1882. Nü. 123.
Dinsdag 17 October.
69stc jaargang.
Uilloting- van Obligatie».
Mededeelingen op verschillend gebied.
GOES, 16 OCTOBER 1882.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Rechtzaken.
Scheepvaartberichten.
Landbouw en Veeteelt.
Afloop Aanbestedingen en Verkoopingen.
Buitenlandsch Overzicht.
GOESCII
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nummers 5 ct., met bijblad 10 ct.
Agent voor het buitenland- A. STE1NER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
De prijs der gewone advertentien is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a. 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter kennis van belanghebbenden, dat de lijat
van de ter uitloting en aflossing aangegeven ODLlGA-
TIEN, ten laste dier gemeente, ingevolge art. 4 van
bet plan tot aflossing der gevestigde schulden, den 11
April 1853 door den gemeenteraad gearresteerd, opge
maakt is en ter secretarie gedurende de laatste helft
dezer maand ter visie zal liggen.
Zullende de uitloting ingevolge art 5 van evenge-
raeld plan, in het openbaar, ten overstaan van Burge
meester tn Wethouders geschieden teu raidhuize, op
Zaterdag den 4 November 1882, des namiddags te éen
uur.
Gees, den 14 October 1882.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
Naar wij vernemen zullen door den heer 11. J.
Boskes, officier bij de dienstdoende schutterij alhier
in den aanstaanden winter theorie-oefeningen worden
gehouden voor het kader dier schutterij. Daartoe is
door het gemeentebestuur het gebruik der zaal boven
de koopmansbeurs op Vrijdagavond welwillend afge
staan.
Bij de maatschappij tot exploitatie van staats
spoorwegen is tot stationschef te Langeweg benoemd
de heer M. M. Francoijsthans 3e klerk in het
station Goes.
Yerseke. De gemeentebegrooting, de vorige week
door den gemeenteraad vastgesteld, bedraagt in ont
vang en uitgaaf f -17,293,83 De kosten van het
onderwijs zijn geraamd op f 5412.
Z. M. heeft een pensioen verleend van f '100
aan K. S. Q-iltayte Middelburg, wed. van P. Van
den Hoofakker Houtzagers, in leven predikant bij de
herv. gemeente te Oost-Kapelle.
Omtrent het eerste van de wetsontwerpen tot
herziening der kieswet verneemt het Vaderland, dat
het ontwerp eene verdeeling van de kiesdistricten naar
den census in vijf klassen voorstelt. Voor de eerste
klasse wordt een census van f 60 aangenomen, voor
de tweede klasse een census van f 40, voor de derde
een van - f 30, voor de vierde van f 24 en voor de
vijfde van f 20.
De census van f 60 zal geëischt worden in de ge
meenten Amsterdam, Rotterdam en 's-Gravenhage.
De census van f 40 wordt ingevoerd voor de ge
meenten Utrecht, Groningen, Arnhem, Leiden, Haar
lem, Leeuwarden, Dordrecht, Delft, Schiedam en Mid
delburg.
De census van f 30 zal gelden voor de gemeenten
Maastricht, Nijmegen, 's-Hertogenbosch, Zwolle, Gouda,
Alkmaar Zaandam Harlingen Sneek Vlissingen
Gorinchem, Goes, Bolsward, Dokkum, Zierikzee, Hoorn
en Purmerend
De census van f 24 zal bepaald worden voor de
gemeenten Deventer, Kampen, Breda, Zutfen, Amers
foort, Roermond, Tiel, Zalt-Bommel, Assen, Meppel
en voor alle gemeenten in de provinciën Groningen
Friesland Noord-Holland Zuid-Holland en Zeeland
voor zoover deze hierboven niet zijn uitgezonderd.
De census van f 20 zal gelden voor alle andere
gemeenten in de overige gewestenook voor zoover
die niet uitdrukkelijk zijn uitgezonderd.
De vermoedelijke vermeerdering van het aantal kie
zers door deze censusverlaging wordt op ongeveer
22,000 geschat.
Op de begrooting van Justitie voor 1881 is een
tekort van f 86,000, tengevolge van verhoogingen op
verschillende posten tot een gezamenlijk bedrag van
f 169,500, waartegenover echter verminderingen op
andere posten staan tot een bedrag van f 83,500,
Tot wijziging dienovereenkomstig van genoemde be
grooting is een wetsontwerp bij de Tweede Kamer
ingediend.
Ter vervulling van de vacature in den Hoogen
Raad is aan de Tweede Kamer een aanbevelingslijst
ingezonden waarop no. I staat mr. S. M. 8. De Ra-
nitz, officier van Justitie bij de arrondissements-recht-
bank te Arnhem en no. 6 jhr. A. F. De Savornin Lok
man, raadsheer in het gerechtshof te 's-Hertogenbosch.
Het rapport van de commissie van enquête om
trent de exploitatie der Nederlandsche spoorwegen
dat dezer dagen bij de Tweede Kamer is ingekomen,
beslaat een dikken bundel van 786 folio-bladzijden.
Aan het slot is een alphabetische opgave van de na
men der getuigen gevoegdbenevens een register op
het getuigenverhoor en een schets der hoofdpunten
waarover het onderzoek heeft geloopenmet eenige
andere bijlagen.
Er zijn 139 getuigen voor de commissie verschenen
en 13120 vragen door haar gedaan.
Het verslag der commissie beslaat 93 half bedrukte
folio-bladzijden; de getuigenverhooren bestaan 692
geheel bedrukte bladzijden.
Ter vervanging van mr. Gr. Patijn als lid
van de Tweede Kamer, moet in het hoofdkiesdistrict
Gouda een verkiezing plaatshebben, welke is bepaald
op Dinsdag 7 November.
Tot candidaat van liberale zij le is gesteld mr. A.
A. Van Bergen Yzendoorn, burgemeester van Gouda.
In het Leid.ick Dagblad komen, naar aanleiding
van eene aangekondigde veiling op liet terrein Vrees
wijk, de volgende opmerkingen van den heer S. al
daar voor
«Met het oog op de belangrijke openbare verkoo-
ping, eerstdaags op dit terrein te houden, schijnt bet
noodig de vraag toe te lichten»vvat is grondrente?"
»Van vele zijden wordt gezegd: »dat is een nieuwig
heid dat vertrouwen we niet." Toch is het niets
nieuws en het is bij de wet geregeld.
V) Hij die land koopt op grondrente betaalt jaarlijks
de som, die overeengekomen is en die 1/20 bedraagt
van den koopprijs, waarover de rechten zijn te voldoen.
«Wil hij dus voor een stuk grond f 2000 geven,
dan betaalt hij f 100 's jaars dus 5 pCt. en
biedt aizoo in publieke veiling die f '100 voor elke
f2000 kapitaal.
»Die rente kan bovendien ieder oogonblik worden
afgekocht door, volgens de wet, bet 20-voud te be
talen. Op de gunning kan reeds onmiddellijk de wii
worden geuit om aftekoopen en is de verkooper daartoe
verplicht. De verkooper kan dien afkoop eerst dan
eischen. wanneer de rente niet vooruit betaald wordt
of op termijn bij overeenkomst bepaald, in casu 20 jaar.
»Koop op grondrente is dus een recht, geen last
voor den kooper.
«Staat grondrente het bekomen van hypotheek niet
in den weg? Geenszins. Maakt de geldschieter be
zwaar tegen dien rentelastmen neemt iets grooter
hypotheek en lost de grondrente dadelijk af.
«Heeft grondrente iets gemeen met erfpacht? vraagt
men verder, en het antwoord moet zijn: «het is juist
het tegenovergestelde." Bij grondrente wordt de be
zitting onmiddellijk op naam des koopers overge
schreven. Bij erfpacht blijft de grond eigendom van
den bezitter; hij die daarop huizen bouwt, wordt al
léén pachter.
Grondrente is dus slechts een jaarlijksch recht van
den grond te betalen en beeft dit met grondlasten,
bunder- en poldergeld enz. gemeen.
«Hij, voor wien dit nieuw is. onderscheidt bij na
denken en informatie, spoedig zijn belangis nadere
toelichting noodig?"
O.-Indië. Overgeplaatst als adj. bij het garn.-bat.
van Sumatra's Westkust de le luit. J. A. P. Geill
van het 17e bat.; de 2e luit. der inf. F. M. A.
Mesch r.aar Samarang ter nadere indeeling.
Nis.se. Zondagmorgen gaf onze pred., dhr. H. Van
Selms, der gemeente kennisdat hij eene beroeping
had ontvangen naar Leerdam.
Ds. N. A. De Gaay Fortman, te Vlissingen, is
beroepen te Balk (Friesland).
De kerkeraad der Ev. Luth-. gemeente te Vlis
singen heeft voor de tweede maal tot predikant be
roepen ds. C. W. Pohlman te Groede.
Tweetal voor de benoeming van een predi
kant bij de Chr. Ger Gem. te Zierikzeedd. J. A.
Gloedbloed te Axel en S. De Jager te Serooskerke in
Walcheren.
-Bedankt voor het beroep naar Voorburg door
dr. Van Gheel Gildemeester, pred. te Dalfsen.
De onderwijzer Van Pienbroek te Biezelinge,
heeft zijn benoeming tot onderwijzer te Vlissingen
niet aangenomen.
Benoemd tot onderwijzer te Nieuw- en Sint-Joos-
land de heer Van Houten, te Groede.
Te Vlissingen zijn benoemdtot onderwijzer
aan school B de beer W. K. Kuiler, te Middelburg
en tot onderwijzer aan school A de heer Th. J. Pas,
te Yerseke.
De eerst opgemaakte voordracht tot benoeming
van een onderwijzer aan de openb. school te Biggekerke
is door den arrondissements-schoolopziener niet goed
gekeurd. Zij bestond uit no. 1 de heer Van Westen,
te Ritthem, en no. 2 de heer Th. J. Pas, te Yerseke.
Op de nieuwe voordracht is de volgorde juist om
gekeerd.
Op eene der voordrachten voor onderwijzeres te
Nieuwer-Amstel komt als no. 1 voor mej. G. L. Do-
minicus Van den Bussche te Monnikendam.
De kerkeraad der Clir. Ger. gemeente je Uit
huizen heeft den ien Maart li.uit zijne betrekking
ontslagen liet hoofd dei' school dier gemeente. Door
ieder weldenkende werd dat besluit met verontwaar
diging ontvangen. En dat die verontwaardiging niet
geheel misplaatst isbewijst bet feitdat bedoelde
onderwijzer nog steeds de onderwijzerswoning en tuin
in gebruik heeft, niettegenstaande hij dat alles met
Mel II. had moeten verlatenhetgeen hem bij deur-
waarders-exploit is aangezegd. De Christelijke kerke
raad heeft zeker niet durven wagen den onderwijzer
op straat te zetten. De onderwijzer heeft geweigerd
de sleutels der sctiool aftegeven, en bij moet nog iederen
morgen en middag naar de school gaan om les te
geven, doch de deur zit vastgespijkerd en er zijn geene
leerlingen. De rechter heeft de zaak in handen, en
met belangstelling wordt uitgezien naar zijn oordeel
in dezen.
In Uithuizen ging reeds in Maart eene inteekenings-
lijst rond, om voor bovengenoemden reeds een grijs
aardgelden bijeen te brengen. Er is flink geteekend!
(N. R. Ct.)
De tot plaatselijk geneesheer te Kruiningen be
noemde arts, de beer G. J. Rinkel, is aan de liooge-
school te Leiden bevorderd tot doctor in geneeskunde,
na verdediging van een Academisch proefschrift: »Re-
troversio Uteri Gravidi."
Arrondissementsrechtbank te Middelburg.
Zaterdag zijn door de rechtbank gewezen de vol
gende vonnissen tegen
10. J. F. YV. Van den D., 37 j., herbergier te Goes,
wegens beleediging van een bedienend beambte vei-
oordeeld tot twee geldboeten van fl en f8, subs. 1
en 3 dagen gov.straf c. e.
2o. K. P. B., 14 j., te Goes, wegens bedelarij ver
oordeeld tot 3 dagen cell, gev.straf c. e.
3o. M. A. B., 14 j., A. B., 12 j. en P. B., 13j.,
allen te Goes, wegens diefstal van oogst veroordeeld
de le en 2e ieder tot éen jaar gev.straf; de 3e tot
zes dagen cell, gev.straf c. e.
4o. S. R. G., 45 j., arbeider te Westkapelle, wegens
misbruik van vertrouwen veroordeeld tot 15 dagen
cell, gev.straf c. e.
5o. E. D., 50 j huisvr. van F. D., te Ter Neuzen,
wegens beleediging veroordeeld tot eene geldboete van
f8, subs. 3 dagen gev.straf c. e.
6o. M. D., 20 j., werkman te Zaamslag, wegens
mishandeling veroordeeld tot eene geldboete van f 12,
subs. 4 dagen gev.straf c. e.
7o. W. J., 55 j., arbeider te Axel, wegens diefstal
veroordeeld tot eene geldboete van f 10, subs. 3 dagen
gev.straf c. e.
8o. Ca. S., 37 j., huisvr. van J. Hte Retranche-
ment, wegens beleediging veroordeeld tot f12 boete,
subs. 4 dagen gev.straf c. e.
9o. Ma. H., 30 j., huisvr. van J. H., te Retranche-
ment, wegens beleediging veroordeeld tot f12 boete,
subs. 4 dagen gev.straf c. e.
10 E. F B., 12 j., te Iiontenisse, wegens diefstal
veroordeeld tot drie dagen cell, gev.straf c. e.
11. W. F., 21 j timmermansknecht te Bergen-
op-Zoom, wegens beleediging van een bedienend be
ambte en dronkenschap veroordeeld tot twee geld
boeten van 18 en f3, subs. 3 en 1 dag gev.straf c. e.
IIansweert. Donderdagmiddag stiet de Ned. aak
«Aeoius", schipper H. J. Yan Alphen, op de reis
van België naar Dusseldorf bij het aandoen der haven
op een dukdalf van den Oosthavendam. Het schip werd
lek, doch men mocht erin slagen door het onderdoor
halen van een zeil de lekkage te dichten. Van de la
ding, bestaande uit rijst, krenten, petroleum enz., is
alleen de rijst beschadigd.
Doordien de werkzaamheden aan de kleine sluis
hier nog in vollen gang zijn, is men te Wemeldinge
begonnen de deuren te lichten, ter voorkoming van
vertraging voor de scheepvaart. Dit is echter dubbel
lastig, daar de scheepveart thans enorme vertraging
ondervindt, getuige de stoomboot «Telegraaf", die eerst
Zondagmorgen van Wemeldinge van en naar Rotter
dam kon vertrekken.
Bath. Van de op 7 Oct. ter reede alhier gezonken
aak «Scheepvaart 9", schipper J. J. Wirges, heeft
men zooveel mogelijk van de lading en inventaris
trachten te redden. Dezer dagen heeft men het echter
moeten opgeven daar het schip, op 6 plaatsen ge
broken zijnde meer en meer in het zand wegschuurt,
zoodat wel alle kans op nog iets te redden vei keken
zal zijn. Schip en lading zijn verzekerd.
Wemeldinge. Van de varkensziekte wordt gelukkig
geen spoor meer waargenomen en men kan dus gerust
aannemen, dat die geweken is. De ziekte heeft vele
offers geeisclit:
Door de firma Wed. J. II. C. Kakebeek.e Gzn. al
hier is heden aanbesteed:
het vergrooten haver stoommeelfabriek.
Daarvoor is ingeschreven door de heerenJ. Lin-
denbergh, te Wemeldinge voor f26789; A. De Beste
en C. Hootsmans te Goes voor f23535; P. Zandee
te IJerseke voor f19750; L. Laban ook te IJerseke
voor f 19735 en M. D. Dekker te Goes voor f 18980.
Morgen en Woensdag zal te Brussel eene inter
nationale bijeenkomst plaatshebben, waai toe bet ini
tiatief genomen is door de «Internationale vereeni-
ging voor arbritage en vrede van Groot-Brittannië en
Ierland." Daarop zal vooral beraadslaagd worden over
de middelen, om te verkrijgen dat de oorlog door
internationale arbitrage vervangen worde. Door het
uitvoerend comité, waarin zitting hebben de hertog
van Westminster, graaf Derby, graaf Shaftesbury en
sir John Lubbock, zijn de volgende vraagpunten op
het programma geplaatst:
I. Internationale arbitrage /de uitvoerbaarheid en
de wijze van uitvoering)II. Internationale recht
banken; HL Algemeene ontwapening; IV. Codificatie
van lietinternationaal publiek rechtV. De oorzaken
der internationale geschillen en de middelen om die
te voorkomenVI. De invloed der openbare nieening-,
VII. Neutraalverklaring der groote internationale
scheepvaart kanalen.^
De hoogleeraar Emile De Laveleye, te Luik, schrijft
omtrent deze nieuwe vereeniging dat zij hierin verschilt
van de reeds in Engeland bestaande vredebonden, dat
zij zich op volkomen onzijdig standpunt plaatst zonder
eenigen confessioneelen Jendenz, en den oorlog niet
onder alle omstandigheden en absoluut afkeurt.
Natuurlijk zal men vragen, wat nut men zich van
deze beweging voorstelt juist in een tijd, waarin alle
Staten zich de grootst mogelijke offers getroosten om
tot de tanden gewapend te zijn. Desondanks, of beter
nog juist daarom, antwoordt de hoogleeraar, winnen
de denkbeelden van vrede en arbitrage veld. Uit een
schat van feiten, die dit bewijzen, wil hij er slechts twee
aanhalen. Ten eerste de ommekeer in den geest der
Fransche natie; vroeger was het voorspiegelen van
overwinning en roem voldoende om den oorlogsgeest
in Frankrijk te wekken, thans zijn de Franschen,
enkelen chauvinisten uitgezonderd, zeer vredelievend,
Gambetta's ministerie werd omvergeworpen, omdat
men meende dat zijn chef eene actieve politiek wilde
volgen, en ook Freycinet viel, omdat men zelfs ver
wikkelingen vreesde van eene bezetting van het Suez-
kanaal door een klein korps van 5000 man. Frankrijk
is thans eene zeer vredelievende mogendheid geworden,
en hoe meer het Fransche volk inderdaad zich zelf
regeeren zal, des te gehechter zal het aan den vrede
worden.
Een tweede bewijs ziet de hoogleeraar in het voor
stel van den Ifaliaanschen minister van bnitenlandsche
zaken, aan de Europeesehe Staten gedaan, om in elk
tractaat de clausule der arbitrage op te nemen. Zou
het, vraagt hij, geen belangrijke vooruitgang zijn, indien
Italie's initiatief ontvangen werd zooals het verdient?'
Het is onloochenbaar dat de oorlog een vreeselijke
ramp is, ook voor den overwinnaar. Want militair
succes wordt steeds gekocht met vermindering dei-
vrijheid. De natie, die daarvan overtuigd is, zal in
haar eigen belang steeds tegen oorlog gekant zijn. De
nationale naijver, weïke de vreeselijke wapeningen ten
gevolge beeft waaronder liet menschdotn zucht, heeft
geen reden van bestaan. Men zou dien terecht de
uitersterste dwaasheid kunnen noemen en een schande
voor de beschaving onzer eeuw.
Omtrent de zaak van Arabi-bey zijn de berichten
zeer schaarsch. De acte van beschuldiging is nog niet
gereed; en Engeland schijnt er zich mee te bemoeien,
zoodat de krijgsraad deze week niet kan bijeenkomen.
De verdediging van Arabi-bey bij zijn verboor moet
zeer zwak geweest zijn; bij verklaarde slechts de tolk
geweest te zijn van de algemeene ontevredenheid.
Gelukkig voor hem, dat men in Eng, land ten zijnen
gunste meer en meer wordt gestemd en men daar den
man, van wien men nu toch niets meer te vreezen
iieeft, nu met zachtheid wil bejegenen
Op voorstel van den Khedive is besloten de beta
ling van loopende wissels met drie maanden te ver
lengen.
Te Cairo zijn de speelhuizen op last der politia
gesloten.
