1882. N°. 140.
Zaterdag 25 November.
69stc jaargang.
tT*^bGi=<!bCi^-
G0ESC1IË
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
Agent voor het buitenland- A. STEINER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
coi üivr.
De prijs der gewone advertentien is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
Mededeelingen op verschillend gebied.
GOES, 24 NOVEMBER 1882.
Het bestuur der Vereeniging tot Weezenver-
pleging voor Zuid- en Noord-Beveland heeft thans
eene oproeping gezonden aan de bewoners van Zuid
en Noord-Beveland, om ondersteuning te vragen voor
zijn hernieuwd pogen in het belang dezer zoo hoogst
nuttige zaak.
Er is al reeds zoo dikwijls, vooral ook in den laat-
sten tijd, over die vereeniging geschreven er is zoo her
haalde malen opnieuw herinnerd aan hetgeen er nog
te doen valt in het belang dier weezenverpleging, dat
wij niet veel regelen noodig achten om dit beroep op
aller medewerking aan te bevelen.
Trouwens, wat baat ons woord, als niet in hoofd en
hart onzer medebewoners van Beveland de vaste over
tuiging van het nut dier vereeniging en warme liefde
voor de ouderloozen zetelen
Wij bepalen ons daarom alleen tot dezen wensch,
dat het bestuur de welsprekendste bewijzen moge
ontvangen dat de verlaging der contributie voor het
lidmaatschap, thans op minstens f2,50 gesteld, aan de
verwachting beantwoordt en eene aanzienlijke rijzing
der ontvangsten daarvan het gevolg is. Het doel is
te schoon en te bekend, om veel op hulp aan te
dringen.
De Rederijkerskamer «Aurora" zal Donderdag
30 Nov. hare eerste opvoering, in dit seizoen, voor
hare leden geven. Bij die gelegenheid zullen worden
opgevoerd Eene eerste liefdedrama in drie bedrijven
door J. Hoek, en De nieuwe heer van het dorp, blij
spel in een bedrijf, naar het Fransch door Servaas
De Bruijn.
Bij de tooneelvoorstelling, Zaterdag 2 Dec. in
de nieuwe schouwburgzaal «de Prins van Oranje" te
geven door het Rotterdamsche tooneelgezelschap, on
der directie van den heer Willem Van Zuylen, zal
hoogstwaarschijnlijk worden opgevoerd Don Cesar
de Bazan, drama in vijf bedrijven, naar het Fransch.
Hansweert. Mej. H. J. Lindhout alhier, onlangs
geslaagd als klerk bij de Rijkstelegraaf, vertrekt
1 December naar hare standplaats Arnhem.
Men verneemt dat het nieuw benoemde hoofd dezer
school, de heer Verhagen, 1 Januari a. s. in functie
zal treden.
Colijnsplaat. Woensdag had alhier de eerste win
tervergadering van de afdeeling Noord-Beveland der
Maatschappij tot nut van 't algemeen plaats. Wegens
het ongunstige weder was de opkomst niet talrijk.
Er werd besloten den honderdsten jaardag van de
oprichting der Maatschappij in de maand Januari
feestelijk te herdenken.
De heer L. A. Van den Broek van Ouwerkerk trad
als spreker op. In eene uitvoerige lezing behandelde
hij de deugd der menschenliefde in hare verschillende
uitingenin 't bijzonderzooals ze zich dikwerf in
Nederland openbaarde, en nog vertoont aan onze zoo
hoogst gevaarlijke kusten. Natuurlijk werden de
Naerebouts, dat edel broederpaar niet vergeten. Door
tal van voorbeelden zoowel uit de geschiedenis als
uit het dagelijksch leven liet hij zien, hoe die deugd,
om menschen te redden, zoo vaak rijk en arm, jong
en oud bezielde, en trachtte hij de geheimezoowel
edele als minder edele, drijfveeren op te sporen.
Met genoegen werden deze lezing en een drietal
biid-vgen in poëzie, waaronder een zeer aardige van
den aer Van den Broek, gevolgd.
- Te Hoedekenskërke is benoemd tot gemeente
ontvanger, voor 2 jaren, de heer J. C. Van Poppelen,
thans waarnemend gemeente-ontvangertot secretaris
ontvanger van het burgerlijk armbestuur de heer M.
Bent hoofd der openbare school, terwijl tot lid
van het burgerlijk armbestuur is herbenoemd de heer
Jan De Jonge Az. (M. Ct.)
St.-Ct. no. 27b bevat de statuten der «Veree
niging tot oprichting en instandhouding van het Van
Citters-fonds" te Middelburg (gewijzigde statuten).
Benoemd tot ontvanger der gemeente Meliskerke
de heer E. J. Vader.
Louise Michel zal Zaterdagavond te 's-Hage in
het gebouw voor K. en W. optreden.
Het Dagblad maakt daarover vreeselijk veel bewe
ging en schijnt bang, dat het lieve Haagsche publiek
door eene vrouw, die nog wel niets dan Fransch
spreekt, zal worden meegesleept tot allerlei booze
dingen. Als de zedelijkheid in onze residentie op zulke
losse beenen staat, dat zij daardoor gevaar loopt, dan zal
zij zeker niet veel te beteekenen hebben, en men zou
dan haast gaan gelooven dat zij gelijk hebben, die be
weren dat die zedelijkheid, in hoogere zoowel als in
lagere rangen, veel te wenschen overlaat.
Het blad is bevreesd, dat door de spreekster woor
den en denkbeelden zullen worden geuit, welke in
een fatsoenlijk lokaal als het gebouw voor kunsten
en wetenschappen niet geduld kunnen worden.
Wat een conservatieve, aristocratisch; bezorgdheid!
Zoo'n maagdelijk gebouw ontreinigd door zulke woor
den en ideeën 1
Maar waar het Dagblad het recht vandaan haalt
om tegenover Louise Michel te schrijven zooals het
doet is ons niet duidelijk, en dat is vooral laag
omdat het hier eene vrouw geldt, die met moed en
overtuiging voor hare meening strijdt.
Wij maken ons echter niets ongerust, dat door al
het misbaar van dat blad iemand het in het hoofd
zal halen al staat men lijnrecht tegenover Louise's
meening om haar iets in den weg te leggen. Den
Haag zal daarin wel een les geven aan Rotterdam
in zake Meng, onzaliger gedachtenis, en aan onze
zuidelijke naburen, door wie Louise Michel onver
antwoordelijk is bejegend.
- Het Bestuur van de vereeniging van gepensio
neerde onderofficieren en minderen van het Neder-
landsche leger heeft een circulaire in 't licht gegeven,
die met een overzicht van 't geen reeds door haar
is gedaan tot leniging van den nood harer bescher
melingen (oud-militairendie vóór het in werking
treden van de wet van 29 Mei 1877 gepensioneerd
zijn) een beroep doet om ondersteuning op de «kern
der Nederlandsche natie." Tot 31 Augustus hebben
in 't geheel 232 Nederlanders, 't zij voor eens, 'tzij
voor jaarlijks, bijdragen verleend, waardoor de ver
eeniging in staat was aan een 60tal der meest hulp
behoevenden eene vaste wekelijksche toelage te ver
strekken van f 1 tot f 2, terwijl omstreeks 150 een
gratificatie (meestal van f 10) hadden ontvangen, in
afwachtingdat de kas een voortdurende ondersteu
ning kon toestaan.
Naar de Amsterd. Ct. verneemtzullenover
eenkomstig het deswege voorloopig door de feestcom
missie vastgestelde programma, de oud-verdedigers der
Citadel op 30 November a. s.des voormiddags te
11 urenbijeenkomen op de beurs te Amsterdam
waar zij door de genoemde commissie zullen ontvan
gen, en hun na een toespraak van den voorzitter, kol.
Hardenberg, door de jongens van Zr. Ms. opleidings
schip «Wassenaer" een welkomstgroet zal toegezongen
worden. Hierna begeven zij zich, voorafgegaan en ge
volgd door die jonge zeelieden, als eerewacht, en met
een muziekkorps aan het hoofdin rijtuigen naar
«Artis", welks lokalen welwillend door het bestuur
voor de feesten zijn afgestaanen alwaar inmiddels
de groote standaard, die op de citadel wapperde, met
militaire honneurs van het paleis afgehaald, is heen
gebracht, en waar den feestelingen een tweede ontbijt
wordt aangeboden. Van «Artis" marcheeren zij met
den standaard naar de plaats (waarschijnlijk op de
hoogte van het Panorama), waar zij de te hunner eer
te half 2 te houden parade zullen bijwonen. Te 3
uren heeft in «Artis" de samenkomst plaats, waarin
de vice-voorzitter der commissie, de heer M. A. Perk,
de feestrede zal uitspreken. Te 5 uren volgt in een
der benedenzalen de kameraadschappelijke maaltijd.
Des avonds zullen de feestelingen het concert in het
«Paleis voor Volksvlijt" bijwonen.
Den volgenden dag worden zij in de gelegenheid
gesteld de beide Panorama's te bezichtigen en ook
het Panopticumwaar te half een de directie der
inrichting hun een dejeuner zal aanbieden.
Te 2 uren matinée musicale in «Artis". Des avonds
gelegenheidsvoorstelling in den Stads-schouwburg, waar
een der eerste kunstenaars een door den heer J. P.
Hasebroek vervaardigd toepasselijk gedicht zal voor
dragen.
Naar aanleiding van de verschillende berichten
betreffende het kerstverlof der adelborsten wordt thans
medegedeeld, dat daaromtrent nog niets officieels be
kend is.
O.-Indië. Verleend een 2jarig verlof naar Europa
aan den vcrific. 3e kl. bij de in- en uitvoerrechten
en acc. W. C. Pické.
Overgeplaatst bij den raad van adm. te Ngawie de
le luit.-kwart. J. C. De Raad, van de int. in de 2e
mil. afd. op Java.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van Donderdag is de conclusie over
het expertise-rapport aangenomen, na de verzekering
van den Minister, dat, wanneer de bestaande bepalin
gen belemmerend werkten, eene wijziging zal ge
provoceerd worden. Bij het voorgezet debat over de
Indische begrooting verklaarde de Minister, dat eene
wijziging der voorwaarden voor de benoembaarheid
van Indische ambtenaren in overweging is, dat voor de
vrijheid der kerkgenootschappen in Indie de tijd nog
niet is aangebroken, en waar het staatsbelang het
gedoogt, hij de vrijheid van alle belijdenissen voorstaat.
De subsidie van 1 ton voor de internationale kolo
niale tentoonstelling te Amsterdam is aangenomen met
67 tegen 7 stemmen. Hoofdstuk uitgaven in Neder
land is aangenomen met 56 tegen "19 stemmen. Ook
de .andere hoofdstukken der Indische begrootingi zijn
aangenomen.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Doopsgezinde gemeente te Goes. Zondag 26 Nov.
godsdienstoefening. Prediker ds. Joh. Dyserink, van
Vlissingen.
IJerseke. Uit het volgende drietal ds. P. Van
Vlaanderen te Westmaas, ds. W. F. Van Dijk te Waard
huizen, en ds. J. M. Remijn te Bergen-op-Zoom is eerst
genoemde met algemeene stemmen op éen na beroepen
tot predikant bij de Chr. Gerf. gemeente alhier.
Waarde. Tot predikant alhier is beroepen dhr.
L. A. Van Langeraad, cand. te St.-Maartensdijk.
De heer J. C. Sikkel heeft het beroep naar Bie-
zelinge aangenomen.
Ds. B. Van Schelven, te Haarlem, heeft bedankt
voor het beroep naar Rotterdam.
Afloop Aanbestedingen en Verkoopingen.
Woensdag is te Heinkenszand, ten overstaan van
notaris Rouscher, door den heer W. Pelle, namens
M. Koole, verkocht 8.23.20 heet. bouwlandin 6
perceelen, gelegen in genoemde gemeente, voor f345
per 39 A. 24 Cent., behalve 42% pet. voor onkosten,
terwijl Donderdag te 's-Gravenpolder, door dezelfde
heeren, ten verzoeke van W. Van Sluijs is verkocht
een woonhuis met schuur en erve voor f910. en 70
A. 60 Cent. bouwland(tiendplichtig) in 5 perceelen
voor f4024 per 39 Aren 24 Cent., eveneens behalve
de 42% pet. onkosten.
Middelburg. Aan het gebouw van het gewestelijk
bestuur alhier is heden aanbesteed
le. Het onderhoud en de verbetering gedurende
4883 van de havenwerken te Breskens.
(Raming f7000.)
Minste inschrijver de heer J. Van Male te Breskens
voor f6228.
2o. Hel driejarig onderhoud van de rijks-con-
trescarpe te Tholen behoorende tot de
zeewerken in Zeeland. (Raming 1 660
per jaar.)
Minste inschrijver de heer J. De Rijke Jz,. te Sta-
venisse, voor f584 per jaar.
Landbouw en Veeteelt.
Wolfaartsdijk. In de gewone driemaande'ijksche
vergadering der vereeniging «Landbouw en Veeteelt",
die op jl. Maandag gehouden is en vrij druk bezocht
was, werden 3 nieuwe leden aangenomen, nl. de heeren
E. P. Lenshoek, Adr. De Jager en C. Koert, en nog
een tweetal voorgesteld, om daarover in eene volgende
bijeenkomst te stemmen, waarna de 3 aftredende be
stuursledenC Van Damme, C. P Lenshoek Jr. en
J. Van der Baan allen herkozen werden, die hunne
benoeming zich lieten welgevallen. Allereerst werden
de beantwoordingen voorgedragen van de vroeger ge
kozen vragen. Het lid C. P. Lenshoek Jr. schetste de
inlandsche paardenrassen, en bepaalde zich daartoe
inzonderheid tot het Friesche, Geldersche en Zeeuwsche
paardenras. M. De Kater beantwoordde de vraag:
«Daar de musschen tegenwoordig sterk voorttelen en
eene ontzettende schade aan den landbouw teweeg
brengen, hetgeen nog staat te vermeerderen, zou
het niet hoog tijd worden, dat de landbouwers hier
tegen opkwamen, en wat kan de vereeniging hieraan
doen?" op eene wijze, welke alleszins verdiende in
ruimer kring gelezen te worden. In theorie wordt
beweerd, dat de musschen zich voeden met insecten,
de eieren en larven daarvan vernielen, en alzoo hoogst
nuttig zijn voor den landbouwdoch de ervaring leert,
nu ze door de bescherming zoozeer vermenigvuldigen,
dat ze, in stede van nut, groote schade aan de veld
en tuinvruchten aanbrengen, en door het uitbroeden
aan de daken der huizen het drinkwater niet weinig
bevuilendat de musschengildenwelke indertijd de
groote uitbreiding der musschen beperkten, door den
tijdgeest tot ontbinding veroordeeld zijn en dat de
ervaring sedert op overtuigende wijze geleerd heeft,
dat het doel dezer gilden waarlijk niet van dien aard
was, om destijds in een bespottelijk daglicht gesteld
te worden, zoodat spreker geenszins aarzelde tot op
wekking om zoodanige, gilden opnieuw in 't leven te
roepen, teneinde de vernielende roofzucht der musschen
binnen de perken te houden.
Ilet lid J. Van Damme Cz. beantwoordde vervolgens
de vraag over de varkensziekte; "hij toonde aan, waarin
die bestondmet opgaaf van een tweetal beproefde
middelen tot voorkoming van dit kwaad, welke nog
wel geen radicaal behoedmiddel bleken te zijn, maar
toch vrij gunstige gevolgen hadden. Het lid M. West-
strate wees als de tarwesoortwelke specifiek het
zwaarst was, op grond van hetgeen verscheidene land-
bouwverslagen daaromtrent opgaven, de roode tarwe,
en daarna achtereenvolgens de Australische en de Engel-
sche soort aan, hoezeer de gronds- en weersgesteldheid
daarop van grooten invloed zijn, zoodat het spreekwoord
niet te vèrgeefsch zegt: «de jaargang maakt den boer".
Uit de vraagbus kwamen verscheidene nieuwe vragen
te voorschijn," welke bereidwillig ter beantwoording
werden aangenomen door de leden G. De Jager, C.
Zuijdweg, C. P. Lenshoek Jr., M. Weststrate, J. Van
Damme Cz. en J. J. Van Maldegem, waarna een vier
tal voorwerpen onder de tegenwoordig zijnde leden
verloot we d. Nadat verder het vèrslag was voorge
dragen over de proefneming met de Boheemsehe aard
appelsoort, Werd besloten tot het herhalen van deze
proef in 't volgende jaar, wijl de aardappeloogst in
den afgeloopen zomer door de vele regens in 't alge
meen min gunstig is geweest. Ook werd het besluit
genomen tot het doen houden van eene voordracht,
voor rekening van de vereeniging, over den tuinbouw,
waartoe de heer Vorsterman Van Oyen te Aardenburg
zal uitgenoodigd worden. Ten einde de bijeenkomst
op eene aangename en nuttige wijze te besluiten, hield
nu de heer C. P. Lenshoek Jr. eene doelmatig uit
gewerkte voordracht over het aanfokken van paarden,
waarna de secretaris in eene bijdrage sprak over de
aardpeer, zooals die, uit Canada overgebracht, in 't
begin der 17e eeuw voor het eerst in ons vaderland
is aangekweekt, en wel in den destijds alom vermaar
den kruidtuin van P. Hondius, op de Moffeschans even
buiten Ter Neuzen, en welke in die dagen nog voor
smakelijker, ofschoon minder voedzaam, gehouden werd
dan de in dien tijd nog uiterst spaarzaam bekende
aardappelen, terwijl het hoog groeiende loof met graagte
door het vee genuttigd werd.
In eene dezer dagen gehouden vergadering van
de Noordbrabantsche Maatschappij van landbouw, af
deeling Eindhoven, werd rapport uitgebracht omtrent
de genomen proeven met nieuwe soorten van aard
appelen
1. Magnum bonum, afkomstig uit Zeeland, doch éen
jaar verbouwd in het Helenaveen 2. Magnum bonum,
rechtstreeks verkregen uit Zeeland van den kleigrond;
3. Champignon, ook verkregen uit Zeeland 4. Bohe
mer, verstrekt door het hoofdbestuur der Noordbra
bantsche maatschappij van landbouw.
De eerste sport bracht op per are 580, zijnde 65
hectoliter per hectare. De tweede soort gaf 330
liter per are, zijnde ruim 54 hectoliter per hectare.
De derde soort leverde 600 liter per are of 99 hec
toliter per hectare. Het loof dezer drie soorten is
langer groen gebleven dan dat van aardappelen, welke
men daar gewoonlijk plant, doch is evenwel wegens
ziekte gevallen. Aan de Magnum bonum zijn echter
geen zieke knollen bevonden, terwijl de Champignon
wel voor 2/s gedeelte vervuurd was.
De Magnum bonum is een zeer gave aardappel, doch
de Champignon is zeer ongelijk en heeft diepe oogen,
maar in smaak wint deze het verre boven den Magnum
bonum, daar hij meer van lossen aard is.
De vierde soort, de Bohemer, is slechts met een
enkelen poter door verschillende leden der afdeeling
beproefd. Allen roemen de opbrengst, doch veel min
der den smaak. Het loof is klein, de knol is van
ziekte vrij gebleven.
Kaas uit boonen. In Japan groeit een soort
boonen, waarvan door de inboorlingen kaas wordt ge
maakt. Zij hebben door haar samenstelling veel meer
overeenkomst met dierlijk voidsel dan eenige andere
bekende boonsoort. De schil wordt gebruikt als voed
sel voor paarden en koeien. De kaas, daarvan bereid,
smaakt als Parmizaan. Men zal in het Zuiden van
Frankrijk trachten deze boonen te planten.
Internationale Landbouw-tentoonstelling.
(Slot.)
Na afloop der algemeene beraadslagingen werden
de afdeelingen van het programma in volgorde meer
gedetailleerd besproken, te beginnen met de paarden.
Een voorstel van dhr. J. M. Kakebeeke (Goes),
om geene gekruiste fokdieren te bekronen, waardoor
bij de paarden 3 categorieën met f1575 en bij de
schapen eene met f175 vervielen, werd met algemeene
stemmen aangenomen.
Eene opmerking van den heer J. V. d. Breggen Az.
(Waddingsveen) dat het echte Friesche, Groningsehe
en Drentsclie paardenras zoo weinig rarer zuiver
wordt gevonden, dat de hoofdinzendingeu dezer dier
soort in de volgende onderafdelingen zulten belmoren
(Andere Inlandsche soorten, niet gekruist, of Inland
sche soorten onderling of met vree® 1 ras gekruist),
en dat eene meer uitgebreide uitloving dus gewenscht
is, werd algemeen gedeeld en aan de commissie voor
de paarden in bedenking gegeven.
.Bij het rundvee werd een zeer ingrijpen! voorstel
van den heer E. v. d. Bosch (Goes), in druk reeds ter
kennis der leden gebracht, en strekkende om de bui-
tenlandsche rassen meer rationeel inte loeien, waar
door in de plaats van f10600, thans f15900 noodig
