1882. F. 124.
Donderdag 19 October.
69sie jaargang.
llOIXCIIIi
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
Agent voor het buitenland- A. STEINER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zicli: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
courant.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
OPENBARE VERGADERING
van den
K a a «I «Ier g e in e e 11 I e o e s
op ZATERDAG den 21 OCTOBER 1882,
des namiddags te 2% uren.
Goes, den 19 October 1882.
De Secretaris,
HARTMAN.
Punten van behandeling:
I. Mededeelingen, ingekomen stukken.
II. Aanvragen om remissie van aanslag in den
Hoofdelijken Omslag.
III. Rekening van bet Burg. Armbestuur over 1881.
IV. Begrooting van het Gasthuis voor 1883.
V. Begrooting der kosten van de schutterij voor
1883.
VI. Voorstel tot wijziging der verordening regelende
het lager onderwijs.
Mededeelingen op verschillend gebied.
GOES, 18 OCTOBER 1882.
Er is tegen Donderdag 26 Oct., des morgens te
half elf uur, in het koffiehuis »de Prins van Oranje,"
te Goes opnieuw eene vergadering uitgeschreven door
het bestuur der vereeniging tot weezenverpleging voor
Zuid- en Noord-Beveland.
Daartoe worden alle leden en donateurs opgeroepen,
terwijl corporaties zich door éen lid van baar bestuur
kunnen doen vertegenwoordigen.
Of de belangstelling in het lot der weezen zich weer
openbaren zal als de vorige maal door afwezigheid van
allen, die opgeroepen werden, op twee na
Wij gelooven het nietmaar het is toch evenmin
voldoende, dat dit aantal met een tiental worde ver
meerderd.
Eene talrijke opkomst is noodig.
Er zijn te belangrijke punten aan de ordehet
doen van rekening en verantwoordinghet kiezen van
bestuursleden en vooral beraadslaging over de wijze
waarop de vereenigingin het vervolg zal werkzaan
zijndan dat niet allendie door hun lidmaat
schap of donateurschap beweren belang te stellen in
de vereeniging en in het lot der weezen in onze om
geving, eens door eene daad zouden toonen dat hunne
belangstelling waarachtig gemeend is.
Of het bestuur al geld ontvangt en geen raad, wij
geloovendat de weezen daardoor al allerminst ge
baat zullen worden.
Er is nog ozooveel te doen.
Dr. Geilt Reeft nog onlangs erop gewezen dat wij
niet stil mogen zitten, en waarlijk: als voor zulk een
belangrijk sociaal vraagstuk in onzen kring de moeite
van eene vergadering nog te veel is, laat ons dan ge
rust verklaren, dat het schande is wanneer men zich
wel vergaderingen getroost voor veel nietiger zaken.
Wij bevelen daarom met aandrang, uit liefde voor
hen wien het geldt, allen aan op de bewuste verga
dering door eene talrijke opkomst te toonendat er
nog genoeg mannen zijndie voor eene uitstekende
zaak zich eenige moeite willen getroosten.
VERSLAG
van den toestand der Vereeniging„De Ambachts
school te Goes" en van de door liaar opgerichte
schoolover het jaar 1881/82,
uitgebracht in de algemeene vergadering van
den 17 October 1882.
Wanneer ik ditmaal mijn verslag aanvang met het
geen, waarmede ik het ten vorigen jare eindigde, dan
kan ik eenen gansch anderen toon aanslaan. Deed ik
toen een klacht u hooren over het verminderend aan
tal leden onzer vereeniging, dat slechts 88 bedroeg,
nu zou het in het geheel niet ongepast zijn indien
ik een juichkreet aanhief, want in het afgeloopen jaar
mochten wij ons over een ledental van honderd en
elf verheugen.
In het vorige jaar telden wij, zeg ik, 111 leden,
maar dat getal behoort nu reeds weder tot het ver-
ledene. Verschillende omstandigheden zijn oorzaak,
dat onze vereeniging in den loop van het jaar eenige
leden heeft verloren en, zeker als wij ervan zijn, dat
dit wel ieder jaar het geval zal wezen, blijft het altijd
onze dure plicht omzooveel wij kunnen, ons te be
ijveren dat de opengevallen plaatsen steeds weder
worden bezet.
Den toestand onzer financiën zult gij, na het aan-
hooren der rekening van onzen penningmeester, gewis
bevredigend hebben genoemd. Hij is dat dan ook.
Toch acht ik het niet onnoodig u te doen opmerken,
dat het batig saldo, waarmede die rekening sluit, reeds
jaren achtereer. op onze rekeningen prijkt. Het is
echter niet zoozeer als overschot te beschouwen, maar
meer als een soort van kasgeld, dat voorhanden moet
In de Dinsdagavond gehouden vergadering van
de vereeniging ode Ambachtsschool te Goes" is re
kening gedaan over het niet 30 Sopt. jl. geëindigd
dienstjaar, waarna de begrooting voor het volgend
dienstjaar voorgedragen werd. Uit beide stukken bleek
dat de toestand van de financiën der vereeniging be
vredigend is, maar tevens, dat de door provincie, ge
meente en armbestuur toegestane verdubbeling van
subsidie noodig was om de meerdere uitgaaf te be
strijden, welke door het toenemend aantal leerlingen
en daardoor noodzakelijk geworden aanstelling van
een tweeden onderwijzer in het timmeren veroorzaakt
is geworden. Verblijdend was het uit de rekening te
vernemen, dat de post ontvangen werkloon f602
bedroeg. Daaruit blijkt toch, dat de school voortdu
rend den steun der werkbazen ondervindt, en dat de
leerlingen ijverig werken. Beiden, rekening en begroo
ting, werden onveranderd goedgekeurd.
Door den voorzitter dr. A. 1V. Van Campen werd
vervolgens het jaarverslag uitgebracht, hetwelk wij
als naar gewoonte hieronder opnemen en waarnaar
wij belangstellenden in den toestand dezer hoogst nut
tige inrichting verwijzen.
De aftredende bestuursleden dr. A. W. Van Campen
en A. De Beste werden met bijna algemeene stemmen
herbenoemd er. werd vervolgens eene wijziging in de
statuten goedgekeurd, waarbij de 3 leden van het Nut,
die" thans deel uitmaken van het bestuur der school,
ook leden zijn van het bestuur der vereeniging.
Op deze wijziging zal de koninklijke goedkeuring
worden gevraagd.
Door ,jhr. De Marees van Swinderen werd, namens
de leden der vereenigingeen woord van dank ge
bracht aan den voorzitter voor het uitgebracht ver
slag en aan het gansche bestuur voor de uitnemende
wijze, waarop het zijne taak steeds blijkt te vervullen,
waarna de bijeenkomst gesloten werd.
Wissekerke. Bij de Maandag gehouden herstem
ming voor een raadslid waren 117 geldige stemmen
uitgebracht.
Gekozen is de heer Adr. Van der Maas Ez. met 64
stemmen.
Op den heer Adr Van Damme waren 53 stemmen
uitgebracht.
In de Rijkspostspaarbank is van 1 tot 10 Oct.
jt. meer ingelegd dan terugbetaald f28,513,10.
Bij kon. besluit is aan mr. W. baron Van
Goltstein, afgetreden Minister van Koloniën, een pen
sioen verleend ten laste van den Staat van f 4000
's jaars.
De Kölnische Zeitung meldt, dat er weer eene
gedachtenwisseling plaatsheeft tusschen Frankrijk en
Nederland tot hervatting der onderhandelingen over
een handelstractaat.
De St. Ct. meldt, dat de onderhandelingen met
Spanje over een nieuw handelstractaat niet tot een
gewenscht einde geleid hebben. Mitsdien wordt, te
beginnen met 19 dezerop eene reeks artikelen het
algemeen Spaansche tarief op de invoeren uit Neder
land toegepast.
zijn, daar de ontvangsten nog al veel op het einde
van het dienstjaar inkomen.
In het bestuur van onze vereeniging zijn de vol
gende veranderingen gekomen. De heer De Koning,
aangesteld tot onderwijzer in het teeltenenbegreep
geen lid van het bestuur der vereeniging te kunnen
blijven. In zijne plaats werd door u benoemd de heer
J. J. Ramondt, die zich wel niet beleedigd zal achten,
wanneer ik de meening uitspreek, dat het hem wel
niet mogelijk zal zijn den heer De Koning geheel te
vervangen, daar hij niet, zooals deze, deskundige is.
Wat belangstelling in en ijver voor onze vereeniging aan
gaat, behoeft hij intussclien de ondervinding heeft
ons dit reeds geleerd voor hem, in wiens plaats
hij is getredenniet onder te doen. liet tijdstip
waarop de heer De Koning als bestuurslid bedankte,
viel samen met dat, waarop aan hem de beurt der
aftreding was. De heer W. De Beste, die in hetzelfde
geval verkeerde, werd door u herkozen en zoo door
u een ijverig en der zake kundig bestuurslid voor
onze vereeniging en voor onze school behouden.
De heer Van der Bilt La Motthe meende zijne be
trekking van secretaris te moeten nederleggen. Gaarne
geef ik hier de verzekering, dat al zijne mede-bestuur
ders deze daad hebben betreurd, dat zijn aftreden een
verlies is voor onze vereeniging, zonder dat ik daar
mede geacht wil worden iets aftedingen op den ijver
en de bekwaamheid van den heer Hildernisse, die voor-
loopig zijne plaats heeft ingenomen en dien wij wel
haast als definitief benoemden secretaris hopen te be
groeten.
Het derde artikel van onze statuten is zoo gewij
zigd, dat aan het bestuur de bevoegdheid is toegekend,
om jongelieden, ouder dan 16, doch niet ouder dan
Het Vad. verneemtdat de commissiebelast
met het onderzoek naar de ramp van de Adder,"
haar rapport voltooid heeft, zoodat binnen weinige
dagen de openbaarmaking daarvan kan verwacht
worden.
Bij Kon. besl. is aan de vereischtenom toe
gelaten te worden tot het examen voor surnumerair
der registratie en domeinen toegevoegd «duidelijk
en net schrift en vrij te zijn van lichaamsgebreken
die de behoorlijke vervulling van de betrekking van
ambtenaren der registratie en domeinen zouden be
letten,"
Het adres aan den Koning, houdende verzoek
om aan de Staten-Generaal een wetsontwerp aan te
bieden tot het aanleggen of subsidiëeren van staatswege
van een systematisch net van stoomtramwegen, is door
den heer C. IT. G. T. Visser, burgemeester van Heme-
lumer Oldephaert en Noordwolde, aan Zijne Majesteit
opgezonden, voorzien van 622 handteekeningen van
burgemeesters, voorzitters van Kamers van Koophandel
en voorzitters van Maatschappijen van Landbouw.
Volgens het Utrechtsch Dagblad heeft generaal
Van der Heijden den Koning zijn diensten aangeboden
om, als het noodig is, weer naar Atjeh te vertrekken.
Bij den Haagschen gemeenteraad is ingediend
een voorstel om het paleis van wijlen den Prins van
Oranje te verkoopen aan Z. K. H. Alexander der
Nederlanden, Prins van Oranje, voor f150,000. De
overdrachtskosten komen ten laste van den Prins.
De heer H. J. Sprengeroud-adjudant-onder-
officier van het regiment grenadiers en jagers, thans
ordonnans-onderofficier van Z. M. den koning, is be
noemd tot concierge op het paleis te Soestdijk.
De heer E. Douwes Dekker (Multatuli) heeft
het eerelidmaatschap van de vereeniging De Dageraad
aanvaard.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
's-Heer-Abtskerke c. a. Maandag is alhier tot
predikant beroepen ds. H. H. Barger, pred. te Kerk-
werve. Met hem stonden op het drietal de lieeren
L. A. F. Creutzberg, te Oosterland, en D. Niessen,
te Giessen-Oudkerk.
Bedankt voor 's-Heer Hendrikskinderen en Wisse
kerke door ds B. Wielinga, te Kruiningen.
Ds. B. Van Schelven, te Haarlem, staat op liet
drietal naar Rotterdam no. 1.
Aangenomen het beroep naar de Chr. Ger. ge
meente te Heusden door ds. Ochtman, te Dinteloord.
De 84-jarige ds. J. Moll Jz., te 's-Hage, herdacht
Zondag te midden der gemeente, waarin hij reeds meer
dan 50 jaren als herder voorgaat, het zeldzame her
inneringsfeest zijner 60-jarige Evangelie-bediening.
Hij is de oudste der predikanten hij de Herv. kerk.
Kloetinge. Daar op de herhaalde oproeping van
een onderwijzer met akte als hoofdonderwijzer op een
18 jaar, als leerlingen aantenemen.
In het reglement voor de school is artikel 9 in
dien zin gewijzigd, dat het schooljaar voortaan loopt
van 1 April tot den laatsten Maart. Die wijziging
werd noodig geacht, omdat de leerlingen onzer school
haar doorgaans omstreeks de maand April verlaten,
terwijl die der lagere school, welke eene ambacht
willen leeren, daarmede insgelijks omstreeks dien zelf
den tijd beginnen. Tegen die regeling bestond echter
het bezwaar, dat de cursus van de Burgeravondschool
in de maand September wordt geopend, zoodat de
knapen, die de Ambachtsschool zouden willen bezoeken
óf een hatfjaar de B. A. school zouden moeten bezoe
ken, zonder op de Ambachtsschool te zijn, óf een half
jaar op de Ambachtsschool zouden moeten wezen,
zonder eenig theoretisch onderwijs te ontvangen, met
het gevaar bovendien, om haar weder te moeten ver
laten, indien zij in September niet tot de B. A. school
konden worden toegelaten. Dit bezwaar is uit den
weg geruimd door de welwillendheid der in die zaak
betrokken autoriteiten, die hebben goedgevonden, dat
aan de aspirant-leerlingen der Ambachtsschool in het
laatst van Maart een toelatings-examen voor de Burger
avondschool wordt afgenomen, op voorwaarde, dat zij,
die dit examen met gunstig gevolg afleggen, de avond
school aan school B bezoeken tot de opening van den
cursus der B. A. school. Achten wij deze verandering
zeer in het belang onzer school, een woord van dank
brengen wij gaarne aan lien, die ons zoo bereidwillig
hielpen haar tot stand te brengen.
Zooveel over onze vereeniging.
Nu nog het een en ander over onze school.
Bij het begin van den nieuwen cursus telde onze
school twaalf leerlingen. In den loop van den cursus
tractement van f715 geen enkele sollicitant gekomen
is, heeft de raad Dinsdag besloten het tractement voor
die betrekking te verhoogen tot f800 en alsnu een
nieuwe oproeping te doen.
Tevens is besloten tot tijdelijk hulponderwijzer
gedurende de vacature aan te stellen den kwee-
keling bij de normaallessen te Goes E. Nieuweuhuijzen.
Bevorderd aan de Rijks-universiteit te Leiden tot
doctor in de plant- en dierkunde de heer E. Giltay,
geboren te Rotterdam, na verdediging van een acad.
proefschrift getiteld »Het Collenchym."
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de Dinsdag gehouden zitting kondigde de
heer Wintgens eene interpellatie aan over den toestand
van het Haagsche bosch. Op voorstel van den heer
Gratema is het opmaken van een nominatielijst voor
13den raadsheer van den Hoogen Raad uitgesteld tot
na de behandeling van hoofdstuk Justitie. Unauiem
is aangenomen het ontwerp tot overdracht van het
Amsterdamsche Noordzeekanaal aan den Staat. De
overeenkomst met de Hollandsche spoorwegmaatschap
pij is aangenomen met 43 tegen 22 stemmen.
Scheepvaartberichten.
Hansweert. De beschadigde lading uit het schip
Aeolus", schipper H. J. Van Alphen, 65 balen rijst,
zijn uit het schip genomen en naar Antwerpen ge
zonden. De Aeolus" zal met het restant der lading
op bekomen order van experten de reis sleepende naar
zijne bestemming Dusseldorf voortzetten.
Men verneemt uit goede bron dat het ter reede Bath
gezonken Rijnschip «Scheepvaart 9", zooals het daar
met nog inhebbende lading graan (tarwe en maïs) ligt,
binnen eenige dagen publiek zal worden verkocht. Ook
de iaventaris, hier ter plaatse aangebracht, zal ten
verkoop worden aangeboden.
Nieuwe Uitgaven.
De 4e afl. van De Dageraad bevat: De oorsprong
der godsdienstige denkbeelden", door dr. H. Hartogh
Heys Van Zouteveen«Goochelarij met woorden en
begrippen", door Vitalis«Geloof en ongeloof', door
H. J. Stratemeijer«Ter overdenking", door L. P.
Schmidt; «Lichtpunten", door G. W. Van der Voo;
«Dageradiana", door W. Meng; «Een brief van een
hervormd predikant met aanteekeningen voorzien",
door J. Hobbel; «Nog eenmaal: Carolina of de roeping
der vrouw", antwoord aan A. H. J., door H. C. J.
Krijthe«Berichten en mededeelingen."
Rechtzaken.
Arrondissementsrechtbank te Middelburg.
Door de rechtbank zijn Dinsdag gewezen de vo'-
gende vonnissen tegen
lo. L. P., 13 j., te Middelburg, wegens diefstal
veroordeeld tot 2 jaar en 5 maanden gev. straf c. e.
nam dat aantal in onverwachte, ik zou bijna zeggen
in ongehoopte, mate toe en klom welhaast tot het
aanzienlijke cijfer van 23. Van de twee leerlingen, die
hunnen leertijd hadden volbracht, verliet slechts éen
de school, terwijl wij meenden het verzoek van den
ander, om zich nog een jaar te mogen blijven oefenen,
niet te mogen afwijzen. Bij het begin van den nieuwen
cursus in de maand April jl. telden wij dus niet minder
dan 22 leerlingen. Al spoedig kwamen wij tot de
overtuiging, dat dit aantal te groot was, om door éen
persoon met vrucht te worden onderwezen, en niet
zoodra had zich die overtuiging bij ons gevestigd, of
wij belegden eene algemeene vergadering, waarin het
bestuur werd gemachtigd, om pogingen aantewenden
tot het bekomen van verdubbeling der door ons geno
ten suhsidiën en om, wanneer die pogingen met eenen
gunstigen verslag werden bekroondeenen tweeden
onderwijzer te benoemen. Onmiddellijk wendden wij
ons tot het bestuur onzer gemeente, tot het burger
lijk armbestuur te dezer stede en tot de Staten dezer
provincie, en alle deze collegiën besloten, om hunne
respectieve suhsidiën van 200,100 en 300 gulden tot
400, 200, en 600 te verhoogen.
De pogingen, door ons aangewend om een tweeden
onderwijzer te bekomen, zijn naar wensch geslaagd.
Uit de vele sollicitanten, die zich aanmeldden, kozen
wij den heer Jan Brouwer van Wilnis. Koesteren wij
de beste verwachtingen omtrent zijnen ijver, zijne
bewaamheid en geschiktheid, wij zullen alle reden tot
blijdschap hebben, indien hij in geen van die opzichten
achterstaat bij onze beide andere onderwijzers, die
voor or.ze school zijn, wat wij van hen en voor haar
wenschen kunnen.
In afwachting intussclien, dat ons een tweede on-
