1882. N». 85.
Donderdag: 20 Juli.
69sle jaargang.
Leeraressen Meisjesschool.
I.OIMC
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f -1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
Agent voor het buitenland- A. STEINEIt, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
VEIIKIEZIIVG.
VOOR
lwee>f^n van den Gemeenteraad.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter openbare kennis dat door hun College is
bepaald, dat ter vervuiling der vacatures, ontstaan door
het ontslag nemen lo. van den heer dr. C A. Van
RENTKRGHEM en voortdurende door de niettoelating
van den heer C. RISSKËUW, en -2o. van den heer
W. L. KAKEBEEKE, de verkiezing van twee leden
van den gemeenteraad zal plaatshebben op Dinsdag
den 1 Augustus a. s., en de eventueele herstemming
op Dinsdag den 15 Augustus daaraanvolgende.
Goes, den 17 Juli 1882.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter openbare kennis, dat door den gemeente
raad in zijne vergadering van 8 Juli jl. eene wijziging
is gebracht in art. 1 der Verordening tot regeling van
het getal der leeraressen en leeraren bij de Middelbare
school voor meisjes, zoodanig, dat daarin moet gelezen
worden
„Bij de Middelbare school voor meisjes worden be
noemd de volgende leeraressen en leeraren, als
■'a. Eene leerares in de Nederlandsche taal, Geschie
denis en het schrijven, op eene jaarwedde van f1300.
"d. Eene leerares in de Engelsche taal en in de
„Aardrijkskunde, op eene jaarwedde van I'lSOO."
Zijnde deze wijziging goedgekeurd door Zijne Excel
lentie den Minister van Binnenlandsche Zaken, blijkens
diens missive van den 15 Juli 1882 no. 2812, Adeeling O.
Goes, den 17 Juli 1882.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
Mededeelingen op verschillend gebied.
GOES, 19 JULI 1882.
Ellewoutsdijk. Onmiddellijk na, neen bij het lezen
reeds van hetgeen de Burgemeester van 's-Gravenpol-
der schreef over de mislukking van het tramplan,
rees het verlangen de aandacht te vestigen op de fac
toren tot de negatieve medewerking of ondersteuning
van de voorbereidende maatregelen. De gedachte even
wel, dat de gezakte moed daardoor niet opgebeurd
zou worden, was oorzaak van ons zwijgen. Nu zekere
O. in het vorig noinmer een gepast woord in 't mid
den gebracht heeft, herleeft de lust om ons gevoelen
te uiten.
liet bericht, na de bekendmaking van het plan, dat
de weg overal genoegzame breedte bezit, in strijd met
de waarheid, was niet in 't voordeel van den ernst,
die ter zake allen wel mag bezielen.
De gemeenten, langs welke de tram zou loopen,
bestaan voor het grootste gedeelte uit landbouwers,
arbeiders en burgers, die in den landbouw middellijk
of onmiddellijk hun bestaan vinden. De vele moeie-
lijkhedendie verondersteld worden door den tram
in 't leven te -zullen worden geroepen men denke
aan het gedurig bewegen van paarden naar het land
en terug, aan het vervoeren van landbouwproducten,
aan het drijven van melkvee en schapen op denzelfden
weg van den tram staan tegenstanders levendig
voor den geest. Smeden en wagenmakers stellen even
min belang in het nieuwe vervoermiddel, omdat zij wel
weten dat bij zijn bestaan particuliere transporten naar
Goes enz. zullen ophouden of belangrijk verminderen.
Bespottelijk ware het voornemen de ingezetenen,
die kunnen bijdragen, bij wijze van stemming, hun
gevoelen omtrent den tram te laten openbaren, maar
deed men dit inderdaad, men zou ondervinden hoe
weinige voorstanders er zijn.
In den loop der crisis bereikte liet aangename bericht
dezen en genen, dat een krachtig man het plan zou
doorzetten, ook al vond het bij ingezetenen geen bijval.
Dubbel jammer, dat die man te zoeken schijnt, want
rendeeren zou de zaak en alle bezwaren en moeilijkheden
van landbouwers enz. zouden als rook verdwijnen
Z. M. heeft een buitengewoon subsidie van f800
voor het lager onderwijs verleend aan de gemeente
Kapelle.
Benoemd tot burgemeester der gemeente St.-
Philipsland J. J. Geense.
Op verzoek is eervol ontslag verleend aan A. Dc
Milliano als gezworen van het waterschap Groot en
Klein Baarzande.
Naar het Vad. verneemt heeft de heer Van
Lijnden de opdracht tot vorming van een nieuw Mi.
nisterie niet aanvaard. Met andere woorden: de op
dracht nedergelegd.
De Haagsche correspondent van de Zutjjh. Cl. daar
entegen kwam even te voren geheel wat anders mee-
deelen.
Toch héchten wij aan dat van liet Vaderland meer
waarde, te meer omdat in den laatsten tijd sommige
dingen voorvallen, die, al hebben de ministers daaraan
direct geen schuld, toch onder hunne verantwoordelijk
heid geschiedden en voor lien niet aangenaam zijn.
In ieder geval verhengen wij ons, dat 's Itonings
terugkeer in het land spoedig op handen is.
Wij zullen nu wel spoedig van die crisis verlost
worden.
Wij willen het ten minste hopen.
De St.-Ct. no. -166 bevat de wet van 11 Juli
1882 tot afschaffing van den ijk van weegwerktuigen.
De uitslag van het adspiranten-examen voor de
Koninklijke Militaire Academie is de volgende:
Het aantal plaatsen bedroeg 80, dat der adspiranten
196. Van dezen hebben zich 4 teruggetrokken en
werden 30 afgekeurd, zoodat aan het geheele examen
deelnamen 162 adspiranten, waarvan er 83 voldaan
hebben. Yan dezen kunnen er echter slechts 79 ge
plaatst worden, omdat er onder hen maai' 1 voorkomt,
die zich voor de cavalerie in Oost-Indië aangemeld
heeft, terwijl voor dit wapen twee plaatsen openge
steld waren.
Yoor hier te lande hebben o. a. voldaan de heeren:
H. J. Hannink, van Goes, eo F. J. Lambrechtsen
voor Oost-Indië o. a. de heeren 8. L. J. Verschoor
en Blok.
Voor het le gedeelte van het notarieel examen
is o. m. geslaagd de heer G. Overmante Voorburg.
De Stichtsche Ct. deelt mede, dat de aartsbis
schop van Utrecht, hoewel langzaam, in beterschap
toeneemt.
De 8e jaarvergadering der Maatschappij tot op
voeding van Weezen in het huisgezin zal den 4 Aug.
a. s. te Amersfoort worden gehouden.
Uit het ons toegezonden verslag van den toestand
der levensverzekering-maatschappij »Germania", te
Stettin, voor Nederland gevestigd te Amsterdam,
directeur de heer O. Luttenberg blijkt, dat de
zaken dezer maatschappij zich ook gedurende het jaar
1881 op een zeer bevredigende wijze hebben ontwikkeld.
De verzekeringen van kapitalen bedroegen op ultimo
December 11. een totaal bedrag yan f 149,309,466,
bestaande uit 130,585 polissen, gesloten doorl28,287
personen.
Het waarborgf. bedraagt over dit jaarf32,846,404,64;
dit is alzoo sedert 1880 vermeerderd met f2,698,547,54.
Vooral de afdeeling verzekering met aandeel in
de winst heeft weder zeer belangrijke uitbreiding ge
kregen, de verzekering bij overlijden en bij leven ver
meerderde in die afdeeling met f 10,503,316; in
1880 was het zuiver bedrag f 6,576,649, alzoo met
het vorig een vermeerdering van 4 ton aanwijzende.
De «Germania" bleef in het gebied barer onder
nemingen verschoond van verwoestende epidemieën en
de sterfte harer verzekerden heeft een voor haar
gunstig verloop gehad. De winst, die zij in '81 door
de sterfte onder de verzekerden maakte, bedroeg
f 39,832.
De geheele winst over 1881 heiiep f849,943,22,
waarvan f571,790,19 werd beschikbaar gesteld voor
de met aandeel in de winst verzekerden, zijnde 21 pet.
die in mindering komt voor de twee volgende jaarlijks
te betalen premiën.
De »Germania" heeft in het afgeloopen jaar geen
nieuwe streken voor hare zaken in exploitatie genomen,
doch zich beij verd op het tot dusverre bewerkte gebied
bijzonder in Noorwegen en Zweden hare organisa
tie zooveel doenlijk te verbeteren en te versterken.
Ook van zeer groot belang was het dat de Maat
schappij hier te lande invoerde een zekerheidstelling
fonds, evenals dat reeds lang in Duitschlarid met suc
ces in werking is. Vooral personen, die nu of later
een borgtocht op het grootboek moeten stellen, kun
nen door het nemen van een levensverzekering zich zeer
veel voordeel doen.
De brandwaarborg-maatschappij Concordiate
Zwolle, heeft in eenige gemeenten door een speciaal
daarmede belasten agent in loco laten onderzoeken,
of de bij haar verzekerde panden naar hun waarde
waren verzekerd. Tengevolge van dit onderzoek zijn
een menigte gebouwen en inboedels aanmerkelijk lager
getaxeerd, sommige tot de helft der som waarvoor
zij verzekerd waren.
Zeker ware het in het belang der openbare veilig
heid, der maatschappijen zei ven en der overige geas
sureerden wenschelijk, dat de andere maatschappijen
dit voorbeeld volgden.
De commissie voor de groote internationale vis-
scherij-tentoonstelling, in 1883 te Londen te houden,
stelt zich voor o. a. een prijsvraag uit te schrijven
over de herleving van de visscherij-industrie in Ne
derland.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Op liet twaalftal naar Meppel komen voor de
predikanten J. Koster, te Wissekerke en W. F. A.
Winckel, te VGravenpolder.
Groede. Op Donderdag 27 J uli zal in onze gemeente
school de 39e algerneene vergadering der onderwijzers-
vereeniging gehouden worden.
Van het verschenen programma noemen wijeen
Redevoering, te houden door den heer Hofstede, van
Sluis; en Voorlezing van de bekroonde antwoorden op
de prijsvraag: »Iersche quaestie."
Aan het toelatingsexamen voor 's Rijks Veeartse
nijschool te Utrecht namen 45 adspiranten deel, van
wie 2 zich terugtrokken. Geslaagd zijn er 27 ad
spiranten: o. a. de heeren L. A. J. Deijen en J.
Hackenberg, beiden van Middelburg.
De eind-uitslag van de te Breda gehouden
examens voor hoofdonderwijzer en hoofdonderwijzeres
is de volgende: mannelijke candidaten aangemeld 50,
niet opgekomen 2, teruggetrokken 5, afgewezen 28,
toegelaten 45. Vrouwelijke candidaten: aangemeld
11, afgewezen 6, toegelaten 5.
De examens voor de akte vaa onderwijzer en
onderwijzeres in het najaar van 1882 zullen 4 Sep
tember a. s. beginnen.
In de circulaire betreffende de jaarlijksche col
lecte van het bestuur der Unie »Een school met den
Bijbel" wordt het aantal Scholen met den Bijbei"
op 375 gesteld, en het aantal leerlingen, welke die
scholen bezoeken, op meer dan 57000.
Volgens de Regeerings-statistiek werden op 31 Decem
ber 1880 de openbare scholen door 407,807 kinderen
bezocht; de bijzondere scholen waaronder dan, be
halve de »scbolen met den Bijbel", behooren alle Katho
lieke en andere secte-schólen, en ook alle particuliere
neutrale scholen, die vooral in de groote steden zeer
talrijk zijn werden door 131,819 kinderen bezocht.
In 1880 was het aantal Protestantsche scholen van
diaconie- en weeshuizen: 25 voor gewoon, 21 voor
meer uitgebreid lager onderwijs; het aantal scholen
van Protestantsche vereenigingen was: van de vereeni-
ging voor Christelijk Nationaal Schoolonderwijs 111
voor gewoon en 51 voor meer uitgebreid lager onder
wijs; van andere vereenigingen 75 voor gewoon, 50
voor meer uitgebreid lager onderwijs. Te zamen 211
scholen voor gewoon en 122 voor meer uitgebreid
lager onderwijs en, laat men de diaconie- en wees-
huisscholen buiten rekening, 188 scholen voor gewoon
en 101 scholen voor meer uitgebreid lager onderwijs.
Rechtzaken.
Arrondissementsrechtbank te Middelburg.
Door de rechtbank zijn Dinsdag 11. gewezen de vol
gende vonnissen tegen
do. P. R. en A. R., arbeiders te Goes, wegens
diefstal in dienstbaarheid veroordeeld ieder tot 1 maand
cell, gev.straf c. e.
2o. W. W., huurkoetsier te Goes, wegens beleedi-
ging met woorden jegens een magistraatspersoon ver
oordeeld tot zes dagen cell, gev.straf c. e.
3o. C. S., 31 j., koopman te Goes, wegens belee-
diging van een bedienend beambte in functie ver
oordeeld tot f 8 boete c. e.
4o. A. Van W., 26 j., metselaarsknecht te Goes,
wegens mishandeling veroordeeld tot zes dagen cell,
gev.straf c e.
5o. L. K., 64 j arbeider te Goes, wegens diefstal
veroordeeld tot zes dagen gev.straf c. e,
6o. M. M. huisvr. van P. K., arbeidster te Kloetinge,
wegens mishandeling veroordeeld tot 15 dagen eell.
gev.straf en f 8 boete c. e.
7o. Ab. P. en P. C. P., schippersknechts, beiden
te Yerseke, beschuldigd van mishandeling; de le is
veroordeeld tot 15 dagen cell, gev.straf en twee boe
ten elk van f 8 c. e., terwijl de 2e is vrijgesproken.
In de mede op 14 Juli jl. behandelde zaak tegen
A. De P., geneesheer te Goes, beklaagd van bij het
overlijden op 30 Mei jl. of omstreeks dien tijd van
J. Bosman, te 's-Gravenpolder, dien hij als genees
heer bij diens laatste ziekte had behandeld, ten be
hoeve van den ambtenaar van den burgerlijken stand
dier gemeente niet onderteekenen van een verklaring
van dat overlijden en het daarbij niet doen van eene
zoo nauwkeurig mogelijke opgave van de oorzaak van
den dood, heeft de rechtbank de uitspraak, die op den
zelfden Dinsdag was bepaald, geremitteerd tot 25 dezer.
Sedert 1 November 1881 tot op beden zijn
door het kantongerecht te Middelburg wegens over
treding der wet tot beteugeling der op inbare dron
kenschap veroordeeld 420 personen, waaronder zekere
Jacob Sp werkman te Vlissingen, in 31 geld-
■1"! Hl I II I I I I I
boeten, tot een gezamenlijk bedrag van f 363, bij
niet-betaling te vervangen door gevangenisstraffen, te
zamen van 115 dagen, en bovendien in principale ge
vangenisstraliën te zamen van 15 dagen.
(M. Ct.)
Uit onze Koloniën.
Aan de »Java-bode'! wordt uit Batavia van 13
Juni gemeld, dat bet bestuur aldaar van Bezoekiê het
bericht beeft ontvangen, dat daar de cholera epide
misch heerseht, met verzoek om op de van die plaats
komende schepen en vaartuigen de quarantaire te
doen toepassen.
Schepen, van Batavia en Cheribori te Singapore
komende, moeten daar quarantaine houden.
Uit Sumatra's Oostkust wordt gemeld, dat de cho
lera daar zeer toeneemt. In den laatsten tijd maakt
zij in dat gewest, ook onder Europeanen, veel slacht
offers. Zeer opzienbarende en door de omstandigheden
uiterst treurige gevallen zijn het blad ter oore gekomen.
Geplaatst in de resid. Soerabaija de burgerl.
ambt. W. 11. C. Lammerée.
Landbouw en Veeteelt.
Westelijk deel van Zuid-Beveland. De aard
appelziekte breidt zich meer en meer uit. Onder de
vroege soorten vooral heerseht zij hier en daar in
sterke mate. Verschil van grond blijft evenwel weder
niet zonder invloed.
Met den weibooibouw ging het tot dusverre niet
zeer voordeelig door de telkens terugkeerende voch
tige weersgesteldheid onder het winnen. De eigen
aardige eigenschap, vereischt voor zuivelverloor
veel van hare kracht.
De oogst van koolzaad, dis geen groote verwach
ting gaf, zal niet meevallen. Wegens de vele regens
na liet snijden zal droog zaad niet algemeen worden
aangetroffen.
Zoo het aanvankelijk warme weer mag aanhouden
zal spoedig een drukke tijd op handen zijn. Tenge
volge van het overvloedige water zullen gerst, erwten
en rogge niet lang meer op zich laten wachten.
INZAMELING VAN GRAS BIJ NAT WEDER.
Algemeen, en voorzeker terecht, wordt dezer dagen
door dc landbouwers ach en wee geroepen over het
aanhoudend natte wederwaardoor de hooi-oogst
nietof althans zeer gebrekkig kan plaatshebben
ongerekend nog het werkelijk groote verlies aan voe
dende stroffen van het productdat meer en meer
overeenkomst krijgt met afgetrokken theebladeren.
Daar nu die ongunstige weersgesteldheid in dezen tijd
bijna jaarlijks voorkomt, is het niet te verwonderen,
dat reeds sedert lang door velen naar een middel is
gezocht om groen voederen dus ook het gras, op
zulk een wijze te oogsten en verder tegen bederf te
bewarendat de schadelijke invloed van nat weder
voorkomen wordt. In Frankrijk werden reeds in 1846
uitgebreide proeven genomen met het bewaren van
groen voeder in groenen toestand, en wel door middel
van inkuiiing, welke proeven weldra in Amerika op
ruime schaal werden voortgezet. Ook in ons land
worden door den bekenden landbouwer J. Van der
Breggen Az. te Waddinxveenbelangrijke proefne
mingen gedaan en de beste uitkomsten zijn reeds te
dezen opzichte verkregen.
In de Wekelijksche Landbouw-kroniek van 12 Mei
jl. vinden wij daarover van zijne band eene mede-
deeling, die in 't kort hierop neerkomt. In September
1880 werd een hectare gemaaid gras, dat reeds vier
dagen onder aanhoudende stortregens had gelegen
in kletsnatten toestand in een kuil gereden en daar
tot nieuwjaar bewaard. Bij de opening ontwikkelde
zich een sterke zure lucht en was de kleur van de
masse vuil donkerbruin, zonder dat échter een spoor
van rotting te bespeuren was. Den eersten (lag aten
de koeien er slechts weinig vandoch de volgende
dagen met groote graagte.
In 1881 werd de proef herhaaldook met gras
eener nieuw aangelegde kunstweide, met veel klavers,
gerst en haver doorwassen. De massa werd iu de
schuur gelijkvloers in afdeelingen verdeeld, van onge
veer 30 wagenvrachten a 1000 kilo ieder, goed vast-
gereden en gedekt met planken, welke bezwaard wer
den met een laag zand, overeenkomende met een ge
wicht van 500 kilo per vierkanten meter.
In 't begin van December werd met de voedering
begonnen en nu aten de koeien het onmiddellijk met
groote. gulzigheiddaarmede werd voortgegaan tot
einde April en het gevolg was, dat de dieren er best
uitzagen, veel melk gaven en de boter de kleur had
van grasboter.
Voor voedering van 12 koeien van begin December
tot einde April is niet meer dan 4 hectaren gras
ingekuild.
Bij het gebruik hiervan moet echter niet vergeten