1883. N°. 31. Dinsdag 13 Maart. 70sle jaargang. Herziening der Kiezerslijsten. Middelbaar Onderwijs. Mededeelingen op verschillend gebied. Kerkelijke Zaken en Onderwijs. b<x*~ GölSfil De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. Prij* per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75. Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct. In ons land vervoege men zich; voor Rotteidam aan het Algemeen Advertentiebureau van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren. RANT. De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 1—-8 regels a f 1,berekend. Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel. BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES brengen ter openbare kennis, dat de lijsten der kie zers voor leden van de Tweede Kamer, der Provin ciale Staten en van den Gemeenteraad zijn herzien en heden vastgesteld; dat bij die herziening zijn geschrapt VAN AL DE LIJSTEN. Wegens Overlijden. Willem Den Boer Bz. Hendrik Karei Dominicus Van den Bussche. Cornelia Korstanje. Mr. Paulus Johan Adriaan Van Dam. Goardus, Hendrikus kebeeke. Laurus Rijk. Andries Schraver. Adriaan Verburg. Ka- Wegens vertrek uit de geineeute. Dr. Zegerus Theodoius Diehl. Willem Lodewijk Kake- beeke. Willem Verwey. Wegens onvoldoenden aanslag. Pieter Van der Schraaf. Adriaan Hendrikus Ste phanas Commeün. VAN DE LIJST DER KIEZERS VOOR LEDEN DER TWEEDE KAMER EN VAN DE PROVINCIALE STATEN. Wegens onvoldoenden aanslag. Cornells Josephus Kooman. Nicolaas De Lange. Johannes Vun Liere. Jan Pijke. Hendrikus Van Agten. Abraham Boone. Jacob Van Zandberge Buwalda. Hermanus Gerardns Hartman. VAN DE LIJST DER KIEZERS VOOR LEDEN VAN DEN GEMEENTERAAD. Wegens overlijden. Jacobnt Johannes Den Boer. Hendricus Van Hore. Wegens vertrek nit de gemeente. Wolf Blok. Arnoldus Huinemann. Johannes Lorentz Van der Pauwert. Arie Polderdijk. Wegens onvoldoenden aanslag. Josephus Proost. Dirk Romijn. Johannes Sinke. Louis Verheule. Hubrecht Vos. Johannes Walrave. Adriaan De Wolf. Willem De Wolf. Hendrik Barend*. Hubrecht Pieterse Glertsm. Marinas Hopmans. Jan Kosten. Jacobus Keersemaker. Cornelia Kloosterman. Abraham Pieter Van Helle. Pieter Meijler. dat de herziene en vastgestelde kiezerslijsten zijn aange plakt en gedurende veertien dagen ter secretarie voor een ieder ter inzage liggen, gedurende welken tijd de eventneele bezwaren tegen die lijsten, door de noodige bewijsstukken gestaafd, aan den gemeenteraad kunnen worden ingediend. Goes, den 10 Maart 1883. Burgemeester en Wethouders voornoemd, J. G. DE WITT HAMER. De Secretaris, HARTMAN. BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES brengen ter algemeene kennis, dat het OVERGANGS EXAMEN DER LEERLINGEN VAN DE BURGER AVONDSCHOOL in het openbaar zal gehouden worden in het schoolgebouw, op DONDERDAG den 15 MAART e. k.a volgens onderstaand programma Eersteklass e. 12%154 uur. Geschiedenis en Aard rijkskunde. 1 5É 2 Nederlandsch. 22% Kennis der natuur. Tweede klasse. 2 3 54 uur. Wiskunde. 3 543% t> Kennis der natuur. En noodigen de ouders en betrekkingen der leerlingen cn voorts alle belangstellenden tot bijwoning van dit examen uit. Goes, den 12 Maart 1883. Burgemeester en Wethouders voornoemd, J. G. DE WITT HAMER. De Secretaris, HARTMAN. GOES, 12 Maart 1883. Eene mededeeling omtrent den rijken voorraad van hulpmiddelen voor aanschouwelijk onderwijs, aan wezig aan de te 's-Gravenhage bestaande inrichting voor idioten, heeft eenige weken geleden het Volkeblad orgaan van de vereeniging tot bevordering van het Volksonderwijs, tot de ontboezeming geleid: werden onze volksscholen ook maar zoo bedacht Meenende, dat overdrijving de meest welgemeende pogingen en dus ook die van het Volksbladwaar het er naar streeft om ons volksonderwijs meer en meer te volmaken, kan doen schipbreuk lijden, hebben wij het Volksblad gevraagd, of het in zijn vurige liefde voor de volksschool niet over het hoofd zag, dat hulp middelen voor het aanschouwelijk onderwijs in eene inrichting voor idioten vin veel hooger mate onmis baar zijn," dan in de gewone school. Naar aanleiding van deze vraag schrijft de «bekende" Zeeuwsche briefschrijver Uli in het Volksblad: «Laat dit zoo zijn, er is altijd een meer en minder; maar is daarmede nu aangetoonddat die hulpmiddelen in eene gewone school wel kunnen ivorden gemist Heeft Uli de portée onzer opmerking niet begrepen Wij onderstellen van ja, want hij erkent, dat er altijd een «meer en een minder" is, cn daarmeè de gegrond heid onzer opmerking. Wat heeft Uli dan ertoe ge leid om de bovenaangehaalde vraag te stellen en het daarmeê te doen voorkomen, alsof wij den onzin zouden gedebiteerd hebben, dat de gewone school de hulp middelen vorr aanschouwelijk onderwijs wel zou kun nen missen De denigreerende toon, waarop Uli van ons spreekt als «de redactie, die tuk is op een onderwijspraatje" en de gezochtheid van de vraag doen hier denken aan iets anders dan belangstelling in ons volksonderwijs. Naar aanleiding van de omstandigheid, dat eenige bladen waaronder het onze nog in hun no. van Za terdag het overlijden van mr. Becius te Middelburg meedeelden beschuldigt de Midd. Ct. die bladen van voorbarigheid en onbescheidenheid. Voorbarig De heer B. was toch wel overleden Ja, maar er konden wellicht verwijderde bloedverwanten zijn, die onver wachts zoo'n tijding in eene courant lazen, en de fa milie had nog geen kennis gegeven. 't Isnaar wij mennenvrij wel algemeen de ge woonte dat de dood van mannen van eenige betee- kenis door de bladen wordt meegedeeld en dat wan neer er geen bepaald verzoek is van de familie om zulk een bericht voorloopig achterwege te houden men daarmee niet draalt tot de familie of eenig ander blad gesproken heeft. Maar, zoo de Midd Ct. dit voorbarig en onbescheiden vindt, wat dan te denken van hare bedachtzaamheid en bescheidenheid! Den 18 Januari jl. overleed hier de oud-wethouder G. H. Kakebeeke en nog dien eigen avond, vóór de familie op eenige wijze kennis had ge geven stond het bericht van dat overlijden te lezen in deMidd. Ct. 1 Burgemeester en wethouders dezer gemeente heb ben bij besluit van 10 dezer aan den heer G. J. Bes- seling op zijn verzoek met ingang van 1 April a. s eervol ontslag verleend als schatter van de huurwaarde der localiteiten, waar sterkedrank in h«t klein wordt verkocht en als zoodanig benoemd den heer J. De Vos, thans plaatsvervangend schatter, tot welke laatste be trekking is aangesteld de heer W. Janssen alhier. De heeren G. Nathan en J. A. Emanuel zijn door genoemd college bij besluit van denzelfden dag als ge delegeerden der 2de klasse voor de 312de, 313de en 314de staatsloterij toegelaten. Volgens prov. blad no. 25 is door Ged. Staten in onze provincie het aandeel der verschillende ge meenten in de lichting der Nationale Militie voor 1883 vastgesteld als volgtAksel 8, Baarland en Oudelande 1, Biervliet 3, Borssele 3, Breskens 5, Cadzand 6. Cats 3, Ciinge 5, Colijnsplaat 6, Cortgene 5, Drie wegen 3, Ede 4, Ellewoutsdijk 2, GOES 20, Grauw 7, 's-Gravenpolder en 's-Heer Abtskerke 2, Groede 9, 's-Heer Arendskerke 8, 's-Heerenhoek 4, Heinkenszand 5, Hengstdijk 4, Hoedekenskerke 3, Hoek 5, Honte- nisse 19, Hoofdplaat 4, Hulst 5, Kapelle 4, Katten- dijke 4, Kloetinge 2, Koewacht 6, Krabbendijke 2, Kruininge 10, Middelburg 38, Nieuwvliet 2, Nisse 2, Oostburg 3, Ossenisse 3, Oud-Vosmeer 6, Overslag 1, Ovezand 2, Philippine 2, Poortvliet 6, Retranchemeut 3, RillandBath 3, Sas van Gent 2, Scherpenis<e 4, Schoondijke 4, Schore 2, St.-Annaland 5, St.-Jansteen 7, St.-Kruis 2, St.-Maartensdijk 6, St.-Philipsland 3, Sluis 7, Stavenisse 5, Stoppeldijk 9, Terneuzen 12, Tolen 8, Waarde 3, Waterlandkerkje 1, Wemeldinge 6, Westdorpe 5, Wissekerke 9, Wolfaartsdijk 6, Ierseke 6, IJzendijke 8, Zaamslag 9, Zieriksee 24, Zuiddorpe 3 en Zuidzande 2. De bevolking onzer provincie bedroeg op 1 Ja nuari jl. 93,835 mannen, 96,922 vrouwen, totaal 190,757 zielen, waarvan te Middelburg 16007, Goes 6447, Zieriksee 7046, Vlissingen 10,966. De bevolking bedroeg op 1 Januari 188293 025 m., 96,281 v., 189,306 t. en is alzoo toegenomen in den loop van 1882 met: 810.m., 641 v., 1,451 t. De loop der bevolking was in 1882 als volgt: geboren werden 3,347 m. 3,298 v., terwijl stierven 1,859 m., 1,766 v. Verschil 1,488 m. 1,532 v. Het aantal personen, die zich gedurende 1882 in de gemeenten vestigden, bedroeg 6,117 m. 5,752 v, terwijl vertrok ken 6.795 m. 6.643 v. Verschil 678 m. 891 v. Wolfaartsdijk, 9 Maart. In de heden gehouden open bare vergadering van den gemeenteraad werd mede gedeeld het verslag van den toestand van het onderwijs in deze gemeentewaaruit bleekdat hiervoor eene totale uitgaaf was gedaan van f 4760. Daarna kwam de instructie der onderwijzers aan de ordede beide ontwerpen, die ter tafel lagen (een van den heer Van Weel en een van burg. en weth.) werden voorgelezen, waarna dat van den heer Van Weel met algemeene stemmen werd aangenomen. Vervolgens kwam de verordening op het burgerlijk armbestuur in behande ling. De door den heer Noteboom 'vroeger ingediende werd voorgelezen. Ue heer Van Weel stelde voor nog een artikel erin te lasschen, waarna de verordening in haar geheel na eenige discussiën met 5 tegen 2 stem men aangenomen werdzij zal met 1 Mei a s. in werking treden. Tot gemeente-geneesheer werd tijdelijk benoemd de beer K. Den Oude, (reeds medegedeeld). De heeren M. De Kater en J J. Van Weel werden benoemd tot ambtenaar van den burgerlijken stand. De heer De Kater nam zijne benoeming aan, doch de heer Van Weel meende te moeten bedanken wegens zijne drukke werkzaamheden en ook omdat er reeds vier ambtenaren in functie zijn. Ook werd nog een brief voorgelezen van Ged. Staten, inhoudende eenige opmerkingen omtrent de verordening op het onderwijs, welke daarop overeenkomstig deze bemerkingen werd gewijzigd. Op voorstel van den voorzitter werd besloten den tuin van J. Spruitwegens het denkelijk verbouwen der school, voorloopig niet te verhuren. De vergade ring besloot ook nog een nieuwe brandspuit aan te schaffen. Nadat de heer Van Weel, namens de commissie van onderzoek, rapport bad uitgebracht over de bestekken voor het verbouwen der school enz., werd de vergade ring op de gewone wijze gesloten. De aanbeveling voor secretaris der gemeente Zieriksee bestaat uit de heeren J. F. Van der Lek de Clercq, doctorandus in de rechts- en staats-wetenschap te Leiden en A. J. F. Fokker, doctor in de rechtsweten schap te Zieriksee. Volgens het Dagbl. was het onderhoud, dat de Koning Donderdag met Graaf Van Lijnden had, het gewone dat elke Minister van Financien de eer geniet elke week, op denzelfden dag en hetzelfde uur, met Z. M. den Koning te mogen voeren. Bij de Tweede Kamer zijn ingekomen drie adres sen, houdende bezwaren tegen het wetsontwerp op den kinderarbeid van de hb. M. Noordhoek c. a. te Cortgene, J. L. Kluyt c. a. te Wissekerke en mr. Saaijmans Vader, oud lid der Tweede Kamer in Zuid-Beveland. Dit adres is verzonden naar de Commissie voorde verzoekschriften. (Z. N.) Op dit oogenblik zijn bij de Tweede Kamer aan hanging niet minder dan 30 wetsvoorstellen, die ten gevolge der ministeriëele crisis moeten blijven wachten op afdoening. Blijkens het verschenen afdelingsverslag over het wetsontwerp tot herziening der kiestabel waren er leden, die, wegens haar algemeen regeeringsbeleid aangaande de kiesrechtquaestie, de herziening der kiesdistricten niet met deze regeering wilden behan delen. Velen achtten, met het oog op de aanstaande grondwetsherziening, partiëele kieswetherziening on tijdig. De meeste leden wilden alsnog verband met de censuswet. Omtrent het stelsel van enkelvoudige districten bestond veel verschil van gevoelen. Voor het meerendeel der leden scheen uit een algemeen politiek oogpunt het behoud van dubbele of meervou dige districten een vereischte. De voorstanders van enkelvoudige districten willen vrij algemeen de toe passing daarvan ook op groote steden. De meeste andere leden wilden deze, gelijk de minister, als organisch geheel behouden zien. Ook de indeeling zelve ondervond talrijke bezwaren; in liet verslag worden een aantal bedenkingen ge maakt omtrent sommige voorgestelde districten, o. a. Goes, Kruininge, Zieriksee. Staatsblad no. 26 behelst het besluit van den 28 Februari 1883, houdende nadere bepalingen om trent den vrijdom van den accijns voor zout, benoo- digd voor vee en voor landbemesting. Door den storm en hoogen vloed (1,50 M. boven gewoon hoogwater) van den 6 dezer is van den polder Walcheren aan de Noordwatering tusschen de dijkpalen 24 en 25 het staket ter lengte van ongeveer 80 M. over de geheele breedte weggeslagen. Aan de Oostwatering is 1000 M\ rijsbeslag opge broken en eenig grondverlies ontstaan. Aan de Zuid- en Westwateringen is de schade van geen belang. (M. Ct.) Z M. heeft, met ingang van 15 Maart 1883, W. C. Callenfels, sum. der posterijen, benoemd tot commies der posterijen 4e kl. Met 24 dezer wordt o. a. gedetacheerd aan boord van het raderstoomschip «Valk" de luit. ter zee 2e kl. W. J. De Bruyne. Gedurende het jaar 1882 werd het bedrag van het ten name van het kroondomein op het grootboek der 2% percents Nationale Schuld ingeschreven kapi taal vermeerderd met f 13000, waardoor deze inschrij ving op 31 December 1882 totaal bedroeg f 6,292,400. Men meldt uit 's-Hage, dat de heer mr. F. H. R. R. baron Fagel, opper-hofmaarschalk des Konings, door den Koning is benoemd, om Zijne Majesteit bij de kroning van den Czaar te Moskou te vertegenwoor digen. Op 31 December 1881 warén in Nederland ge vestigd: medicinae doctores met algemeene bevoegd heid 385 (4 meer dan in 1880), id met beperkte bevoegdheid 399 (17 minder dan in 1880), artsen 287 (46 meer dan in 1880), plattelands-en stedelijke heelmeesters 764 (32 minder dan in 1880), eervol ontslagen officieren van gezondheid le en 2e klasse 52 (2 meer dan in 1880). Te zamen 1884' (3 meer dan in 1880) Op hetzelfde tijdstip was het getal tandmeesters 61 (1 minder dan in 1880), vroedvrouwen 745 12 meer dan in 1880), apothekers 668 (14 minder dan in 1880), drogistwinkels 111 (4 minder dan in 1880). Te 's-liertogenbosch is overleden mr. J. Van Brakel Schimmel, sedert 1877 raadsheer in't gerechts hof aldaar. In de Algemeene vergadering van en voor Neder- landsche Industriëelen, jongstleden Woensdag te 's-Hage gehouden, kwam de houding van de Tweede Kamer in zake de behandeling van het census ontwerp tegen over de Regeering, die daarop haar ontslag nam, ter sprake. Men zocht tevergeefs naar redenen voor die houding, nadat dezelfde Kamer kort te voren het leenings- ontwerp, naar haren zin gewijzigd, had aangenomen, en begreep niet hoe nu de Eerste Kamer die voordracht zou kunnen goedkeuren, zonder te weten wie de wet zal uitvoeren. Met het oog op tallooze nijverheidsbe langen, werd deze breuk tusschen Kamer en Regeering een ware volksramp genoemd, waarvan de bewerkers zich geen rekenschap hebben gegeven. Sommigen noemden dit incident een daad van zuiver proteetio- nisme; de meerderheid was beducht, zeide men, voor den uitslag der aanstaande verkiezing, als de nieuwe censusregehng vóór dien tijd in werking ware getreden. Op die wijze lokt men een coup d'état uit. Ook de financiëele wetsontwerpen, voornamelijk die betreffende de ontmunting van rijksdaalders om deNederl Bank, eene rijke en sterk gepriviligeerde privaat-instelling, aan een nieuwen goudvoorraad te helpen, werd sterk gegispt als een daad van protectionisme. Dr. Jonkman is behouden te Kaapstad aange komen. na eene zeer voorspoedige en aangename reis, en daar terstond door verschillende familiën allervrien delijkst ontvangen. (U. D.) Volgens particuliere berichten, te 's Hage ont vangen, is de militaire bevelhebber der troepen- in Atjeh, kolonel Schafer, ernstig ongesteld en zal hij met verlof vertrekken, zoodat een vervanger moet worden benoemd. i (Vad.) f Voor hen, die zich met de nieu we spelling ver trouwd willen maken, is bij F. Slooter, te Kollum, verschenenRegels voor de spelling en uitspraak der Nederl. taal door Th. Fokkens Voor 15 cents heeft men in 16 -bladzijden druks beknopt de regels van de nieuwe spelling Wie dus op dit gebied nog vreemde ling is, behoeft het met behulp van dit boekje niet te blijven. Borssele. Zondagmiddag maakte de consulent ds. II. Van Selms te Nisse, die toen voor het laatst als ring- predikant optrad, aan de gemeente tót algemeene blijdschap bekend, dat het beroep door dhr. J. A. Van Tuynen, cand. te Goënga, is aangenomen. In het najaar van 1879 ontstond de vacature door bet vertrek van ds. W. Cannenburg van Ingen naar Oosterend op Texel. Drietal van predikanten te Rilland-Bath ds. J. Enderlé te Scharnegoutum en Loënga, K. E. Van Griet- huijsen te Sneek, H. Hasselman te Veenendaal. Op het zestal te Harlingen staat ds. Winckel te 's-Gravenpolder no. 2. Op het drietal bij de Ohr. Geref. gem. te Am sterdam staat ook ds. A. Littooij, predikant bij die gemeente te Middelburg. Op het zestal voor de vacature bij de Herv, - gemeente in Den Haag komen o. a. voor ds. Schott te Tolen en ds. Vethake te Leeuwarden. Bedankt voor het beroep naar Piershil door ds' J. M. Conradi te Hontenisse. Ds. J. P. Hasebroek, pred. te Amsterdam, heeft zijn emeritaat aangevraagd tegen 1 Mei a. s. Hij aan vaardde zijn dienstwerk den 30n October 1836 te Heilo, vertrok in 1843 naar Breda, in 1849 naar Middelburg en was sedert 1851 werkzaam te Amsterdam. Volgens de N.-Br. is de heer P. M. Snickers,' bisschop van Haarlem, door den Paus benoemd tot aartsbisschop van Utrecht. Hij is geboren te Rotterdam den lln April 1816, tot priester gewijd 27 Maart 1841 en benoemd tot bisschop den 31 Juli 1877.

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1883 | | pagina 1