1882. N°. 119.
Zaterdag' 7 October.
69slc jaargang.
Rechtzaken.
3e>*e sv---
GOESCH
De uitgave dezer Courant gescliiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nonmiers 5 et., met bijblad 10 ct.
Agent voor het buitenland- A. STEINER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentién is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
Mededeelingen op verschillend gebied.
GOES, 6 OCTOBER 1882.
Op liet telegraafkantoor te Goes werden in de
maand September behandeld 2043 telegrammenen
welverzonden 827, ontvangen 802 en opgenomen en
verder geseind 354.
In de heden gehouden vergadering van ingelan
den is tot plaatsvervanger-dijkgraaf van den Maire-
polder benoemd de heer JKoeman, te Riliand-Bath.
Wolfaartsdijk. Uit de ingediende voordracht
waarop de heeren G. De Jager en D. Goetheer ge
plaatst warenis de eerstgenoemde tot lid van bet
college van zetters benoemd, en zulks ter vervanging
van wijlen den heer mr. C. P. Lenshoek.
Bij de ambtenaren van het ijkwezen zijn door
den Minister van W. H. en N. de volgende benoe
mingen en verplaatsingen geschied. Met ingang van
1 Januari e. k. is benoemdtot chef van dienst te
Middelburg de ijker G. Van den Bergete 's-Hage
werkzaam. De adjunct W. J. C. Verhage wordt van
Dordrecht naar Middelburgde ijker D. Giltay van
Rotterdam naar Dordrecht verplaatst, in te gaan 15
October e. k.
Volgens het Vaderland worden de onderhande
lingen over een handelstractaat te 's-Gravenhage tus-
schen onze regeering en het Fransche gezantschap
gevoerd.
Door het bestuur der vereeniging van burg. en
gem. secret, in Friesland is in Mei van dit jaar een
rapport uitgebracht over den financiëelen toestand der
gemeenten in FViesland sedert 1851. Die toestand is
volgens dit rapport alles behalve gunstig, hetgeen
wordt gestaafd door tabellen van de heffingen en sub-
sidiën ten behoeve van het armwezen in de voorma
lige grietenijen in 1849 en van de ontvangsten en uit
gaven der gemeente in 1860,1870 en 1880. Zoodoende
is een vergelijkend overzicht geleverd van den toestand
van vóór de invoering der gemeentewet met thans.
De middelen, die tot verbetering kunnen leiden, vol
gens het bestuur, ziju niet vergeten geworden, en het
vat die samen in de volgende
lo. Overname van sommige uitgaven der gemeente
door het rijk, zooals de kosten van gemeentelijke po
litie en die van den burgerlijken stand.
2o. Verhooging der gemeenteopcenten op de grond
belasting [der ongebouwde eigendommen tot 30.
3o. Toekenning van 50 pet. vergoeding van de
kosten voor het lager onderwijs
4o. Toekenning der geheele opbrengst van de per-
soneele belasting;
5o. Heffing van opcenten op een in te voeren rijks
inkomstenbelasting
6o. Overname door de provincie van het onder
houd der gemeentelijke kunstwegen.
Het bestuur laat gaarne aan anderen de beoordeeling
of de middelen, die het tot wegneming van den on-
evenredigen belastingdruk aangeeft, de meest afdoende
en practische zijn. Intusschen heeft het zijne denk
beelden ter kennis van de regeering gebracht, met ver
zoek die wel in ernstige overweging te nemen. Te
vens heeft het mededeeling van zijn rapport gedaan
aan de besturen der andere administratieve vereeni-
gingen in ons vaderland, ook aan die in Zuid- en Noord-
Beveland, met verzoek, om, zoo zij zich met alle of
eenige middelen vereenigt, daarvan door een adres van
adhaesie te willen doen blijken.
De Bevelandsche Vereeniging van Burg. en Seret.
zal dus ook de zaak in behandeling moeten nemen.
Naar het ons voorkomt, vraagt de Friesche vereeniging
te veel en zal dit de bereiking van het doel zoo al
niet onmogelijk maken, dan toch zeer bemoeielijken.
Of de belasting aan 's rijks schatkist of aan de ge
meentekas wordt betaald zal voor de belastingschul
digen wel hetzelfde zijn, en uit de belastingen moeten
de kosten gevonden worden
Eene zaak heeft, naar ons begrip, de Friesche ver
eeniging over het hoofd gezien, te weten de omslach
tige huishouding der gemeenten in Friesland, tenge
volge van de verandering der vroegere grietenijen in
gemeenten, met behoud vau afzonderlijke administra
tion voor de verschillende dorpen. Dit veroorzaakt
meerdere uitgaven, want omslag is altijd kostbaar.
Er is te 's-Gravenhage opgericht een vereeniging
tot hulpverschaffing aan behoeftige verminktenzij
heeft den naam ontvangen van Ned. vereeniging De
Stuers.
Er is meermalen geklaagd over het verschil van
spelling bij de verschillende Departementen van Alge
meen Bestuur. Justitie volgde grootendeels de nieuwe
spelling, andere Departementen de oude spelling. Het
Strafwetboek en de daarbij behoorende wetten zijn in
de spelling van het woordenboek geschreven, de Imager
onderwijswet in de oude spelling, die op geen enkele
school gevolgd wordt.
Thans is een voorstel om de spelling van het woor
denboek tot de eenig officièele te maken bij den Mi
nisterraad aanhangig, liet is te hopen, dat dit voor
stel spoedig worde aangenomen en een einde worde
gemaakt aan het zotte gebruik van tweederlei spel
ling in onze officiëele staatsstukken.
1881 is met betrekking tot de gerechtelijke sta
tistiek voor Nederland een ongunstig jaar geweest.
Terwijl in de laatste jaren het aantal crimineel ver
oordeelden allengs verminderde, wijst 1881 weer een
vermeerdering aan. In 1880 stonden bij de verschil
lende Hoven wegens misdaad terecht 519 personen;
in 1881 steeg dat cijfer tot 011. De vermeerdering
geldt alle misdaden zoowel die tegen de algemeene
zaak als tegen personen en eigendommen. Het grootste
is echter de toeneming van de misdaden tegen per
sonen. Ia 1881 bedroeg het cijfer van die categorie
85 t.egen 46 in 1880. Vooral waren in 1881 zeer
talrijk de gewelddadige aanrandingen der eerbaarheid.
Het brievenverlteer breidt zich in Nederland nog
verbazend uit. In 1881 bedroeg het aantal gewis
selde brieven op de verschillende kantoren hier te lande
57.443.105 tegen 56.047.270 in 1880. Nog veel
sterker is echter de toeneming van het verkeer met
briefkaarten. In 1880 bedroeg het aantal enkele
briefkaarten 15.529.133 in 1880 17.345.940
dus een vermeerdering van ruim elf procent in éen
jaar. Wel een bewijsdat de briefkaarten zeer in
den smaak vallen.
Opmerkelijk is het. dat bijna elk jaar een even groot
aantal brieven of briefkaarten onbestelbaar is. In 1880
bedroeg het aantal niet uitgereikte brieven 75.000
in 1881 72.221 op zoovele millioenen dus een
klein verschil.
Aangeteekende brieven raken bijna nooit weg. In
1881 werden 72 klachten ingediend wegens beweerde
vermissingen van aangeteekende brieven, maar 62 dier
aangiften bleken ongegrond. Slechts tien waren er
werkelijk vermist, waarvan drie ten laste der Ned.
administratie tengevolge van ontvreemding door post
beambten. Als men nu bedenkt, dat het aantal ge
wone aangeteekende brievenalleen voor 't binnen-
landsch verkeer, 871.970 bedroeg, dan is de verhouding
werkelijk al zeer gunstig en kan men dus in Neder
land vrij gerust de kosten van het aariteekenen met
aangegeven geldswaarde vermijden. (Vad.)
Op initiatief van de heeren Paul Wittouck en
S. C. J. Ileerma Van Voss, directeuren van de suiker
fabrieken te Breda en te Leur, heeft zich een Beetwortel-
suikerfabrikantenbond" gevormd, met het doel den
bloei der beetwortelsuikerfahrikage te bevorderen. Reeds
zijn de meeste fabrikanten in Nederland tot dezen
bond toegetreden. (iI. Ct.)
Kantongerecht te Goes.
In de zitting van heden, Vrijdag 6 October, zijn
de volgende vonnissen gewezen tegen
lo. J. T. en J. M., te Baarland, beklaagd van nach
telijk burengerucht. Daarvan vrijgesproken.
2o. E. F. Van K., te Goes, beklaagd van 't be
planten van een weg in de gemeente Kapelle, zonder
vergunning van Ged. Staten. Daarvan vrijgesproken.
3o. F. S., te Wemeldinge, wegens 'tloopen over
eens anders grond met rijpende vruchten bezet als
mede over eens anders bezaaiden grond, veroordeeld
in eene boete van f3 en een van f0,50, subs. 1 dag
gev.straf voor iedere boete c. e.
4o. J. N., te Wemeldinge, wegens diefstal van veld
vruchten, veroordeeld tot eene gev.straf van 6 dagen c e.
5o. J. De B., te 's-Heer Arendskerke, wegens als-
voren in een boete van fl, subs. 1 dag gev.straf c. e.
6o. W. K., te Goes, wegens alsvoren in eene boete
van f3, subs. 3 dagen gev.straf c. e.
7o. M. R., te Wemeldinge, wegens 't loopen over
eens anders grond met rijpende vruchten bezet, ver
oordeeld in eene boete van f3, subs. 1 dag gev.straf c. e.
8o. J. L., A. V. en L. J., aldaar, wegens 't spelen
met dobbelsteenen op de openbare straat, veroordeeld
de eerste in een boete van f3, de anderen in eene
boete van f 1, subs, voor beide boeten 1 daggev.straf c. e.
9o. G. H., te 's-Heer Arendskerke, wegens 't laten
loopen van vee zonder toezicht op den openbaren weg,
veroordeeld in eene boete van f 2,50, subs. 1 dag
gev.straf c. e.
lOo. C. RL. De G. en N. G., allen te Verseke,
beschuldigd van 't maken vau nachtelijk burengerucht,
de tweede veroordeeld in eene boete van f5,50, subs.
1 dag gev.straf c e., de beide anderen vrijgesproken.
11 o. J. B te Yerseke, wegens als voren, in eene
boete van f 7,50, subs. 3 dagen gev.straf c. e.
12o. W. De M., te Woansdrectit, wegens 'tbe-
visschen der Schelde zonder consent, veroordeeld in
eene boete van f 10, subs. 1 dag gev.straf c. e.
13o. J. W., te Ossendrecht, J. Van B. en P. Van
B., te Zandvliet, beklaagd van 't bevisschen der Schelde
meteen verboden vischtuig, veroordeeld de twee eersten
ieder in eene boete van 110, subs. 1 dag gev. straf
c, e., de derde vrijgesproken.
14o. A. Zte Krabbendijke, beklaagd van 't ver
voeren van vee van Wemeldinge naar Schore, zonder
voorafgaande keuring. Daarvan vrijgesproken.
In de Woensdag gehouden openbare vergadering
van den Raad van State, afdeeling voor de geschillen
van bestuur, is ingekomen een Kon. besluit in zake
het beroep van I. Willemsen Hz., te Groede, vader
van den loteling J. Willemsen, tegen een besluit van
Gedep. Staten van Zeeland, waarbij J. B. Deveijns is
vrijgesteld van den dienst der nat militie als eenige
wettige zoon.
Adressant wordt in zijn beroep niet ontvankelijk
verklaard
Door Staatsraad mr. Verniers Van der Loeff werd
ten slotte rapport uitgebracht in zake het beroep
C. Risseeuw te Goes, tegen een resolutie van Ged.
Staten van Zeeland, waarbij is gehandhaafd het be
sluit van den Raad om hein niet als Raadslid toe
te laten.
's Konings beslissing volgt later.
De magnetiseur G. heeft zich ook te Dordrecht
voor de rechtbank te verantwoorden gehad. Het O.
M. heeft eene geldboete van f150 tegen hem geëisebt.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Ds. K. Straatsma te Biervliet verbetert in de
Midd. Ct. een bericht in dat blad, omtrent het geven
door hem van godsdienstonderwijs in de schoolgebou
wen volgens art. 22 der wet op het lager onderwijs.
Omdat ook in ons blad van 30 Sept. hetzelfde bericht
voorkwam, achten wij liet noodig van die tegenspraak
melding te maken.
Ds. S is zijn catechisatie's begonnen overeenkom
stig de instructie's van zijn beroepsbrief, hij houdt deze
catechisaties niet in de schoolgebouwen, maar in de
daarvoor aangewezen consistoriekamer; alleen voor de
kinderen van het Nieuwland, die 3/4 uur en verder
af wonen, en dus vooral in den wintertijd zeer moeie-
lijk te Biervliet kunnen komen, beeft hij de school
aldaar gevraagd, en wel een uur in de week.
Van lof over den ijver, daardoor aan den dag ge
legd, wil ds. S. niets weten, hij doet niets meer dan
zijn plicht; terwijl hij ook niet wil aangewerkt wor
den als een minder ij veraar voor de school met den
bijbel dan iemand zijner orthodoxe collega'sdie hij
niet verdenkt voor zulk een school te ijveren, om
daardoor van den last om zeiven godsdienstonderwijs
te geven, ontslagen te zijn.
Het bericht, dat het provinciaal kerkbestuur
van Zuid-Iiolland het vonnis van het classicaal bestuur
van Den Haag, waarbij aan ds. W. Hoevers, na aan
klacht in zake de leer, een berisping was toegediend,
vernietigd heeft, omdat de zaak niet behoorlijk on
derzocht was, is volgens ds. Tichelman, assessor van
het classicaal bestuur te' 's-Hage, onjuist.
De eenige grond, dien genoemd provinciaal kerbe-
stuur opgaf voor zijne vernietiging van dit vonnis, is
dat het classicaal bestuur niet eerst volgens art. 4a
kerkelijk opzicht en tucht getracht had, door raadge
ving en terechtwijzing de zaak uit den weg te ruimen.
Woensdag is alhier de cursus ter opleiding voor de
hoofdacte begonnen met 22 jongelui, waaronder 2 on -
derwijzeressen. Bovendien is er nog éen onderwijzer
die, om den verren afstand, alleen des Zaterdags de
lessen bijwoont.
De lessen worden gegeven
le studiejaar Woensdag 2 5% uur.
Zaterdag 2 6
2e studiejaar Woensdag. 3 7
Zaterdag 2 6
Wolfaartsdijk. Evenals te Kapelle is ook hier
in het belang van onderwijzers, die aan den cursus
tot opleiding voor de hoofdonderwijzers-akte des Woens-
dagsnaiuiddags te Goes wenscheu deel te nemen, de
maatregel ingevoerd om de voormiddagschooltijden,
in plaats van 2% uur, nu 3 uren te doen duren.
Ter wille van dien langeren duur krijgen de leer
lingen evenwel nu te 10 uren voor eenige minuten
verlof om zich op het schoolplein te ontspannen.
's-Heereniioek. Verleden Woensdag was het 50
jaar geleden dat onze geachte hoofdonderwijzer
der o. 1. school, de heer P. A. De Graag, als zooda
nig werd aangesteld. Het geheele dorp was in feest
gewaad; bijna uit ieder huis wapperde de Nederlandsche
driekleur. Drie groote eerepoorten met toepasselijke
opschriften waren geplaatst. Zoodra de districts- en
arrondissements-schoolopziener waren aangekomen werd
de jubilaris in optocht naar bet versierde schoolgebouw
gevoerd. Vooraf ging een heraut te paard, dragende
het wapen der gemeente. Hierna volgde het muziek
gezelschap, dan kwamen de schoolkinderen dragende ieder
een klein vlaggetje, met den heer P. Smolder, hulp
onderwijzer te Ovezand, aan het hoofd, welke de lei
ding dier kinderen op zich had genomen. Daarop volgde
de jubilaris, gezeten in een prachtig rijtuig, bespannen
met twee zwarte paarden, en omgeven door een eere-
wacht. Toen de jubilaris in het schoolgebouw was
aangekomen, kwamen ook daar de schoolopzieners, de
burgemeester de secretaris en verder op éen na alie
leden van den gemeenteraad. Door de schoolkinderen
werden eenige toepasselijke zangstukjes uitgevoerd,
afgewisseld door aanspraken. Door den heer Timans
werd hem namens den gemeenteraad lof en hulde
toegebracht en een cadeau overhandigdvervolgens spra
ken de heeren W. J. Van Gorkom en mr. C. De Witt
Hamer, terwijl eerstgenoemde den heer De Graag,
namens den Koning eene zilveren medaille schonk voor
getrouwe ambtsverulling. Verder werd dejubilaris door
den heer P. Smolders, namens zijne ambtgenooten een
woord van hulde en achting toegesproken, en werd
hem door de leerlingen der school een prachtig cadeau
geschonken. Nadat de jubilaris in korte trekken zijn
vroegere loopbaan geschetst en de verschillende cor-
poratiën bedankt had, werd hij weer in optocht
door het dorp naar zijne woning teruggevoerd. Des
avonds werden de eerepoorten alsmede de woning van
den feestvierenden onderwijzer verlicht en weid het
feest door een prachtig vuurwerk gesloten. Het geheele
feest liep in de beste orde af.
Dij besluit van den Minister van Binnenlandsche
zaken zijn rijksnormaallessen gevestigd te Axel, en is
daarbij met ingang van 1 October benoemd tot direc
teur en onderwijzer de heer H. Van Wijngaarden,
hoofd der openbare school te Axel, die voor eigen
rekening liet gebouw heeft gesticht, waarin de lessen
zullen gegeven worden. Tot de andere onderwijzers
belmoren ook de heeren J. S. Roosma te Sluiskil en
A. Kok te Otliene.
Afloop Aanbestedingen en Verkoopingen.
Onder de minste inschrijvers voor de aanbesteding
op 4 October 1882 gehouden door het Departement
van Koloniën in het gebouw der Maatschappij tot Nut
vau 't Algemeen te Amsterdam komt ook voor de heer
J, J. Oehtman te Goes naar de volgende perceelen
1. 19,500 lit. groene erwten f 2918,75
2. 19,500 id. id. - 2918,75
3. 16,050 id. id. - 2497,62%
4. 16,650 id. id. - 2497,62%
5. 16,700 i> id. id. - 2504,75
6. 14,400 id. id. - 2154,90
Buitenlandsch Overzicht.
Nu de Egyptische quaestie momenteel van de baan
geraakt is, is het in de politieke wereld maar kalm.
Het proces tegen Arabi-bey zal dezer dagen aan
vangen. Een Engelseh advocaat zal hem terzij staan.
Het geschil m.t de lastdragers, waarvan wij onlangs
melding maakten, is uit den weg geruimd. De be
wuste sjouwerlieden zijn in vrijheid gesteld.
Engeland is druk bezig de gendarmerie in Egypte
te hervormen, wat zeer noodzakelijk is, daar de geest
der bevolking nog verre van gunstig is.
De Porte is boos, dat Engeland haar, evenals zij
het vroeger Albion deed, niet met de noodige égards
behandelt en bescheid doet op hare vertoogen. Zij
vrowg om bericht wanneer Engeland plan had de
troepen uit Egypte te doen vertrekken, doch Engeland
gaf daarop geen bescheid. Als zij niet spoedig ant
woord ontvangt, zou de Porte zeide zij zich
tot de mogendheden wenden.
Met Griekenland is de Porte evenmin nog in 't reine,
zouals men eerst gedacht had Dit bleek wel uit een
telegram in ons nommer van Dinsdag, dat Griekenland
geen duim breed gronds wil afstaan, wat een antwoord
was op den eiscli van Turkije, dat een kleinê strook
lands bij Kouitza wil behouden.
De Czaar van Rusland heeft een paar ter dood
veroordeelden gratie verleend en hun straf veranderd
in dwangarbeid voor onbepaalden tijd, en aan een
paar andere misdadigers vermindering van straf
verleend.
België heeft Dinsdag met instemming deelgenomen
aan het 50jarig staatsmansjubilé van zijn populairen
oud-minister Charles Rogier. Geschenken en hulde
blijken vloeiden hem toe, terwijl Koning Leopold hem
persoonlijk is komen gelukwensthen.
Dij koninklijk besluit is de Italiaansche kamer
ontbonden an zijn de kiescolleges tegen 29 October,
de Senaat tegen 5 November en de nieuwe kamer
tegen 22 November bijeengeroepen.
De berichten uit IJsland luiden gunstiger.
In Noorwegen hebben de verkiezingen voor de kamer
van afgevaardigden plaats gehad. De uitslag is nog
wel niet in zijn geheel bekend, maar toch kan men
reeds nu met genoegzame zekerheid aannemen dat
de sterkte der partijen in de kamer nagenoeg dezelfde.
