r Kerkelijke Zaken en Onderwijs. Rechtzaken. Scheepvaartberichten. Buitenlandsch Overzicht. Gemengde Berichten. Ons bestek gedoogt niet van deze belangwekkende en van het begin tot het einde boeiende voordracht een uitvoerig verslag te geven. Trouwens, dit zou niets meer dan een zwakke echo van het gesprokene zijn. De heer Van Gorkom, die reeds vóór eenige jaren zich te Goes als een talentvol redenaar heeft doen kennenheeft gisteravond wederom met een wel sprekendheid, een gloed en bezieling gesproken, die ons Douwes Dekker voor den geest brachten. Wij hopen, dat de heer Van Gorkom aan den wensch van velen zal gehoor geven en dezen winter nogmaals zal op treden. De heer Z. D. Van den Bilt La Motthe vergastte daarna het publiek op een voordracht van het bekend gedicht van A. J. De Bull, »Eduard III voor Calais." Het publiek, tot onzen spijt in kleiner getale opge komen dan wij gehoopt hadden, heeft een genotvollen avond gehad. Gisteren besloot de regelings commissie voor de tentoonstelling van teekeningen van levende meesters alhier, deze expositie te houden van 24 tot 27 Jan. a.s. Het Gemeente-bestuur, steeds bereid elke poging tot bevordering van kunstzin te ondersteunen, heeft voor bovenstaand doel een zaal van het Raadhuis beschik baar gesteld. Uit de portefeuille, door Arti verstrekt, zijn, op de door haar reeds gemaakte tournee verschei den kunstwerken aangekocht. Toch bevat zij nog veel van schilders wier naam een goeden klank heeft. Wij noemen slechts de nainen van: J. Van Essen, A. Van Everdingen, H. C. Hazeu, Henri W. Janssen, Geo Poggenbeek, A. C. A. Van Rappard, Willem Steelink, H. G. Wolbers, J. H. Wijs muller, O. Eerelman, J. A. Hilverdink, allen inzenders op onze schilderijen-tentoonstelling van 1881. Een druk bezoek valle deze tentoonstelling te benrt. In de algemeene vergadering der leden van de' afdeeling Goes der Maatschappij t. b. v. toonkunst is benoemd tot president dier afdeeling de heer mr. J. W. C. De Jonge Van Ellemeet. In de Zaterdagavond gehouden vergadering van het departement Goes der Maatschappij tot nut van het Algemeen is tot bestuurslid van dat departement gekozen de heer J. J. Ochtman. Met het oog op de waarschijnlijkheid, dat de heer P. F. Brunings binnenkort deze provincie zal bezoeken, is tevens besloten om vanwege de afdeeling dezen begaafden spreker uit te noodigen een leesavond op zieh te willen nemen. LOTING VOOR DE NATIONALE MILITIE. De loting voor de nationale militie in 1883 zal voor de volgende gemeenten op onderstaande dagen en uren plaats hebben Te Goes, den 28 Febr., te 9 uren voor Goeste 10% uren voor Borssele, Ellewoutsdijk,'s-Heerenhoek, Heinkenszand en 's-Heer Arendskerkeden 1 Maart, te 9 uren, voor Kloetinge, 's-Gravenpolder, 's-Heer Abtskerke, Kattendijke en Wolfaartsdijk te 10 uren voor Baarland, Oudelande, Nisse, Ovezand, Driewegen en Hoedekenskerke. Te Kapelle, den 2 Maart, te 10% uren voor Kapelle, Wemeldinge, Yerseke en Kruiningen te 1 uur voor Krabbendijke, Schore, Waarde en Rilland-Batli. Te Cortgene, den 24 Febr., te 10 uren voor Cortgene, Cats en Colijnsplaatte 11 uren voor Wissekerke. Te Tholen, den 26 Febr., te 9% uren voor Tholen, Oud-Vosmeer, St-Philipsland, Stavenisse, St-Annaland, St-Maartensdijk, Scherpenisse en Poortvliet. Ter bepaling van het aandeel, door de gemeenten te dragen in het gedeelte hetwelk door de provincie in deze lichting moet worden geleverd, worden o. a. samengevoegd de gemeenten 's-Gravenpolder en 's-Heer Abtskerke Baarland en Oudelande. De heer Hammes, geneesheer te Andijk, heeft voor zijne benoeming te Hoedekenskerke bedankt. Ellewoutsdijk. Vóór eenige dagen is de aannemer der grondboringen, die in den buitenberm van den zeedijk alhier op vijf verschillende plaatsen zullen ge daan worden, begonnen met de boring op den Oost- havendam. De tegenspoed op 10 M. diepte was door gepaste maatregelen weldra overwonnen. De uitkomst van 40 M. diepte leert, dat de grondslagen ter ge noemde plaatse uit zand bestaan. In het boren zelf valt sedert de vorige verrichtingen, evenals op andere terreinen, verbetering optemerken. Vroeger werden de verschillende buizen, verbonden door soldeersel, in den grond geschoeperd of gedraaid, terwijl zij thans, aan elkander geschroefd, door een hefboom naar beneden worden gedreven. Blijkens percentsgewijze opgave betrekkelijk de geoefendheid in het lezen en schrijven van de miliciens der lichting van 1882 konden lezen en schrijvenNoord-Holland 92.63, Zuid-Holland 92.15, Groningen 91.79, Utrecht 91.32, Friesland 90.85, Gelderland 89.98Limburg 89.2 Overijsel 82.2, Drente 84.31, Zeeland 83.03 en Noord-Brabant 82.66; konden alleen lezen: Noord-Brabant 1.21, Gelder land 0.47, Zuid-Holland 1.01, Noord-Holland 0.6, Zeeland 0.6, Utrecht 1.38, Friesland 0.54, Overijsel 2.09, Groningen 0.31, Drente 1.96 en Limburg 0.14 konden lezen, noch schrijvenZeeland 16.37, Noord- Brabant 16.13, Drente 13.73, Overijsel 12.71, Lim burg 10.66, Gelderland 9.55, Friesland 8.91, Gronin gen 7.9, Utrecht 7.3, Zuid-Holland 6.84 en Noord- Holland 6.77. Dat Zeeland in de laatste rubriek bovenaan staat strekt onze provincie zeker niet tot eer Donderdag is in een buitengewone zitting van den gemeenteraad de nieuwbenoemde burgemeester van Zierikzee, mr. J. P. N. Ermerins, plechtig ge ïnstalleerd. Het muziekkorps der dd. schutterij bracht hem 's avonds voor het raadhuis een serenade. Er heerschte veel levendigheid en een groote volksmenigte was op de been. IJzendijke. Van de leesbibliotheek, dezen winter door ons departement der M. tot N. van 't A. opge richt wordt een flink gebruik gemaakt. Een paar voorstanders van volks-ontwikkeling hebben du aan d,e boekerij een tal van boekwerken geschonken, o. a. de geheele serie van Jules Verne's werken, en die van Maijne Reid. De jongere lezers vooral zijn met dit nieuwjaarscadeau zeer ingenomen. De boeken worden kosteloos ter lezing afgegeven. Moge dit voorbeeld navolging vinden! Een ingezetene dezer gemeente, dhr. J. A. Hemme- kam, heeft zich met een bezwaarschrift tot Gedeputeerde Staten gewend. In Januari 1882 was hij te Biervliet tot schatter der lokaliteiten enz. in zake drankwet door burgemee ster en wethouders benoemd, omdat het lot ten zijnen voordeele beslist had, nadat hij en zijne mede sollicitant dhr. A. C. Rijnberg te Biervliet elk éene stem hadden verkregen. De jaarwedde bedraagt 40 gulden en van tijdelijke benoeming was in de aanstelling geen sprakehij heelt den eed in handen des burgemeesters afgelegd; geen enkele reclame was na de schatting ingekomen, her schatting was dus onnoodig te Biervliet en toch zonder dat er sollicitanten opnieuw opgeroepen werden, werd Woensdag jl. te Biervliet A. C. Rijnberg in de plaats van H. aangesteld. Aannemende, dat men te B. gaarne die f40 een ingezetene wil gunnen, moet toch erkend worden, dat die handelwijze tegenover H., nu het moeielijkste van het scliattingswerk verricht is, zeer illoyaal is en daarom vertrouwen wij, dat de Staten wel een woordje zullen medespreken. Biervliet. De verkiezing voor een raadslid ter vervanging van dhr. Cornelis, het eenige lid dat geen deel nam aan de demonstreerende partij de partij, die een burgemeester, in de gemeente wonende wenscht is vastgesteld op 43 Februari e. k. Nu zal weder iemand gekozen worden, die zijne geloofs brieven niet zal indienen, want niet alleen bleef «het verzet" gedurende twee jaren onverzwakt gehandhaafd door de raadsleden, maar die partij is thans machtiger dan ooit, zoodat strijd bij de stembus gansch niet te wachten is. In de gisteren onder presidium van den heer "Vleu gels gehouden vergadering der kiesvereeniging is als candidaat geproclameerd de heer S. Van der Hooft, landbouwer, die 26 van de 32 stemmen verkreeg. Vlissingen. Gedurende het afgeloopen jaar werden alhier wegens overtreding der drankwet 320 personen beboet. Een zeker persoon, genaamd J. S., alleen werd tot 148 dagen gevangenisstraf veroordeeld. De vrachtgoederendienst tusschen 's-Hertogenbosch Vlissingen en tusschengelegen plaatsen, uitgevoerd door de schroefstoomboot Zeelandia van de firma Van der Schuijt Zoon, te 's-Hertogenbosch is, na een bestaan van ruim éen jaar, opgeheven wegens te weinig goe derenverkeer. De stoomboot zal nu varen tusschen Amsterdam en Deventer. Aan de te Vlissingen uitgeschreven geldleening voor de gemeente van f 45,000 a 4 pet h voor f 65,000 deelgenomen. Het eindverslag over het wetsontwerp betreffende de leening is door de Commissie uit de Tweede Kamer uitgebracht. De Commissie acht de openbare beraad slaging genoegzaam voorbereid. Tot gemeente-arts te Wageningen in de plaats van dhr. Th. Persant Snoep is benoemd dr. R. Rzn. Bijlsma, te Lochem. Op een door een ingezetene van Ootmarsum aan den Minister van financiën gerichte vraag, of rekeningen ten bedrage van f24, die in 3 termijnen telkens met f8 worden afbetaald, ook aan het ze gelrecht van 5 cent onderworpen zijn, is te kennen gegeven»dat de quitantien voor de verschillende afbetalingen op een vordering boven f40 elk aan een zegelrecht van 5 cent onderworpen zijn. Indien echter de quitantien voor die verschillende afbetalin gen op dezelfde rekening of hetzelfde papier gesteld worden, kan, volgens art. 7, litt. e, der wet van 3 Oct. 4843 (St.bl. no. 47), met een zegelrecht van 5 cent voor de eerste quitantie volstaan worden." Volgens de P. Gron. Ct. zou het bericht, dat eenige leden van de Eerste Kamer, behoorende tot de liberale partij, eene bijeenkomst gehouden hebben om te beraadslagen over de houding, die ze hadden aan te nemen tegenover de begrootingswetten, onjuist zijn. De Delftsche gemeenteraad heeft voor de op richting van een huldeblijk aan de nagedachtenis van Hugo De Groot f3000 toegestaan. Volgens de »Prov. Dr. en Asser Ct." is het ge oorloofd op briefkaarten, die voor quitantien dienen, plakzegels te hechten. Borssele. Bedankt voor het beroep naar deze ge meente door ds. Conradi, pred. te Hontenisse. Zaterdag 20 Jan. jl. had het 4e gedeelte van het vergelijkend examen van sollicitanten naar de be trekking van hoofd der openbare school te Tholen plaats. Van de 23, die zich hadden aangemeld kwa men 47 op en van dezen trokken zich nog 2 tijdens het examen terug. De districts-schoolopziener werd bij gestaan door de heeren Ittmann van Goes en Broers van Tholen. A. s. Zaterdag 27 Jan. zal het 2e ge deelte van het examen plaatshebben, waaraan zal worden deelgenomen door de 7 volgende heeren Berman, Dullemond, Varossieau en Van der Weiden, respect, hoofden van scholen te Gouderak, ZuidbroeK, Woudrichem en Andel in N.-Br.voorts de onderwij zers Trijling te Kampen, Vermeulen te Breda en Van Rij te 's-Boscli. Colijnsplaat. De staat, bevattende de namen der kinderen, die op 4 Jan. 11. boven de 6 en onder de 42 jaren waren, en niet school gingen, opgemaakt volgens art. 84 der wet op 't lag-, r onderwijs, bevat 44 namen. Van deze 44 kinderen is er éen reeds weder school gekomen, gaan er 2 in eene naburige gemeente ter school, zijn er 5 die, jjpas 6 jaar oud, met 4 Maart a. s. zullen worden toegelaten en 2 idioten. De 4 resteerenden hebben allen reeds school gegaan, doch 3 worden door huiselijke omstandig heden thuis gehoudeneen behoort tot de schip perskinderen. Hoe groot het schoolverzuim alhier is, blijkt uit de volgende cijferswegens ziekte werden verleden jaar verzuimd 4728 schooltijden, wegens slecht weer 223, wegens godsdienstsplichten 443, door veldar beid 27859, door anderen arbeid 44289, wegens ove rige redenen 3529, totaal 50744. Het geheele aantal schooltijden (verkregen door het aantal gehouden schooltijden met het aantal leerlin gen te vermenigvuldigen) bedroeg in 4882 468946, zoodat er door elkander ruim 30pet. werd verzuimd. Hoe de bevolking eener plattelandsschool aan eb en vloed onderhevig is, blijkt uit het volgende staatje. De maxima der werkelijk schoolgaande kinderen waren voor 4 882 in de eerste helft van Januari 328 laatste 328 eerste Februari 323 laatste 322 eerste Maart 337 laatste i> 299 eerste April 278 laatste 276 eerste Mei 273 laatste 257 eerste Juni 238 laatste 253 eerste Juli 252 laatste 244 eerste Augustus 4 78 laatste 230 eerste Septemb. 264 laatste 257 eerste October 249 laatste 264 eerste Novemb. 320 laatste 329 eerste Decemb. 336 laatste 338 De heer W. F. Koppeschaar heeft bij Burg. en en Weth. van 's-Gravenhage zijn ontslag ingediend als directeur der Hoogere Burgerschool aldaar. Hij acht zich in zijn rechten gekrenkt, omdat het dage- lijksch buiten hem om een beslissing genomen heeft in een geschil tusschen eenige leerlingen der vijfde klasse en een leeraar. In dit geschil vond de in ons vorig no. medegedeelde demonstratie van eene menigte leerlingen der H. B. school te 's-Hage haar aanleiding. Voor het gerechtshof te 's-Gravenhage stond de vorige week terecht Van A., gewezen brievengaarder te Veere. Hij bekende, door zijn gering inkomen van f 350 's jaars, een, ten zijnen kantore op verschillende tijdstippen op postwissel gestort, gezamenlijk bedrag van f 371,39 niet verzonden maar zelf gebruikt te hebben. De schade werd bij de ontdekking door be schuldigde vergoed. Het O. M. requireerde, op grond van het onbesproken verleden van beklaagde en van het gemis van schade, achttien maanden celstraf en een boete van f25. Het hof veroordeelde beschuldigde tot acht maanden eenzame opsluiting en een boete van f25. De postbode B.van Winsum op Groningen, wiens zaak wij indertijd meedeelden, is door de recht bank te Groningen vrijgesproken. Het Belgische stoomschip »Waesland", van de »Red Star Line", is Vrijdag op de reis van New-York naar Antwerpen, tengevolge van mist, tusschen de le en 2e zwarte ton bij Vlissingen aan den grond ge varen en vastgeraakt. Zeer spoedig waren sleepbooten aanwezig ter assistentie. Men is erin geslaagd het schip vlot te sleepen. Zaterdag is het naar Antwer pen gevaren. De nota van Engeland tot de mogendheden ge richt geeft tot verschillende beschouwingen aanleiding. De Italiaansche pers vooral toont zich zeer gebelgd zij acht de vrije vaart door het kanaal niet gewaar borgd. De Popoio Romano vooral maakt zich de tolk van dit misnoegen en trekt in twijfel, of de Engel- sche staatslieden wel steeds de beloften, in de nota vervat, zullen nakomen. Er bestaat reden voor deze beduchtheid. «Er is tweeërlei moraal," verkondigde de Fransche philosoof Nisard onder het tweede Keizer rijk, de eene voor den gewonen mensch, voor wien het schenden van een belofte misdaad is, en de an dere die van den staatsman, welke het daarmee minder nauw neemt. De Engelsche staatslieden hebben zoo dikwijls bewezen, dat zij Nisards onderscheiding in praktijk brachten dat de twijfel van het Italiaansche orgaan verklaarbaar is. De limes dient het echter eene bestraffing toe, die om een vaderlandsch spreek woord te gebruiken, neerkomt op zooals de waard is, vertrouwt hij zijn gasten." Het anarchisten-proces te Lyon is afgeloopentien beschuldigden, waaronder prins Krapotkine, zijn ver oordeeld, en vijf vrijgesproken. Er heerschte een vreeselijk tumult in de zaal. Na voorlezing van het vonnis hoorde men wanhoopskreten. De vrouwen wilden op hare echtgenooten toesnellen maar werden door de soldaten ternggehouden. Prin ses Krapotkine was aanwezig, Louise Michel verge zelde haar. Uit Berlijn wordt eene tijding gemeld, die ieder, die in het prostitutie-vraagstuk belangstelt, met vol doening zal vernemen. Op een vraag naar den handel in Duitsche meisjes antwoordde de Bondscommissaris, dat Nederland een internationaal overleg voorstelde tot wering van den handel in meisjes, en dat Duitschland daaraan zal deelnemen. Komt tengevolge van het initiatief, door de Mi nisters Van Lijnden en Modderman, eene regeling tet stand, waardo- r aan den internationalen meisjes handel paal en perk wordt gesteld, dan heeft onze diplomatie meer reden tot zelfvoldoening, dan een lord Granville of Dufferin over den uitslag hun ner met zooveel behendigheid en slimheid gevoerde onderhandelingen in zake de Egyptische kwestie. Prins Karei van Pruisen, 's keizers broeder, is gister namiddag te half drie overleden. «De Golos verneemt dat Possiet,de Russische minister voor wegen en middelen van verkeer, voor acht jaren een jaarlijksch crediet van 300,000 Roebels heeft ge vraagd om wegen aan te leggen in den Kaukasus. Een goed denkbeeld, maar de weg van Petersburg naar den Kaukasus is lang, en eene som als deze moet door de handen van velen gaan, en zou wel eens gedeeltelijk haar weg naar den zak van de ambtenaren kunnen vinden. De Minister van Buitenlandsche Zaken Von Giers zal Weenen bezoeken. Men brengt dit in verband met de door de Oostenrijksche en Russische diplomatie gevoerd wordende onderhandelingen om een nieuw drie keizersbond te stichten, waarvan Bismarck echter nog niet wil weten. Heinkenszand. Bij de ramp te Muiden heeft een broeder van een ingezeten alhier het leven verloren en is een tweede broeder ernstig gewond naar het Gasthuis te Amsterdam gevoerd. In den nacht van Donderdag op Vrijdag hebben eenige feestgasten van eene trouwpartij alhier ergerlijk burengerucht gemaakt. O. a. bij den Rijks-ontvanger, den predikant en een ouderling van de Christelijk gereformeerde gemeente heeft men op de ramen geklopt, beldeur gespeeld en loos brandalarm gemaakt. Geen wonder dat de politie hiervan spoedig kennis heeft genomen en ijverig onderzoekt wie in deze de schuldi gen zijn. Borssele. Door het afbreken der predikants-woning, waarin de Raad dezer gemeente sedert Mei 4882 zijne vergaderingen heeft gehouden, is het gemeentehuis tijdelijk overgebracht naar de consistoriekamer van de Hervormde kerk. De Rijks-ontvanger van Heinkenszand hield verleden Zaterdag daarin voor het laatst zijn gewonen zitdag voor de belastingschuldigen. Hoofdplaat. In deze gemeente heerscht onder de kinderen een lastige hoest, kink- of slijmhoest. Bij aanvallen van dien hoest doorleven de jonge kinderen bange oogenblikken, zoodat hunne oogen bijna uit de oogkassen puilen. Ook in de omliggende gemeenten doet zich die hoest voor. Weer een moordTusschen Meppel en Steen- wijk werd, deerlijk aan het hoofd verwond, door een schot, een man zieltogend gevonden. Kort na de ont dekking stierf de ongelukkige. De justitie is den dader nog niet op het spoor- Het is of het noodlot ook Nederland niet ophoudt te vervolgen. Telken jare min of meer ernstige over stroomingen, het afgeloopen jaar de ramp met de «Adder", het spoorwegongeluk te Vogelenzang, thans weer de ontploffing van de kruittoren te Muiden. Reeds een kort, «laatste bericht" in ons vorig no, gaf een klein denkbeeld van de vernieling, door dat onheil Vrijdag te Muiden en in de omstreken teweeg gebracht. Maar de latere berichten daaromtrent zijn verschrikkelijk en doen denken aan Leiden's ramp. Omstreeks 8 uren des morgens hoorde men den eersten schok, die, weldra door drie lichtere gevolgd, zoo ontzettend was, dat allen zich uit de stad poogden te redden. De pannen vlogen van de daken, glasruiten werden aan scherven door de lucht geslingerd, de vensters uit de hengsels gelicht enz. De fabriek zelf en al de gebouwen in den onmiddellijken omtrek bieden een ontzaglijk tooneel van verwoesting aan. Niet slechts de gebouwen zijn geheel vernield, van dak beroofd en de muren gescheurd, maar ook de houten loodsen zijn te splinter geslagengansche vakken kreupel hout zien eruit alsof het geboomte met geweld door een woeste hand was omgehakt, en ook zwaardere boomen lagen door den schok ontworteld. Op verschillende plaatsen vond men afgescheurde lidmaten van jammerlijk omgekomenen. Natuurlijk was de ontsteltenis groot en algemeen. Sommigen dachten aan een aardbeving, anderen meenden dat de laatste dag was aangebroken. Dat verscheidene bewoners door den plotselingen schrik ongesteld zijn, spreekt van 'zelf. Gelukkig dat de ramp juist onder schaftijd plaats greep en er dus weinig werklieden aan de fabriek waren. Ook het Muiderslot, dat onlangs nog met zoo groote zorg en kosten is gerestaureerd, heeft geducht geleden. Vooral in de ridderzaal en de jachtkamer is de vernie ling groot Verschillende autoriteiten hebben het terrein bezocht, o. a. de Min. van Oorlog, teneinde aldaar in overleg te treden met de militaire autoriteiten, op zijn bevel naar het tooneel van de ramp gezonden, tot hetver- leenen van hulp. Voorts ook de officier van justitie met den procu reur-generaal. De oorzaak van de ramp kent men nog niet met zekerheid. Zij, die het zouden kunnen weten, zijn vermoedelijk allen dood. Maar werklieden weten er eene waarschijnlijke verklaring aan te geven. Zij meen den, dat het onheil kon zijn ontstaan door het vonken van een stuk vuursteen, hoe klein dan ook, dat bij ongeluk in het kruit gebleven en bij het malen uit elkander gespat was. Dezer dagen is te Groningen een eerste proef genomen met Edisons gloeilampen, die zoo heeft vol daan, dat de Groningers gevaar loopén «buiten zich zelf" te geraken van ingenomenheid. Men kijkt het gaslicht er niet meer aan. Aangaande den moord te Uffelte wordt nader geschreven Zondagavond j. 1. ging M. boerenknecht te Uffelte, in gezelschap van een paar jongelieden voorbij de woning van den timmerman H., die hun verzocht bij hem bin nen te komen. Aan dit verzoek werd voldaan en een meisje uitgezonden om jenever te halen. Toen M. ver trok, verkeerde hij in staat van dronkenschap. Eenige oogenblikken later is hij weer naar de woning van

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1883 | | pagina 2