het gemiddeld verzuim was 1 percenttegen
1 percent over dezelfde maand in 1882.
Op de School C waren 200 kinderen, waaronder
150 zonder verzuim,
30 met 110 verzuimen,
20 met meer dan 10 verzuimen.
Het gemiddeld verzuim was 7 percenttegen
10 percent over dezelfde maand in 1882.
Op de School D waren 67 kinderen, waaronder
43 zonder eenig verzuim,
15 met 110 verzuimen,
9 boven de 10 verzuimen.
Het gemiddeld verzuim was 10 percent, tegen
7 percent over dezelfde maand in 1882.
Op de bijzondere School waren 137 kinderen,
waarvan 107 zonder eenig verzuim,
9 met 110 verzuimen,
21 boven de 10
Het gemiddeld verzuim was 3 percent tegen
3 percent over dezelfde maand in 1882.
Het verzuim op al de scholen te zamen van 1
Januari af tot uit. April 1883 bedroeg 37m percent,
tegen 4*/i. percent over 't zelfde tijdvak in 1882.
De Pruisische gezant Schlözer te Rome heeft vol
gens het Berlijnsche blad «Germania" het antwoord
van den Paus op de laatste nota der Pruisische re
geering ontvangen. Hoewel van den inhoud niets
officieel bekend mag zijn, alvorens het stuk in handen
der regeering is, kan er echter over dien inhoud toch
niet veel twijfel bestaan, na al hetgeen de betrouwbare
ultramontaansche bladen daaromtrent hebben mede
gedeeld. Hoofdzakelijk komt hij hierop neder. De
curie weigert de vroegere belofte, betreffende de kennis
geving van de benoeming van geestelijken te vervullen,
wanneer Pruisen niet meer concessies doethet is niet
yoldoende, dat het mislezen en de sacramentsbedie
ning worden vrijgesteld, maar de geheele Meiwetgeving
moet worden herzien. Het voornaamste punt is daarbij
wel de opheffing van het hooggerechtshof voor ker
kelijke zaken. Bij dit gerechtshof kunnen geestelijken,
die meenen door de kerkelijke overheid onrechtvaar
dig te zijn veroordeeld, in verzet komen en het is
dus niet te verwonderen, dat dit rechterlijk college
het Yaticaan een doorn in het oog is. Daar echter
Pruisen deze opheffing wel niet spoedig zal inwilligen
en de beide partijen het dus nog lang niet eens zijn
over de voorwaarden van den vrede, zal het vermoe
delijk nog lang duren vóór er eene overeenkomst tus
schen den Paus en de Duitsche regeering te dier zake
zal zijn gesloten.
Uit Engeland komt de tijding, dat aan Curley,
den tweeden dader van den dubbelen moord in het
Phoenix-park, Vrijdagmorgen te Kilmainham het dood
vonnis is voltrokken. Ook deze gebeurtenis is zonder
wanordelijkheden afgeloopen. Of dit echter een bewijs
mag heeten, dat werkelijk de woelingen op het groene
eiland zijn onderdrukt Neen, veeleer mag uit het
somber stilzwijgen der duizenden omstanders de ge
volgtrekking worden gemaakt, dat er weder nieuwe
plannen broeden. Reeds komen van de overzijde van
den Oceaan de woeste kreten der wrake, en wellicht
zijn op dit oogenblik de grondslagen eener bloedige
revanche reeds gelegd. Al heeft Gladstone dan ook
op een banket verkondigd, dat de staat van zaken in
Ierland verbeterd is, het feit, dat Engeland er nog niet
over denkt om zijne talrijke troepen- en politiemacht
terug te roepen, is reeds bewijs genoeg voor de opper
vlakkigheid van een dergelijk beweren.
Het begint langzamerhand duidelijk te worden, dat
de Engelsche premier de hand heeft gehad in het
herderlijk schrijven van den Paus aan de Iersche be
volking. Wanneer hij en het hoofd der katholieke
kerk zich echter veel succes hebben voorgesteld van
dezen brief, dan moet hem dat deerlijk tegenvallen,
daar het steeds meer en meer blijkt, dat de Ieren
er zich weinig aan storen. Ware de Paus tusschen-
beiden gekomen, toen de opstand nog in zijne geboorte
was, wellicht had hij dan veel van hetgeen nu is
geschied, kunnen voorkomen. Thans echter, nu de
gemoederen verhit zijn en de geestelijkheid gedurende
zulk een langen tijd de beweging öf haar gang heeft
laten gaan, öf haar zelfs ondersteund, kan zulk schrij
ven niet meer baten en moet het slechts olie in het
vuur zijn, want er is een hoogte van hartstocht, waarop
tegenstand slechts prikkelt en aanvuurt, Leo XIII
en Gladstone hebben 't zonder twijfel, van hun stand
punt beschouwd, met de Ieren goed gemeend, maar
tevens het bewijs geleverd, dat hun menschenkennis
wel iets te wenschen overlaat.
In Italië heeft de regeering eenige moeielijke dagen
doorleefd. Bij zijn optreden had het ministerie-Depretis
zich bij de liberale richting aangesloten, doch lang
zamerhand kon het bij deze partij op weinig steun
meer rekenen, en de heeren Nicotera en Crispi richtten
herhaaldelijk aanvallen tegen de regeering. De minister
president Depretis weerlegde de verschillende beschul
digingen, tegen het ministerie ingebracht. Hij ver
klaarde, dat hij en zijne collega's geen oogenblik waren
afgeweken van het programma, dat zij bij verschil
lende gelegenheden hadden gezegd te zullen volgen.
De uiterste partijen hebben echter eene agitatie in
het leven trachten te roepen, die de regeering ten
sterkste moet afkeuren. De heer Cavalotti heeft der
regeering hare gestrengheid verweten jegens degenen,
die sympathie hadden betuigd met Oberdankde
regeering kan echter den staatkundigen moord niet
anders beschouwen dan als een afschuwelijke misdaad.
De heer Depretis zeide voorts, dat elk program,
dat strekken kan ter bevordering van 's lands belan
gen, onverschillig van welke partij of groep het komen
mocht, door de regeering goedgunstig zal ontvangen
worden; maar het kabinet kan zich niet verder belas
ten met het bestuur des lands, indien het van de
Kamer niet met groote meerderheid een ondubbelzin
nig bewijs van vertrouwen ontvangt.
Na vele en langdurige redevoeringen (niet minder
dan elf motie's waren ingediend) is eindelijk Zaterdag
deze discussie over het votum van vertrouwen of
wantrouwen ten gunste van de regeering beslist, door
dat met 348 tegen 29 stemmen, terwijl 5 leden zich
buiten stemming hielden, de volgende motie, waarmede
Depretis instemde, werd aangenomen: »De Kamer
hecht hare goedkeuring aan de politieke gedragslijn
van het Gouvernement en gaat over tot de orde van
den dag". De 29 tegenstemmers behoorden allen tot
de uiterste linkerzijde.
Zaterdagavond is C. B. van dc stelling van een
in aanbouw zijnd huis alhier gevalh-n en met zware
kneuzingen huiswaarts gevoerd.
Heinkenszand. In het jaar 1874 werd alhier door
de gebr. Rijk de bierbrouwerij «de Nijverheid" opge-
gericht. In de eerste jaren nam deze zaak tamelijk
in bloei toe, doch langzamerhand begon zij te kwijnen,
zoodat in 1881 »de Nijverheid" in andere handen
overging. De nieuwe ondernemer had ook weer het
voorrecht dat de zaak tijdelijk in bloei toenam, om
echter spoedig weder teruggang te ondervinden.
Niet zoo heel vreemd kwam het dan ook voor, toen
men Zaterdag 11. vroeg in den morgen bemerkte, dat
het huis des nachts ontruimd was, terwijl de eigenaar
en zijne vrouw zijn vertrokken. De brouwerij »de
Nijverheid" ligt thans stil en is zonder bestuurder.
Jammer voor de gemeente, dat een tak van nijverheid
weder voor haar heeft opgehouden te bestaan.
Ellewoudsdijk. Sedert eenige dagen vliegt bij de
duiven van het zoontje van den onderwijzer weder
eene duif, die zich gemakkelijk laat vangen. Deze heeft
op eene slagpen staanSOCIËTEIT LEOPOLD II TE
ST OP 83.
Borsele. Zaterdag is het nieuwe uurwerk in den
toren alhier in orde gebracht door de hand van dhr.
A. Vos te Nuenen, die het tevens vervaardigde. Hier
mede is eene groote verbetering tot stand gekomen.
Getuigt de constructie door netheid, doelmatige en
deugdelijke inrichting van grooten vooruitgang, de
gemeente hoort nu ook eik halfuur de klok slaan en
kan elke minuut zien hoe laat het is.
Den 2n Pinksterdag werden door den stoomtram
Bergen-op-ZoomTolen ongeveer 1700 personen ver
voerd.
Te Zieriksee is een man, die aan toevallen leed,
langs de haven gaande, in het water gevallen en ver
dronken, niettegenstaande onmiddellijk iemand hem
nasprong en de drenkeling spoedig aan den wal werd
gebracht.
Donderdag is in het kanaal te Ter-Neuzen ver
dronken het bijna 5jarig zoontje van een sloeproeier
bij het Nederl. loodswezen.
Eene vrouw te Biervliet is gedurende de Pinkster
dagen met een jongeling naar Frankrijk of Amerika
vertrokken. Het gereede geld van haren echtgenoot,
en haar jongste kind, oud 8 maanden, nam zij mede,
terwijl zij de zorg voor de twee andere kleinen aan
haar man overliet.
Een weduwnaar, landbouwer te Sluis, heeft sedert
acht dagen die gemeente verlaten met achterlating
van vier nog jeugdige kinderen. Men vermoedt, dat
hij naar Amerika is vertrokken.
Te Scherpenisse, een eenvoudig dorpje op het
eiland Tolen, toonen de ingezetenen nog, dat zij aloude
instellingen in eere weten te houden. Nog altijd be
staat daar het Kloveniersgilde, opgericht in het jaar
1594 door Maria Van Nassau. Dit gilde bestaat nog,
evenals bij de oprichting voor ongeveer 3 eeuwen, uit
een deken, 4 officieren, 4 sectiën van 13 man gewone
gildebroeders, 1 knaap, 1 vaandeldrager, 1 tamboer
en 1 boekhouder, welke belast is met de inning der
gelden, zoo van de opbrengst der verpachte eigen
dommen, als van de contributie der gildebroeders,
welke ieder jaar 40 cent bedraagt, alsmede van de
boeten. Telken jare op Hemelvaartsdag wordt er door
den boekhouder in tegenwoordigheid van deken en
officieren rekening en verantwoording gedaan over het
afgeloopen jaar. Op den eersten dag der vergadering
van al de gildebroeders, zijnde Woensdag in de Pink-
sterweek, wordt die rekening al den leden voorgelegd
en na goedkeuring door deken en officieren geteekend.
Dan hebben al de broeders het recht om in de gil-
dekamer, zijnde een van ouds daarvoor in gebruik
genomen kamer in het dorpshuis, naar hartelust bier
te drinken, en wel van 's Woensdags tot Zaterdags,
iederen dag van 's middags 1*2 tot 's avonds 10 uur.
Enkele bepalingen betreffende het heffen van boeten,
het inhalen van nieuwe leden enz., zijn wel eens
waardig te vermelden. Zoo valt een gildebroeder bijv.
in de termen om 40 cent boete te betalen, wanneer
hij bij het inschenken van een glas bier eene hoeveel
heid stort, waarvan hij de oppervlakte niet met zijn
hand bedekken kan. Verder staat er boete op het
trekken aan de gemeenteklok, op het vloeken, op het
koopmanschap drijven in de zaal, op het aansteken
van pijp of sigaar aan eene kaars, enz. Alle boeten
zijn 40 cent. Bij bedanken of sterven van een gilde-
broeder kan er een nieuw lid in de plaats treden
nieuwe leden worden met meerderheid van stemmen
gekozen. Heeft een nieuw gekozen lid de goedkeuring
van den deken erlangd, dan wordt hij door al de op
dat oogenblik aanwezig zijnde leden van zijne woning
afgehaald en, onmiddellijk voorafgegaan door den vaan
deldrager, de zaal binnengeleid. Sterft er een gilde-
broeder, dan volgt ieder broeder deftig met hoogen
hoed en witte das het stoffelijk overschot van den
overledene, en een ordeteeken, bestaande uit een zil
veren vogel, versiert het deksel van de lijkkist. Bij
willekeurige weigering om de laatste eer aan eenen
overledenen broeder te bewijzen wordt men verplicht
tot het betalen eener boete van 40 cent.
De «Geneeskundige Courant" maakt melding van
vier zelfmoorden, onder overeenkomstige omstandighe
den in dezelfde plaats gepleegd, waaruit zij de gevolg
trekking afleidt, dat zelfmoord aanstekelijk is.
Op de veemarkt en kermis te Ruitenbroek, op
laatstleden Dinsdag, is eene koe, die later bleek aan
hondsdolheid te lijden, bij een winkelier het huis
ingekomen en heeft daar drie personen ernstig verwond
en een groote verwoesting aangericht. Het dier werd
ter voorkoming van verdere ongelukken doodgeschoten.
Vrijdagavond is de sigarenfabriek van de heeren
L. Boes Sc Co. te Tilburg grootendeels afgebrand;
eene aanzienlijke partij tabak en eenige duizenden
sigaren werden door de vlammen verteerd.
Van 13 tot 19 Mei jl. bedroeg te Rotterdam
het aantal der aangegeven aangetasten door pokken
50 en dat der aan die ziekte overledenen 11.
Een tentoonsteller van Brussel, fabrikant van
handschoenen, te Amsterdam gekomen zijnde om zijne
goederen ui! Gpakken, heeft de kist, die ze inhield, ver
brijzeld gevonden en bijna al de liandmodellen geheel
verminkt. Al de nieuwe modellen, ten getale van 9,
zijn geheel verdwenen, evenals een armband, waarvan
een der handen was voorzien.
Naar de N. R. Ct. verneemt, zal er in de eerste
dagen van Augustus een groote nationale schietwed
strijd worden gehouden op de heide nabij Bussum,
waartoe leger, schutterij en alle weerbaarheidskorpsen
zullen worden uitgenoodigd. Daarbij zal op de per-
soneele banen ook aan alle vreemdelingen gelegenheid
tot een wedstrijd worden gegeven.
Zaterdag hadden te Nijmegen, begunstigd door
goed weder en in tegenwoordigheid van duizenden be
langstellenden uit den omtrek en van verre, de wed-
loopen plaats.
De deelneming was groot. De «courses" liepen in
de beste orde af. Er werd weder druk gewed; de
«bookmakers" deden geen onvoordeelige zaken.
Te Zundert, bij Breda, zal in den loop van dezen
zomer een groot internationaal paarden-concours plaats
hebben.
Volgens telegram uit New-York kon tusschen
20 en 22 Mei zwaar stormweder verwacht worden
met veel regen en donder, op de Britsclie, Noordsche
en vermoedelijk ook op de Fransche kust.
De Londen and China Telegraph gewaagt met
veel waardeering van de tochten van de Willem
Sarenis, welke in Engeland zoo groote belangstelling
wekken. In het maandverslag voor Juni van het Konink
lijk Aardrijkskundig Genootschap van Engeland komt
een opstel voor van den secretaris, den heer Clements
Markham, waarin hij hulde brengt aan al wat de
Barents reeds deed, en haar kloeke poging om de
Denen en Hollanders, die in het ijs zijn opgesloten,
te gaan opsporen.
Te Belfast is een groote katoenspinnerij afgebrand.
350 werklieden zijn daardoor zonder werk.
Te Londen is iemand, die twee valsche tanden
had ingeslikt, aan de gevolgen daarvan bezweken.
Drie jongelieden en twee meisjes, allen even
onbedreven in de roei- en stuurkunst, zijn bij Alfortville
(Frankrijk) met hun bootje omgeslagen en verdronken.
Een juwelier te Turin heeft een zeer klein bootje
gemaakt van een enkele parel. Het heeft een zeiLvan
geslagen goud, met diamantjes bezet, een robijn als
seinlicht, een smaragd tot roer, en het staat op een
ivoren plaatje. Het bootje weegt niet meer dan een
half ons en kost ƒ12,000.
In de Spaansche provincie Valencia zijn op twee
plaatsen schokken van aarbeving gevoeld. Door de on-
deraardsche geluiden, die zich doen hooren, heerscht
er een groote paniek onder de bevolking.
Te Rudesheim zijn Zaterdag aan den Rijnkant
der stad 25 huizen en daarbij behoorende bijgebou
wen eene prooi der vlammen geworden.
De weduwe Helena Markovitch, die, gelijk men
weet, den Koning van Servië naar het levenheeft gestaan,
en deswege ter dood veroordeeld werd, heeft gratie
gekregen, en is naar Pozarmac overgebracht, waar zij
twintig jaren gevangenisstraf zal ondergaan.
De werkstaking der bakkers te Pest neemt een
ernstig karakter aan. Honderden bakkersknechts heb
ben zich buiten de stad in een kamp gelegerd. Hun
grieven zijn: slecht voedsel, slecht logies, karig loon
en te veel werk.
Zullen ze het in hun kamp beter hebben
In Duitschland is het op vele plaatsen de ge
woonte, de weggeworpen eindjes sigaren te verzamelen.
Volgens het «Journal de Genève" hebben 19 vereeni-
gingen in 1881 op die wijze 4569 pond tabak ver
zameld, ter waarde van 31,250 francs, waarvoor 1726
kinderen van kleeding zijn voorzien.
Op een stoomboot in de Wolga kwamen bij
eene ontploffing drie stokers en vier passagiers om het
leventwintig menschen werden zwaar gekwetst.
Onder de bemanning van het te Reval binnen-
geloopen Amerikaansche schip «Arabia" zijn de pokken
uitgebroken3 personen stierven daaraan reeds op
zee. Het schip is onder quarantaine gesteld.
Te Racine, in den staat Wisconsin, zijn in een
zwaren storm 150 huizen vernield, 20 mensehen om
gekomen en ruim 100 gekwetst.
New-York heeft 2000 voddenrapers, die, tiaar
men berekent, jaarlijks voor een bedrag van ƒ1,800,000
verzamelen. De vuilniskarren verzamelen jaarlijks
ongeveer voor een waarde van ƒ7,200,000. De jaar-
lijksche omzet van vodden in het geheele land schat
men op ƒ72,000,000.
Mej. Mina Kruseman adverteert in de «Soura-
baja Courant", dat zij kamers verhuurt met den kost
«voor heeren alleen."
Wij herinneren de kiezers voor
de Provinciale Staten aan de her
stemming; op morgen, Dinsdag 22
Hei. De stembus is geopend van
des morgens 9 tot des avonds 5uren.
's-Gravenhage, 21 Mei. In den ziektetoestand van
Prinses Marianne is eenige verbetering waartenemen.
De nacht was rustig.
De Eerste Kamer is bijeengeroepen tegen Maandag
4 Juni 's avonds 8 uren.
«■■■■nnBnnBaaBRaaMaiMKaaHaHBa
(Vervolg.)
IX. Armwezen. De zachte winter en de betere
oogst oefenden een gunstigen invloed uit op den toe
stand der behoeftige klasse, ofschoon de wanoogst
der aardappelen zich maar al te goed deed gevoelen.
Tusschen de armbesturen bestaat een goede samen
werking om de armenzorg tot het noodige te beperken.
De afschaffing van het restitutie-stelselofschoon
hier niet merkbaar, mag toch weldadig genoemd wor
den, daar de armen nu direct verzorgd worden door
de instellingen, die de kosten dragen.
Er bestaan twee instellingen van weldadigheid door
of vanwege de gemeende beheerd of gesubsidieerd, na
melijk het burgerlijk armbestuur en het gasthuis.
Als instellingen ter voorkoming van armoede worden
genoemd de spaarbankdie een onderdeel uitmaakt
van de coöperatieve voorsehotvereenigingde bank
van leeningde zieke- en de begrafenisbus der ver
eeniging van werkliedende vereeniging van werk
lieden, genaamd «Eigen Hulp".
X. De toestand van den landbouw was over het
algemeen gunstiger dan in 1881.
Eene opgave te doen van de beteelde oppervlakte
met de opbrengst van iedere vrucht per hectare is bij
gemis aan betrouwbare gegevens niet mogelijk.
De aanvoer van granen ter markt is niet op te
gevendaar de koop en verkoop aldaar op monster
geschiedt.
De handel in vee was het geheele jaar en bijzonder
op de Novembermarkten vrij levendig. Het grootste
deel van het verkochte vee werd naar Noord-Brabant
en Belgie vervoerd.
Tuinbouw en bloemisterij worden slechts op kleine
schaal uitgeoefend.
Bloem- en bolkweekerijen zijn hier niet.
De warmoezerijen verkeeren in gunstigen toestand.
De opbrengst der boomgaarden was middelmatig.
De houtteelt was gunstig.
XI. Nijverheid, handel en scheepvaart.
Eene kamer van koophandel en fabrieken bestaat
hier niet.