1883. N°. 18.
Zaterdag 10 Februari.
IJKWEZEN.
Mededeelingen op verschillend gebied.
GOES, 9 FEBRUARI 1883.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Rechtzaken.
Wetenschap, Kunst en Letteren.
Buiteniandsch Overzicht.
«-^SSC^NSg^r
GOESCH
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich: voor Rotteidam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH V AN D1TMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
De prijs dor gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan -4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter openbare kenn's dat krachtens Ministe-
riëele beschikking door den Inspecteur van het ijk-
wezen aan het ijkkantoor te Middelburg is uitgereikt
eene serie nieuwe modellen van de blikken maten voor
droge en natte waren, bestaande uit
8 stuks inhoudsmaten voor droge waren van 1 de
caliter tot deciliter, met koperen banden
7 stuks oliematen van '/s decaliter tot '/2 deciliter;
1 hooge vochtmaat van decaliter
3 stuks melkmaten (1 liter, V« liter, 2 deciliter) met
stortrand en tuit;
3 stuks melkmaten (1 liter, 7, liter, 2 deciliter)
zonder stortrand en tuit
dat deze voorwerpen als typen dienen van de blik
ken matendie voortaan zullen worden vervaardigd
en geijkt, en het dus van belang is dat de ijkplich-
tigen in het algemeen en fabrikanten in het bijzonder
van deze modellen kennis dragen, en
dat de bedoelde nieuwe modellen door belangheb
benden kunnen worden bezichtigd aan het ijkkantoor
te Middelburg, op de gewone kantoordagen, Dinsdags
en Donderdags van 9 tot 11 uren.
Goes, den 3 Februari 1883.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
De bruto opbrengst der te Goes, ten behoeve der
ongelukkigen tengevolge van Muidens ramp, gehouden
verloting was f 108. Aan twee giften was nog ontvan
gen f 1,Een en ander is aan de commissie ad
hoe verzonden.
De eerste prijs is gevallen op no. 66, de tweede op
no. 36.
Naar wij vernemen zal de voordracht door den
heer Pierson, te Kloetinge te houden, plaatshebben
in het lokaaltje der Zondagsschool aan den Goeschen
straatweg, en wel as. Maandagavond den 12n dezer.
Als we wel onderricht zijn, zal het onderwerp wezen
«Bestrijding der bestaande schoolwet in aanprijzing
der school met den Bijbel."
Kruiningen. Uit verschillende gemeenten wordt
melding gemaakt van geringe sterfte. Daarop kan ook
hier gewezen worden, aangezien op eene bevolking van
2700 zielen in het geheele jaar 1883 nog slechts
éen sterfgeval plaatshad, en wel den 1 Januari van
éen kind van 7 maanden.
Gisteren heeft ten raadhuize te Middelburg de
verloting plaatsgehad van vrouwelijke handwerken en
andere voorwerpen ten behoeve der armen dier stad.
Er waren 394 prijzen bijeengebracht, terwijl het getal
uitgegeven loten, tegen den prijs van éen gulden,
1025 beliep.
De Londensclie correspondent der N. R. Ct.
meldt, dat er oneenigheden bestaan tusscheri de stoom
bootmaatschappij «Zeeland" en de directie van den
»Chatham-spoorweg", naar aanleiding van de haven
te Queensborough. De stoombootmaatschappij «Zeeland"
wil de maatschappij van den «Chatham-spoorweg" een
proces aandoen wegens contractbreuk.
In verband met de aangevangen exploitatie der
havenwerken door de Kon. Maats. «De Schelde" te
"Vlissingen wordtnaar men aan de M. Ct. meldt
van Rotterdam uit een vasten lichterdienst georgani
seerd, terwijl door een paar nijvere industriëelen uit
Middelburg het denkbeeld is geopperd, om een tweetal
pennybootjes in de vaart te brengen voor een gere-
gelden dienst tusschen de buiten- en de binnenhavens
en de stad "Vlissingen tot aan de Tonnenbrug.
Het lichtschip van de Noord-Hinder-bank is door
Z. M. transportstoomer «Schelde" op zijn ligplaats
gebracht en heeft Woensdagavond zijn licht weder doen
schijnen. (M. Ct.)
In strijd met een in ons vorig no. overgenomen
bericht uit het «Dagbl." heeft volgens het «Vaa." de
Minister van Financiën verklaard zich geheel te kunnen
vereenigen met de meening van den directeur der
registratie en domeinen te Leeuwarden, dat, wanneer
voor de eerste quitantie voor een som, ontvangen in
mindering eener schuldvordering of van een huur- of
pachttermijneen plakzegel is gebruikt, op hetzelfde
papierwaarop die quitantie is gesteldook de vol
gende quitantiën in mindering van die schuldvordering
of van een huur- of pachttermijn mogen worden ge
schreven.
Naar de N. Rott. Ct. verneemt, zou een ontwerp
van wet, waarbij den Minister van financiën machti
ging wordt gegeven om twintig millioen zilveren stand-
aardmunt te doen versmelten en te verkoopen, bij den
Raad van State in behandeling zijn.
HH. MM. de Koning en de Koningin zullen, ver
gezeld van prinses Wilhelmina, dit jaar reeds den
27 Maart met een talrijk gevolg hun jaarlijksch be
zoek aan de hoofdstad des Rijks brengen. Tot 3 April
zullen HH. MM te Amsterdam verblijven en van daar
direct naar Engeland vertrekken, waar zij voornom< ns
zijn tot 16 April te vertoeven. Op dien datum be
geven HH. MM. zich naar HDr. landgoederen «Berg"
in Luxemburg, om daar zes weken, tot 31 Mei, ver
blijf te houden. (Dagbl.)
De Haagsche gemeenteraad heeft het aanbod
van H It. II. de groot-hertogin van Saksen-Weimar-
Eisenach aangenomen tot verkoop van de Gothischa
Zaal met eenig daaromliggend terrein voor de som
van f 78,500. Tevens werd besloten het huis aan den
Korten Vijverberg tot gemeente-museum interichten.
De directeur der staatsloterij de heer J Stam,
ou 1-inspecteur-generaal der registratie en domeinen
en lid van den Haagschen gemeenteraad, is heden na
een langdurig lijden overleden.
Den 18n zal te Rotterdam een meeting gehou
den worden door den Nederlandschen Bond tot ver
krijging van algemeen kies- en stemrecht en ter aan
beveling vau het algemeen stemrecht. Als sprekers
zullen optreden de heeren P. C. F. Frowein uit Goes,
J. A. Fortuijn uit Amsterdam, en F. Domela Nieu-
wenhuis uit den Haag. (N. R. Ct.)
De na het jongste spoorwegongeluk aan het
station te Alkmaar in staat van beschuldiging ge
stelde wisselwachter is in de zitting der rechtbank
van 6 dezer vrijgesproken. (Alkrn. Ct.)
Woensdag is een transport machinisten onder
bevel van den machinist le kl. v. k. J. Oost Lievense
per stoomschip «Prins Van Oranje" naar Oost-Indie
vertrokken.
In enkele noordelijke gedeelten der provincie
Groningen denken de landbouwers er ernstig aan om
den akkerbouw door veeteelt te vervangen. De voor
uitzichten van den landbouw zijn, vooral ook door de
concurrentie, die Amerika den boer aandoet, zeer
weinig aanlokkend. Voegt men daarbij een reeks van
ongunstige jarenpas doorleefddan wordt het ver
klaarbaar dat enkele landbouwers hun geliefkoosd
bedrijf laten varen om iets anders aantevangen. (R. N.)
Kapelle. Bij de op 7 Febr. jt. gehouden stemming
voor een notabele bij de Ned herv. gem alhier zijn
64 stemmen uitgebracht. Hiervan waren 3 van on
waarde. De heer S. Kramer verkreeg 23 de heer
J. Van Maris 13 en de heer A. Kriger 10 stemmen,
terwijl de overige stemmen over eenige andere per
sonen verdeeld werden, zoodat niemand de volstrekte
meerderheid verkreeg, en er herstemming moet plaats
hebben tusschen beide eerstgenoemde heerenwelke
bepaald is op 21 Febr. a. s.
Te Harderwijk overleed jl. Zaterdag op 64jarigen
leeftijd ds. Juch, predikant bij de Chr. Geref. gem.
aldaar. Hoewel geheel blind, nam hij steeds met nauw
gezetheid zijn ambt waar.
Aan de inteekenaren is toegezonden de derde
jaargang van het «Nieuw Kerkelijk Handboek" of
Naamregister der predikanten van al de kerkgenoot
schappen, uit officiëele bronnen opgemaakt door M.
W. L. Van Alphen, hoofdcommies bij het Departement
van Financiën, afdeeling Eerediensten, te Voorburg,
welke jaargang ditmaal is verrijkt met een tal van
belangrijke bijzonderheden.
De heer J.M.Mulder, vroeger hoofdonderwijzer
aan de openbare armenschool te Zierikzee sinds 15 Dec.
1843, en daarna aan de op 13 Sept. 1858 geopende
bijzondere christelijke school te Ter Neuzen, heeft,
tengevolge van verzwakten lichaamstoestand, 'op 66-
jarigen leeftijd besloten zijne laatstgemelde betrekking,
waarin hij nagenoeg 25 jaren op loffelijke wijze werk
zaam was, neder te leggen.
De gemeenteraad van Amsterdam heeft benoemd
tot onderwijzeres in het handteekenen aan de openbare
hoogere burgerschool voor meisjes mej. L. C. Van der
Keilen, onderwijzeres aan de openbare II. B. S. voor
meisjes te Middelburg.
De studenten te Kopenhagen hebben het voor
nemen opgevat in de avonduren aan handwerkslieden
les te geven, aanvankelijk in taal, gezondheidsleer,
geschiedenis en staatsinrichting. Reeds moeten zich
ruim 400 arbeiders hebben aangemeld, die aan ver
schillende cursussen wenschen deeltenemen.
Het bureau voor onderwijs te New-York kan
ter aanstaande tentoonstelling te Amsterdam geene
voorwerpen inzenden, bij gebrek aan de noodige fondsen.
In de zaak van den gewezen bisschop Dumont
tegen bisschop Durousseaux heeft de rechtbank van
Doornik zich incompetent verklaard ten opzichte van
den etsch om aan laatstgenoemden te verbieden, den
titel te voeren van bisschop van Doornik. Voorts heeft
de rechtbank een commissaris benoemddie naar
Amerika zal worden gezonden, om van daar de papie
ren en waarden terug te halen, welke er door Bernard
zijn gedeponeerd. Tevens blijven aan den eischer alle
rechten voorbehouden voor het geval, dat bisschop
Durousseaux volhardt in zijn verzet tegen de afgifte
van die papieren en waarden en hunne terugzending
naar België.
Middelburg. Was het wonder dat het schouwburg
lokaal Woensdagavond propvol was, zoo zelfs dat reeds
des namiddags te een uur geene plaatsen meer te
verkrijgen waren? De naam, die «Zwarte Griet"
vooruit gesneld was, had de verwachting hoog ge
spannen en toch zal wel niemand onbevredigd het
gebouw hebben verlaten. De voorstelling, door .de
vereeniging «Het Nederl. tooneel", afd. Rotterdam,
van Rosier Faassen's nieuwe drama gegeven, mag in
alle opzichten goed geslaagd heeten.
«Zwarte Griet" is een flink drama, boeiend van het
begin tot aan het eind, een bewijs te meer voor de
bekende waarheid, dat Faassen het publiek kent en
weet wat het hebben wil. Oogenblikken van spanning
en opgewekte tooneelen wisselen elkander af en houden
de belangstelling gaandezijn meesterschap in het tee
kenen van tafereeltjes bewees de schrijver o. m. door
het aardige dampartijtje. Voeg bij een en ander dat
het stuk eene schoone, zedelijke strekking heeft, en het
in dramatische kracht verre wint van Faassen's vroe
gere werken, en men kan begrijpen, dat het publiek
met aandacht de voorstelling volgde.
De uitvoering waszooals we dit van de Rotter
dammers gewoon zijn. De titelrol is een nieuwe tri
omf voor Mevr. Cath. Beersmans, die zich vooral in
de laatste twee bedrijven in ai haar kracht toonde
flink werd zij ter zijde gestaan door alle medewerken
den, zoowel dames als heeren. Bijzondere vermelding
verdient zeker wel de heer Poolman. Wie indertijd den
saletjonker in «Zonder Naam" of den lispelenden apo
theker in «de dochters van Hasemann" heeft gezien,
moet zich verwonderen over de veelzijdigheid van een
talent, dat thans op zoo uitstekende wijze den gemee-
nen smokkelaar en wilddief weergeeft. De auteur had
zich tevreden gesteld met de rol van den pastoor, die
onwillekeurig den rabbi uit «Vriend Fritz" voor den
geest roept, en doet wenschen dat allen als hij moch
ten zijn
De beeldhouwer II. Teixeira de Mattos heeft het
marmeren beeld «Asschepoetster", dat verleden jaar
in Arti de aandacht trok, verkocht aan het Panopti
cum, waar 't in de tentoonstellingszalen zal prijken.
Het hoofdcomité tot oprichting van een monu
ment voor Hugo de Groot heeft, met goedkeuring van
zijn eere-voorzitter, Z. K. H. Alexander der Nederlanden,
prins van Oranje, bepaald, dat het monument binnen
Delft zal worden opgericht.
De Italiaansche beeldhouwer Vela, de vervaar
diger o. a. van liet prachtige marmeren beeld te Ver
sailles, Napoleon in zijne laatste oogenblikken voor
stellende, heeft van het Gothard-comité de opdracht
ontvangen van een groot monument, ter herinnering
aan de vele menschenoifers, welke de onderneming
gekost heeft. Het monument zal bestaan uit een hoog-
relief in brons, en vijf personen voorstellen in meer
dan natuurlijke grootte, die een door een dynamiet-
ontploffing gedooden arbeider uit een tunnel naar bui
ten dragen.
Franz Liszt was door het Parijscbe comité uit-
genoodigd mee te werken op het concert ten voordeele
van de noodlijdenden door de overstroomingen. Hij
schreef, dat hij dat tot zijn spijt niet kon doen. «Mijn
72 jaren maken mij als pianist tot een invalide en
ik kan niet meer mijn tien vingers, die ik in jaren
niet meer oefende, in het publiek gebruiken zonder
mij aan een «four" bloot te stellen. Ik ben dan ook
besloten niet meer in het openbaar op te treden.
De Directie van een nog in aanbouw zijnd theater
te Londen is op het practische denkbeeld gekomen om
onderwijl een prijsvraag uit te schrijven voor het beste
tooneelwerk, van welken aard ook. Het publiek zal dan
hebben uit te maken, wat het beste stuk is, met dien
verstande dat van de menigte handschriften die zullen
inkomen, er twee of drie worden uitgezocht, gespeeld
en beproefd, welk stuk het langst repertoire houdt. De
prijs is 500 guinjes. No. 2 krijgt een premie, en de
overige stukken worden teruggezonden mits de
auteur het frankeergeld aan postzegels insluite. Men ver
wacht een bezending van 20,000 stuks.
De Amerikaansche ingenieur Stock heeft een
machine uitgevonden, welkevóór de locomotief ge
plaatst, niet alleen de sneeuw van den weg opruimt,
maar tevens door een krachtigen luchtstroom de sneeuw
in vlokken verdeelt, en buiten het spoor werpt Deze
machine verricht volgens Stock den arbeid van 500 man.
De kapitein van het schip Aneroid" van Swan
sea, die 8 Januari de St.-Bridesbaai bij Milford bin
nenliep, geeft bericht omtrent een zeldzaam verschijnel,
nl. een zeebeving. Op zijn reis van Porto-Cabello on
dervond hij den 2, 's namiddags om 6 uur 30 min.,
den zeer heftigen schok van een zeebeving, die liet
schip in al zijn voegen deed schudden. Het verschijnsel
is te meer opmerkenswaardig omdat, volgens verkla
ring van dien kapitein, van een soortgelijk natuurphe-
nomeen op dit gedeelte der aardoppervlakte, nl. 24°
29' Noorderbreedte en 64° 38' Westerlengte (van
Greenwich af gerekend), nog nooit iets vermeld is.
Zooals wij in ons vorig nomtner meldden, is in Zwit
serland de vaccine-quaestie aan de orde en hebben
sommige kantons zich tegen liet verplichtend stellen
van de inenting verklaard.
De Groote Raad van Bern heeft met eene meerder
heid van slechts 2 stemmen (57 tegen 55) besloten
de verplichte vaccine te behouden.
De commissie uit den Franschen Senaat tot onder
zoek van de pretendentenwet, samengesteld uit negen
leden, telt maar éen voorstander van het ontwerp, den
heer de Testelin.
Als rapporteur is benoemd de heer Allou, senatore
voor het leven, een vriend van Gambetta. Hij is be
kend wegens zijn welsprekendheid en trad indertijd
als advocaat op voor Gambetta, toen deze te Rijssel
zijn vermaarde redewaarin hij de regeiring voor
het alternatief: «aftreden of zich onderwerpen", stelde,
vervolgd werd. De heer Allou is een beslist tegen
stander van de uitzonderingswet.
Tegen het einde van de week wordt eene beslissing
over het ontwerp verwacht.
In Denemarken heeft de tweede kamer het voor
stel behandeld de lijkverbranding toetelaten, waar zij
verlangd wordt. De Minister van Eeredienst verklaarde
zich, na advies bij de geestelijkheid te hebben inge
wonnen, tegen de crematie.
Hij meende, dat Denemarken niet moest voorgaan
in eene zaak, waaromtrent de publieke opinie in de
groote Europeesclie staten niet gunstig is. Deze be
wering schijnt ons niet zoo geheel juist. In Zwitser
land, Duitschland en Italië b.v. bestaat reeds de fa
cultatieve lijkverbranding. Vooral in laatstgenoemd
land wordt zij meer en meer ingevoerdmen denke
aan de steden Milaan, Padua, CremonaLodi enz.,
die allen lijkovens bezitten. Ook in de Vereenigde
Staten maakt zij vorderingen.
De Minister drukte de vrees uit, dat de vergunning
tot lijkverbranding algemeene ergernis in den lande
zou doen ontstaan.
De hygiënische voordeden, die de crematie zou ople
veren, trok hij in twijfelook doelmatig ingerichte be
graafplaatsen zullen naar het oordeel van den Mi
nister geen nadeel voor de openbare gezondheid op
leveren. De kamer besloot het voorstel alsnog in han
den van de Ministers van Justitie en van Eeredienst
te stellen, teneinde nadere inlichtingen te ontvangen.
Hetzelfde vraagstuk is in België aan de orde. De
commissie voor de verzoekschriften uit de kamer
heeft een rapport uitgebracht naar aanleiding van het
adres van den Brusselsclien gemeenteraad, «dat de
Wetgevende Macht wettelijke bepalingen vaststelle,
waardoor de facultatieve lijkverbranding worde toe
gelaten, behoudens die voorzorgen, welke de open
bare veiligheid vereischt."
Dit rapport, door den Brusselschen afgevaardigde
Goblet d'Alviella gesteldbehelst belangrijke bijzon-
derheden. Niet alleen wordt het vraagstuk uit een
sanitair oogpunt behandeld, doch ook getoetst aan de
eischen der crimineele justitie. De conclusie van het
rapport is dat België, als het dichtstbevolkte land van
Europa, niet dralen mag met de invoering van de
facultatieve lijkverbranding, weshalve de commissie
voorstelt het adres van den Brusselschen gemeenteraad
te stellen in handen van de ministers van justitie en
binnenlandsche zaken, met het verzoek aan den eerste
om te overwegen, welke voorzorgen genomen kunnen
worden, opdat de lijkverbranding niet worde een aan
moediging tot misdaad, en met het verzoek aan den
laatste om een wetsontwerp intedienen, waarbij aan
de gemeenten de bevoegdheid worde gegeven om, on
der zekere voorwaarden, eene verordening op de facul
tatieve lijkverbranding vasttestellen.
De Donau-conferentie is gisteren te 3 uren te Londen
bijeengekomen. De vertegenwoordigers varï de ver
schillende mogendhedenook die van Duitschland,
graaf Munster, die van zijn ziekte hersteld is, waren
tegenwoordig; de Turksche gezant had echter nog geen
instructiën van zijn gouvern ment ontvangen. Lord
Granville is het voorzitterschap opgedragen. Morgen
zal de volgende zitting plaatshebhen.
De Times bericht, dat de heer Gladstone morgen
de reis van Cannes naar Engeland zal aanvaarden.
