1882. N°. 60. Zaterdag 20 Mei. 69sle jaargang. i»ate\tks<:c;hï\ Personeele Belasting. Mededeelingen op verschillend gebied. GOES, 19 MEI 1882. Kerkelijke Zaken en Onderwijs. Landbouw en Veeteelt. De voordracht, Donderdagavond door den heer W. MENG van Rotterdam gehouden. -Cw^CÜ^Cï*&C£*~ GOESCII De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75. Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct. Agent voor het buitenland- A. STEINER, te Hamburg, in ons land vervoege men zich: voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren. COURANT. De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend. Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets. Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel. De BURGEMEESTER van GOES brengt bij deze ter kennis vun een ieder, wien liet aangaat, dat de kohieren nos. 67 *an het personeel voor deze gemeente, over het dienstj ar 1881—82, op heden ter invordering zijn gesteld in handen van den ontvanger dier belasting birnen deze gemeente. Goes, den 19 Mei 1882. De Burgemeester voornoemd, J. G. DE WITT HAMER. De BURGEMEESTER van GOES brengt bij deze ter kennis van een ieder, wien het aangaat, dat het 4e kwa>-taalskohier v-n het PATENTRECHT voor deze gemeente, voor het dienstjaar 1881 -82, op heden ter invordering is gesteld in handen van den ontvanger dier belastingen binnen deze gemeente en ieder ver plicht is zijnen aanslag ten gestelde tijde te voldoen. Goes, den 19 Aki 1882. De Burgemeester voornoemd, J. G. 1>E WITT HAMER. mjwfc—8—pwbhwby—kwambagghbobpfb—mwbh De leden der vereeniging voor weezenverplcging in Zuid- en Noord-Beueland herinneren wij aan de vergadering, die morgen (Zaterdag) te half elf uren in een der lokalen van de sociëteit »Van Ongenuchten Vrij" te Goes wordt gebonden. Zij mogen aan de dringende uitnoodiging van het bestuur wel gehoor geven. In geruimen tijd werd geen vergadering gehouden. Er zal dus wel het een en ander van belang bespro ken moeten worden, terwijl er bovendien, in plaats van wijlen jhr. rnr. C. Van Cilters, een bestuurslid moet worden gekozen. Kuujningen. Daartoe in staat gesteld door ruime bijdragen der ingezetenen, vooral der neringdoenden uit deze gemeente, zal door het Fanfaren-gezelschap Eendracht maakt macht alhier Maandag 29 Mei a. s. (2en Pinksterdag) een groot festival gegeven worden, wa ii aan de volgende muziek- en zanggezelschappen zullen deelnemenlo. het Fanf.-gezEendracht maakt macht van Cortgene; 2o. St.-Annaland's Mannenkoor Crescendo3o. Harmonie-gezelschap Sinl-Cecilia van Hontenisse; 4o. Zaamslag's Mannenkoor; 5o. Harm.- gez. Oefening van Standdaardbuiten; 60. Scherpenisse's Mannenkoor7o. Harmonie-gezelschap Ons Genoegen van Lepelstraat, gemeente Halsteren, en 80. Fanfaren- gezelschap Accelerando van St.-Annaland. Te éen uur zal een optocht der verschillende gezel schappen naar het gemeentehuis plaatshebben waar hun de eerewijn zal worden aangeboden. Die optocht zal begeleid worden door een eerewacht. waartoe de jongelingschap van Kruiningen zich bereidwillig be schikbaar stelde. Te twee uren muziekuitvoering op het marktplein, na afloop waarvan de medailles zullen worden uitgereikt. Te vier en te negen uren zal er een luchtballon worden opgelaten, terwijl er 's avonds vuur werk afgestoken en het marktplein geïllumineerd zal worden. Twee eerepoorten zullen worden opgericht, terwijl de burgerij door het uitsteken van vlaggen wel het hare zal bijdragen tot opluistering van het feest. Op een afgezet terrein rond de muziektent hebben donateurs, leden der handboogschutterijzij die aan dit festival een bijdrage schonken en de leden der muziekgezelschappen vrijen toegang. Andere personen moeten 25 cent betalen. Op liet bekende request van 32 steenfabrikanten aan den Minister van Binnenlandsche Zaken, waarbij zij hunne bezwaren meedeelden over het voorschrijven van Belgische steen bij de bestekken over den bouw der scholen te Krabbendijke en te Hansweert, is tot antwoord gekomen, dat, aangezien de keuring der be stekken dus ook die der materialenis opgedragen aan de districts-schoolopzienershun adres niet vat baar is voor eene gunstige beschikking van Regee- ringswege. Naar aanleiding van dit antwoord hebben de be trokken personen zich gewend tot den schoolopziener in het district, waarin de bewuste scholen zijn gelegen. In het verslag derZ.Zeesche Kamer van kooph. en tabrieken komt het volgende overzicht voor van een ouden tak van nijverheid in de gemeente Bruinisse, gedurende 188!. De oesterhandel, vooral in Zeeuwsche oesters, was on beduidend. Het visschen op de nog onverpachte Zeeuwsche gronden wierp geen voordeelen af. Uit Frankrijk werd een millioen zaaioesters meer aangevoerd dan in het vorige jaar. Door de schaarsch- heid en de zeer hooge prijzen der Zeeuwsche oesters ging het aangevoerde flink van de hand. In het voorjaar had een kleine aanvoer plaats van Amerikaansche plantoesters, die in Augustus en Sep tember met graagte werden gekocht. Na hunne op ruiming werden uit Amerika nog rechtstreeks 200,000 groote oesters aangevoerd. De prijzen waren: Zeeuwsche fG5a f 95, Fransclie f30 a f45, Amerikaansche f 15 a f25 per duizend. De mosselhandel, in Augustus en September met tamelijk succes gedreven en toen goede vooruitzich ten gevende, leed een aanzienlijke schade, door den storm van 14 October. Zeer veel mossels, zoo oude als jonge, gingen verloren, terwijl de gespaarde zoo dooreen gestormd waren, dat de meeste niet dan tot lage prijzen te verkoopen waren. De prijzen liepen van f 1,50 tot f2,50 per ton (:_zl hectoliter of on geveer 100 kilo). De zaadmossels waren zeer schaarsch en golden naar gelang van qualiteit f0,40 af3 porton. De aanvoer was veel te gering om aan de vraag te voldoen, het geen tengevolge had dat weder eenige partijtjes van Texel kwamen. Af. Ct. Benoemd tot lid van het bestuur van het wa terschap de Valkenissegeul P. Kakeheeke; tot gezworen van de Vierbannen van Duiveland polder B. Giljam. IIH. MM. onze Koning en Koningin zijn Don derdag naar Arolsen vertrokken. Zij blijven daar tot het einde dezer maand en vertrekken dan naar de badplaats Wildungen. Uit de Kaapstad wordt gemeld dat Z. K. H. prins Alexander der Nederlanden, prins van Oranje, het beschermheerschap over het Hollandsch tooneel- gezelschap »De Eendracht" aldaar heeft aanvaard, en aan die vereeniging vergunning verleend heeft 's prinsen wapen te voeren en haar een jaarlijksch subsidie lieeft toegezegd. Voorts meldt men, dat de Hollanders aan de Kaap een zuiver Hollandsehe sociëteit oprichten; de meeste aandeelen zijn er reeds voor geplaatst. (Tod.) Het staats-examen ter verkrijging van_e.en ge tuigschrift van bekwaamheden voor de studie aan eene universiteit zal worden afgenomen te 's-Graven- hage op 17 Juli e. k. en volgende dagen. De burgemeester der gemeenteSchijndel, die van meening was, dat het volgens een gezonde wets- uitlegging voldoende is bij verleening van vergunning voor het schenken van drank in éen der vertrekken éen afschrift van het vergunningsbesluit en éen exem plaar der wet duidelijk leesbaar op te hangen en het onnoodig is dit in ieder lokaal te doen, waarin drank geschonken wordt, heeft thans een officiëel besluit van den Minister uitgelokt. Op een schrijven, door hem aan den Minister van Justitie gezonden, is door den Minister geantwoord «dat men volstaan kan in éen der vertrekken, waarin krachtens dezelfde vergunning sterkedrank wordt verkochthet afschrift dier ver gunning en een exemplaar van de wet van 28 Juni 1881 'Staatsblad no. 97) overeenkomstig art. 13 op te hangen." De Minister heeft alzoo de zaak kort en bondig toegelicht. Het is intusschen jammer, dat de Regee ring niet wat vroeger opheldering heeft gegeven, om dat vele belanghebbenden nu meer gezegelde afschriften hebben gevraagd dan noodig was. (Zw. Ct.) Aanstaanden Zondag zal te Amsterdam een ver gadering plaatshebben van de verschillende afgevaar digden der coöperatieve winkelvereenigingen in ons land. Het plan bestaat om te Amsterdam een com missie te benoemen met gesalariëerde deskundigen aan het hoofd, die aldaar inkoopen zullen doen voor de verschillende winkels, omdat men daardoor steeds in staat wordt gesteld alles uit de eerste hand en zonder hulp van tusschenpersonen te verkrijgen. Uit Zalt-Bommel wordt aan liet Vad. het vol gende geschreven Sommige bladen vermelddendat ds. Beyersuit Nieu w-IIel voet, die voor het gerechtshof te's-Graven- liage uit beginsel weigerde een eed af te leggen, nog onlangs voor den kantonrechter te Zalt-Bommel wél degelijk een eed heeft afgelegd. 't Is zeer jammer, dat die bladen zich niet volledig op de hoogte hebben gesteld. Zij hadden in dat ge val stellig het bericht niet kunnen plaatsen, dat den heer Reyersdien ook tegenstanders als een man van ernst en karakter eerbiedigen, geheel onverdiend bloot stelt aan een schijn van karakterloosheid. De ware toedracht der zaak is de volgende. De heer Reyers heeft in Januari 11. onder protest bij de aanvaarding van een voogdijschap een red gedaan. Door treurige familie-omstandigheden getroffen, had hij zich laten overreden, dat op deze wijze, ondanks weerzin tegen de formule, nadat op de meest duidelijke en afdoende wijze van zijn opvatting gebleken was, voldaan kon worden aan den cisch der wet. De heer Reyers is echter daarna tot de overtuiging gekomen, dat het niet aanging de zaak op deze wijze te behandelen. Wat hem ter goeder trouw in Januari nog mogelijk was geweest, was hem daarom in April onmogelijk geworden, zonder hem in eigen oog schuldig te doen staan aan eedsgeknutsel. Dientengevolge aanvaardde hij in April al de ge volgen eerier weigering, die hem aan gevangenisstraf blootstelde, terwijl zij in Januari hem slechts ontsla gen zou hebben van een wel zeer vereerende, maar toch altijd bezwarende taak. Het ledental der Nederlandscht Vereeniging te gen de prostitutie is het vorige jaar met ongeveer 100 toegenomen en bedraagt thans 417. Tot afge vaardigde naar de algemeene conferentie van het Britsch en buitenlandsch verbond, die den 13, 14 en 15 Sep tember a. s. te Neufchatel gehouden zal worden, dr. mr. W. Van den Bergh als primus en dr. S. R. Uermanides als secundus gekozen. Voor 't geval dat beiden mochten verhinderd zijn, werd ds. Üaubanton Waalscli predikant te Zwolle, als tertius aangewezen. Nisse. Onze predikant, dhr. H. Van Selms, heeft voor het beroep naar Oostkapelle bedankt. Da heer M. ICeulemans, pred. hij de Chr. Geref. gemeente te Middelburg, hoopt 21 dezer zijn 25jarige ambtsbediening te herdenken. (M. Ct.) De Algemeene Synodale Commissie der Ned. Herv. Kerk heeft Dinsdag haar voorjaarsvergadering geopend. De heer J. J. L. Luti is president, de heer B. A. Overman secretaris. De 85e jaarsvergadering van het Ned. Zende linggenootschap zal gehouden worden Dinsdag 18 Juli en volgende dagen te Rotterdam. Hoofdpunten van bespreking zullen zijn de voorgenomen zending naar Bolaang-Mongondou, het bevorderen der Evangelisatie door landelijke ondernemingen op Java, het bekroonde geschrift van Joh. Hauri over den Islam. De inkom sten over 1881 hebben ruim f74,000 bedragen, doch zijn nog beneden de uitgaven gebleven. Ook bleven zij beneden het gemiddelde der vijf laatste jaren, met uitzondering der bijdragen voor de scholen in de Minahassa, die hooger waren. Middelburg. Voor de eindexamens der Rijks-II. B. scholen in Zeeland hebben zich aangemeld elf candi dates te weten 6 uit Middelburg, 4 uit Zierikzee en 1 uit Goes. Uit Aardenburg meldt men dat de laatste nachtvorsten aan de prachtig te veld staande gewas sen veel schade hebben toegebracht. Vooral is dit het geval met het vlas en aardappelenvan deze laatste zijn gehcele akkers totaal afgevroren. -- Door de afd. Zierikzee van de Zeeuwsche Maat schappij tot bevordering van landbouw en veeteelt is een premie van f 50 uitgeloofd aan hem, die op de 1 Juni a. s. te Zierikzee te houden paardenmarkt voor het grootste geldelijk bedrag paarden koopt en uitvoert. Als een bewijs van de hooge waarde van het rundvee meldt het N. v. d. D., dat door den heer D. Jongens Cz., in de Beemster, aan een Amerikaan sche Compagnie zijn verkocht 6 kalveren, slechts 5 weken oud, voor den aanzienlijken prijs van f700. In Limburg leggen zich vele landbouwers thans meer dan ooit op de veefokkerij toe, daartoe geleid door de hooge prijzen van het vee, die lang zoo wis selvallig niet zijn als die van landbouwproducten. Vooral levert het aanlokken van varkens een ruim gewin. De Min. van binn. zaken heeft de aandacht van de Commissarissen des Konings gevestigd op een brief van hunnen ambtgenoot in Utrecht, waaruit blijkt, dat bij het gebruikmaken van vergunningen tot in voer van slachtvee ergerlijke misbruiken plaats heb ben, waardoor gevaar ontstaat van overbrenging van smetstof uit het buitenland. In overleg met den districts-veearts moet nauwkeu rig worden onderzocht, of ook in andere provinciën dergelijke misbruiken als in Utrecht hebben plaats gehad, bepaaldelijk of vergunningen zijn gevraagd tot invoer van meer slachtvee dan de slachters voor hun wekelijksch gebruik noodig hebben, en of het inge voerde vee tot de slachting onder politietoezicht ge bleven is. Hangende dit onderzoek heeft de Minister gelast de reeds verleende vergunningen te schorsen en geen nieuwe te verleenen. Voor een 5(1 tal hoorders, waaronder 2 dames, trad de heer W. Meng Donderdagavond op. Een groot deel, zoo niet het grootste deel van die hoorders bestond uit aanhangers der z. g. kerkelijke partij, die daardoor een ferm bewijs leverden van niet schuw te zijn om eens te gaan daar, waar een ander licht ontstoken zou worden dan hetgeen hun steeds wordt voorgehouden. Zij toonden daardoor meer belangstelling dan zoo- velen, die afwezig waren, en wier belangstelling in dergelijke zaken langzamerhand plaats heeft gemaakt voor totale onverschilligheid. Al ware het alleen om te toonen, dat men in Zeeland het beginsel van vrij spreken en denken hoog in eere houdt, hadden wij gaarne daar meerderen gezien, die op andere punten steeds voor vrijzinnig doorgaan. De heer Meng herinnerde aan het onderwerp waar- overhij lezen zou: de bron der zeden; maar dat gaf voor de hoorders nog niet veel licht. Men wist dat hij atheist was, en dat hij dus van dat standpunt uit die woorden zou uitleggen, maar ook dat was nog niet voldoende. Men moest vooruit elkaar goed ver staan omtrent de beteekenis der gekozen woorden. Hij stond daarop geruimen tijd stil bij het tijdperk, dat wij tegenwoordig beleven. Evenals elk overgangs tijdperk kenmerkt dit zich door afbreken en opbouwen. Dan gaat men weer een schrede voor- en dan weer een achteruit. De Hervormers van 16Ó0 waren stil blijven staan, er moest voortgegaan zijn en al wordt er veel geroepen over vooruitgang, de vooruitgang blijkt nog door velen te worden geschuwd. Ook daaruit bleek lioe de klank der woorden vaak verblindt. ■Velen hebben den mond vol van vooruitgang zonder dat men den vooruitgang diende. Op een ander ter rein, waar men den vooruitgang schuwde, in de kerk, vertoonde zich de vooruitgang. Tot bewijs daarvoor haalde bij aan hoe eenige jaren geleden in de Prin senkerk te Rotterdam de leeraar Nieuwstad eenige moeders, wier onechte kinderen gedoopt moesten wor den, toesprak met de woorden: brandhouten uit de hel." Zoo iets gebeurt nu niet meer. Juistheid van begrip was dus gewensebt en juistheid van uitdrukking plicht. Als men spreekt van de bron der zeden, wat ver staat men dan onder zeden 1 Het algemeen verstaat daaronder gewoonten. Iemand is zedelijk als bij zich niet te buiten gaat aan sterke dranktevreden stelt met éene vrouw, en alle ge woonten volgt die er zijn. Maar die gewoonten ver schillen in onderscheidene landenonder christenen en onder heidenen. Spreker vlocht daarbij in het bekende verhaal van Multatuli van den Samojeed, die zich niet wilde in smeren met traan, later dit wel deed met eau-de- cologne maar daarom als onzedelijk werd uitgekreten. Een man, die zoo zeide de heer Meng t' huis niet aangenaam is, verandert onder vrienden en ken nissen zóo, dat zijn vrouw hem niet herkent. Daar is hij joviaal en prettig. En zoo iemand wordt een zedelijk man genoemd. Met dat begrip, aan het woord zeden toegekend, kan een vrijdenker zich niet vereenigen. Deze stelt zich daaromtrent strenger eischen, al zegt de wereld ook het tegendeel. Een vrijdenker is volgens velen iemand, die geheel los van zeden is, en juist daarom heeft een vrijdenker veel moeielijker strijd te strijden, veel meer te letten op zijne zedelijkheid dan ieder ander. Voor hein heeft het woord zedelijk tot begrip goed zijndat is natuurlijk. De natuurdat is de bron der zeden. Een geloovige heeft voor zijne fouten de kerk of de kerkleer, die hem er afhelpt of straffen hierna maals geeft. Van elke slechte daad ondervindt men hier reeds de straf een ieder ondervindt dat, en het kon er bij den heer Meng niet in, dat er dan nog hier namaals een straf zou zijn. Natuurlijk wezen; al wat natuurlijk is is zedelijk, en al wat onnatuurlijk is onzedelijk. Want onze natuur is goed, al mogen onze daden niet altijd goed zijn, in tegenstelling met den gods dienst die zegt, dat de menschelijke natuur.slecht is. Dat is niet waar. Die leering werkt verlammend. Wij moeten en kunnen streven naar het goed zijn. Spreker deed ook nog de vraagwaarom zou de God der geloovigen ons het verstand hebben gegeven, zoo dat niet door ons vooral gebruikt mocht worden en niet aan banden gelegd, zooals de godsdienst dat wenscht De raensch moet natuurlijk waar zijndan is hij goed. Hij moet een welbegrepen zelfliefde bezitten. Dat wil niet zeggen zelfzuchtdie alleen voor ziclizelven doet leven en iemand doet balen wat hij slechts kan. Neeneen vrijdenker vereenzelvigt zich met het geheel, en zoolang er éen mensch ongelukkig is kan liij zich ook niet gelukkig gevoelen. Zelfliefde, bron van alle goede daden, geeft zelf kennis en maakt goed, maar van die natuurlijke zelf beschouwing is de godsdienst een vijand. Aan dat bewijs wijdde de heer Meng na de pauze het tweede deel van zijn improvisatie.

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1882 | | pagina 1