1883. N°. 17. Donderdag 8 Februari. Mededeelingen op verschiüend gebied. GOES, 7 FEBRUARI 1883. Kerkelijke Zaken en Onderwijs. GOESCi De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75. Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct. In ons land vervoege men zich: voor Rotteidam aan het Algemeen Advertentiebureau van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren. De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend. Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets. Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel. Nu ook' hier ter stede de quaestie behoud of opheffing der gemeente-leenbank aan de orde is, kan het zijn nut hebben op berichtenals het volgende dat wij uit het »Rott. Nieuwsblad" ontleenende aandacht-te vestigen. Men leest daarin «Aan welke knevelarijen de kleine burgerman bloot staat bij de bedekte pandjeshuizen (niet de stedelijke banken van leening, maar de huizen van verkoop met recht van wederinkoop) hebben eenige Leidsche heeren aan 't licht gebrachten omtrent hunne bevinding deelen ze het volgende mede Aan elk der vijr voornaamste verkoophuizen, welke wij hier eenvoudig met de letters A, B, O, D, E aan duiden, werd een zilveren vork en lepel te koop aan geboden ouder beding, dat deze voorwerpen gedurende zes maanden zouden kunnen worden teruggenomen tegen betaling van den oorspronkelijken koopprijs benevens vergoeding der kosten van beheer en bewaring. Het kantoor A betaalde het aangeboden goed met 7, de kantoren B en C e!k met 6,50, het kan toor D met ƒ4, en eindelijk het kantoor E met slechts 3. De zilverwaarde van de bedoelde vork en lepel was 8,25 en bij de Bank beleendzou deze op die artikelen hebben voorgeschoten 7. Alleen het kan toor A betaalde duswat men ook bij de bank als voorschot "had kunnen verkrijgen, terwijl de kantoren D en E sommen betaalden, die belangrijk lager waren dan het voorschot't welk de eigenaar bij de bank van leening had kunnen erlangen. En hoe stond het nu met de kosten van beheer en bewaringdietoen de verkooper van zijn recht van wederinkoop gebruik maakte, door dezen vergoed moesten worden Zie hier, wat elk van de kantoren als vergoeding eischte en tevens wat de Bank zou gevorderd hebben, indien men dezelfde som gedurende denzelfden tijd bij haar zou hebben beleend. Het kantoor A vorderde voor 7, gedurende tien dagen afgestaan, 13 cent, terwijl de Bank zou bere kend hebbenvoor administratieloon 6 cent, rente 2 cent, te zamen 8% cent. Kantoor B vorderde voor 6,50, gedurende veer tien dagen afgestaan, 15 cent, terwijl de Bank zou berekend hebben voor administratieloon 6 cent, rente 3% cent, te zamen 9% cent. Kantoor C vorderde voor ƒ6,50, gedurende twaalf dagen afgestaan, 15 cent, en de Bank zou gevraagd hebbenvoor administratieloon 6 cent, rente 3 cent, te zamen 9 cent. Kantoor D liet voor 4over dertien dagen, 15 cent betalen, en de Bank zou slechts gevorderd heb ben voor administratieloon 4 cent, rente 2 cent, te zamen 6 cent. Eindelijk bracht kantoor E., dat de lepel en vork met slechts 3 betaalde, voor beheer en bewaring gedurende veertien dagen 15 cent in rekening, terwijl de rekening van de Bank zou zijn geweestvoor ad ministratieloon 4 cent, rente 1 cent, te zamen 5 cent. Trekt men van de som, die als vergoeding geëischt werd, hetzelfde administratieloon af als aan de Bank betaald moet worden, dan blijkt het, dat als rente genoten werd bij kantoor A 36 pCt., kantoor B 35 pCt., kantoor C 41 pCt., kantoor D 76 pCt., kantoor E 94 pCt., de Bank van Leening 12 pCt." Nu wij toch op dit chapitre zijn, willen wij tevens een bewering, gisteren in den Zz. N.bode onder Goes voorkomende, tegenspreken, als zou met kermis het goed van den arme naar de leenbank gaan om het geleende geld te kunnen verbrassen. Een dergelijke bewering ligt zoo voor de hand, dat weinigen de moeite nemen zich eens van hare juistheid te over tuigen. Op grond van onderzoek kunnen wij ten stelligste verzekeren, dat althans wat Goes betreft het omgekeerde plaatsheeft. Op kermis en hoogdagen wordt juist veel meer gelost dan beleend. - Ten postkantore Goes werd over het jaar 1882 het onderstaand getal brieven, drukwerken, enz. enz. behandeld Binnenlandsche portbetalende brieven: Stuks. Gefrankeerd344116 Ongefrankeerd1124 Binnenlandsch gedrukte stukken: Dag- en weekbladen a 1 cent (getal exempl.) 8968 204292 Verdere gedrukte stukken (getal omslagen) 119219 Binnenl. monsters of stalen van koopwaren 4189 Dienstbrieven66980 Binnenlandsch aangeteekende brieven 9282 idem met aangegeven waarden294 met een bedrag van 172950,70%. Binnenlandsche berichten van ontvang30 expresse brieven 113 Gestorte binnenlandsche postwissels 15509 tot een bedrag van van. 278601,68% waaronder 51 telegrafische tot een bedrag van- 2892,97 Uitbetaalde binnenlandsche postwissels 8106 stuks, tot een bedrag van - '121525,20 waaronder 9 telegrafische tot een bedrag van- '1595,10 Gestorte buitenl. postwissels 522 st. - 12525,49 waaronder 4 telegrafische tot een bedrag van- 135,73 Uitbet. buitenl. postwissels 285 st. - 9291,20 waaronder 3 telegrafische tot een bedrag van- 295,24 BINNENLAND. Getal ter invordering aangeboden quitantiën: 2467 stuks tot een bedrag van 7610,87 waarvan betaald 2150 stuks tot een bedrag van- 6434,63 waarvan onbetaald 307 stuks tot een bedrag van- 1176,24 Totaal bedrag van het ingevorderde voor ontvangen Quitantiën van andere postkantoren 26173,61 BUITENLAND. Verzonden 2 stuks, Ontvangen 47 tot een bedrag van- 3513,41% waarvan betaald 34 stuks tot een bedrag van- 2525,00% Ontvangen postpakketten van 15 Maartaf tot en met 31 December 1882 6614 stuks. Verzonden binnenlandsche postpakketten tot 1 kilo1575 van 13 1218 35 513 Totaal 3306 stuks, waarvan 78 stuks met aangegeven waarden tot een bedrag van 5553,40. Ontvangen uit het buitenland 98 stuks. Verzonden naar 76 Volgens te Goes gedane waarnemingen was de weersgesteldheid gedurende de maand Januari als volgt Dit jaar begon met mist en regen, den 1 Januari 's morgens te acht uren werd reeds 14.7 ml. regen afgetapt, dat is de grootste hoeveelheid die er in Ja nuari op 1 dag viel. Evenals zich deze maand inzette gedroeg zij zich ook verdergedurende de geheele maand buiig regenwedertweemaal begon het te vriezen, doch ook tweemaal volgde daarop sneeuw en dooiwe- der. Den len en den 5den Januari waren het zomer- sche dagen. De geheele hoeveelheid afgetapte regen bedroeg 70.9 niM., 't aantal regendagen 12. In ons vorig nommer verklaarden wij, dat wij in den heer Pijnacker Hordijk, op grond, dat hij een ideaal-toestand (waarbij het onderwijs aan particuliere krachten kan worden overgelaten) schetste, geen be dekten tegenstander van het openbaar onderwijs kun nen zien. De Nieuwe Rotterd. Cour. schrijft heden: »Zoo dachten ook wij nog in September, toen de heer Pijnacker het ideaal, waarin de openbare scholen zullen hebben plaats gemaakt voor het bijzonder on derwijs", telkens in eene verre toekomst plaatste. Maar een paar maanden later lag voor den Minis ter de herziening der wet al niet meer in een verre toekomst. Den 14den December ontbrak het nog maar aan een homogeen Ministerie, om de handen aan het werk te slaan. «Naar mijne overtuiging (zoo luidde toen reeds het advies) kan eene herziening der wet op het lager onderwijs alleen plaatsgrijpen door een homogeen, niet door een heterogeen kabinet. Zij kan geschieden door een kabinet, samengesteld uit leden der rechterzijde, maar daarin kan deze Minister geen plaats nemen, omdat hij noch anti-revolutionair noch katholiek is. Zij kan ook geschieden door een kabi net, bestaande uit leden der linkerzijde, en dan zou zij kunnen uitgaan van dezen Minister, indien later werkelijk waarheid blijkt te zijn wat hij vermoedt, dat vele leden der linkerzijde binnen en buiten deze kamer met zijne denkbeelden omtrent het onderwijs instemmen." De conclusie, die deN. R, Ct. uit de aangehaalde woorden van den Minister trekt, dat hij in September niet op een toekomst-ideaal heeft gezinspeeld maai' nu reeds de openbare school wil afbreken, zoo hij maar hel pers vindt, komt ons voor niet juist te zijn. Uit niets blijkt, dat de Minister in deze redevoering de door hem voor de toekomst ontwikkelde denkbeelden beoogt. Herziening der onderwijswet acht de Minister, blij kens deze rede, wenschelijk, maar staat dit gelijk met afbreking van het openbaar onderwijs Trou wens, de Minister wil alleen met ambtgenooten tot de linkerzijde behoorende de herziening ondernemen dit geeft alle reden om onbezorgd te zijn. De lin kerzijde toch heeft behoud van de openbare school in haar vaandel geschreven en zal den heer Hordijk «niet helpen afbreken, wat zij eerst met zooveel moeite heeft helpen stichten." Wetsherziening, door den beer Pijnacker met de linkerzijde ondernomen, kan, naar het ons voorkomt, niet anders dan het onderwijs ten goede komen. Grooten bijval zoo meldt men aan De Std. vindt een voorstel om in de hoofdstad van Noord- Brabant een standbeeld voor jhr. Klerck op te richten en op het voetstuk het opschrift te plaatsen«De dankbare provincie Noord-Brabant aan den man, die water keert, waar water deert." Al mag de Minister zeker aanspraak maken op de dankbaarheid der Noord-Brabanters, toch gelooven wij dat het plan om hem een standbeeld op te rich ten wel het meest dwaze plan is, dat men ten uit voer zou kunnen brengen. Als men voor eiken Minis ter, die zich op de eene of andere wijze verdienste lijk maakt en volgens de «St. Ct." doet dit iedere Minister, getuigen de woorden van dank, hem daarin bij zijn aftreden voor de «vele en gewichtige diensten den lande bewezen," een standbeeld moest oprich ten, dan was er in Nederland, dat nog al een enke len Minister aan kan, weldra plaats te kort. Trou wens, we kunnen moeilijk aannemen, dat de Minister Klerck zelf met het denkbeeld zou ingenomen zijn, terwijl we het in allen gevalle een gevaarlijk en duur antecedent zouden achten. Ellewoutsdijk. In de jl. Maandag gehouden raads zitting was ingekomen een brief van Gedeputeerde Staten, waarin deze verklaarden bezwaar te hebben tegen het besluit van onzen gemeenteraad om 65 op centen op het personeel te heffen. Tengevolge hiervan werd genoemd besluit ingetrokken en vervangen door een ander, waarin werd vastgesteld, dat 40 opcenten zullen worden geheven. Daarna werd gelezen een schrij ven van den geneeskundigen inspecteur, houdende be zwaren tegen den bouw van een onderwijzerswoning, ter plaatse daarvoor door den raad aangewezen. Dit stuk werd tot nader order ter zijde gelegd. Hierna legde de burgemeester, die tot tijdelijk secretaris is benoemd, zijne belofte af, terwijl ten slotte een der raadsleden nogmaals terugkwam op de reeds vroeger besproken quaestie der tractementsverhooging van de onderwijzeres in de handwerken. Hij vroeg of een der leden zich kon herinneren, dat omstreeks medio 1882 een raadsbesluit daaromtrent was genomen, en nadat allen hierop onlkennend hadden geantwoord, gaf hij terecht zijne verbazing te kennen, dat desniettegen staande in de vorige vergadering was aangenomen, dat bij de raadsleden onbekende besluit te beschouwen als met 1 Januari jl. te zijn ingegaan. 's-IIcerenlioek. Dhr. L. Wirtz alhier is tijdelijk belast met de waarneming van het hulpkantoor der posterijen in deze gemeente. Borssele. De tienjarige tafels op de registers van den burgerlijken stand dezer gemeente over de jaren 18731882 leveren de volgende statistiek: geboren zijn er 228 m., 114 vr. totaal 442; overleden 120 m. 119 vr. totaal 239; levenloos aangegeven 21 m 15 vr. totaal 36 en gehuwd 84. Aangespoelde lij ken 3. Gemiddeld per jaar waren derhalve geboren 44, overleden 24, levenloos aangegeven 3 a 4 en gehuwd 8 a 9 paren. Middelburg. Naar wij uit goede bron vernemen bestaat bij den heer J. De Decker Gz., te Antwerpen, vroeger te Middelburg, het voornemen om het onlangs op zijn werf gebouwd ijzeren stoomschip van kolossale afmetingen, genaamd De Burgemeester De Wael, een proeftocht naar Vlissingen te laten maken. Voor- loopig is daarvoor de 15e dezer maand bepaald, ter wij 1 de bouwmeester een deel van zijn personeel aan den optocht op zijn kosten zal doen deelnemen. Een lofwaardig voorbeeld om go 3de verhoudingen tusschen werkgevers en werknemers in het leven te roepen. De Kamer van Koophandel en Fabrieken te Middelburg heeft tot haren voorzitter gekozen den heer mr. W. C. Borsius en tot vice-voorzitter den heer mr. G. N. De Stoppelaar. Uit Wissekerke meldt men aan de M. Ct. De nol, die de westelijke zijde van de jongste dijk breuk aan den Sophia-polder voor verdere afbrokke ling moet behoeden, is sinds eenige dagen afgewerkt. Hiermede is voorzien in den meest dringenden nood. Toch blijft de toestand van dezen polder, tengevolge der zwakheid van den inlaagdijkdie het ingeloopen gedeelte afsluit, nog zeer zorgwekkend. Als men ver der bedenkt, dat dit gedeelte van den Sophia-polder gescheiden is van een veel grooter ingeloopen deel des Thoornpolders door een dijkje, welks zandige oostzijde over een lengte van 40 a 50 M een aanzienlijken af slag vertoont, zoodat het te voorzien is, dat misschien spoedig reeds de Roompot over een lengte van onge veer 1000 M. zijn golfslag uit het N. W. op de in- laagdijkcn zal doen gevoelen, dan zal men mosten toegeven, dat de toestand van Noord-Bevelands noord zijde op deze hoogte verre van rooskleurig is. Omtrent den vrijdom van heffing in 4883 van kaai- en liggeld te Vlissingen voor schepen van of naar Rotterdam deelt de »N R. Ct." mede dat die, zoowel als alle andere schepen, welke gebruik maken van de haven en andere terreinen der Koninklijke Maat schappij «de Schelde", ook door het Rijk zijn vrijgesteld van schut- en havengeld, zoowel te Vlissingen als te Veere. I)e heer P. Van Reesgemeente-architect van Ter Neuzen, heeft als zoodanig zijn eervol ontslag aangevraagd. De Ned. bark «Noach V," gezagv. Van Schel ven, vertrok Maandag, na tot 51 dM. te hebben ge licht, binnendoor naar Rotterdam. In de maand Januari jl. werden door de stoom trammaatschappij Bergen op ZoomTholen vervoerd 4874 personen, met een opbrengst van f 1034,35. Op 3 April a. s. kunnen weder een vrij groot aantal pupillen aan de pupillenschool te Nieuwersluis geplaatst worden. Voor nadere bijzonderheden zie men St.-Ct. no. 29. Dit jaar kunnen bij het Koninkhjk Instituut voor de Marine te Willemsoordna afgelegd examen, ge plaatst worden30 jongelieden als adelborst voor den zeedienst en 4 jongelingen als adelborst voor de mariniers. Alle bijzonderheden zijn vermeld in de St Ct. no. 30. Naar aanleiding van de discussiedie in de Tweede Kamer heeft plaats gehad over het regeerings- toezicht op de statuten en tarieven der levensverze kering-maatschappijen, heeft prof. Van Geer, van Leiden tot dusver regeerings-adviseur in zake le vensverzekering aan den Minister van Binnenlandsche Zaken verzocht in het vervolg niet weder met het geven van advies belast te mogen worden. (Vad.) Men beweert, dat van huishuur slechts éénmaal 's jaars zegelrecht zou verschuldigd zijn en de andere termijnen vrij zouden wezen. Dat is ohguist; Hetzij zulk een termijn (mits grooter dan 10) als afzon derlijke schuld worde beschouwd, dan wel als gedeel telijke kwijting van de jaarhuur, in elk geval vereischt elke quitantie afzonderlijk zegel, als dienende voor «het geheel of gedeeltelijk te niet gaan van een geld schuld". (Dagbl.) In de rijks-postspaarbank is gedurende Januari jl. meer ingelegd dan terugbetaald 140,440,24. Op 31 Jan. was meer tngelegd 2,115,147,83. Uit het jaarverslag der «Vereeniging tegen de Kwakzalverij" blijkt, dat in het afgeloopen jaar bet ledental met 45 pet. is toegenomen en thans 681 bedraagt. Ruim 94000 stuks drukwerk werden koste loos onder het volk verspreid en 12 scheikundigen hebben kosteloos het onderzoek van 22 verschillende nog niet onderzochte middeltjes op zich genomen. Het proefstation verbonden aan 's Rijks-land bouwschool te Wageningen, heeft in 1882, wegens gedane onderzoekingen van zaden, meststoffen enz. enz. ontvangen 4703,78. De machinist 2e kl. J. De Ligny, gedetacheerd bij de conservatie der reserveschepen te Hellevoetsluis gaat den dienst verlaten. Naar men verneemt, zal de vijfde tocht van de «Willem Barents" onder bevel staan van den luit. ter zee le klasse J. Dalen. In den ring Veere is het getal vacaturen sterk aan het afnemen. Bedroeg het vóór eenigen tijd nog 5, weldra zullen daarvan 2 gemeenten weder in het bezit zijn van een eigen predikant, nl. Aagtekerke en Oostkapelle, daar de candidaten Poort en Sleeswijk Visser binnen kort hun predikambt aldaar zullen aanvaarden. Ds F. Lion Cachet, te Valkenburg, heeft het beroep naar Rotterdam aangenomen. (INGEZONDEN.) Mijnheer de Redacteur Met verbazing las ik in uw blad van heden onder de rubriek: Kerkelijke zaken en onderwijs: «dat de heer W. Puijenbroek, zich noemende evangelist" (en niet de Evangelist de heer Van Pienbroek, zooals in uw blad staat) «zijne standplaats overgebracht had van Ellewoutsdijk naar Ovezand, waar hij thans de godsdienstoefeningen leidt, enz." Dat bericht is onjuist. De heer Puijenbroek heeft zijne woonplaats in September 11. van Ellewoutsdijk naar hier overgebracht, en voor 14 dagen zijne kerkel. attestatie hier ingeleverd, maar van: leiding der gods dienstoefeningen hier is geen sprake zelfs wel is door genoemden heer in Sept. 11. aan den kerkeraad ver-

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1883 | | pagina 1