1883. N°. 24
Zaterdag 24 Februari.
Bij dit iioinmer behoort een bijvoegsel.
Mededeelingen op verschillend gebied.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Rechtzaken.
Landbouw en Veeteelt.
SS^r-
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 et., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
GOES, 28 Februari 1883.
Wemeldinge. Woensdagavond hield de Nutsvereeni-
ging »Goed rond, goed Zeeuwsch", haar voorlaatste
vergadering in dit seizoen. De heer H. G. Hartman Jz.,
uit Goes, eerelid der vereeniging, trad als spreker op
en schetste de plaats van den mmsch in de geschie
denis der beschavingwaarbij hij de verschillende uitvin
dingen en ontdekkingen recht liet wedervaren, om te
eindigen met een woord van opwekking tot algemeene
samenwerking ter bevordering van ontwikkeling en
beschaving. Een tal van bijdragenniet alleen van
onderscheidene leden, maar ook van de heeren L. A.
Tindal Hallungius, J. A. Neeteson en W. F. K. Lens
hoek uit Goes, verhoogden het genoegen van den avond
en het woord van den president, den heer H. C. Sauer,
bij het sluiten der bijeenkomst gesproken, dat »Goed
rond, goed Zeeuwsch" steeds zich moge handhaven op
hetzelfde standpunt, als tot hiertoe ingenomen, vond
voorzeker instemming bij alle aanwezigen.
Nisse. De uitslag der verkiezing voor een lid van
den gemeenteraad is als volgtGetal kiezers 38.
Uitgebrachte stemmen 28. Van onwaarde geene. Vol
strekte meerderheid 15. Hiervan verkreeg L. Nieu-
wenhuijse 14, J. A. Geill 8, J. Koeman 4, A. Nieu-
wenhuijse 1 en J. Schout 1 stem.
Herstemming alzoo tusschen L. Nieuwenhuijse en
J. A. Geill.
Borssele. De aanbesteding van het verbouwen der
directiekeet aan den zeedijk alhier is goedgekeurd.
Zooals men zich herinnert, bedraagt de aanneraings-
som ƒ170 meer dan de raming ad ƒ4425. Het da-
gelijksch opzicht zal worden uitgeoefend door dhr.
A. De Muijnck, oud-timmerman alhier.
Rllland-Bath. Nadat het gebouw der zelfregistree-
rende peilschaal is afgebroken en de noodige uitgra
vingen zijn geschied, zijn de op elkander staande buizen
dezer dagen rechtstandig gebracht, en is men nu ver
der bezig nog dieper te graven, teneinde de andere
buizen te kunnen leggen.
Colijnsplaat. In de laatste wintervergadering der
afdeeling Noord-Beveland" van de Maatschappij tot
Nut van 't Algemeen trad Woensdag 11. alhier de heer
W. J. Van Gorkom uit Goes als spreker op. In
eene uitvoerige en allerboeiendste improvisatie voerde
de spreker zijne hoorders naar Zuid-Afrika en zijne
kolonisten, onze stamgenooten. Vóór de pauze ont
wikkelde hij de geschiedenis der Kaap-kolonie, in 1652
door de Oost-Indische Compagnie gesticht, tot heden.
Hij ging nauwlettend na wat vooral in deze eeuw,
onder Britsche souvereiniteit, de moederDe Kaap, en
de vier dochtersNatal, de Oranje-Vrijstaat, Kaffraria
en inzonderheid de jongste en belangwekkendste,
Transvaal, geleden en gestreden hebben. Dat toen ook
Thomas Francois Burgers en wat hij in Transvaal
gewrocht heeft, met gloed herdacht werden, is klaar
voor ieder, die geen oningewijde in de geschiedenis
dier republiek is.
Na de pauze stond de spreker stil bij den politieken,
maatschappelijken en zedelijken toestand van Trans
vaal en hare bewoners, en zoo iemand, dan is de heer
Van Gorkom gerechtigd over die zaken een oordeel
te vellen.
De vraag, in hoeverre het voor Nederlanders raad
zaam is, naar Transvaal te emigreeren, werd door
spreker in dier voege beantwoord, dat bekwame en
eerlijke handwerkslieden daar ruimschoots hun brood
kunnen verdienen, ja fortuin kunnen makendat voor
alsnog Transvaal voor geleerden niet te verkiezen is,
wel echter voor bekwame geneesheeren en landmeters,
en dat het voor landbouwers zijn pro en contra heeft.
Wel is de grond er uiterst vruchtbaar (2 oogsten per
jaar) en goedkoop, maar daar staat tegenover, dat men
de voornaamste gemeenschapsmiddelen en markten
mist, onontbeerlijk voor den bloei van landbouw en
veeteelt. Met de voordracht van het - schoone Zuid-
Afrikaansche volkslied eindigde spreker zijne rede. De
voorzitter was gewis de tolk aller aanwezigen, toen
hij den heer Van Gorkom hartelijk dank zei voor diens
interessante en leerrijke voordracht en den wensch uitte
den spreker van hedenavond meermalen hier te zien
optreden.
De ontvanger der dir. bel. en acc. C. C. A. M.
Dominicus, te Colijnsplaat c. a., is uit 's Rijks dienst
ontslagen.
Middelburg. Gedurende het jaar 1882 zijn door
de gemeente-politie alhier opgemaakt de volgende pro-
cessen-verbaal, als: 38 wegens diefstallen; 6 misbruik
van vertrouwen en oplichterij1 verbreking van af
sluiting 28 moedwillige mishandeling en verwonding
5 kwetsing der zeden4 landlooperij en bedelarij8
laster; 4 rebellie; 145 overtredingen van algemeene
wetten, provinciale en plaatselijke verordeningen; 162
eenvoudige dronkenschap; 45 dronkenschap, waardoor
het openbaar verkeer of de orde verstoord werd 2
tappen aan kinderen beneden den leeftijd van 16 jaar;
2 tappen zonder vergunning; 2 het ten verkoop in
voorraad hebben van sterkedrank in het klein, zooder
vergunning; 1 het verkoopen van sterkedrank in het
klein, in een localiteit, zonder dat daar tot tappen
vergunning was 1 het toedienen van sterkedrank aan
kennelijk dronken personen; 1 het in een lokaal, be
stemd voor kleinhandel in sterkedrank, niet zichtbaar
voorhanden hebben der wet en vergunning.
Ter zake van dronkenschap werden 90 mannen en
1 vrouw tijdelijk in bewaring gesteld.
Tegen 15 personen is een bevel tot voorloopige aan
houding afgegeven.
Aan 24 personen is een nachtverblijf verleend.
Van vreemdelingen werden er 8 zonder geld of
middel van bestaan uit deze gemeente uit het Rijk
verwijderd.
Zelfmoorden hebben er twee plaats gehad.
Bewijzen van besmettelijke ziekten zijn opgeplakt
26 wegens mazelen; 23 roodvonk; 2 diphtheritis7
febris typhoïdea.
Tolen. Alhier is een troepje jongelieden zóo slecht,
zóo goddeloos, dat zij zelfs niet waardig zijn een
aalmoes aan de armen te geven Verbeeldt u, hier
zijn Rederijkers en die durven elk jaar komediespe
len Zij doen dat wel onder de goedkeuring en den
toeloop van 't publiek, van de meest beschaafden uit
de gemeente zelfs, en zij hebben er niet hun eigen
belang mee op het oog, maar geven heel onbaatzuch
tig al de voordeelen aan de armen, nog wel de diaconie-
armen der Ned. Hervormden, doch 't is een groot
verschil hoe men de dingen bekijkt. De gemeente
Tolen heeft dit liefdewerk meer dan 25 jaar gepre
zen en predikanten en diakenen hebben er zich innig
over verheugd, maar de oogen van dezen waren niet
beneveld door dwaze vooroordeelen. Tegenwoordig
worden de zaken door een Dordtschen bril bekeken
en met dit wapen ziet men veel zonden, die een an
der ontsnappen. Men heeft dan ook nu ontdekt, dat
de werken der heeren rederijkers boos zijn, en dat
hun giften besmet zijn met zoodanige gruwelen, dat
de zieltjes der bedeelden daardoor rechtstreeks ten
verderve gevoerd worden. Wie weet, hoeveel of er in
die 25 jaren al door verloren gegaan zijn 1
In de vergadering van den kerkeraad van 14 Febr.
heeft men het weten door te drijven, dat de som van
f 52,64%, die door de rederijkers reeds bij den boek
houder der diaconie gestort was, weder te hunner be
schikking gesteld werd wilden zij ze niet terugnemen,
dan konden zij haar er ditmaal nog laten, maar zij
zouden er geen dankbetuiging voor ontvangen, en in
't vervolg zou het geld, op zoodanige wijze bijeenge
bracht, bepaald geweigerd worden. Met 7 tegen 4
stemmen werd dit voorstel aangenomen.
Eene menigte menschen zijn hierover verontwaar
digd. De vereeniging Door oefening volmaakter",
waarvan de rederijkerskamer »Cats" een onderdeel is,
heeft dadelijk in eene druk bezochte vergadering met
eenparige (55) steramen besloten het geld terug te
nemen en het aan de soepcommissie en de commissie tot
wering van bedelarij voor extra-bedeelingen te schenken!
Nog een heldendaadDe vorige week liad de
voorzitter van den kerkeraad eene vergadering belegd,
maar dr. Schot, scriba, was zoo vrij er eene te be
leggen een dag vroeger. Natuurlijk was die vergade
ring van nul en geener waarde, maar den volgenden
dag wist de heer Schot te bewerken, dat zij en de
genomen besluiten wel degelijk als wettig werden ver
klaard Van deze handelwijze is ds. Crull bij het
classicaal bestuur in protest gekomen.
Van goed ingelichte zijde meldt men ons, dat de
heer R rentmeester van het kroondomein te Tolen,
in den nacht van 21 op 22 dezer plotseling overleden is.
Hoofdplaat. In de openbare raadsvergadering van
Dinsdag jl. werd op de begrooting voor 1883 een post
van 4600 gulden gebracht tot verbouw der beide, in
de laatste jaren nieuw gestichte, scholen. Aan de
school no. 1 zal een groote regenbak gemetseld wor
den, teneinde bij eventueele droogte de gemeente van
drinkwater te kunnen voorzien. Onze beide kerkge
bouwen bezitten ieder wel een flinken regenbak, doch
die worden jaarlijks voor een spotprijs verpacht.
De afdeelingen der Tweede Kamer hebben benoemd
tot rapporteurs over de wetsontwerpen: tot herziening
van de indeeling van de kiesdistricten, de heeren Schaep-
man, Van Eysinga, De Beaufort, Godin de Beaufort
en Van Asch van Wijck betreffende den kinderarbeid,
de heeren Borgesius, De Jong, Heydenrijck, Ruys en
Van der Kaay.
De Minister van oorlog heeft op een adres aan
het bestuur van het te Wageningen gehouden land-
bouw-congres te kennen gegeven, dat volgens de be
staande wetten geen verandering in den tijd van de
oefeningen der Nationale Militie kan gemaakt worden,
maar dat bij de herziening op den wensch van het
congres zal worden gelet.
Ten stelligste wordt aan het Rott. Nbl. uit Den
Haag bet gerucht tegengesproken, dat er aan 't Ministerie
van Water staat sprake van zou zijn om de werkzaamheden
der posterijen des Zondags te verminderen.
Aan den hoofd-agent der Singer-Maatschappij,
den heer W. Kappelmeier, magazijn houdende Kalver-
straat 25 te Amsterdam en bij mej. de wed. B. Fa-
bery De Jonge alhier, werd, nadat eerstgenoemde er
zich gedurende de laatste jaren in mocht verheugen
enkele naaimachines ten dienste van 's Konings hof
houding te leveren, thans vergunning verleend Z. M.
wapen te voeren.
Te Amsterdam is een nieuwe zelfstandige vrij
metselaarsloge opgericht, met den naam Nederlandsche
Vrije Loge, die zich niet onderwerpt aan het Groot-
Oosten, maar in vriendschappelijke verhouding wenscht
te staan tot alle Nederlandsche loges. Of z j zal
erkend worden (De vrije Pers.)
De stationschef te Voorburg en zijn adsistent zijn
uit hun dienst ontslagen en stonden wegens het onlangs
plaatsgehad hebbend spoorwegongeluk terecht. Het
O. M. eischte tegen den eerste een straf van drie
maanden cel, tegen den laatste zes weken.
Aan de »Allgera. Corresp." wordt medegedeeld
dat baron Nordenskiold door tussclienkomst van den
Nederlandschen Minister-resident te Stockholm, den
heer Wttewaall van Stoetwegen, aanzoek heeft gedaan
om den in 1596 door de Hoog Mogende Heeren Staten-
Generaal der Vereenigde Nederlanden uitgeloofden prijs
van ƒ25 000 deelachtig te worden die toen uitgeloofd
werd aan den ontdekker van een weg door de Arctische
zeeën naar China en Japan. De Hollanders ondernamen
toen menigen tocht, die van hun energie en onder
nemingsgeest getuigde, maar den doortocht vonden zij
niet. Daar nu de resolutie der Hoogmogenden van 13
April 1596 geen bepaling inhield omtrent de nationa
liteit van dengene, die het vraagstuk zou oplossen, noch
omtrent den termijn binnen welken dit zou moeten
geschieden, beweert de leider van de »Vega," die
300 jaar later de verlangde doorvaart vond, op de
uitgeloofde som recht te hebben.
Er is slechts een kleine aanmerking. In 1596 zocht
men de noordwestelijke doorvaart en Nordenskiold
vond de noordoostelijke.
Naar wij vernemen, is het beruchte besluit van
den Gouverneur-Generaal van Nederl. Indië omtrent
het voorloopig uitstellen der triangulatie van Sumatra,
aan welk besluit de Koninklijke goedkeuiing was ont
houden, eindelijk ingetrokken, zoodat men mag verwach
ten, dat er met dat belangrijke werk spoedig een
aanvang zal worden gemaakt.
Het wekt slechts bevreemding, dat de intrekking
van bedoeld besluit zoolang op zich heeft doen wachten,
niettegenstaande de Minister, volgens zijn mededeeling
in de Memorie van beantwoording op de Indische be
grooting, reeds in de maand Augustus van het afgeloopen
jaar den Gouv.-Gen. had medegedeeld, datdeKoninklijke
goedkeuring op het door hem genomen besluit niet kon
worden verleend. (Vad.)
Naar het »Alg. Dbld." verneemt is uit Holland
telegrafische last aan de Indische Regeering gezonden,
om zich te onthouden van het nemen van een eigen
machtig besluit in zake de exploitatie der Sarnbalioeng-
kolen.
Voor de slachtoffers van de ramp te Muiden is
in het geheel -16.056.80 ontvangen. H K H. prinses
Marianne heeft 200 tot dit doel afgestaan.
Kapelle. Aan de herstemming voor een notabele
bij de Ned. Herv. gem. alhier op Woensdag 21 Feb.
jl. namen 78 stemgerechtigden deel. Van de ingele
verde biljetten waren 2 blanco, terwijl van de 76
overige geldige stemmen de eene helft op den heer
S. Kramer en de andere helft op den heer J. Van
Maris uitgebracht werd. In dit geval moest het lot
beslissen, dat ten gunste van den heer S. Kramer
uitviel.
Toezegging van beroep verleend naar Numansdorp
aan ds. C. B. Oorthuis, te Woudrichem.
De bekroning van wege het Comité var. school
verzuim alhier voor getrouw schoolbezoek over 1882,
zal plaats hebben op 13 of uiterlijk 20 Maart aanst.
De 25 kinderen, op de lijsten der leerlingen
van de scholen of onderwijzers alhier niet gevonden
wordende, zijn te verdeelen als volgt:
10 hebben de school reeds verlaten, als 12 jaar
of bijna 12 jaar oud zijnde; 3 zijn ziekelijk; 4 nu
aangegeven voor de lagere school3 zijn schippers
kinderen, die aan boord hunner ouders wonen; 1
bezoekt eene naai- en breischool; 1 is idioot; 1 is
ongevaccineerd en 2 zijn bepaald onwilligen.
No 1 op de voordracht voor onderwijzeres aan
de openbare meisjesschool te Bergen-op-Zoom is mej.
M. Sterk, onderwijzeres aan de O. L. school te
Tolen. (M. Ct.)
Aan de hoofden van scholen in Nederland is
door de vergadering van geneeskundige inspecteurs
eene circulaire gezonden, waarin gewezen wordt op
de vele bewijzen van vaccinatie, die niet voldoen aan
de voorschriften der wet. De onderwijzers worden
uitgenoodigd zulke bewijzen niet aan te nemen.
Tot onderwijzer aan de school met den bijbel
te Groede is benoemd de heer P. C. De Jonge, te
Oud-Beierland.
De «Vereeniging voor H. Onderwijs op Gerefor
meerden grondslag" zal haar jaarvergadering houden
te Arnhem op 20 en 21 Juni.
Benoemd te Amsterdamtot hoofd aan de tweede
openb. lagere school le kl. J. Stamperius, onderwijzer
aan de burgerschool te Alkmaar; tot derde onderwij
zeres aan de openb. lagere school le kl. no. 29 mej.
II. C. J. Dominicus Van den Bussche, onderwijzeres
te Alkmaar.
De Vereeniging van Christelijke Onderwijzers en
Onderwijzeressen, zal dit jaar haar Algemeene Verga
dering den 15n en 16nMei te Nijmegen houden.
Kantongerecht te Goes.
In de zitting van heden, Vrijdag 23 Februari 1883,
zijn de navolgende vonnissen gewezen en uitgesproken
tegen
lo. J. J. v. d. B., te Ierseke, beklaagd van het
niet weghalen van goederen van de losplaats der haven
te Ierseke, veroordeeld in eene geldboete van f 3, subs.
1 dag gev.straf c. e.
2o. A. G., C. M. en C. Van L., allen te Ierseke,
beklaagd van het maken van burengerucht, ieder ver
oordeeld in eene geldboete van f7,50, subs. 2 dagen
gev. straf c. e.
3o. J. M. en A. Sbeiden te Colijnsplaat, be
klaagd van als voren, ieder veroordeeld in een geld
boete van f5,50, subs. 1 dag gev.straf c. e.
4o. T. II., te Colijnsplaat, beklaagd van het laten
Ioopen van vuilwater op de straat te Colijnsplaat,
veroordeeld in eene geldhoete van f 1, subs. 1 dag gev.
straf c. e.
5o. J. II., D. K., C. K., J. K., D. V., A. S„ allen
te Colijnsplaat, W. M. te Wissekerke, M. K., te
Geersdijk, beklaagd van het rapen van schelpvisch,
ietar veroordeeld in eene geldboete van f10, subs. 2
dagen gev.straf c. e.
6o. W. v. d. W., te Geersdijk, beklaagd van als
voren, veroordeeld in eene geldboete van f 4,50, subs.
1 dag gev.straf c. e.
7o. J. V., te Kapelle, beklaagd van het niet be-
hooilijk zorgdragen om te beletten dat de hond, dien
men bij zich heeft, in het jachtveld wild opspoort,
veroordeeld in eene geldboete van f 10, subs. 1 dag
gev straf c. e.
8o. J. v. Ate Hansweert. beklaagd van het be
jagen van eens anders jachtveld, zonder vergunning,
veroordeeld in eene geldboete van f10, subs. 2 dagen
gev.straf c. e.
9o. A. V. d. M., te Oudelande, beklaagd van het
bemachtigen van wild, op andere dan ingevolge de
wet geoorloofde wijze veroordeeld in eene geldboete
van f20, subs. 3 dagen gev.straf c. e.
•lOo. A. V. d. V., te Krabbendijke, beklaagd van het
aanwenden van pogingen om wild te bemachtigen door
middel van een wildstrik, veroordeeld in eene geld
boete van f20, subs. 3 dagen gev.straf c. e.
llo. M. C., te Ierseke, beklaagd van alsvoren, zulks
2 malen, veroordeeld in twee geldboeten van f20
elk, subs. 3 dagen gev.straf c. e. voor elke boete.
12o F. V. K., te Ierseke, beklaagd van het zich
met een wildstrik bevinden in het veld buiten open
bare wegen of voetpaden, veroordeeld in eene geld
boete van f20, subs. 4 dagen gev.straf c. e.
13o. M. V. H., te Waarde, beklaagd van alsvoren,
veroordeeld in eene geldboete van f10, subs. 2 dagen
gev.straf c. e.
Als eene bijzonderheid meldt men ons dat Don
derdag op de verkooping van den boereninspan van
wijlen dhr. J. Wabeke te Rilland, een kalf van 5 dagen
oud is verkocht voor f36.
Heinkenszand. Gelijk in de meeste gemeenten wel
het geval zal zijn, ondervindt ook hier de arbeidende
bevolking maar al te zeer de nadeelige gevolgen van
den middelmatigen oogst van verleden jaar. Waar
aan den dorsch in den regel twee a vier arbeiders
een geheelen winter werkzaam waren, treft men deze
getallen op vele plaatsen slechts voor de helft aan of
is de tijd op den vloer aanmerkelijk verkort. Een
voorrecht derhalve dat de zachte weersgesteldheid.