1882. N°.80.
Zaterdag 8 Juli.
69stc jaargang.
Bij deze courant behoort een bijvoegsel,
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
Agent voor het buitenland- A. STEINER, te Hamburg.
In ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,-— berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
bevattendea. akte van beschuldiging in zake contra
P. A. Janssen, geschoist directeur van het huis van
arrest te Middelburg.
Mededeelingen op verschillend gebied.
GOES, 7 JULI 1882.
's-Heer Hendrikskinderen. Als lid van bet bur
gerlijk armbestuur alhier is herbenoemd de heer L.
Snoodijk.
Heinkenszand. Voor een lid van den gemeenteraad,
in plaats van wijlen jhr. mr. C. Van Citterszal
alhier eene verkiezing plaatshebben op Woensdag 26
Juli a. s.
Wolfaartsdijk. Voor de betrekking van kerkel.
ontvanger der herv. gemeente alhier, opengevallen door
het genomen ontslag van mr. C. P. Lenshoekwor
den sollicitanten opgeroepen met de volgende ver-
eischten Ie meerderjarigheid of recht daartoe; 2e
lidmaatschap der herv. gemeente3e blijvende in
woning in de gemeenteen 4e eene borgstelling tot
genoegen van het kerkbestuur.
Door de handboogschutterijHet doel naar hooger
zal op Zaterdag den S dezer een wedstrijd worden
gehoudenwaaraan men zich vleitdat ook door
schutters van daartoe uitgenoodigde vereenigingen zal
worden deelgenomen.
Hansweert. Gedurende de Ie helft van dit
jaar zijn alhier
Ingeklaard 2213 gewone zeil- en stoomschepen en
668 rijr.schepen, totaal 2881.
Uitgeklaard 1768 gewone zeil- en stoomschepenen
792 rijnschepen, totaal 2560.
Bovendien werden nog ingeklaard 490 en uitge
klaard 489 mossel- en visschersvaartuigen, totaal 979.
Rilland-Bath. Bij vele ingezetenen wordt het over
lijden van den heer D. Windhorstburgemeester
zeer betreurd. Bijna dertig jaren heeft hij de belangen
der gemeente naar zijn beste weten met alle krach
ten voorgestaanen daarom werd hij door velen be
mind en geacht.
Hij was als milicien hier in garnizoen geweest, en
had zich later metterwoon te Bath gevestigd.
Tegen 10 dezer is door de koninklijke maat
schappij De Schelde te Vlissingen eene buitengewone
algemeene vergadering van aandeelhouders bijeenge
roepen, tot behandeling van het, namens de Ministers
van waterstaat en financiën door den Commissaris des
Konings in de provincie Zeeland met de maatschappij
gesloten contract tot overname der havenwerken aldaar.
De 2e luit. C. J. Pické die van het 3e reg.
vesting-artillerie gedetacheerd was aan de le afdeeling
der krijgsschool te Breda, is overgeplaatst bij het 2e
reg. veldartillerie te 's-Hage.
De Varna is Woensdag te 2.30 uuruitlJmui-
den vertrokken, door tal van schepen en booten met
vrienden van de kloeke poolvaarders uitgeleid.
Het bestuur van De Unie te Amsterdam heeft
besloten een concept-adres, gericht aan den Koning,
aan te bieden op de bijeenkomst van kiesvereenigin-
gen, te Utrecht op 9 Juli e. k. te houden, en de ver
schillende vereenigingen nit te noodigen zich bij dit
adres aan te sluiten.
In dit adres wordt verzocht, dat het Z. M. moge
behagenalle zoodanige maatregelen te nemen als
noodig zullen zijn om, zoo spoedig mogelijk, de be
perkende bepalingen betreffende het kiesrecht uit de
grondwet te doen verdwijnen en de regeling van het
kiesrecht te doen brengen onder de bevoegdheid van
den gewonen wetgever.
Benoemd tot burgemeester der gemeente Belfeld
G. 11. Janssen.
Er is bij het bestuur der vereeniging Willem
Barents van den bevelhebber van dat scheepje een
brief ontvangen, gedagteekend Vardö den 20 Juni 11.,
waaruit blijkt dat alles wel aan boord was.
Staten-Generaal.
EERSTE KAMER.
In de Donderdag gehouden zitting werden schier
unaniem aangenomen de wetsontwerpen betreffende
de wijziging der registratie- en zegelbelastingen, de
verbetering van den Ouden IJselde subsidie voor
de verbinding van den Voorzaan met het Noordzee
kanaal en de scheepvaart-kanalen in Groningende
onteigening voor den tramweg Lichtenvoorde-Groenlo.
De Minister van Financiën gaf geruststellende ver
klaringen omtrent den financiëelen toestandvoor
zoover betreft het evenwicht tusschen de gewone
middelen en de uitgaven.
De opbrengst over 1882 mag op 5% a T% mil-
lioen boven de raming worden geschat. "Versterking
der middelen blijft echter noodig, vooral met het oog
op de regeling der geineente-financiën.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Tot onderwijzer aan de school no. 1 te Zeven
huizen is benoemd de heer J. J. Blankers, thans te
Wolfaartsdijk.
-Vrijdag 28 Juli zal te Stavenisse, onder voor
zitterschap van den heer L. A. Bybau, gehouden wor
den de tweede algemeene onderwijzers-vergadering in
het arrondissement Tholen. (Af. Ct.)
Zeeuwsche Tentoonstelling voor nijverheid,
kunst toegepast op nijverheid, benevens
wedstrijd voor den handwerksman.
(Vervolg.)
Terwijl wij even rustten, hebben wij tijd gehad om
twee inzendingen te beschouwen, die nog al omvang
rijk zijn. In de eerste plaats moet ons oog gevallen
wezen op de ventilatie-kachel voor scholen, vervaardigd
in de fabriek van den heer L. Vogel te Middelburg.
Tegelijkertijd vestigen wij even de aandacht op de
brandkasten van genoemden heer, die tegen den muur
zijn geplaatst. Als degelijk fabrikant, wiens naam
reeds algemeen bekend is, en die de eer der Neder-
landsche industrie in het algemeen en der Zeeuwsche
in het bijzonder zoo waardig ophoudt, mag hem zeker
wel een woord van lof worden' toegebracht voor de
ondersteuning, ook aan deze tentoonstelling verleend.
Zijn fabriek is flink vertegenwoordigd. Anderen ver
kondden reeds den lof van zijn fabrikaat van brandkas
ten enz., wij hebben nu meer het oog op de bewuste
kachel, waarvan de ontwerper niet bekend wil zijn,
al weten sommigen zijn naam wel te noemen.
Die kachel is, met het oog op het tegenwoordig
algemeen streven om de scholen te doen beantwoor
den aan de eischen der hygiëne, als een aanwinst te
beschouwen. Volgens een eraan gehechte verklaring
staat zij op een dubbel voetstuk en heeft zij dubbele
wanden, waartusschen zich 22 luchtpijpen bevinden,
die in verbinding zijn gebracht met eene vierkante
platte buis met regulateur, welke men aan de onder
en achterzijde kan waarnemen. Die buis brengt men
door den muur, welke aan de buitenlucht grenst,
waardoor de versche lucht door die 22 pijpen naar
boven wordt gevoerd.
De stookplaats in deze kachel bestaat uit vuur
vasten steen boven deze stookplaats aan de binnen
zijde is een verbrandingstrommel in verticalen stand
aangebracht, welke het roet der steenkolen tot stof
doet overgaan.
Boven dezen trommel bevindt zich eene buis in
den vorm eener harp, waaromheen de rook zeven om
wendingen moet maken alvorens hij door de hoofd
buis zijne richting naar den schoorsteen neemt.
Alle brandstoffen kan men aanwenden om deze ka
chel te stokenterwijl éénmaal schoonmaken per
winter voldoende is. Een belangrijk voordeel dezer
kachels is ook dat zegoed gevuldeen gansehen
schooltijd kunnen branden, waardoor het tijdroovend
aanbrengen van nieuwe brandstoffen vermeden wordt.
Deze kachel doet den werkman P. L. P. Wijck, die
haar vervaardigde, alle eer aan.
De quaestie van ventilatie is ook in aanmerking
genomen bij de bewuste ijzeren gebronsde gaskroon,
vervaardigd door P. Hendrikse te Goes, de tweede
inzending, waarop wij doelden. Deze bevat een dub
bele ventilatie benevens reflecteur. Zij is gemaakt
voor minstens 17 lichten. Het omvangrijk stuk is
natuurlijk alleen geschikt voor groote lokalen.
Dicht in de nabijheid hebben wij ook de inzending
van de wed. B. A. Fokker, uit Middelburg, bevattende
een partij touwwerk van Russische, Manilla en Ve-
netiaansche hennep en van ijzerdraad.
Het is jammer, dat daarvan niet iets meer kollossaals
gemaakt is. De zaal is toch hoog genoeg om een in
drukwekkender inzending te doen dan de nu gedane,
die bovendien nog een onderstel behoefde om meer
effect te maken.
Van de sigaren-inzending van onzen stadgenoot Linse
zouden wij gedeeltelijk hetzelfde kunnen zeggen. Zij is
net, maar zij zou nog wat meer opgedaan hebben, dunkt
ons, zoo zij wat minder in omvang en meer in de
hoogte opgewerkt ware. Het beeld, daarop prijkend,
voldoet uitmuntend.
Tegen den muur staat verder een der fraaiste in
zendingen, nl. een eikenhouten schoorsteenbetimmering,
vervaardigd door de Middelburgsche werklieden L. Lahr
en M. De Muijnck, naar een ontwerp van den heer
J. A. Frederiks. Ontdaan van alle versieringen blijft
dit een flink stuk werk, dat ons nog doet denken aan
die ouderwetsche, flinke bouworde en aan die antieke
kamers, waar men zoo'n idee krijgt van degelijke
gegoedheid.
De firma Spoors Sprenger leverde een keurige
étalage in den vorm van eene vitrine met monsters
raap-, patent- en lijnolie, raap- en lijnkoeken en diverse
oliezaden.
Het overige schilderwerk van den heer Heijboer
uit Middelburg valt als vanzelf in het oog, terwijl
de daaronder staande machinehuizen, draineerbuizen,
teilen, fontein enz. ons bekend maken met een in
dustrie, die, te Schoondijke door den heer "W. J. Leen-
hout uitgeoefend, naar wij meenen wel eenig is in
onze provincie.
Daarbij trekken tevens onze aandacht een zwart
lederen tilbury-zadel, door M. Kashoek, te Zierikzce,
eu een gareel, door C. A. Van der Weel, te Colijns-
plaat, vervaardigd.
Een keurig kastje, dat daarbij staat, bevat de in
zending chocolade uit de Zeeuwsche chocolade-fabriek
van de firma Jan Fak Brouwer en zoon, terwijl dan
de inzending van den heer Lagaay volgt, die wij ge
lijktijdig kunnen noemen met die van de sigarenma
kers Koevoets en Hogerheijde te Zierikzee en J. J.
Matzinger Co. te Middelburg. De twee laatste in
zendingen zijn aan de tuinzijde aan de beide uitersten
der zaal te vinden.
Het buffet der sociëteit heeft ditmaal de ruimte,
die anders wordt ingenomen door vloeibare heerlijk
heden, moeten afstaan aan de vertegenwoordiging van
een ander soort delicatesse, die niet minder wordt
begeerd. Men vindt daar de modellen van oesterput
ten, door de Nederlandsche vereeniging tot bevorde
ring van oestercultuur welwillend afgestaan. Drie ver
schillende ondernemingen zijn daarop te zien.
De oesters zeiven zijn vertegenwoordigd in een paar
aquaria's met oesters, waarvan opgegeven is hoelang
zij in de bakken hebben vertoefd. Eenige meerdere
aanwijzing mocht, om de belangstelling op te wekken,
ook wel gevoegd wezen] bij die modellen.
Aan beide zijden van het buffet vindt men de proeve
van den door de firma Gebr. Abrahams te Middelburg
uitgevonden onderdrukbenevens die van door haar
vervaardigd boekdruk werk.
Wij zij thans genaderd aan het hoofd der zaal,
waar het eerst het oog valt op het model van de
buste (bas relief) van wijlen Z. K. II. Prins Frederik
als grootmeester-nationaal. Schooner plaats kon er
aan deze schoone inzending van den heer G. J. Den
Hollander aldaar wel r.iet geschonken zijn.
De verschillende meubelen, ingezonden door de Mid
delburgsche firma's wed. C. M. Doesburg Sc. Zoon,
F. M. Beunke Zoon, met hare ondergeschikten, en
B. Neehneijer behoeven wij hier niet aan te duiden.
Zij wedijveren in fraaiheid van vorm en uitvoering.
Daar tusschenin bevindt de pianino vervaardigd
op de fabriek van den heer Mes te Middelburg.
(Wordt vervolgd.)
Ook de heer I. P. J. Buteuxlid van Gedep.
Staten, stelde een som ter beschikking van de com
missie voor de Zeeuwsche tentoonstelling, om daarvan
een of meer medailles voor den wedstrijd voor den
handwerksman aan te koopen.
Wij vestigen de aandacht van belangstellenden in
bloemen en bouquetten erop, dat de inzendingen daar
van morgen (Zaterdag) geschieden. Wie dus iets frisch
en schoons wil aanschouwen, brenge dan een bezoek
aan de tentoonstelling. Deze wordt totnutoe tamelijk
druk bezocht, terwijl de bezoekers nu en dan, zooals
gistermorgen en hedenmiddagvergast worden op
pianospel.
Landbouw en Veeteelt.
Met het opschrift: Middelen tegen aardappel
ziekte" deelde de heer II. J. E. Gerlach in de M. Ot.
in hoofdzaak mede een methode, ontwikkeld in een
pas geschreven Duitsche brochure, volgens welke het
kwaad in de aardappelen zou kunnen voorkomen
worden.
«Nauwkeurige proeven hebben aangetoond zoo
luidt het dat de oorzaak der ziekte is de schlm-
melpant peronospora infestanswelke zich 't eerst op
het loof, in den vorm van bruine of zwarte vlekken,
vertoont.
De genoemde plant ontwikkelt knoppen, die met
sporen zijn opgevuld en na eenigen tijd afvallen. Valt
nu een dergelijke knop in de vochtige aarde, of op
het door dauw bevochtigde blad van de plant, dan
berst de wand van het kuopje open, de sporen treden
te voorschijn en verspreiden zich naar alle zijden.
Als hoofdgeleider der sporen van het loof naar de
knollen fungeert het regenwater, waardoor men ver
klaart dat de ziekte een buitengewonen omvang ver
krijgt in zulke jaren, waarin er veel regen valt in
't tijdperk tusschen 2 weken vóór den oogst der win
tergranen en 2 a 3 weken daarna.
Vertoont zich nu de ziekte in 't loof, dan moet
men trachten de zich voortdurend ontwikkelende
sporen te beletten de kuollen te bereiken.
Men heeft daarvoor tijd gedurende zeven dagen,
gerekend van den dag waarop zich de ziekte heeft
vertoond, en "moet nu "Zorgen dë kitöllen'Mët een zöö-
danigen aardenwal te bedekken, dat de, door het
water of door andere oorzaken, meegevoerde sporen
de knollen niet bereiken, alvorens hun kiemkracht
verloren te hebben en onschadelijk gemaakt te zijn.
Om dezelfde reden buigt men het loof zijwaarts
naar den grond, om de hoeveelheid vocht te vermin
deren, die anders langs den stengel naar binnen dringt
en met sporen bezwangerd kan zijn.
Dit zijn de twee voornaamste middelen die aange
wend kunnen worden, wanneer de ziekte in het loof
aanwezig is."
Om de ziekte te voorkomen wordt het volgende
aanbevolen
»lo. men gebruike als poters volkomen gezonde
aardappelen, gevallen van planten, waarvan het loof
vrij van ziekte is gebleven;
2o. men pote aardappelen in goed bewerkten en
fijn gemaakten grond, daar 't bewezen is dat fijne,
en daarom ook zandige, grond beter tegen de ziekte
beschut dan zware, grove klei;
3o. men legge de poters in rijen op een onderlin-
gen alstanil van 20 a 30 centimeters
4o. het aanaarden beginne zóo vroeg mogelijk, wan
neer zulks niet meer kan schaden aan de ontwikkeling
van 't loof, en
5o. de volgende verhooging hebbe plaats zoo spoedig
mogelijk nadat de ziekte is waargenomen en geschiede
tot op een dikte van ongeveer 5 centimeters boven de
meest aan de oppervlakte liggende knollen. Tegelijker
tijd worde dan het loof zacht omgebogen, zonder het
evenwel te knakken.
Om het ziekworden der aardappelen te voorkomen
nadat ze gedolven zijn, wachte men met het rooien
minstens twee, liever drie weken, nadat het loof vol
komen gestorven is. Doet men dit vroeger, dan staat
men bloot aan 't gevaar dat de knollen, in den grond
beschut geweest zijnde voor de ziektesporen, nu bloot
gesteld aan lucht en licht, oogenblikkelijk besmet
worden met millioenen en millioenen sporen, die in
't loof aanwezig zijn en als een regen op de gerooide
aardappelen zullen neervallen.
Vandaar het nu gemakkelijk te verklaren verschijn
sel dat aardappelen, in Augustus of September vol
komen gezond schijnende, na eenige dagen plotseling
ziek worden, een ongeval waaraan voornamelijk de
groothandelaars in dat artikel blootstaan en waardoor
dikwijls zeer groote geldelijke verliezen geleden worden.
Wat het zieke loof betreft, dit mag volstrekt niet
ondergeploegd of op de mestvaalt gebracht worden
't best wordt zulks op 't veld verbrand, waardoor nog
een menigte, misschien kiemkrachtige sporen, ver
nietigd worden"
Het concert der Guides.
Voor een zomer-concert moet het zomersch weer zijn.
Men moet rustig kunnen luisteren, en zelfs het rit
selen der bladeren moet u niet storen, om met volle
teugjjn te kunnen genieten van de tonen der muziek.
Van dit alles was Donderdagavond in het Schut
tershof te Middelburg geen spoor te ontdekken. Wind
en regen waren de hoofdnommers buiten het programma.
Om daartegen gevrijwaard te wezen zocht men zoo
vroeg en zoo spoedig mogelijk een plaatsje in een dei-
zalen, liefst daar waar men nog het meest van de
muziek, die buiten speelde, kon hooren.
Men mocht van geluk spreken, als men zoo'n plaatsje
reeds had, want een ieder was in de vroegte. Voor
half zeven reeds had een groot aantal personen
met schat het totaal der bezoekers op 1600 de
tegen den regen en den wind bescherm le zitplaatsen
binnen ingenomen, zoodat later van uitkiezen geen
sprake meer was.
Waar men droog en wel zat mocht men zich ge
lukkig heeten, en men besefte dat geluk in den loop
van den avond steeds meer, toen de telkens opgesto
ken paraplu's zoovele getuigen waren van daaronder
verborgenen, die telkens onaangenaam verrast wer
den door deu heraelschen dauw.
Voegt daarbij het harde ruischen der bladen door
den wind in zijn strijd om dj overmacht m ;t den regen,
dan zal men kunnen nagaan dat het voir die buiten-
zittenden alleronaangenaamst was en het geheel moer
had van een najaars- dan van e n zomeravond.
Een ieder had zich gehaast, en dit werkte zelfs
aanstekelijk op de muziek, die een lulf uur te vroeg
begon.
Toen eerst begon men echter de ongerieflijkheden van
het binnenzitten te leeren kennen, en bij vergelijking
weten we nog niet waar het beter was binnen of buiten.
De klank der muziek w;rd oas bJnomrn door den
muur en dj ramm. Wandelende personen door de zalen,
pratende menschen, rammelende koppen en glazen, dicht
in onze buurt een buffet, waar het hoofd en l i on ierge-