1882. N°. 97.
Donderdag 17 Augustus.
69sle jaargang.
Schoolgeld.
Personeele Belasting.
Mededeelingen op verschillend gebied.
GOES, 16 AUGUSTUS 1882.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Rechtzaken.
Landbouw en Veeteelt.
(10ESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
Agent voor het buitenland- A. STEINER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
doen te weten, dat door den Raad dier gemeente in
zijne vergadering van den 7 Juni 1882 is vastgesteld
de volgende verordening:
VERORDENING tot heffing van schoolgelden
in de gemeente Goes.
Art. 1. Ten behoeve der gemeente wordt voorlede
ren leerling, die een der opeabare scholen A of B
bezoekt, het navolgende maandelijksche sehoolgèld
geheven
Voor het onderwijs in school A, bestemd voor
gegoeden
io. gedurende de dagschool (voor- en namiddag)
zestig cents.
2o. Gedmende de avondschool veertig cents.
b. Voor het onderwijs in school B, bestemd voor
mingegoeden, gedurende de dagschool:
voor een kind twintig cents
voor ieder kind meer uit een gezin gelijktijdig
schoolgaande tien cents.
Het onderwijs aan de avondschool van school B,
bestemd als voorbereiding tot het bezoeken der burger
avondschool, dat aan de voor kinderen van niet bedeelde
onvermogenden bestemde school C, en dat aan de voor
in het weeshuis verpleegden en voor kinderen van be
deelden bestemde school D is gratis.
Art. 2. Bij de berekening van het schoolgeld worden
gedeeltei van maanden voor geheele gehouden.
Art. 3. De belasting is verschuldigd door de ouders,
voogden, of verzorgers van kinderen, die van de school
gebruik maken.
Voor kinderen uit andere gemeenten moet een inge
zetene der gemeente; worden opgegeven door wien of
wie het schoolgeld betaald zal worden.
Zijnde deze verordening goedgekeurd bij koninklijk
besluit van 27 Juli 1882, no. 59, met bepaling dat de
invordering zal geschieden overeenkomstig de mede
in de raads-vergadering van 7 Juni 1882 vastgestelde
VERORDENING op de invordering van school
gelden in de gemeente Goes.
Art. 1. Binnen drie dagen na bet eindigen van iedere
maand wordt door het hoofd der school aan burge
meester en wethouders ingezonden een lijst, inhoudende
de namen der ouders, voogden of verzorgers der leer
lingen, die de school hebben bezocht, met afzonderlijke
vermelding, wat school A betreft, van de leerlingen,
die van de avondschool gebruik maakten.
Art. 2. Die lijst, door burgemeester en wethouders
aangevuld met de nameu der personen, bedoeld in de
laatste alinea van artikel 3 der verordening op de
heffing, en door hen voor gezien geteekend, wordt ge
steld in handen van den ontvanger der gemeente, welke
belast is met de invordering der schoolgelden.
Art. 3. De belasting moet betaald worden binnen
acht dagen nadat de kennisgeving van het bedrag aan
de ouders, voogden of verzorgers is uitgereikt
Art. 4. De artikelen 258 tot en met 262 der wet
van 29 Juni 1851 [Staatsblad no. 85]voor zooveel ge
wijzigd bij de wet van 7 Juli 1865 [Staatsblad no. 79]
worden op de invordering dezer belasting toepasselijk
verklaard.
En is hiervan afkondiging geschied, waar het behoort,
den 15 Augustus 1882.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
De BURGEMEESTER van GOES brengt bij deze ter
kennis van een ieder, wien het aangaat, dat het kohier
no. 2 van het personeel voor deze gemeente over het
dienstjaar 18821883 op herten ter invordering is gesteld
in handen van den ontvanger dier belasting binnen
deze gemeentes
Goes, den 16 Augustus 1882.
De Burgemeester voornoemd,
J. G. DE WITT HAMER.
Maandag en Dinsdag de dagen, waarop de
entreeprijs -voor de Zeeuwsche nijverheidstentoonstel
ling op 10 cents was gesteld is het bezoek zeer druk
geweest. Maandag werden 149, Dinsdag 720 kaarten
afgegeten.
Er is dus wel een ieder gelegenheid gegeven, en
zeker wel door bijna iedereen ervan gebruik gemaakt,
om de tentoonstelling te zien.
Thans behoort zij tot het verleden. Alleen de ver
loting moet nog, als een uitvloeisel ervan, plaatshebben,
en volgens achterstaande annonce is deze bepaald op
Zaterdag 26 Augustus, op het Slot Oostende, waar
dfe aangekochte voorwerpen voor een ieder kosteloos
ter bezichtiging zijn gesteld. Loten zijn in genoemd
koffiehuis en bij de commissarissen te Goes nog ver
krijgbaar.
De plechtigheid der sluiting had met allen eenvoud
plaats. De burgemeester van Goes, eere-voorzitter,
commissieleden, commissarissen en eenige belangstel
lenden waren daarbij tegenwoordig.
De heer Z. D. Van der Bilt La Motthevoorzitter,
begon'met de verzekering, dat hij met hetzelfde genoe
gen, waarmee hij den 3en Juli de tentoonstelling had
geopend, haar thans sloot, omdat zij zoo uitstekend
geslaagd mocht heeten.
Hij dankte de eere-voorzitters, die hunne namen
aan deze onderneming hadden verbonden; zijne mede
leden van het bestuur, van wie hij verklaarde dat
hij met zulke mannen elke onderneming zou durven
aanvaardende commissieleden in en buiten Goes
de jongelui, die als commissarissen zulke uitstekende
diensten hadden bewezende directie der sociëteit
»Van ongenuchten vrij" en den kastelein dier socië
teit, wijl deze, bij de behartiging zijner eigen belan
gen, ook die der tentoonstelling door trouwe zorg en
hulpvaardigheid zeer heeft behartigd. Ook de juryleden
herdacht hij. Hij wenschte verder den burgemeester ge
luk, wijl onder diens kortstondig bestuur reeds twee
tentoonstellingen, de eene op het gebied van kunst,
de ander op dat van industrie en volkswelvaart, zulk
een succes hadden.
Na hem nam de burgemeester het woord. Deze
verklaarde dat, hoewel het bij alle gelegenheden lang
niet aangenaam was om als burgemeester te spreken,
hij het ditmaal volgaarne deed.
Er was weer eene bladzijde temeer in de geschie
denis van Goes, die bewees hoe de gemeente al|es
doet wat strekken kan om volksontwikkeling te be
vorderen. Hij wenschte daarmee geluk allen, die er
aan hadden meegewerkt. Hij bracht hulde aan den
ontwerper, die tevens tot het laatste toe met ijver
en toewijding aan het welslagen van de tentoonstel
ling had geijverd. Hij deed dit ook den bijna 70ja-
rigen werkman, die den eersten prijs en het eereme
taal in den wedstrijd voor den handwerksman verwierf.
Een gelukkig teeken noemde hij de samenwerking,
die het welslagen van het geheel had bevorderd.
De heer Van der Pauwert merkte op hoe er boven
zijn hoofd veel wierook is ontstoken, hoe hem in ge
schrifte en in woorden veel hulde is gebracht. Dank
baar was hij daarvoor, maar hij achtte zich gelukkig
dat hij door dit alles nog niet bedwelmd is geworden.
Als men het oorspronkelijk, door hem gevormd, plan,
zooals het in de voorrede van den catalogus gemeld
staat, eens legde naast het plan, zooals het nu is uit
gevoerd, dan zou men tusschen beiden een hemels
breed verschil vinden. Het is dus lang niet zijn idee
en zijn werk alleen geweest. Integendeel, zoovelen
hebben het idee helpen wijzigen, het plan helpen uit
voeren. Aan hen schonk hij volgaarne een groot deel
van de hulde, hem gebracht, want zij hadden daarop
volle aanspraak. Hij dankte hen voor die mede
werking.
Wil men de eer van het primitieve idee voor hem
latenhij aanvaart diewant hij vindt in gepaste
eigenliefde geen kwaad. Maar waar hij iets deed
voor de gemeente, waar hij als vreemdeling kwam,
daar deed hij dit uit plichtbesef, dat ieder zooveel
hij kan nuttig moet wezen voor den kring, waarin
hij is geplaatst. Zoo vaak dweept men met vreemde
lingen, alleen omdat zij vreemdelingen zijn hij achtte
het een beteren weg om de achting zijner medebur
gers te verwerven, door te werken en mee te helpen
aan de bevordering hunner belangen op elk gebied,
zooveel men dat kan.
Er was nog een reden, die hem genoopt had tot
dit plan.
Indertijd, toen hij voorzitter van «Volksvermaken"
werd, waren twee heeren uit het bestuur dier vereeni-
ging getreden, nl de heeren Z. D. Van der Bilt
La Motthe en E. Van den Bosch, op wier mede
werking hij hoogen prijs stelde. Alle pogingen, door
hem aangewend, om die heeren op hun besluit terug
te doen komen, waren vruchteloos.
Thans heeft hij langs een omweg verkregen, wat
hem toen niet geluktesamenwerking tusschen die
beide heeren en hem, want ook zij hebben zulk een
krachtig aandeel gehad in de werkzaamheden dier
tentoonstelling. Daarvoor betuigde hij hun zijn inni-
gen dank.
De heer L. M. Van Lampen, hoewel hij verklaarde
volstrekt geen plan te hebben gehad tot spreken, vond
in de vleiende woorden van den voorzitter der tentoon
stellingscommissie aan het adres der directie van de
sociëteit V. O. V. aanleiding, om als voorzitter dier
directie daarvoor zijn dank te betuigen, maar tevens
die hulde overtedragen aan de leden der sociëteit.
Zij toch hadden door hun besluit tot afstand der zalen
alleszins aanspraak op die hulde, want, het was een
feit dat de tentoonstelling niet zoo goed geslaagd zou
geweest zijn als zij nu is, zoo het gebouw der sociëteit
niet ware beschikbaar gesteld voor de tentoonstelling.
Hij achtte het eene voldoening voor den heer La Motthe
onder wiens directeurschap het nieuwe sociëteitslokaal
was gebouwd, en voor den heer Hannink, den bouw
meester ervan, dat die tentoonstelling in dat gebouw
heeft plaatsgehad.
Hij gaf als zijn gevoelen te kennen, dat, mocht ooit
weer na jaren oen verzoek om afstand der zalen met
eenzelfde doel gedaan worden, de leden dier sociëteit,
.;i enkele uitzonderingen na, zich zeker wel weer daar
toe bereid verklaren zouden.
De heer Z. I). Van der Bilt La Motthe verklaarde
hierna de eerste Zeeuwsche nijverh e ids ter tuonstrU ing
gesloten en eindigde met een hartelijken wensch voor
den bloei van Goes, waarmede de aanwezigen door
luide toejuiching hunne instemming betuigden.
Ook de toespraken werden meer of minder door
blijken van instemming gevolgd.
Sint-Maartensdijk. De gemeenterekening over '81
beloopt in ontvangsten f 17506,04 en in uitgaven
f 16182,48%. Goed slot alzoof 1324,15%. Voor
onderwijs werd uitgegeven f 4481,72%.
De rekening van het weezen- en algemeen armbe
stuur sloot, bij een ontvangst van f 9989,99 en een
uitgaaf van f7822,01, met een batig saldo van f2167,98.
Een slot, waarop zeker weinig zulke inrichtingen kun
nen wijzen.
Bij Kon. besluit van 31 Juli jl. zijn goedgekeurd
de door de Prov. Staten van Zeeland genomen beslui
ten tot wijziging van het reglement op de wegen en
voetpaden in Zeeland en tot vereeniging van den
Oranjepolder benoorden IJzend;jke en den Dierentijd-
polder tot éen waterschap, genaamdOranje-Dierentijd.
Z. M. heeft de benoeming van V. V. R. C. B.
baron Van Heemstra, burgemeester van Scherpenisse,
tot secretaris dier gemeente, goedgekeurd.
Naar de MCt. verneemt zullendoor de be
moeiingen der Vereeniging t. b. v. g. v. o. k., dezen
winter te Middelburg zes voorstellingen worden ge
geven door de vereeniging het Nederlandsch Tooneel,
op de volgende Woensdagen: 18 October, 1 Novem
ber, 15 November, 27 December, 17 Januari en 7
Februari.
De tweede en zesde voorstelling zullen door de Rot-
terdamschede overige door de Amsterdamsche af-
deeling der vereeniging worden gegeven.
Naar aanleiding van brieven van de burgemees
ters van eenige gemeenten heeft de Minister van Ju
stitie zijn gevoelen doen kennen omtrent de vraag, of
volgens art. 13 der drankwet in elke plaats of elk
vertrek een afschrift der vergunning en een exemplaar
van de wet moeten worden opgehangendan wel of
men met het plaatsen daarvan in éen der lokalen kan
volstaan.
Z. i. vordert de bedoeling van art. 13 slechts dat
zij, die eene plaats waar sterkedrank verkocht wordt,
bezoekenaldaar gelegenheid hebben èn om de wet
te lezen èn om zich te overtuigen, dat en voor wel ke
ruimten vergunning is verleend. Dat een en ander
kunnen zij, zoo slechts in éen der ineenloopende ruim
ten waartoe hun de toegang openstaateen exem
plaar der wet en een afschrift der vergunning zijn
opgehangen.
Zijn ambtgenoot van Binnenl. Zaken heeft zich met
's Ministers meeningen vereenigd.
-- In de Rijkspostspaarbank is van 1 tot 10 Aug.
f49,535,60 meer ingelegd dan terugbetaald.
De toestand van den aartsbisschop van Utrecht,
den heer A. J. Schaepman, is minder gunstig ge
worden. De lijder gevoelt zich aanmerkelijk zwakker.
Heinkenszand. Ds. G. J. Blompredikant bij de
Herv. gemeente te Gent (Belgie)heeft vóór de be
roeping naar hier bedankt.
-Bedankt voor bet beroep naar Oost-Kapelle door
ds. J. A. Van Boven, te Klaaswaal.
Bedankt voor het beroep naar Zaamslag door
ds. C. E. Crull, te Tholen.
Beroepen bij de Christ. Geref. gemeente te Me-
demblik en Opperdoes ds. J. A. Goedbloed, te Axel.
In een buitengewone vergadering, die op den 3n
Woensdag van October is bepaald, zal de Algemeene
Synode van de Ned. Ilerv. kerk tot de benoeming van
twee kerkelijke hoogleeraren voor de Amsterdamsche
Universiteit overgaan. De commissie van voordracht
wordt vóór dien tijd opgeroepen, teneinde de nomi
natie op te maken, waaruit de Synode moet kiezen.
Het getal leden van het Ned. Bijbelgenootschap
is blijkens de uitgebrachte rapporten in de dezer
dagen gehouden jaarvergadering te Amsterdam ver
minderd.
Tot een verbeterde en veelvermeerderde uitgaaf van
het Makassaarsch woordenboek van dr. B. F. Matthes
en tot een herdruk van het Makassaarsch leesboek
van denzelfdewerd hulp van de Nederlandsche Re
geering verzocht en verkregen. De bijbelverspreiding
in Oost-Indië werd met vrucht voortgezet, voorname
lijk door de depothouders te Soerabaya, te Samarang,
te Bandjermasin, te Padang en in de Batta-landen.
Aan contributie was ontvangen f38.768,12, aan giften
en legaten f5551,86%, aan renten f 6933,8314, aan
verkochte exemplaren f 10.979,31%, aan kosten van
beheer werd uitgegeven f 13.078,85%, aan druk- on
bindloon f30.498,69, aan Oost-Indische bijbelvei'taling
f3372,45. Uit het magazijn werden afgeleverd 11.971
bijbels, 1100 Oude Testamenten, 15.585 Nieuwe Tes
tamenten, 60 afzonderlijke bijbelboeken7465 kerk
boeken, 36.181 exemplaren in't geheel. Een voorstel
des Hoofdbestuurs om aan den heer S. Coolsmate
Rotterdam, door wien reeds vroeger een Soendaneesche
overzetting des Nieuwen Testaments werd bewerkt,
ook de vertaling des Ouden Testaments op te dragen,
werd aangenomen.
Benoemd tot hoofd der openbare school te
Sluiskil, gemeente Ter Neuzen, de heer J. S. Roosma,
onderwijzer te Kloetinge.
De Minister van Binnenl. Zaken heeft te kennen
gegeven, dat de kosten der ververschingen, die bij ge
legenheid van vergelijkende examens worden aange
boden, en de kosten van vervoer van candidate!! niet
gerekend kunnen worden te behooren tot die, bedoeld
onder la. h van art. 44 der wet van 17 Augustus
1878 (Staatsblad no. 127).
Zij kunnen daarom ook niet in rekening worden
gebracht voor de rijksvergoeding van 30 pCt.
Arrondissementsrechtbank te Middelburg.
Door de rechtbank zijn Dinsdag gewezen de volgende
vonnissen, in zaken den 8 Aug. jl. behandeld, tegen
lo. C. Van E, 19 j., te Middelhurg, wegens rebel
lie, veroordeeld tot 15 dagen cell, gev.straf c. e.
2o. J. L., 18 j., sjouwer te Vlissingen, wegens
mishandeling en verwonding, veroordeeld tot een maand
cell, gev.straf c. e.
3o. J. C. H., 57 j., te Vlissingen, wegens diefstal
in dienstbaarheid, veroordeeld tot een maand cell,
gev.straf c. e.
4o. J. B. De M., 47 jzonder beroep, te Oostburg,
wegens bedelarij, veroordeeld tot 7 dagen cell, gev.straf
en opzending naar een bedelaarsgesticht of werkhuis
na het uiteinde dier straf.
5o. C. P. B., 15 j., te Aardenburg, zonder beroep,
beklaagd van diefstal, vrijgesproken.
6o. J. N., 59 jverkooper van sterkedrank te
Breskens, beklaagd van het toedienen van bedwelmen
den drank (bier) aan een in kennelijken staat van
dronkenschapverkeerend persoonvrijgesproken.
Heden (Woensdag) zijn door de rechtbank gewezen
de volgende vonnissen, in zaken behandeld 11 Aug.
tevoren, tegen
•lo. D. H., 23 jboerenknecht te Borssele, beklaagd
van rebellie, vrijgesproken.
2o. P. V., 20 j., arbeider te Driewegen, wegens
beleediging van een bedienend beambte, veroordeeld
tot een geldboete van f3 c. e.
3o. P. Van B., 23 j., arbeider te Driewegen, wegens
het slaan van een beambte, veroordeeld tot drie dagen
cell, gev.straf c. e.
4o. H. K 14 j., te Borssele, wegens mishandeling,
veroordeeld, tot 5 dagen cell, gev.straf en f 1 boete c. e. -
5o. J. L., 11 j., te Wemeldinge, wegens diefstal,
veroordeeld tot 3 dagen gev.straf c. e.
6o. C. S., 40 j., huisvr. van G. L., te 's-Graven-
jjolder, wegens laster, veroordeeld tot f8 boete c. e.
7o. II. W. L herbergier te Yerseke, wegens mis
handeling, veroordeeld tot 8 dagen cell, gev.straf c. e.
8o. C. W., arbeider te Kruioingen, wegens het
zonder opzet gevaar doen ontstaan voor een trein,
welk gevaar hij heeft kunnen en moeten voorzien, ver
oordeeld tot 15 dagen cell, gev.straf c. e.
Sint-Maartensdijk. De natte ondervinding, verle
den jaar opgedaan, heeft de boeren doen besluiten
reeds verleden week met het tarwemennen te begin
nen, al liep er dan nog wel een enkel groen aartje
onder. Over beschot en boedanigheid valt niet te
roemen. Beteren oogst heeft het vlas opgeleverd. Daarbij
zijn beschot en hoedanigheid redelijk goed. Veel werd
uit Zuid-Beveland ingevoerd. Erwten en boonen zijn
minder. Uien, evenals aardappelen, verminderen zeer
door ziekte. Van deze beloven de latere soorten
nog iets goeds. Over de suikerbieten zal September
moeten beslissen.
Als middel tegen de nog steeds voortwoekerende
aardappelziekte worden in Friesland de aardappelvel
den met verdund carbotzuur begoten. Over de uit
werking is men zeer tevreden. Ook voor schadelijke
insecten werkt het zeer gunstig.