1883. N0.. 22
Dinsdag 20 Februari.
70ste jaargang.
Mededeelingen op verschillend gebied.
GOES, 19 FEBRUARI 1883.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Rechtzaken.
GOESCHE
De uitgive dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nominees 5 ct., met bijblad 10 et.
In ons land vervoege men zich: voor Rotteidam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN D1TMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
Heden werd de 66e jaardag van Z. M. den
Koning alhier op de gewone wijze herdacht. Van de
openbare gebouwen en uit vele particuliere woningen
wapperde de Nederlandsche driekleur, terwijl eene in
spectie van de schutterij plaats had.
Krniningen. Op eene morgen te houden vergadering
van ons departement der Maatschappij tot Nut
van 't Algemeen, zullen eenige voorstellingen gegeven
worden door den heer Maju, die daartoe op kosten
der kas overkomt. Of de verwachtingen die men van
deze vergadering heeft wel zullen verwezenlijkt wor
den, zal de tijd moeten leerenzooveel is zeker dat
vele leden van oordeel zijn dat het niet op den weg
van het Nut ligt, voor dergelijke voorstellingen de
departementskas te bezwaren het voorstel ertoe werd
dan ook slechts met meerderheid van stemmen aan
genomen ook de meerderheid van het bestuur was
er tegen.
Ierseke. Nadat in de vorige raadszitting een voor
stel tot verhooging van het onderwijzerstraktement,
ondanks de krachtige verdediging van den burgemees
ter, met 4 tegen 3 stemmen was verworpen, werd in
de zitting van Donderdag eene door burg. en weth.
voorgestelde wijziging van dit voorstel met algemeene
stemmen aangenomen. De wijziging bestond hierin,
dat men tot da maand Augustus trachten zal op het
traktement van heden f 600) onderwijzers te beko
men; mochten die pogingen mislukken, dan zal men
tegen genoemd tijdstip overgaan tot traktementsver-
hooging, terwijl dan tevens over den vorm en het
bedrag dier verhooging nader zal worden beslist. Wij
verheugen ons over dit besluit, waardoor de Raad
althans éen schrede voorwaarts op den weg van het
belang der jeugd heeft gedaan.
Verder werd aangenomen een voorstel tot het uit
schrijven «ener geld leening van f 6200, teneinde uit
voering te kunnen geven aan het onlangs genomen
besluit tot vergrooting der haven. De geldleening zal
gesloten worden in obligatiën van f 100 tegen 5 pCt.
interest, en van die obligatiën zullen jaarlijks drie
bij uitloting worden afgelost.
Een voorstel tot aankoop van een stukje grond tot
tuin bij de woning van het hoofd der school op het
dorp, tegen den prijs van f 247,40, werd mede met
algemeene stemmen aangenomen.
Vanwege Gedeputeerde Staten in onze provincie
is aan de besturen der waterkeeringen van de calami-
teuse polders of waterschappen in Zeeland een voor
schrift uitgevaardigd tot aanleg van een afzonderlijk
register der peilingen, die betrekking hebben op zink
werken en steenbestortingen
De heeren G. Alberts Lz. c s. te Middelburg,
concessionarissen van den stoombargedienst tusschen
Middelburg en Vlissingen, hebben aan de koninklijke
maatschappij «De Schelde" te Vlissingen de vervaar
diging opgedragen van een snelvarende salonboot, die
den naam zal dragen van »Luctor et Emergo", van
staal gebouwd en met vijf waterdichte schotten voor
zien. Deze boot zal zeer geriefelijk worden inge
richt en ook een afzonderlijke dames-salon hebben.
Zij zal alleen voor den sneldienst gebruikt worden,
geen tusschenstations aandoen en den overtocht in
twintig minuten verrichten. Met de drie booten
zullen er 12 reizen dagelijks, in plaats van nu 5, heen
en weder geschieden.
Tegelijkertijd is aan genoemde werf de vervaardi
ging opgedragen van twee stalen havenbootjes voor
een geregelden dienst tusschen Vlissingen (stad) en
de onlangs door den Staat aan de Maatschappij »de
Schelde" ter exploitatie overgedragen havenwerken
aldaar (havenstation). Een en ander zal met 1 Juli
a. s. in werking treden.
IJzendijke. De heer J. A. Hemmekam heeft van
Gedeputeerde Staten eene afwijzende beschikking ont
vangen op zijn bezwaarschrift.
Gelijk men zich herinneren zal, had het dagelijksch
bestuur der gemeente Biervliet in Januari 11. den
heer H. als schatter der localiteiten in zake drankwet
ontslagen, niettegenstaande in zijne aanstelling van
jaarwedde sprake is en men hem van de tijdelijke
benoeming ook onkundig had gelaten. Naar wij ver
nemen zal daarom de heer H zich tot hooger college
richten.
Het ook door ons gemelde bericht, dat op het
verzoek van de Nederl Maatschappij tot bevordering
der oestercultuur te Bergen-op-Zoom, om van regee-
ringswege te waken tegen de schade, die naar hare
meening voor die cultuur zal ontstaan door de uit
voering van de door het gemeentebestuur van Bergen-
op-Zoom voorgenomen verbreeding en uitdieping van
de Zoom afwijzend is beschikt, wordt door den heer
J. L. Pompe van Meerdervoort, voorzitter der Ned.
Mij. tot bev. d. Oestercultuur, te Bergen-op-Zoom, in
het daar verschijnend N. Adv.blad niet geheel juist
genoemd. De maatschappij werd door het gemeente
bestuur gevraagd, of bedoelde verbreed ing van de
Zoom nadeelig kon zijn voor de oestercultuur. De
beantwoording van die vraag was en is geheel af
hankelijk van de hoeveelheid zoetwater, welke de ver-
breede rivier langs de oesterputten en over de oes-
terperceelen zal voeren.
Toen het gemeentebestuur geen enkele zekerheid
omtrent die hoeveelheid zoetwater kon verstrekken,
wendde de N. M. tot B. der O. G. zich tot de re
geering, met verzoek voor de belangen der oester
cultuur te wakenwaarop de maatschappij van de
Regeering ten antwoord bekwam, dat bij het besluit
der Staten van Noord-Brabant in verband met wij
ziging der voorwaarden, waaronder aan de gemeente
Bergen-op-Zoom eene bijdrage uit de provinciale kas
is toegekend, alsnog aan die bijdrage eene bepaling
is verbonden, luidende
«Bijaldien ter eeniger tijd mocht blijken, dat de
oestercultuur nadeel zou ondervinden van het af te
voeren zoetwater, het gemeentebestuur van Bergen-op-
Zoom daartegen, volgens aanwijzing van Gedeputeerde
Staten, voorzieningen zal hebben te nemen."
De Regeering heeft dus, in plaats van het verzoek
af te wijzengezorgd dat de belangen der oester
cultuur gewaarborgd blijven.
Het besluit van den Minister van Marine tot
trapsgewijze vermindering der dagloonen van bejaarde
werklieden aan 's lands werven is in zoover gewijzigd,
dat die van 55 jaren, bij geschiktheid voor hun werk,
in hun daggeld gehandhaafd blijven. (N. R. Ct.)
Na de behandeling der leeningwet zal de Tweede
Kamer in de afdeelingen onderzoeken o. a. de wets
ontwerpen tot herziening van de indeeling van het
rijk in kiesdistrictentot herziening van de wet op
den kinderarbeid betreffende de verdeeling van markt-
grondentot wijziging van art. 126 der wet op het
hooger onderwijshet wetsvoorstel van den heer
Vermeulen tot wijziging van de wet op het lager
onderwijshet wetsontwerp Schepel betreffende het
vestingstelselhet voorstel-Buma betreffende de droog
legging van de Zuiderzee.
De Commissie van Rapporteurs over de Kieswet
heeft nader aan den Min. van Binnen). Zaken eenige
vragen gedaanwelke thans zijn beantwoord. Een
en ander komt in hoofdzaak hierop neer
De Regeering meentdatwordt het voorstel tot
censusverlaging aangenomenontbinding der Kamer
niet zal moeten volgen voordat over de herziening der
kiestabel (indeeling der districten) beslist zal zijn.
Laatstgenoemd ontwerp zal tijdig genoeg kunnen be
handeld worden, om die ontbinding aan den tweeden
Dinsdag van Juni a. s. te doen voorafgaan.
De censusverlaging zal, met het oog op de aanvul
ling der kiezerslijsten, n et veel later in werking kun
nen treden dan 20 April 1883. Is vóór dat tijdstip
de beslissing over de indeeling der districten niet ge
nomen, dan zal de invoering der censusverlagingis
zij tot stand gekomen, niet kunnen vermeden worden.
De Min. meent, dat het zeer moeilijk zal vallen de
aanvullingslijsten zoo spoedig gereed te makendat
zij bij de periodieke verkiezingen voor de Prov. Staten
en de gemeenteraden in dezen zomer zouden kunnen
gevolgd worden.
Ofschoon van oordeeldat niet al haar vragen en
bedenkingen door de Regeering volledig zijn opgelost,
acht de commissie het wetsontwerp thans voor open
bare beraadslaging voldoende voorbereid.
Zaterdag is een buitengewone Ministerraad ge
houden.
In April a. s. zal een vergelijkend onderzoek
plaatshebben van adspiranten voor de betrekking van
surnumerair bij de posterijen, waartoe vijftien plaatsen
ter vervulling zijn opengesteld.
Voor de voorwaarden zie de St.-Ct. no. 40.
In de gisteren te Rotterdam, vanwege het
Nederlandsche Bond tot verkrijging van algemeen
kiesrecht en ter aanbeveling van het algemeen stem
recht, gehouden meeting is met nagenoeg algemeene
stemmen de navolgende motie aangenomen
«De vergadering, van oordeel, dat zoowel het recht
als het belang der geheele burgerij medebrengen de
dadelijke invoering van het algemeen kiesrecht, pro
testeert tegen de tegenwoordige regeling van het
kiesrecht."
De meeting was door meer dan 400 personen be
zocht. Het debat werd ingeleid door den heer P. C.
F. Frowein, terwijl o. a. het woord werd gevoerd
door de heeren F. Domela Nieuwenhuis uit Den Haag
en J. A. Fortuijn uit Amsterdam.
Werklieden of groepen van werklieden, die raad
en inlichting verlangen voor het oprichten van Vak-,
Algemeene of Coöperatieve vereenigingen van verschil
lende strekking, voor werklieden, kunnen zich daartoe
wenden tot het het Centraal-Bestuur van het Algemeen
Nederlandsch Werklieden-Verbond, adres B. H. Heldt,
gloemstraat 82 te Amsterdam.
Genoemd bestuur is steeds bereid de oprichting van
zoodanige vereenigingen te bevorderen en, des ge-
wenscht, sprekers te zenden om doel en strekking er
van in openbare vergaderingen te verklaren.
sIn de Rijkspostspaarbank is van 1 totlOFebr.
jl. f36,366,22 meer ingelegd dan terugbetaald.
Het volgende bericht doet dezer dagen in de
bladen de ror.de:
«Te Amersfoort is Woensdag jl. een huwelijk vol
trokken, waarvan geen der acht daarbij compareerende
personen kon lezen of schrijven. Onder hen waren
verscheiden jeugdige personen".
Bij de vermelding hiervan voegt de »N. R. Ct."
de verzuchting: «En dat in 1883!"
Het feit is zeker opmerkenswaard. Het zij toeval
of opzet deze acht geleerde personen heeft bijeenge
bracht dat in een stad als Amersfoort, waar toch
zeker tot het verkrijgen van goed lager onderwijs wel
gelegenheid zal zijn nog acht (en wie weet, hoe
veel meer nog!) personen worden gevonden die lezen
noch schrijven kunnen, is wel een bewijs, dat, al
bestaat de gelegenheid tot leeren, er nog niet altijd
gebruik van wordt gemaakt.
Maar bovendien rijst de vraagzou Amersfoort in
dezen alleen staan? We gelooven het niet.
Ondanks alle goede gelegenheid, ondanks allen zede
lijken invloed om van het onderwijs te profiteeren,
zijn er nog altijd onverschillige ouders, die weer onver
schillige kinderen grootbrengen, welke op hun beurt weer
onverschillige ouders worden. Al ware het voor de
zulken alleen zou leerplicht meer en meer wenschelijk
en noodig worden.
Anders zijn we in 1983 nog niet veel verder!
Van vertrouwbare zijde ontving de «Leeuw. Ct."
het volgende uittreksel uit een brief van een officier
te Atjeli, dd. 7 Jan 11.
«Het is hier tegenwoordig in Atjeh geen «couleur
de rose". Ik geloof, dat de toestand zelfs slechter is
dan hij ooit is geweest. Zulke sterke benden als wij
tegenwoordig aanhoudend tegen ons over hebben, wa
ren vroeger onbekend. Van 1 Januari tot heden, dus
in zes dagen, hebben wij bij verschillende ontmoetin
gen 52 dooden en gewonden gekregen."
Nadat gedurende vier dagen, onder leiding van
den heer Braakman, pater-redemptorist uit Rozendaal,
conferenties waren gehouden door de congregatie van
de Heilige Familie, had gisteravond de aanneming
van nieuwe en de bevestiging van de oude leden dier
congregatie alhier plaats. Een talrijke schare was in het
kerkgebouw der Rooinsch-Katholieken bijeen. De pater
hield eene toespraak, waarin hij den oorsprong, de
voordeelen en de verplichtingen der leden van de
congregatie schetste. Aan die toespraak ontleenen
wij, voor zoover ons geheugen het toelaat, het volgende
In 1844 kwam een officier der genie, te Luik in
garnizoen liggende, doch geboortig uit Venloo, op het
denkbeeld, om godsdienstige samenkomsten te houden,
buiten den tijd der kerkelijke oefeningen. De eerste
bijeenkomst had plaats in een timmermanswinkel en
werd door zeven personen bijgewoond. Doch de zaak
vond zooveel bijval, dat dit lokaal weldra te klein was
en er ook behoefte gevoeld werd aan geestelijke leiding.
Een verzoek aan den toenmaligen bisschop van Luik,
mgr. Van Bommel, ook een Nederlander evenals de
stichter der vereeniging, om benoeming van een gees
telijke tot directeur en gebruik van een der kerkge
bouwen. werd met gunstigen uitslag bekroond. Boven
dien genoot de vereeniging in 1846 de hooge onder
scheiding, dat zij door Paus Pius IX werd erkend en
met zijnen zegen begiftigd, terwijl een aflaat aan het
lidmaatschap verbonden werd. Paus Leo XIII beves
tigde niet alleen al deze voorrechten, maar bepaalde
tevens, op verzoek van den generaal-overste der ver
eeniging, dat de leden zouden deelen in de gebeden
der geloovigen, zoodat, waar ook op aarde in het
algemeen gebeden wordt, de leden daarin begrepen
zijn. Thans heeft zij hare vertakkingen in alle landen
van Europa, ja zelfs in Amerika, en draagt zij den
eerenaam van Aarts-broederschap. De geschiedenis
der vereeniging draagt, zooals de spreker zich uitdrukte,
de kennelijkste blijken van «den vinger Gods", terwijl
op hare bijeenkomsten met het volste recht van toepas
sing is wat door den psalmist geschreven is en bij
elke toelating tot de kloostergeloften gezongen wordt
«Hoe schoon is het, wanneer broeders in liefde samen
wonen". Met het genot der voorrechten neemt men
echter ook verplichtingen bij het lidmaatschap op zich
en deze zijn: een echt Katholiek en stichtelijk leven,
een goed maatschappelijk gedrag enz.
De toespraak werd afgewisseld door het gemeenschap
pelijk gezang van een drietal liederen uit het daartoe
bestaande boekje der congregatie.
Het aantal toegetredenen was thans zeer gering,
doch de spr. deelde mede, dat onderscheidenen zich
voor het lidmaatschap hadden aangemeld, wier proef
tijd nog niet verstreken was, en die in Juni of Juli
zouden worden aangenomen.
Heinkenszand. Eerst den 15en April a. s. zal de
naar hier beroepen predikant, dhr. J. C. Y. Bussingh
De Vries, van Zuidzande, zijne intrede in deze gemeente
doen.
Bedankt voor het beroep naar Kattendijke door
den heer J. A. Van Tuinen, cand. te Goënga.
Bedankt -voor het beroep naar de Chr. Ger. gem.
te Colijnsplaat door ds. B. Veenstra, te Vlissingen.
Bedankt voor het beroep naar de Ev Luth. gem.
te Vlissingen door ds. H. R. Snijder te Medemblik.
Op de lijst van kinderen boven de 6 en bene
den de 12 jaren te Middelburg, die niet schoolgaan,
komen 345 namen voor. Onder dit getal zijn niet
begrepen de onvermogenden van 67 jaar, die wel
aanvrage om plaatsing gedaan hebben, maar voor welke
tot dusver geene plaats is.
De nieuw gebouwde openbare schóól te Arne-
muiden zal binnenkort worden betrokken. Voor 6
lokalen zijn, als niet spoedig in de vacaturen wordt
voorzien, slechts twee onderwijzers beschikbaar.
Op de voordracht van een hoofd aan eene openb.
school der 3de klasse voor jongens te Amsterdam
staan no. 2 en 3 de heeren T. Visser en J. A. Van
Driel, hoofden van scholen te Maasland en te Breskens,
en op die van hoofd aan eene openbare school lekl.
in de hoofdstad no. 1 de heer J. Stainperius, onder
wijzer te Alkmaar.
Naar men verneemt zal de algemeene vergade
ring der Vereeniging voor Christelijk Nationaal school
onderwijs dit jaar te Utrecht gehouden worden.
(V.)
Door tusschenkomst van den districtsschoolop
ziener zijn door burgemeester en wethouders van We-
meldinge de onderwijzers in de gelegenheid gesteld
om ook des Woensdags den cursus ter opleiding voor
de hoofdakte te kunnen bijwonen. Tot heden kon
den zij er alleen des Zaterdags gebruik van maken.
Arrondissements-rechtbank te Middelburg.
Door de rechtbank zijn Zaterdag gewezen de vol
gende vonnissen tegen
J. G., arbeider te Hoedekenskerke, wegens beleedi-
ging van een bedienend beambte, veroordeeld tot f 16
boete; H. V., 38 j. schipper te Boom (Belgie), wegens
beleediging veroord. tot 15 dagen cel en f 8 boeteC. v.
W. 10 j. te Borssele, wegens diefstal, veroordeeld tot
drie dagen gev.strafJ. N., 23 j„ schipper te Ierseke,
wegens diefstal van oesters, tot 9 maanden cell. gev.
straf; A. K., 20 j., dienstbode te Ierseke, wegens
diefstal in dienstbaarheid, tot drie maanden cell. gev.
strafG. N., 31 j. te Rilland-Bath, wegens landloo-
perij, tot 15 cell, gev.straf en allen in de kosten.
De rechtbank te Zierikzee veroordeelde Vrijdag
verschillende personen tot eene geldboete van f0,50
of éen dag gevangenisstraf wegens het verkoopen van
geneesmiddelen, (urbanus- en slijmpillen, haarlem
merolie) enz.
Door de rechtbank te Breda is rechtsingang ver
leend, met bevel tot gevangenhouding en instructie,
tegen de spoorwegbeambten C. D. J. v. L. en A. De
D., beschuldigd van moord met verwonding, dezer
dagen gepleegd met voorbedachten rade en ter geleider
lage, bij het gaan uit eene herberg aldaar, op een
koetsiersknecht en een timmermansknecht, van welke
de eerste spoedig bezweek, terwijl de tweede thans
nagenoeg buiten gevaar is en in staat getuigenis af
te leggen. (Vroeger door ons medegedeeld.)
Door het Hoog Militair Gerechtshof is o. a.
het volgende door den krijgsraad in het le militaire
arrondissement, standplaats 's-Gravenhage, gewezen
vonnis goedgekeurd
M. C. L., 26 jaren, geboren te IJzendijke, vrijwillig
huzaar 3e reg., liggende in garnizoen teBerge'n-op-Zoom,
schuldig verklaard aan 2e desertie in tijd van vrede,
gevolgd door vrijwillige aangifte doch niet binnen de
4 weken, en het zoek maken van groóte en kleine
equipementenstukken onder zeer verzachtende omstan
digheden. Ilij verliet in Febr. 1877 zonder verlof zijn
garnizoen en begaf zich met zijn beminde, die bevallen
moest, naar Belgie, trouwde haar in 1881 te Gent,
ging van daar naar Roubaix in Frankrijk, alwaar hij
zich vestigde en voor vrouw en drie kinderen met
mattenmaken den kost verdiende. Op verlangen zijner
ouders keerde hij naar Nederland terug en meldde
zich te Rozendaal bij de marechaussee als deserteur
aan. Veroordeeld tot eene miiiUf re detentie van vier
maand m.
