1883. N°. 6.
Zaterdag 13 Januari.
MKXGKLWERK.
DE BROEDERS.
Mededeelingen op verschillend gebied.
GOES, 12 JANUARI 1883.
Herijk der maten en gewichten 1883.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Landbouw en Veeteelt.
Rechtzaken.
G0ESC3I
De uitgave dezer Courant geschiedt Maanbag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
De loop der bevolking van de gemeente Goes
over het jaar 1882 was als volgt
Op 31 Dec. 1881 bedro g zij 3000 mannen, 3301
vrouwen, totaal 6301 personen.
Zij vermeerderde in 1882 door:
Geboorte van 133 M., 114 Vr., totaal 247 zielen.
Vestiging 185 275 460
Totaal 318 M., 389 Vr., totaal 707 zielen.
Zij verminderde in dat jaar door
Overlijden met 70 M., 50 Vr., totaal 120 zielen.
Vertrek 174 266 440
Totaal 244 M., 316 Vr., totaal 560 zielen.
In het geheel nam de bevolking dus toe met 147
personen, zijnde 74 M. en 73 Vr., zoodat zij op 31
Dec. 1882 bestond uit 6448 zielen en wel 3074
mannen en 3374 vrouwen.
Hansweert. Gedurende het afgeloopen jaar wer
den hier ingeklaard 6945 stoom- en zeilschepen
waaronder 1362 mossel-en vischschuiten.
Uitgeklaard werden 6459 stoom- en zeilschepen
waaronder 1369 mossel- en vischschuiten zijn begrepen.
In het geheel werden in- en uitgeklaard totaal 13404
schepen.
Vlissingen. Het Duitsche expeditiehnis firma »Fr.
Naumanns te Hamburg", wier filiale alhier gevestigd
is, heeft twee Engelsche stoombooten gecharterd, welke
ieder tweemaal in de week zullen varen tusschen
VlissingenLonden en VlissingenHull, met vee en
stukgoederen. Om den handel hierover te krijgen zijn
de tarieven zoo laag mogelijk gesteld. Naar alle waar
schijnlijkheid zal de dienst de volgende week reeds
geopend worden.
Het Hollandsch driemastschip «Noach V", kapt.
Van Schelven, dat St.-Helena is gepasseerd, zal hier
gedeeltelijk lichten.
In eene te Ter Neuzen gehouden vergadering
van ingezetenen is, voor de verkiezing van een lid
der Prov. Staten ter vervanging van wijlen den heer
J. Stevens, mr. J. P. Dronkers candidaat gesteld.
Tevens werd besloten tot het oprichten eener kies-
vereeniging in die geme nte.
Dr. H. F. Jonkman is Dinsdagavond uit Utrecht
vertrokken, om zijn reis naar Transvaal te aanvaar
den. Eene menigte belangstellenden waaronder vele
mannen van naamwaren aan het station van den
Oosterspoorweg om hem vaarwel te zeggen.
Het Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap
heett dr. Jonkman tot gedelegeerde benoemd.
Voortaan mogen alle onderofficieren uitmun
tende door goed gedrag, en alle korporaals, tamboers,
pijpers en minderen van het korps mariniers, welke
ten minste 6 jaar dienst hebben en een uitstekend
gedrag, zich in 't huwelijk begeven.
Het tijdstipwaarop de herijk der maten en ge
wichten dit jaar zal plaatshebben, is voor de onder
staande gemeenten aldus vastgesteld
Cortgene, 2 April.
Wissekerke, 3 en 4 April.
Colijnsplaat, ook voor Cats, 5 en 6 April.
Stavenisse, 17 April.
Naar het Hoogduitsch van Adolf Wilbrandt,
door A.
«Mijn lieve, lieve Annette!" zeide juffrouw Merling,
toen zij het met jasmijnengeur vervulde prieel aan
het einde van den tuin bereikt hadden, vatte hare
beide handen, zag haar ontroerd in de oogen en sloot
haar toen, zonder iets te zeggen, in de armen. Zij
kuste haar op het voorhoofd, op de wangen, op den
mond
Het meisje liet alles met klimmende verbazing toe
eindelijk maakte zij zich echter zacht uit de omhel
zing los, en zocht op het gelaat der oude dame de
verklaring harer handelingen te lezen. «Om Gods
wil, juffrouw Merling!" zeide zij angstig, «wat scheelt
u? Wat moet dat alles beduiden?"
Uw geluk, mijn kind, uw gelukantwoordde de
oude dame en liet opnieuw hare betraande oogen op
het meisje rusten. «De hemel meent het goed met u,
Annette. Hij weet wel, mijn kind, dat gij er niet
hoogmoedig door zult wordenGij zijt zestien jaar.
Gij zult vroeg verwend worden; blijf nederig, Annette!"
«Maar zeg me toch, in 's Hemelsnaam
«De liefste, mooiste, beste, blauwoogigste jongeling
St.-Annaland, 18 en 19 April.
St.-Philipsland, 20 April.
Oud-Vosmeer, 21 April.
Tholen, 23 en 24 April.
Poortvliet, 25 April.
Scherpenisse, 26 April.
St.-Maartensdijk, 27 en 28 April.
Goes, ook voor Kioetinge en Kattendijke, benevens
's-Heer Hendrikskinderen en Wissekerke (gemeente
's-Ileer Arendskerke), 7—12,1519 en 2125 Mei.
Wolfaartsdijk, 26 Mei.
Heinkenszand, ook voor 's-Heer Arendskerke, 28
Mei en 29 Mei des voormiddags.
's Heerenhoek, ook voor Borssele en Nieuwdorp
(gemeente 's-Heer Arendskerke), 29 Mei des namid
dags en 30 Mei.
Orezand, ook voor Nisse, 31 Mei.
Ellewoutsdijk, ook voor Driewegen, 1 Juni.
Baarland, ook voor Oudelande, 2 Juni.
Iloedekenskerke, 4 Juni des voormiddags.
's-Graven polder, ook voor 's-Heer Abtskerke, 4 Juni
des namiddags.
Kapelle, ook voor Schore, 5 en 6 Juni.
Wemeldinge, 7 Juni.
Yerseke, 8 Juni.
Kruiningen, 9 Juni en 11 Juni des voormiddags.
Krabbendijke, ook voor Waarde, 11 Juni des na
middags en 12 Juni.
Rilland—Bath, 13 Juni.
Yerseke. Aanstaanden Zondag, des namiddags te
2 uren, zal ds. P. Van Vlaanderen zijn intrede predi
ken bij de Chr Ger. gemeente alhier. In de voor
middagsgodsdienstoefening, beginnende te half tien uren,
zal hij bevestigd worden door den consulent ds. Apel
doorn te Biezelinge.
Een gewichtige? «kerkelijke" quaestie is te Am
sterdam gerezeneen der ouderlingen heeft een aan
klacht ingediend tegen een modern predikant, die
'tgewaagd had de leer te verkondigen, dat men wel
tegen de zonde, maar niet tegen den zondaar toornen
mocht. Een commissie van drie predikanten en drie
ouderlingen zal onderzoeken of die kettersche taal
niet strafbaar is. De Amsterdamsche kerkeraad heeft
nog een andere kerkelijke quaestie in 't leven geroepen
door te bepalen, dat voortaan ook in de weekbeurten
gedoopt zal mogen worden en wel op verzoek van
eenige ouders, die bezwaar maakten zich op den dag
des Heeren naar de kerk te laten rijden. Dit be
sluit is in strijd met het reglement der kerkeraden.
(R- N.)
St.-Maartensdijk. Over het jaar 1882 bedroeg
het aantal schooltijden 140876 en het aantal ver
zuimen 23282, wat dus ongeveer 16% pet. bedraagt.
In Augustus beliep het aantal verzuimen 244/5 pet.
Het aantal ingeschreven leerlingen bedroeg in Sep
tember 225, terwijl in December dit aantal gestegen
was tot 398.
Bovengenoemde cijfers wijzen dus ook hier op een
treurig verschijnselmaar tevens op het groote nut
eener wet op den kinderarbeiddaar toch veld- en
andere arbeid de voornaamste oorzaken van dat ver
zuim zijn.
Biervliet. Onze gemeente mist met vele andere
gemeenten het voorrecht van een voldoend getal on-
uit de geheele stad wil je trouwen, AnnetteIk had
eigenlijk eerst naar uwe ouders moeten gaan, ik kom
te vroeg bij u, maar ik kon het niet laten. Ik moest
zien, hoe mijn kleine, onergdenkende, lieve Annette
dit opnemen zou. Hemel, wat wordt ge rood! Rood
en hoe bleek! Oho, wat scheelt er aan? Is de
verrassing te groot? Gij wordt spierwit van schrik.
Herstel u, Annette! Zet u op de bank neer; laat
uw bleek kopje een weinig op mijn schouder rusten,
zooIk ben er ook te plotseling mee voor den
dag gekomen. Gij hebt nooit aan zulk een geluk ge
dacht, niet waar? En wat zijn uwe handen koud
kom tot uzelven mijn kindAls Willem u zoo zag
dan zou hij geheel buiten zichzelven geraken. Hij zou
bijna meenen, dat ik u wat kwaads gezegd had! En
ik heb je niets anders te zeggen, mijn klein gekkin-
netje, dan dat gij het gelukkigste meisje zijt en spoedig
een kleine vrouw zijn zult eene vrouw, die duizend
anderen benijden zullen."
«Ik dank u"zeide Annette eindelijk met eene
zwakke stem, terwijl zij haar nog altijd bleek gelaat
trachtte opterichten. «Gij spreekt van Willem
«Van wien anders, kindlief? Gij denkt toch niet.
Haar mond bleef plotseling half geopend, en
zij staarde het bleeke meisje verschrikt aan. Eerst
na een oogenblik kon zij weer woorden vinden en zeide
zij met moeite: «Hadt gij dan iets anders gedacht,
Annette
«Ik weet het niet", zeide het arme schepseltje, ter-
derwijzers te bezitten. Reeds gedurende een paar jaar
werden tegen zelfs hooge salarissen onderwijzers ge
vraagd en slechts éen onderwijzer kwam tot ons over.
Voor de Nieuwlandsche school werd in December jl.
nog een hulponderwijzer opgeroepen, doch wederom
vruchteloos.
Bij het voortdurend gebrek aan hulppersoneel, dat o. i.
in de eerstkomende jaren er niet op verbeteren zal,
ware het wel wenschelijk, dat men in de gemeenten,
waar eene opleidingsschool gevestigd is, of in plaatsen
die in de nabijheid van dergelijke gemeenten gelegen
zijn, zich deels vergenoegde met het bezit van flinke
kweekelingen, die men dan een bezoldiging van 200
a 300 gulden kan geven, gelijk te IJzendijke reeds
het geval is, en waarmede een dubbel voordeel beoogd
wordt.
Zoo is men niet alleen gedeeltelijk geholpen, maar
ook jongelieden, die, trots hunnen uitstekenden aanleg,
thans voor het onderwijs verloren gaan, zullen zich
dan in de nabijheid der normaallessen vestigen, daar
de kosten geen bezwaar meer zouden opleveren.
Normaalscholen zijn er in den lande veel te weinig,
ook in dit arrondissement. IJzendijke b. v. zou stel
lig een normaalschool dienen te bezitten. Die ge
meente is de aanzienlijkste plaats in dit kanton en
opleiding tot onderwijzer in deze en omliggende ge
meenten ontbreekt bijna geheel.
Benoemd tot leerares bij het middelbaar en lager
onderwijs in de gymnastiek te Leiden mejuffrouw A.
Risseeuw, thans tijdelijk werkzaam.
Tengevolge van verkoop der eigendommen, aan
de Kon. Nederl. tuinbouw-raaatschappij «Linnaeus",
te Watergraafsmeer, toebehoorende, hebben met uit.
December 1882 het lidmaatschap en de handel der
vennootschap opgehouden. Het tuinbouw-onderwijs zal
worden voortgezet.
De burgemeester van Maartensdijkde heer
Burman Eyck tot Zuijlichein, geeft aan het «Nieuws
van den Dag" de volgende mededeelingen omtrent zijne
ervaringen, opgedaan bij het inkuilen van groenvoer.
Ilij nam in 't klein een proef met een stuk jonge
klaver, die in het voorjaar onder Deensche haver was
gezaaid geworden en na het vei wijderen der bovenvrucht
welig opgeschoten was. Aan hooien was geen denken
meer wegens het vergevorderde jaargetijde (begin Octo
ber), hij liet dus ongeveer zes wagenvrachten afmaaien
en behandelde dit jonge, saprijke groen zoo goed moge
lijk volgens de gegeven voorschriften.
Op een hoog stuk land achter de boerderij werd een
kuil gegraven, ongeveer 4 meters lang, 2 breed en
ruim 1 meter diep, op den bodem werd een weinig
stroo gelegd en de zes wagenvrachten daar achtereen
volgens in uitgestort, steeds zorgende in de hoeken
en langs de kanten goed vast te trappen. Oin de
onmiddellijke aanraking met de zwarte aarde tegen te
gaan, werd boven op de massa een plankendek zoo
danig gelegd, dat dit met de massa gelijkmatig naar
beneden konde zakken en geheel vrij van de wanden
van den kuil was. Nadat alles aldus beschikt was,
werd het geheel met een laag aarde van ongeveer
70 Ned. duim gedekt, zorgende den bovenkant eenigs-
zins rond af te dekken, om het afloopen van regenwa
ter te bevorderen.
In de eerste dagen zakte de massa sterk ineen,
elke ontstane scheur werd zorgvuldig weder dichtge-
wijl zij hare tranen trachtte te bedwingen, «juffrouw
Merling, vergeef mij. Ik kanik kan Willem niet
trouwen."
«Gij kunt niet? Waarom kunt gij niet, Annette?"
De oude dame stond op en zag Annette uitvorschend
aan. «Hoe komt gij er toe, te zeggen, dat gij Willem
niet trouwen kunt
Annette zweeg en zag voor zich.
«Moet ik misschien gelooven, mijn kind", riep juf
frouw Merling met bitse stem uit, «dat gij gerekend
hadt op op Willem's broeder? Waarom schudt gij
het hoofd? Waarom zegt ge mij de waarheid niet?
Wat zou anders de reden kunnen zijn, dat gij de uit-
muntendste partij uit het geheele land afslaat
«O, juffrouw", zeide het meisje en zag haar met
een medelijden vragenden blik aan, «ik kan niet
ik weet niet ik kan het u niet zeggen".
De oude dame greep Annette bij de schouders, en het
was alsof zij haar eens duchtig heen en weer wilde
schudden maar zij bezon zich en zette zich zoo zacht
mogelijk naast Annette neer. «Arme kleine!" z»ide
zij met hare vriendelijkste stem, terwijl zij haren arm
om de sierlijke gestalte sloeg, die bij deze aanraking
begon te beven.
«Ik heb je doen schrikken, gij zijt zulk een zenuw
achtig kind. Ge weet echter, dat de oude juffrouw
Merling u van ganscher harte genegen is en u geen
kwaad doen wil. Zeg mij, Annette, heeft Karei
u wel eens van liefde gesproken
maakt en de bovenkant door het aanbrengen van nieuwe
aarde op dezelfde hoogte gehouden. Toen nu voor
eenige dagen de herfstknollen begonnen op te raken,
besloot de heer Burman, vóór geheel tot het droge voer
over te gaan, den inhoud van zijn groentenkuil eens
te beproeven vol nieuwsgierigheid werd de bedekking
in tegenwoordigheid van enkele personen weggenomen
en eene afzichtelijke, vuile, ineengeperste massa, van
eene geelachtig groene kleur, vertoonde zich aan
aller oog, en zóo sterk was de afkeer der omstan
ders, dat in de eerste oogenblikken schier iedereen te
vies was om het aan te raken. Toen genoemde heer
echter een handvol opgenomen had en hun den reuk
liet waarnemen, die, in plaats van blijken van ver
rotting te geven, frisch en niet onaangenaam was,
ging hun afkeer in bewondering over, die nog grooter
werd toen hij eene hoeveelheid voor het vee liet
brengen (het was juist voertijd) dat, na het eenige
oogenblikken van alle kanten te hebben besnuffeld, er
van begon te eten en nu na een vierdaagsch gebruiK
er gretig in hapt. Ook de melk der beesten bleek, na
het toedienen var. dat voer, uitstekend.
Kantongerecht te Goes.
In de zitting van heden, Vrijdag 12 Januari 1883,
zijn de navolgende vonnissen allen wegens overtre
ding der drankwet gewezen en uitgesproken tegen
lo. L. V., ai beider te Wilhelminadorp; 2o. W. W.,
3o. J. P. W., koetsiers, 4o. J. R., arbeider, allen te
Goes; 5o. L. P., zonder bekende woonplaats6o. J. M.,
arbeider te Baarland 7o. C. S., arbeider te Hans-
weert 8o. M. W9o. J. O., boerenknechts te Bors
sele en te WilhelminadorplOo. E. G., te 's-IIeeren-
hoekllo, L. B., arbeider te 's-Heer Arendskerke;
12o. C. K., arbeid :r te 's-Heercnlioek; 13o. L. V.,
klompenkapper te Hoedekenskerke14o. I. De V.,
koopman te 's-Heer Arendskerke; 15o. J. K., boeren
knecht te 's-Heer Abtskerke; 16o. H. Van der B.,
17o. J. G., schippersknecht, beiden te Schore; 18o.
C. F., koopman te Goes; 19o. J. De J., arbeider te
Wissekerke; 20o. C. D. P., te Goes; 21o. J. H., te
Goes; 22o. A. L., arbeider te Wemeldinge; 23o. M.
V. L., melkboer te Colijnsplaat; 24o. E. V. L., brood
bakker, 25o. N. V., vergulder, beiden te Goes; 26o.
E. B., dienstbode te Seiooskerke; 27o. J. Van H,
schipper te Lokeren; ieder veroordeeld in eene geld
boete van fl, subs 1 dag gev. straf c. e.
28o. A. Van der M., koopman te Goes29o. P. L.,
arbeider te Hansweert30o. Jac. J., herbergier te
Baarland; 31o. J. M., aannemer en winkelier te Baar
land, ieder veroordeeld in eene geldboete van f 10,
subs. 3 dagen gev straf c. e.
32o. J. V., arbeider te Baarsdorp; 33o. C. V., dijk
werker te Ellewoutsdijk, ieder veroordeeld in eene
geldboete van f 15, subs. 7 dagen gev. straf c. e.
34o. F. Van H., arbeider te Goes; 35o. A. De P.,
geneeskundige te Bergen-op-Zoom, beiden 2 malen en
recidive, ieder veroordeeld in eene geldboete van f 15,
subs. 7 dagen gev. straf, plus 3 dagen gev. straf c. e.
en 36o. M. Van E., arbeider te Oudelande, veroor
deeld in eene gev. straf van 3 dagen c. e. (recidive.)
Het Gerechtshof te 's-Gravenhage heeft bij Don
derdag gewezen arrest een celstraf van 3 maanden
opgelegd aan H. K., die zich op zijne zwerftochten te
Middelburg aan diefstal in een bewoond huis met be
hulp van buitenbraak en inklimming schuldig maakte.
Annette schudde het hoofd en zag haar onrustig
aan. «Nu, dus ook gij hem nietWat scheelt u
dan? Hebt ge iets op Willem aan te merken?"
Annette schudde weer het hoofd.
«O ongelukkig kind, meent gij eenige neiging voor
den ander te hebben?"
Het meisje zweeg en keek zonder zich te verroeren
naar den grond. De oude dame begon weer. «Mijn
God, het is waar! Die dolle man heeft haar het hoofd
op hol gebrachtEn daar zit zij nu en wil den man
niet r.emen, om wiens liefde honderd meisjes strijd
zouden voeren
«Laat mij gaan, juffrouw Merling, riep Annette op
eens angstig uit, terwijl zij opsprong en onwillekeurig
hare handen ophief. «Laat mij gaan!"
«Neen, neen, ik laat u niet gaan" antwoordde de
oude dame met nadruk en pakte Annette bij den arm,
als om haar vast te houden. «Ik ben er, om u tot
rede te brengen, kindlief. Ge wilt u met open oogen
in het verderf storten, evenals de vlieg in het licht.
Ga zitten, Annette, en luister naar mij."
«Wat wilt ge nog zeggen?' vroeg het meisje en
bleef onrustig staan.
«Ga dan toch zitten, kind. Wat ik je zeggen wil?
Dat gij een goed kind zijt, AnnetteHoe lang kent
gij Karei
Annette zweeg.
«Sedert eergisteravond, als ik het je zeggen moet."
«En vandaag verbeeldt gij u hem lief te hebben l
