1882. N°. 142.
Donderdag 30 November.
69sle jaargang.
GOESCI1
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nomraers 5 ct., met bijblad 10 ct.
Agent voor het buitenland- A. STEINER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
Mededeelingen op verschillend gebied.
GOES, 29 NOVEMBER 1882.
De eerste volksvoordracht Dinsdag vanwege
de vereeniging »Eigen Hulp" te Goes gehouden - werd
door een 40- a 50tal hoorders, waarvan het meeren-
deel uit den werkenden stand bestond, bijgewoond.
De voorzitter der vereeniging herinnerde aan het
doel dier voordrachten. Was het de bedoeling der
vereeniging om in zieke dagen elkaar bij te staan, de
leden vonden dat men ook in gezonde dagen wel iets
kon doen tot onderlinge ontwikkeling en heschaving.
Het houden dier voordrachten vond bij een zestal
heeren ondersteuning, waarvoor de voorzitter nogmaals
zijn dank betuigde.
De heer Van der Pauwert hield daarop eene lezing
over Willen en Kunnen. Door verschillende voor
heelden toonde hij aan hoe men door een ijzeren wil
veel vermag, maar hoe ook vooral practiseh willen
een eerste vereischte is om te slagen.
Na hem hield de heer G. Van der Hoek, tot alge
meen genoegen, nog een paar bijdragen in poëzie.
Hoe men óver de tegenwoordige beweging op
tooneelgebied ook moge denken, dit is zeker dat men
den heer Willem Van Zuylen, directeur van het Rotter-
damsche tooneelgezelschap, den lof niet onthouden mag
van door energie uit te munten.
Wat hij doet verricht hij met eene bewonderenswaar-
digen ijver, waarin hij door de leden van zijn gezel
schap trouw wordt gesteund.
Een bewijs voor zijn energie is alweer de reis, welke
hij door die leden thans in Zeeland laat maken.
Terwijl andere gezelschappen een uitkoopsom vorde
ren, laat hij die reis geheel voor eigen risico doen.
Voor Goes is dit een gunstig teeken, maar wil de
heer Van Zuylen aangemoedigd worden om wat in
jaren hier niet is gebeurd nog eens meer uit eigen
beweging te komen, dan dient de voorstelling op Za
terdagavond a. s. goed bezocht te wezen.
Uit dat oogpunt zou het ons spijten als er geen
talrijke opkomst was, te meer daar de onkosten, die
de heer Van Zuylen maakt, groot zijn.
En wat nu de keuze van het stuk betreft, hier
omtrent willen wij even het navolgende opmerken.
Het plan van het gezelschap was om hier hetzelfde
te spelen wat in Middelburg geschiedt, doch daar De
Grafsteen reeds 31 Maart 1880 door den heer Dries-
sens en zijn gezelschap te Goes is opgevoerd men zie
de recensie daarover in ons nommer van 3 April (bij
voegsel) van dat jaar nam de heer Van Zuylen de
moeite om het programma te veranderen. Wie nu
eenigszins met tooneelzaken bekend is, weet welke
groote bezwaren aan zulk eene verandering verbon
den zijn.
De keuze moest nu vallen op Don Cesar de Bazan,
niettegenstaande door kostuums en muziek de kosten
aanzienlijk hooger worden. Zoo'n stuk is nu wel niet
het genre, dat ook wij kiezen, maar allen, die dit
met ons eens zijn, bedenken dat, levert de reis den
heer Van Zuylen nadeel op, Goes ook later verstoken
blijft van de opvoering van andere stukken door een
gezelschap, dat zulke goede elementen bezit en dat
de directeur uit eigen beweging durft te laten komen.
En toch is Don Cesar in zijn soort volstrekt geen
verschrikkelijk stuk. De hoofdpersoon heeft eene eigen
aardige levensopvatting over zich, die nu wel niet
aan te bevelen ismaar in de lijst van den tijd
waarin hij voorkomt, stof tot vroolijkheid oplevert.
Het is daarom ook meer een tooneelspel dan een
drama. Er zijn er, die het stuk zelfs verkiezen boven
de moderne, en waarom mag ook aan hun smaak
niet eens worden voldaan Van eene goede vertol
king kan men verzekerd wezen. De heeren Chrispijn
en Spoor zijn hier goede bekenden en de heer Moor,
die na zijn afscheid als directeur van den stadsschouw
burg te Amsterdam zich bij den heer Van Zuylen
aansloot, is een uitstekend en consciëntieus acteur,
wiens naam te goed bekend is om veel over hem te
schrijven.
Voor hen, die plan hebben om aan de oproe
ping van het bestuur d- r vereeniging voor Weezen-
verpleging op Zuid- en Noord-Beveland te voldoen,
en mochten er dat velen zijn I melden wij dat het
nieuwe lidmaatschap eerst 1 Januari 1883 ingaat, en
dat in den loop van genoemd jaar eerst de contributie
wordt geïnd.
De Goesche toondagen zijn wêer voorbij, werden
zeer druk bezocht, en wat vooral opmerking ver
dient: zij kenmerkten zich door een buitengewoon goe
den handel in vee.
Alles, wat aangevoerd werd, is bijna verkocht.
Zou dit weer niet eene vingerwijzing te meer kun
nen wezen voor onze landbouwers om, bij de slechte
dagen die zij beleven, hun oog meer te vestigen op
veeteelt
Daarheen moeten zij hunne pogingen richten, het
is meer dan eens gezegd, maar schijnt niet genoeg
herhaald te kunnen worden.
Het Sint-Nicolaasfeest vanwege de veieeniging
voor Volksvermaken te Goes zal Donderdag 7 Dec.
in de «Prins van Oranje" plaatshebben.
Het bestuur nam tevens het besluit om, evenals
dit tot nutoe geschiedde, eene geregelde volgorde in
acht te nemen bij het doen houden van dat feest in
de daarvoor in onze gemeente geschikte lokalen. In
18S0 had het op het «Slot Oostende" en in 1881 in de
Schouwburgzaal van de sociëteit «Van Ongenuchten
Vrij" plaats, zoodat nu de beurt aan de «Prins van
Oranje" was.
Bij dit St.-Nicolaasfeest. zal de gewone tombola na
tuurlijk niet ontbreken. Bovendien zullen eenigejon
gelui gymnastische oefeningen uitvoeren, waarvan de
hoer P. Van der Meulen zoo welwillend was de lei
ding op zich te nemen.
Verder zullen zoo eigenaardig met een St. Nico-
laasfeest door een 50-tal leerlingen van school B eenige
kinderliederen gezongen worden, onder welwillende
leiding van den heer C. J. Reisinger, terwijl tenslotte
een tooneelstukje zal worden opgevoerd, getiteld«Eene
raadsvergadering te Koekamp".
liet bestuur heeft dus ook weer ditmaal niet te
klagen over gebrek aan medewerking.
Kruiningen. Het fanfarengezelschap «Eendracht
maakt Macht" zal Vrijdag 1 Dec. zijn eerste concert
in dit seizoen geven. Bij die gelegenheid zullen tevens
opgevoerd worden «Uitgaan tooneelspel in 4 be
drijven, door Glanor en «Eene raadsvergadering te
Koekamp," blijspel in 1 bedrijf, door P. Fransen. De
uitvoering zal metj een bal besloten worden.
Vlissingen. De vrachtgoederendienst van Vlissin-
gen op Londen, vanwege de Stoomvaartmaatschappij
«Zeeland"dagteekenend van het tijdstip van den
brand der aanlegplaats te Queensboro, is II. Vrijdag
gestaakt. De laatst in dienst zijnde Engelsche stoom
boot «Blencowe" is voorgoed vertrokken. De steiger
te Queensboro is nu zoover hersteld, dat de mailbooten
bèhoorlijk kunnen lossen en laden en ongeveer 80 ton
goederen per reis medenemen.
Ondanks het onstuimige weder der laatste weken
komen de booten steeds op tijd aan en bewijzen daar
door hunne voortreffelijkheid en goede leiding.
Dat de maatschappij «Zeeland" voor verdere onge
lukken gespaard moge blijven, teneinde haar steeds
toenemend goederen- en personenverkeer te kunnen
handhaven
Benoemd tot burgemeester der gemeente Elle-
woutsdijk A. Fontein.
Met '1 December wordt aan de redactie der
Middelburgsche courant verbonden de heer W. H. F.
Sibmacher Zijnen, tot vervulling van de door het ver
trek van den heer P. L. Tak ontstane vacature
laatstgenoemde zal met 1 Jan. eerie betrekking aan
vaarden bij het nieuwe dagblad «De Amsterdammer".
In October zijn in de postspaarbank ingebracht
f 177,157 en teruggehaald f 110,544. Op 31 Octo
ber bedroeg het tot totaal der inlagen f 1,820,072
en waren 43053 boekjes in omloop.
Overgeplaatst in rang bij het le reg. veld-art.
de le luit.-kwartierm. B. G. Verselewel De Witt Ha
mer, van het 6e reg. inf., die tevens, op zijn verzoek,
eervol is ontheven van zijn werkzaamheden bij den
hoofd-intendant.
Benoemd tot 2en luit. bij het wapen der inf.
van het leger in Ned.-Indie de serg. J. D. H. Janssen
van het 6e reg. inf.bij het personeel der mil. adm
van het leger in Ned. Indie tot 2den luit.-kwartierm.
de serg. J. F. Eichholtz, van het 3e reg. inf.
Het bestuur van het 35e Nederlandsch Land-
huishoudkundig congres te Wageningen heeft zich tot
den Minister van Waterstaat enz. gewend met verzoek
tot afschaffing van tollen op de rijkswegen, en in de
eerste plaats op die wegen, waar de perceptiekosten
de opbrengst der tolgelden overtreffen of er mede ge
lijk staan.
Aan de oud-verdedigers der citadel van Antwer
pen, die op den 30en dezer nog in leven zijn en tot
het dragen van de versierselen der Militaire Willems
orde zijn gerechtigd, zal eene feestgave van f 50 wordn
verleend.
Naar men ons mededeelt, werd de eerste open
bare vergadering, welke de vereeniging «De Dageraad"
Zaterdagavond te Amsterdam hielddoor ruim 500
personen, waaronder vele dames, bijgewoond. De zaal
van Odéon bleek nog veel te klein te zijn. De heer
T. Van der Zee, burgemeester van Monnikendam, gaf
een vergelijking van de geschiedenis van Jezus, zooals
ons die in het Nieuwe Testament geteekend isen
Buddha, welke volgens den Indischen godsdienst vijf
eeuwen vroeger geleefd heeft. Met daverend applaus
werd deze voordracht begroet. Na de pauze sprak
dr. II. C. Muller naar aanleiding van zijn onderwerp
«Een woord over Multatuli". Daarbij verplaatste spre
ker zich in het jaar 1982 en voerde een gesprek in
zijn voordracht tnsschen een meisje en haar leermeester
over de letterkunde. Multatuli's werken werden een
der hoofdwerken genoemd, terwijl de pers van vóór 100
jaren," om haar dood-zwijg-tactiek van dien thans be
roemd geworden man, naar waarde meestal werd ge
hekeld. De woorden godsdienstliberaal enz.als
verouderde begrippen, werden slechts vluchtig bespro
ken, terwijl «De Dageraad" reeds sedert geruimen tijd
tot het verledene behoorde wijl alle mrnschen hare
beginselen waren toegedaan. Herhaalde toejuichingen
en bet toetreden van vele aanwezigen als lid en
abonné 135 nieuwe leden en abonnés zijn dien
avond vóór de lezingen aangenomen! was de wel
verdiende hulde, aan 's heeren Mullers lezing gebracht.
Aan het N. v. d. D. wordt medegedeeld dat de
bijeenkomst, Vrijdagavond met Louise Michel in het
café «Cosmopoliet" te Amsterdam gehouden, geenszins
het karakter van eene manifestatie had, ,en dat er ook
geen souper is aangeboden.
Te Amsterdam hield Louise eene tweede voordracht
over de Jodenvervolging, _die slecht bezocht was, en
waarin zij telkens van het onderwerp afdwaalde.
In Den Haag had zij een talrijk auditorium, doch
er werd. veel gesist en kabaal gemaakt.
Ook in Utrecht zal zij in «Tivoli" optreden.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van Dinsdag is de behandeling der
Staatsbegrooting tegen Maandag aan de orde gesteld.
Bij de voortgezette discussie over de verlegging van
den Maasmond verdedigden de heeren De Bruijn, Van
der Schriek, Borret en Van Kerkwijk het ontwerp in het
algemeen belang en tevens om Noord-Brabant te red
den. De heer Van Nispen wilde het ontwerp door
amendementen aannemelijk maken. De heer Wint-
gens was er tegen wegens fmanciëele bezwaren; de
heer Tak omdat het onvolledig en te kostbaar was
voor de verbetering van den toestand in Noord-Bra
bant, die veel goedkooper op aadere wijze is te ver
krijgen. De heeren Lobman, Gratama en Keuchenius
protesteerden tegen de menging van den godsdienst
door den heer Van Kerkwijk in de quaestie der wa-
terverdeeling.
In de arondzitting heeft de Minister van Water
staat uitvoerig het ontwerp verdedigd als nuttig voor
de rivierverbetering en voor het Noordoosten van Noord-
Brabant, zonder het Noordwesten te schaden. De ra
ming der kosten is zoo nauwkeurig mogelijk. De
dichting der Heerenwaardsche overlaten zal in elk ge
val noodig zijn, onafhankelijk van dit ontwerp, doch
de opneming ervan in liet ontwerp ware ontijdig.
Het rijk is bij de aanneming van het ontwerp gebon
den aan de subsidievoorwaarden, door het rijk en de
provincie gesteld. De opvattingen van den heer Tak
omtrent een ander kanaal berustten op eene vergissing.
De Minister gaf de verzekering, dat er geen uitvoering
aan het ontwerp zou worden gegeven vóórdat de ont
eigeningswet zou zijn aangenomen. Na een zeer uit
voerig debat, waarin nog de heeren Oorver Hooft,
Thooft en Buma het ontwerp bestreden, is het alge
meen debat gesloten.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Ellewoutsdijk. Bij de stemming op j.l. Maandag
zijn de aftredende leden van het college van notabelen
bij de Herv. gemeente, de heeren A. Weststrate en J.
Nortier, beiden herbenoemd, en is tot kerkvoogd her
benoemd de heer F. C. Rijnberg.
Ovezand. De toestand van den heer W. Van Elden
is in zooverre verbeterddat hij a. s Zondag alhier
hoopt te worden bevestigd en des namiddags zijne
intrede te doen te Driewegen.
Drietal tot het beroepen van een predikant bij
de Chr. Ger. gem. te Nieuwdorpde heeren A. Brink,
J. Goslinga en H Renting, predikanten te Almkerk,
Bolsward en Harem (Het Zuiden
Aangenomen het beroep naar Ileerjansdam dooi
den heer B. J. Van Heijningen, cand. te 's-Gravendeel.
-De heer Sibmacher Zijnen, te Middelburg, her
dacht Dinsdag zijn 30jarigen predikdienst.
Yerseke. Door burg en weth. is Maandag besloten,
dat op de school op het dorp beurtelings slechts in
éen lokaal tegelijk onderwijs zal gegeven worden.
De laatste der vier vergaderingen van de afd.
Tholen van het «Nederl. Onderwijzersgenootschap",
die voor 1882 waren uitgeschreven, werd Zaterdag te
Scherpenisse gehouden. Omdat met 1 Januari a. s.
het gewestelijk bestuur verplaatst wordt van Tholen
naar Middelburg, werden door de afd. 9 onderwijzers
aangewezen die, naar liaar oordeel, geschikt waren
om met het uitvoerend bestuur de belangen van hot
genootschap in Zeeland te behartigen. (M. Ct.)
Rechtzaken.
Arrondissementsrechtbank te Middelburg.
Door de rechtbank zijn Dinsdag de -volgende von
nissen gewezen tegen:
lo, J. De W., 51 j., arbeidster te Nieuwdorp, we
gens diefstal veroordeeld tot 6 weken cell, gev.straf c. e.
2o. C. Van E., 18 j., te Middelburg, wegens rebel
lie ver ordeeld tot 21 dagen cell, gev.straf c. e.
3o. S. J. E., 17 j., sjouwer te Middelburg, wegens
idem veroordeeld tot 15 dagen cell, gev.straf c. e.
4o P. P., 23 j dienstbode te Middelburg, wegens
diefstal veroordeeld'tot 183 dagen cell, gev.straf c. e.
5o. A. S., 37 j metselaar te Utrecht, en A. Van
der II., 39 j., smid te Arnhem, beiden gedetineerd,
beschuldigd van landlooperij, doch vrijgesproken.
6o. V. J. R., 24 j te Antwerpen, wegens verbo
den invoer van versch rundvleesch uit Belgie veroor
deeld tot flO boete c. e.
Door het openbaar ministerie bij het gerechts
hof te 's-Gravenhage is heden conclusie genomen in
zake den curator van de Vlissingsche handelsbank
contra jhr. M. J. De Marees van Swinderen, waarvan
wij vroeger melding maakten. De conclusie strekt tot
bevestiging van het door de rechtbank te Middelburg
gewezen vonnis, waarbij de vordering van den heer
Van Swinderen is toegewezen. De uitspraak is op 3
Januari 1883 bepaald.
Buitenlandsch Overzicht.
Ook de Fransche Senaat heeft goedgekeurd het door
den reiziger De Brazza met den negerkoning Makoko
gesloten -verdrag. Rpst nog de vraagwat zal die
koning zelf doen
De Kamer heeft de begrooting voor marine behan
deld. Daarbij verklaarde de Minister, dat de Fransche
marine bij die van Engeland of van Italië niet behoeft
achter te staan.
Gambetta heeft zich met een revolverschot de hand
gewond, doch de wonde zal wel spoedig genezen zijn.
In het Britsche Lagerhuis heeft de premier Dinsdag
medegedeeld, dat Engelands oorlogskosten tot I October
waarschijnlijk 1,060,000 p. st. meer bedragen zullen dan
het toegestane, zoodat Engeland een totaal aan kosten
hebben zal van 3,360,000 p. st. De kosten van het
Indische contingent, die op 1,880,000 p. st. geraamd
waren, hebben werkelijk slechts 1,140,000 bedragen.
De bezetti"gskosten sedert 1 October worden geheel
of althans nagenoeg geheel door Egypte gedragen.
De regeering deelde verder mee, dat zij op Frank-
rijks handelingen in Afrika een nauwlettend oog zal
houden, en een volkomen vrijheid van handelen en
scheepvaart op de groote rivieren van Afrika wenscht.
Het 13e artikel van het nieuwe reglement van orde
is door het Lagerhuis aangenomen.
Uit Transvaal komt bericht, dat het Kafferhoofd
Mapoch aan de Boers vredesvoorstellen deed.
30 November, morgen dus, komt de Duitsche Rijks
dag bijeen.
Uit Rustschuk Bulgarijewordt gemelddat de
oud-minister Zankoff, die wegens rebellie was gevangen
gezet, met geweld uit de gevangenis werd bevr.jd.
Den anderen dag is hij echter opnieuw gevangen ge
nomen, thans met een 100tal aanhangers.
Natuurlijk heerscht daar groote agitatie.
Uit Konstantinopel is, zooals men uit het vorig
nommer heeft gezien, het bericht gekomen van eene
verandering in het ministerie. Er zijn voorts eenige
hooggeplaatste personen gevangen genomen.
Verder heeft de Porte zich tot de mogendheden ge
wend om eenige oude zaken, o. a. betreffende de
grensscheiding tusschen Montenegro en Albanië, uit
vloeisels van het tractaat van Berlijn, af te doen.
Overzicht van den stand der koersen.
«De directie gelooft, dat eerst 1882 een normaal
jaar zal wezen en dat dan eerst gegronde hoop zal
bestaan, dat de lijn de benoodigde rente en een super
dividend kan opbrengen, als althans de quaestie van
de Bender-Galatzlijn door de regeering in den zin der
voorstellen van de directie, wordt beslist."
Zou deze profetie, iu het verslag over 1879 van
de Dussische Zuid- Westelijke Spoorwegmaatschappij
uitgesproken, vervuld worden? Gemakkelijker zou het
vallen dit meet' nabij te berekenen, zoo beken 1 was
dat de regeering gunstig had beschikt op het verzoek
der maatschappij om ontslagen te worden van den
lastpost de sectie Ben ier-Galatzdie steeds een
zeer belangrijk tekort oplevert en zoo het verslag
over 1881 reeds bekend was. Den 30 dezer maand
wordt eene algemeens vergadering der wetgevende
macht in de maatschappij gehouden, waarvan we zoo
spoedig mogelijk den lezers het wetenswaardige zullen
vertellen.
