1883. N°. 3.
Zaterdag 6 Januari.
70ste jaargang.
Hoofdelijke Omslag.
D HILDERNISSE.
Voor de gemeenteraadsverkiezing op
Dinsdag aanstaande bevelen wij als can-
didaat aan den heer
De gronden, waarop die aanbeveling
rust, zullen wij in ons volgend nommer
nader ontvouwen.
18S2.
IVïededeelingen op verschillend gebied.
GOES, 5 JANUARI 1863.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Afloop Aanbestedingen en Verkoopingen.
-<ss>C2?csa<3bcs*--
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—8 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
ii.
Ons kort overzicht, ter herinnering aan hetgeen in
het afgeloopen jaar is voorgevallen, voortzettende,
verdient voorzeker wel vermelding, hoe ook de liberalen
in Duitschland weinig stof tot tevredenheid hebben
over dien jaarkring. Bij de verkiezing voor den Rijks
dag leden zij een groote neerlaag, des te onaangenamer,
wijl zij op een overwinning hadden gerekend.
Geheel in den geest van vorst Von Bismarck was
natuurlijk die uitslag, die daardoor tevens te meer
aanleiding vond om zich los te maken van de clericale
partij, welke hij door vriendelijke wenken en enkele con-
cessiën steeds daarheen wist te leiden, waar hij haar
hulp noodig had.
Na de overwinning der anti liberale partijen zullen
natuurlijk zijne belastingplannen weer opnieuw te berde
komen.
Duitschland's groote man toonde zich blijkbaar on
verschillig voor hetgeen Engeland in Egypte deed.
Het was of de Oostersche quaestie voor hem niet
bestond, of wellicht gevoelde hij zijn land niet krachtig
genoeg om zich zoo noodig anders te doen gelden
dan door diplomatieke nota's. Dit is zeker, dat van
die zijde geen enkel protest zich deed hooren.
Bismarck vreesde, naar het schijnt, een ander ge
vaar, en liever dan eene avontuurlijke politiek in het
Oosten trachtte hij zijn land te versterken tegenover
een eventueelen vijand naderbij.
Duitschland en Oostenrijk sloten een verbond laatst
genoemd land met het oog op Rusland's houding, die
meer en meer vijandig werd.
Er blijft toch altijd van de zijde van het groote
rijk in het Noorden een ernstig gevaar dreigen, wijl
het niet onmogelijk is dat het zichom afleiding te
zoeken voor den treurigen binnenlandschen toestand,
wikkelen zal in een oorlog met het rijk der Habsburgers.
Van nihilistische bewegingen in het Czarenrijk
hoorde men in het vorig jaar niet veelmaar een
treurig licht op den inwendigen toestand werpen de
Jodenvervolgingendie aldaar plaatshadden. De af
schuwelijkste tooneelen waren daarvan het gevolg en
autoriteiten toonden al even weinig begrip van men-
schelijkheid en beschaving te hebben als het mindere
volk. Zij waren langzaam in het onderdrukken der
afschuwelijke moordbeörijven.
Krachtiger trad de Oostenrijksch-Hongaarsche regee
ring op, toen zich in Hongarije ook een dergelijke
beweging vertoonde. Keizer Frans zelf gaf uitdrukke
lijk bevel met kracht en uit alle macht bij het ontstaan
van anti-semitische beroeringen ze in haar geboorte
te fnuiken.
Gunstig staken bij al die ellende, welke den kin
deren Israels werd berokkend, de liefdadigheid en
hulpvaardigheid af, waarvan gansch Europa, op initia
tief vooral van de Engelsche geestelijkheidgetuige
nis gaf.
Oostenrijk's verhouding met Italië bleef dezelfde.
Terwijl de regeeringen van beide landen al het moge
lijke doen om onderling den meest vriendschappelijken
omgang te bevorderen, deden zich de bekende invloe
den van het Italia irridenta gevoelen, vooral toen bij
•en bezoek van de keizerlijke familie aan Triest een
heethoofd zich niet ontzag om door een bom schrik
en verwarring te verspreiden.
Al bracht Italië's vorstenpaar een bezoek aan keizer
Frans Jozef, een tegenbezoek bleef nog achterwege om
redenenwaaraan zeker het Vaticaan niet vreemd
zal zijn.
Z. H, Paus Leo toonde zich tegenover alle regee
ringen, behalve de Italiaanscheconciliant. Voor
zichtige politiek voorzeker, maar toch stellig niet voor
zichtig genoeg aangelegd om niet door anderen door
zien te worden! Terwijl toch juist langzamerhand
door eene gematigde houding het Vaticaan alle mo
gendheden van het Italiaansche hof tracht te ontvreem
den, wil het voorzeker later van dien geïsoleerden toe
stand partij trekken, of de Italiaansche regeering daar
door dwingen den Paus weer meer macht en meer
rechten te verleenen.
De strijd zal zeker nog wel jaren lang voortduren,
te langer naarmate ook Duitschland weer meer en meer
zich onthoudt van concession aan de clericale par
tijen. De breuk tusschen het kerkelijk gezag en de
burgerlijke maatschappij zal niet meer hersteld worden,
liet eerste zal aan de laatste meer en meer onderwor
pen blijven, al mogen ook enkele feiten zoo nu en dan
doen denken aan teruggang op dat gebied.
De toestand in Turkije bleef die van een zieke, welke
door het groot aantal doctoren, dat steeds bij zijn bed
staat om hem te behandelen, niet geneest, maar integen
deel erger wordt.
De mogendheden-Engeland evenmin als de andere
al is het waarlijk niet spoedig vervaard durven elk
voor zich niet eigendunkelijk optreden. Die toestand
is, dunkt ons, wenschlijker dan het overlijden van den
patient, bij wiens boedelvereffening zoo ontzaglijk vele
moeielijkheden zouden rijzen, dat waarlijk de vrede
wel voor geruimen tijd verstoord zou zijn.
Spanjes en Portugals vorstenparen brachten elkaar
een bezoek, wat als een gunstig teekea wordt be
schouwd van de door velen zoo gewenschte Iberische
Unie.
Men ziet het: weinig belangrijks viel er in 1882
in het buitenland voor.
Zullen wijwat ous land betreft, nog eens herin
neren aan hetgeen op politiek gebied voorviel, en de
dagen van crisis en ministeriëele veranderingen nog
eens aanhalen
Ons dunkt: dat alles ligt daartoe nog te verscli
in het geheugen.
Het verwerpen van het handelstractaat met Frank
rijk, tot tweemaal toe; de aikeuring inzake de circu
laire over de conversie-quaestie in Nederlandsch Indië,
waardoor de minister van Goltstein getroffen werd
de quaestie-Van der Ileyden het heengaan van den
minister Six het optreden van de ministers Pynacker
Hordijk en De Brauw, het zijn altemaal gebeurtenissen
uit het afgeloopen jaar, die in haren omvang en hare
gevolgen geen breede uiteenzetting behoeven.
De toestand in Atjeh willen wij hopen is ten
slotte op den beteren weg door het optreden van een
energiek, bekwaam en tevens practisch man als de
heer Tobias.
De Billiton quaestie ging als een dreigend spook
boven de hoofden der ministers en van den nieuwen
gouverneur-generaal 's Jacob van het oude in het
nieuwe jaar over.
De flnanciëele toestand van ons land is gelijk aan
dien van bijna alle landen. Steeds nemen de tekorten
toe en nieuwe middelen ter voorziening daarin worden
ons voorgespiegeld.
In ons gewest, in Beveland en in onze gemeente
kenmerkte het jaar 1882 zich evenzeer door weinig
belangrijks. Goes had alleen zijne Zeeuwsche tentoon
stelling voor nijverheiddie met succes werd bekroond.
Steeds hachelijker wordt de toestand voor de
landbouwers. Het afgeloopen jaar zal ook weer
de meening hebben doen ingang vinden, dat land
bouw, in de richting welke thans gevolgd wordt,
geen bestaan meer oplevert, en dat men nieuwe wegen
moet zoeken.
Zullen veeteelt en tuinbouw de middelen zijn, die
de gewenschte verbetering aanbrengen? Zoo ja, dan
hopen wij dat 1883 niet moge voorbijgaan, zonder
dat er in die richting krachtige stappen gedaan zijn,
want de tegenwoordige toestand is onhoudbaar.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter kennis van belanghebbenden, dat het 2e
Suppletoir kohier van den Hoofdelijken Omslag voor
1882, opgemaakt door hun college den 16 December
1882, vastgesteld door den gemeenteraad in zijne ver-
fadering van den 21 December 1882 en goedgekeurd
oor heeren Gedeputeerde Staten van Zeeland, bij hun
besluit van 29 December 1882, no. 131, op heden aan den
Ontvanger ter invordering uRgereikt is, zoodat ieder
aang'slagene verplicht is zijn aanslag ten gesteldcn tijde
voldoen, zullende het kohier gedurende vijf maanden
in afschrift op de secretarie ter lezing liggen, terwijl
ieder aangeslagene bi.inen drie maanden rade ontvangst
van zijn aans cguiljet bij den raad bezwaren kan in
brengen.
Uues, den B Januari 1883.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN
Donderdagavond had in »de Prins van Oranje"
te Goes opnieuw eene vergadering plaats van belang
stellenden in de verkiezing voor een raadslid op Dins
dag a. s.
Vijf en veertig personen waren opgekomen.
Er werd mededeeling gedaan van het onherroepelijk
besluit van den heer J. II. Har.nink, die bedankte voor
de hem aangeboden candidatuur.
Op de voorloopige candidatenlijst werden geplaatst
de heeren D. Hildernisse en dr. A. W. Van Ren-
terghem.
Wel werd dr. A. Isebree Moens nog genoemd, doch
deze verklaarde ten stelligste eene eventueele candi
datuur niet te zuilen aanvaarden.
Discussiën hadden over de candidate» niet plaats.
Bij eerste stemming waren er meer stemmen uit
gebracht dan er personen op de presentielijst hadden
geteekend.
Men ging dientengevolge over tot eene nieuwe
stemming.
Bij herhaalde stemming werden telkens drie blanco
biljetten ingeleverd en op elk der twee genoemde
heeren 21 stemmen uitgebracht.
Met 30 tegen 44 stemmen werd daarop besloten
vanwege de verr adering van dien uitslag kennis te
geven aan de kiezers, het aan hen overlatende om
Dinsdag a. s. tusschen beide heeren eene keuze te
doen.
Bij eventueele herstemming tusschen een der twee
liberale candidaten en den candidaat der tegenpartij
zal men zich vereenigen op den vrijzinnigen candidaat,
die in herstemming moet komen.
De derde volksvoordracht vanwege de werklie
den-vereeniging «Eigen Hulp" is thans definitief op
Zondag 7 Jan. bepaalddoch zal niet in »de Prins
van Oranje" maar in het lokaal boven de-Beurs wor
den gehouden Als spreker zal optreden de heer D.
Stigterdie tot onderwerp koos «Iets over staat
huishoudkundige geschiedenis en staathuishoudkundige
dwaalbegrippen."
Hansweert. Gedurende 4882 zijn aan het rijks-
telegaat'kantoor alhiex behandeld 6594 telegrammen
en wel: ontvangen 2377, verzonden 4243 en overge
nomen 4.
Hoofdplaat. Kan het jaar '82 moeielijk herdacht
worden als een jaar, waarin onze gemeentezaken in
onderlinge welwillendheid behandeld zijn geworden,
ook 4883 heeft op dat punt weer een ongelukkig
begin gehad. Wat reeds meermalen geschiedde, viel
ook Dinsdag jl. voor. Eene raadsvergadering kon niet
plaatshebben door afwezigheid van raadsleden.
Zaterdag jl. had men een raadszitting, die vele uren
duurde en zich door m-nig onheusch woord kenmerkte,
zoodat de burgemeester meer dan eens zich verplicht
zag de sprekers tot de orde te roepen.
Er waren meer toehoorders dan het raadhuis kon
bevatten en toch was het zetten van een tolhuis bij
de barrière, die jl. Zondag is geplaatst, langs den
berochten steenweg een der voornaamste punten, welke
behandeld zouden worden. Die weg kan in geen maan
den nog goedgekeurd worden en in October was hij
al voltooid. Zijne lijdensweeën zijn dus nog niet ge
ëindigd. Vooreerst zal er nog wel geen tolhuisje
verrijzen.
Aan de »M. Ct." schrijft men uit Vlissingen
Bij den heerschenden «plakzegelnood" is er een
middel, dat bijna geheel over 't hoofd wordt gezien
en velen uit de moeilijkheid zal kunnen helpen.
»Men heeft slechts de gewone quitantiën, wissels,
nota's en soortgelijke stukken, die men voor de zegel
wet denkt te gebruiken, bij den ontvanger van het
buitengewoon zegel in uwe woonplaats van den natten
zegelstempel a 5 cent te laten voorzien. Hiertoe bestaat
eiken dag, voor elke hoeveelheid, gelegenheid. Op
deze wijze is men voor alles klaar, veel gemakkelijker
dan met over een plakzegel te moeten teekenen.
»Ook hier was nog geen enkel plakzegel te bekomen,
doch door de toepassing van het vorengenoemde is
men althans met eenige u oeite gereed om de wet
haren eisch te geven, zelfs vóór nog die ongelukkige
plakzegels in genoegzaam getal zullen aangevoerd zijn."
Mr. J. G. Sprengeroud-burgemeester van
Oostkapelleheeft ontslag gevraagd als lid van den
gemeenteraad.
Z. M. heeft machtiging verleend aan E. H.
Wortman, secretaris van Zaamslag, om die van sub
ontvanger der accijnzen aldaar waar te nemen.
Bij koninklijk besluit is op hun verzoek eervol
ontslag verleend aanP. Tak Brouwer, als plaatsverv.
dijkgraaf van den Bijleveld-polder; F. Van den Bout
Czn., als dijkgraaf van den Zonnemaire-polder.
Bij Kon. besluit is benoemd tot burgemeester
van Sas van Gent N. Kerckhaertvan Grijpskerke
en Meliskerke F. D. Sprenger en tot dijkgraaf van
den Remoorterepolder P Du Moleijn.
Tot lid van de Eerste Kamer (in plaats van
wijlen jlir. mr. C. J. A. den Tex) is door de Provin
ciale Staten van Noord-IIolland gekozen de heer mr.
D. Visser Van Hazerswoude, met 34 stemmen, bij
herstemming met den heer A. C. Wertheim, die 28
stemmen verkreeg.
De Minister van Waterstaat heeft beslistdat
de quitantiën, afgegeven voor aangeboden telegrammen
die meer dan f 40 kosten, aan het zegelrecht on
derworpen zijn ten laste van de afzendersterwijl
de Minister van Financiën heeft verklaarddat het
schrijven alleen van den ?iaam op de plakzegels
is voorgeschreven, en dat mitsdien voor de vermelding
van de dagteekening een stempel kan worden gebe
zigd, terwijl alle gebruikelijke verkortingen van dag,
maand en jaar geoorloofd zijn.
Onder de aandacht van gegadigden wordt ge
brachtdat art. 44 der «Algemeene bepalingen be
treffende de aanbesteding en de levering van benoo-
digdheden ten behoeve van 's rijks overzeesche bezit
tingen" in verband met de nieuwe bepalingen omtrent
de rechten van zegel en van registratie gewijzigd is.
Nadere aanwijzingen zijn te verkrijgen bij het de
partement van koloniën (bareau F). (St.Ct.)
Naar de N. R. Ct. verneemt, zu'len HH. M.M.
de Koning en de Koningin in Mei a. s. opnieuw een
bezoek aan Engeland brengen.
Naar het W. v. h. R." verneemt, beeft ook
de Ilooge Raad, op het voorbeeld van de Regeering
en de Vertegenwoordiging, besloten bij den aanvang
van dit jaar de nieuwe spelling aan te nemen. Het
«Weekblad" zelf echter houdt nog aan de oude spel
ling vast.
's-IIeeu Abtskerke c. a. Tot predikant alhier is
Woensdag beroepen de heer J. Hoekstra, candidaat
te Groningen.
Bedankt voor het beroep naar Kattendijke door
den heer H. J. Hulscher, cand. te Utrecht.
Bedankt voor het beroep naar Vlissingen door
ds. P. J. Moeton, pred. te Jutrijp c. a. (N. R. Ct.)
Bedankt voor het beroep naar de chr. gem. te
Enschedé door ds. A. Lois, te Pernis.
Woensdagavond hield in de Groote Kerk te
's-Hage ds. J II. Gunning Jr., benoemd tot hoog
leeraar in de theologische faculteit aan de gemeente
lijke universiteit te Amsterdam, voor een onafzienbare
schare zijne afscheidsrede met Mattheus 6: 10a.
Baarland. Dinsdag werd door den heer Corn.
Traas Jansz., alhier, aanbesteed:
het bouwen van een woonhuis met de daarbij
benoodigde materialen.
Daarvoor werd ingeschreven door de heerenP. Van
Strien, te Ellewoutsdijk, voor f4475; J. Rijnberg, ook
aldaar, voor f 1400J. Lammerzoo, te Kwadendamme,
voor f1288; J. A. J. Hoogvliet, alhier, voor f1147;
L. Petrus, te Hoedekenskerke, voor f1100, en Ant.
De Mol, alhier, voor f1040.
Aan laatstgenoemde is het werk gegund.
Schore. Ten behoeve der gemeente is:
het bouwen van eene school met overdekte speel-
plaats enz.,
onder nadere goedkeuring, gegund aan den hear B.
Den Exster Van den Brink, te Krabbendijke. voor
f11630.
Verder werd daarvoor ingeschreven door de heeren
W. II. Segloes, te Zevenbergen, voor f46300; L. Van
Verre, te Kruiningen, voor f 4 4900; J. Lindinbergh,
voor f-14200; Jacs. Van Dis, te Fijnaart, voorf 44114
D. Van Maris, te Kapelle, voor 43775; F. W. Sterk,
te Schore, voor f 13730; J. Bruggeman, te Hamweert,
voor f43700; Jan Hooze, te Ileinkenszand. voor f43690;
P. Dronkers, te Kapelle, voor f13525; A. D. Lucas,
voor f43397; J. M. Lammeree en L. Molhoek, voor
f13244; C. Koch, voor f42684, en A. Goedemondt,
voor f12680.
Van enkele heeren is ons de woonplaats niet opgegeven j
